анатомия рубежка. 2. Кп білікті буына жатады шартрізді буындар (articulatio spheriodea), жаатрізді буындар (articulatio cotylica), жалпа буындар (articulatio planae), тостаан
 Скачать 0.5 Mb.
|
|
ӘЙЕЛ ЖЫНЫС ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША СҰРАҚТАР Бір дұрыс жауабымен Жатыр түтігінің бөлімдерін атаңыз:Жатыр бөлігі(pars uterine);Жатыр түтігінің қылқасы (isthmus tubae uterinae);Жатыр түтігінің кеңжері(ampulla tubae uterinae) infundibulum Аталық бездің ішастарға қатынасы ұрық эпителимен жабылған Аналық бездің байламдарын атаныз: lig.ovarii proprium(ана бездің меншікті байламы),lig.suspensorium ovarii Жатырдың бекітуші аппараттарына жатады: lig. Teres uteri, lig.cardinalia, іш қуысы қысымы, параметрий, несеп-жыныс көкетінің бұлшықеттері Овуляция дегеніміз ол: жетілген фолликуланың жарылуы салдарынан жұмыртқаның аналық безден фаллопиялық түтікке шығуын білдіретін құбылыс Овариальды-етеккір циклі дегеніміз ол: Аналық жыныс жүйесінің қызметі мен құрылысының циклдық өзгерістері Овариальды-етеккір циклінің етеккір фазасында өтетін үдерістер: Жатырдың шырышты қабығынан беткей қабатының қанмен бірге ажырап, жыныс жолдарынан менструация түрінде шығуы Овариальды-етеккір циклінің етеккір арты фазасында өтетін үдерістер: эстрогеннің әсері жағдайында эндометрийдің функциялық қабатының қалпына келіп, қалыңдауы, сонымен қатар бездердің де қалрына келуі. Менструация басталғаннан 5ші күннен басталып, 14-15 күнге дейін созылады Овариальды-етеккір циклінің етеккір алды фазасында өтетін үдерістер: Сары дене гормоны прогрестерон әсері жағдайында секреция фазасында эндометрийдің қалыңдап, ұрықтанған жыныс жасушасының оған енуіне дайындалуы. Менструация циклінің 15-28 күндерін қамтиды Периметрий бұл: .Жатырдың сыртқы қабаты Параметрий тұрады: борпылдақ шелмай Ситуациялық есептер Есеп 1.Жас әйел адамда анабез кистасына байланысты ота жасағаннан кейін жамбас астауының қабыну белгілері пайда болды; жамбас аймағындағы ауырсыну,дене қызуының көтерілуі, жалпы делсалдық. Параметрит диагнозы қойылды. Сұрақ: Бүйір параметрийден қабыну дерісінің таралу аймағын көрсетіңіз: бүйір шелмай кеңістігі Есеп 2. Ауруханаға жас әйел адам түтіктік жүктіліктің үзілуі белгілерімен келіп түсті. Ультрадыбыстық тексеру кезінде кіші жамбас астауында жатыр арты ұңғылда экссудат жиналғаны анықталды. Қынап арқылы қарау кезінде дуглас симптомы (+) анықталды. Диагностикалық мақсатта гинеколог пункция жасау керек. Сұрақ: Дәрігер қандай құрылымнан пункция жасау қажет және жауапты негіздеңіз: Pars posterior fornicis vaginae Есеп 3. Ауруханаға жас әйел адам түтіктік жүктіліктің үзілуі белгілерімен келіп түсті. Ультрадыбыстық тексеру кезінде кіші жамбас астауында жатыр арты ұңғылда экссудат жиналғаны анықталды. Қынап арқылы қарау кезінде дуглас симптомы (+) анықталды. Диагностикалық мақсатта гинеколог пункция жасады, бірақ тесіп өту белгісі және экссудат анықталған жоқ. Сұрақ: дуглас кеңістігін пункция жасау кезіндегі айқын кедергінің болу себебін немен түсіндіресіз? Pars inferior fornicis vaginae Екі дұрыс жауабымен: Жатырдың топографиясы: несеп қуық бос кезінде жатыр түбі алға қарай бағытталған, ал алдыңғы беті алға және төмен қараған, бұл қалып anteversio деп аталады. Жатыр денесі алға иіліп, жатыр мойны мен арасында бұрыш түзеді, бұл бұрыш алға ашылған anteflexion деп аталады Жатырдың сыртқы құрылысындағы құрылымдарды атаныз: fundus uteri, corpus uteri, cervix uteri, margo uteri (dexter et sinister) Қынап топографиясының ерекшеліктерің атаныз: қынаптың алдыңғы қабырғасының жоғарғы 3/1 бөлігі несепқуықтың түбімен байланысып кетеді, қалған төменгі бөлігі несеп шығаратын өзекпен байланысады. Ал қыныптың артқы бөлігінің жоғарғы бөлігі ішастармен жабылады ал төменгі бөлігігі тік ішекпен байланысады. Үш дұрыс жауабымен Сыртқы әйел жыныс мүшелерін атаныз: Қасаға,үлкен және кіші жыныс ернеулері,қынап кіреберісі,үлкен және кіші кіреберіс безі,деліткі clitoris, vestibulumvagina, glandulavestibularismajor (Bartolini), glandulavestibularis minors, monspubis, labiamajorapudendi, labia minora pudendi Аналық бездің сыртқы құрылысы: Медиалды және латеральды бет,артқы жиегі(margo liber.margo mesovaricus),түтікті шеті(extremitas tubaria), жатырлық шеті(ex.uterina) Несеп жыныс көкетінің бұлшықеттері m.bulbospongiosus, m.ishiocfvernosus, m.transversus perinea profundus Анатомия 06.05.2020 сағат 09:00-11:00 Плевра күмбезі орналасқан :бұғанадан 1,5-2 см жоғары ИНШАЛЛАХ бәрі жақсы болады 80-90🤲🙏 Буындар 1. Буынның қосымша элементтері: буын байламдары (ligamentum articulare), буын дискілері (disci articulares), буын менискілері (menisci articulares), буын еріндері (labium articulares), сесама сүйектері (ossa sesamoidea, май қатпарлары (plica adiposum), bursa(қапшық), labrum(ерін) 2. Көп білікті буынға жатады: шартәрізді буындар (articulatio spheriodea), жаңғақтәрізді буындар (articulatio cotylica), жалпақ буындар (articulatio planae), тостаған. 3. Ортаңғы атлант-біліктік буын түзілген: Ортасында тұрған тіс,den axis,атланттың алдыңғы доғасымен және атланттың латеральдық массаларының ішкі беттері арасында тартылған көлденең байламмен,lig.transversum atlantis қосылған. 4 Ортаңғы атлант-біліктік буынның пішіні:цилиндр тәрізді 5 Ауыз омыртқа-шүйде буынның пішіні:айдаршық тәріздіы 6. Сүйек байланыстарының қай түрі үзіліссіз байланысқа жатады: synartrosis-сүйекаралық қуыс болмайды,үздіксіз дәнекер тіні немесе сүйектік тіндер арқылы байланыстың 3 түрі: фиброздық, шеміршектік, сүйектік байланыс. 7.Фронтальды білік арқылы қозғалыс: Фронталды біоікті айнала қозғалу,бугилу(flexio),арасындағы бұрыштар кішіреуі,жазылуы(extensio),яғни осы бұрыштың үлкеюі 8.Омыртқа денелері бір-бірімен байланысады: Омыртқа денелері(corpus vertebrae,бір-бірімен омыртқараралық дискілермен, discus intervertebralis,және симфиздер (symphisis intervertebralis) арқылы үздіксіз байл 9.Омыртқа жотасының физиологиялық иілімдері: Мойын және бел лордозы, кеуде және сегізкөз кифозы. 10.Төс –қабырға буынын бекітетін байламдарды көрсетіңіз. Төс-қабырға байламы-lig.sternocostalis,буын аралық шеміршектен басталып меншікті төстік тілікке бекиді. Байламдары-anterior-posterior sternocostalis, lig.costaxiphoidea - қабырға-семсерлік байлам, төс қабырғалық сәулелік байлам, lig.sternocostalia radiata 11.Төс-бұғана буыны пішіні: Ертоқым тәрізді 12. Төс – бұғана буыны түзіледі: Төс-бұғаналық буын, articulatio sternoclavicularis, ол бұғананың төстік ұшы мен төс сүйегінің бұғаналық тілігінің, anterior et posterior, бетгесу нәтижесінде құралған 13 Төс – бұғана буынын бекітетін байламдарды көрсетіңіз. 14.Акромиалді-бұғана буынын бекітетін байламдарды көрсетіңіз. lig.coracoclaviculare және lig.acromioclaviculare арқылы. 15. Сагитальды білік арқылы қозғалыс: Сагитал білікті айнала қозғалу-келтіру adductio,орта жазықтыққа жақындау және әкету abductiо 16. Жаңа туған баланың бас сүйегініің еңбектері: Тақ еңбектерге: алдыңғы (маңдай) (fonticulus anterior) және артқы (шүйделік) (fonticulus posterior) жатса; жұп еңбектерге: сына сүйектің (fonticulus sphenoidalis) және самай сүйектің емізіктәрізді өсіндісінің емізіктік еңбегі (fonticulus mastoideus) жатады 17. Төбе сүйек шүйде сүйекпен қандай жік арқылы байланысады: Sutura lambdoidea 18. Шықшыт буыны пішін бойынша қандай буынға жатады: Шығыршық тәрізді 19 Иық буыны түзіледі: Бұл буынньің буын басы тоқпан жіліктің басынан, caput humeri, тұрса, буын ойысыжауырынның буындық ойығынан, cavitasglenoidalis, тұрады 20.Иық буыны пішіні: Шар тәрізді 21.Тоқпан-шынтақ буыны түзіледі: Тоқпан жілік айдаршығының шығырынан, trochlea humeri буын ойысы шынтақ жіліктің шығырлық тілігінен, incisura trochlearis құралған. 22.Тоқпан - шынтақ буыны пішіні: Бір білікті, шығыр тәрізді буындарға жатады. 23.Кәрі жілік - білезік буынының қозғалысы: Фронтальді білік бойынша қол басы бүгіледі, жазылады. Сагитальді білік бойынша әкелінеді, әкетіледі және айналма бағытта қозғалады. 24.Кәрі жілік - білезік буынының байламдары: 1. Коллатералдық кәрі жілік-білезік байламы, lig.collaterale carpiradialis 2. Коллатералдық шынтақ жілік-білезік байламы, lig.collaterale carpiulnare, 3.Алақандық кәрі жілік-білезік байламы, lig.radiocarpeumpalmare, 4. Сыртқы кәрі жілік — білезік байламы, lig.radiocarpeum dorsale 25.Білезік алақан буындарының пішіні: Үшбұрышты және цилиндр тәрізді. 26. II-VII қабырғаның төс сүйегімен байланысы: Симфиздер немесе жалпақ буындар,articulationes sternocostales арқылы байланысады 27. Омыртқа өсінділерінің аралық байламдарын көрсетіңіз: 1. Омыртқа аралық буындар, articulationis zygapophysialis seu untervertebralis 2. Омыртқалардың қылқанды өсінділері, processus spinosum, өзара қылқанды өсінділерінің аралық байламдары арқылы, Іід. interspinale,3. Омыртқаның көлденең өсіндісі - processus transversus, 28. Синдесмоз түрлері: Membrana interossea-егер дәнекер тін сүйектердің үлкен аралықтарын толтырса Ligamenta-Егер аралық дәнекер тін талшықты шоғырлар құрылысына ие болса Suturea-Егер бассүйек сүйектері арасында аралық дәнекер тін жұқа қабатша сипатына ие болса 29. Сегізкөз мықын буынының байламы: Art.sacroiliaca 30. Сегізкөз-мықын буыны пішіні бойынша: Құлақша тәрізді 31. Үлкен жамбас астауын кіші жамбас астауынан бөлетін шекара сызығы өтеді: Шекаралық сызық (linea terminalis) 32 Ұршық буыны жатады: Шектеулі типті шартәрізді буынға тосттаған тәрізді буын,фронталды,сагиталды,вертикалды,айнымалы қозғалыс жасайды. 33. Ұршық буыны түзілген: Жамбас сүйек жағынан жартылай шартәрізді ұршық ойығы (acetabulum)яғни оның ортан жіліктің басы кіретін (facies lunata) түзілген. 34. Тізе буыны құрылысы бойынша: Күрделі буын 35.Тізе буыны түзілген: Ортан жілік айдаршығының буын беті, асықты жілік айдаршығының буын беті және тізе тобығының буын беті. 36. Тізе буынындағы қозғалыс: Бүгу,жазу,айналдыра бұру 37. Тізе буыны буыннан тыс байламдары: Асықты жілік шыбығының коллатералды байламы (lig. collaterale fibulare), асықты жіліктің коллатералды байламы (lig. collaterale tibiale), тізе буынының қиғаш байламы (lig. popliteum obliquum), тізе буынының доға тәрізді байламы (lig. popliteum arcuatum) 38. Тізе буыны буын беті пішіні бойынша: Айдаршық тәрізді 39. Сирақ сүйектерінің өзара байланыс түрі: Диартроз және синдесмоз 40.Сирақ сүйек аралық буынның буын беті пішіні бойынша: Жазық 41. Сирақ- асық буын байламдары: 1)алдыңғы асықты жілік-асық байламы, lig. tibiotalaris anterior 2)асықты жілік-өкше байламы, lig. Tibiocalcaneum 3)алдыңғы және артқы асық-асықты жілік шыбығының байламы, lig. talofibularis anterior et posterior 4)өкше-асықты жілік шыбығының байламы, lig. calcaneofibulare 42. Асық –өкше-қайықтәрізді буын байламдары: 1)асық-қайықша байламы, lig. Talonavicularis 2)табандық өкше-қайықша байламы, lig. Calcanonavicularis 3)Talocalcaneum interosseum 43. Табансүйектеаралық буынның буын беті пішіні бойынша: Жазық 44. Аrticulationes interphalangeae pedis де болатын қозғалыс: Фронталді бүгіледі, аздап жазылады 45. Шопарова буыны «Кілті»: Екі жақты жалғама (ligamentum bifurcatum): өкше-қайықша сүйек жалғамы (ligamentum calcaneonaviculare), өкше-текше сүйекті жалғама (ligamentum calcaneocubaideum) 46. Лисфранкова буыны «Кілті»: медиалды және латералды сына табан байламдары, lig. cuneometatarsea mediale et laterale 47. Articulatio atlantooccipitalis пішіні бойынша буын түріне жатады: (2 дұрыс жауабымен): Буын беттерінің сыртқы пішініне қарай эллипс немесе айдаршық тәрізді құрама буын, articulatio combinata, жатады 48.Омыртқа жотасында болатын физиологиялық кифоздар: (2 дұрыс жауабымен):// Мойын,бел лордозы мен кеуде, сегізкөз маңындағы кифоздары ажыратылады. 49. Аrticulatio zygapophysialis пішіні бойынша буын түріне жатады: (2 дұрыс жауабымен)://мойын және кеуде омыртқаларының буындық өсінділерінің буындық беттері-жалпақ, ал бөлімінде-цилиндр тәрізді. 50.Омыртқа жотасында болатын физиологиялық лордоздар: (2 дұрыс жауабымен)://Мойын,бел лордозы 51. Қозғалыс білікті санына қарай буын қандай топтарғабөлінеді: (3 дұрыс жауабымен):// 1,2 және көп білікті 52. Буын бетттерінің пішініне қарай буындар бөлінеді: (2 дұрыс жауабымен):// шар, эллипс, блок т.б. 53. Аrticulatio coxae буынының буын ішілікбайламдарды көрсетіңіз: (3 дұрыс жауабымен):// буын ойысының көлд.байлам-lig.transversum acetabuli, тоқпан жілік басының байламы-lig.capitis femoris 54. Аяқтыңбойлық күмбездерін ұстап тұратын анатомиялық түзілістерді көрсетіңіз: (2 дұрыс жауабымен):// өкше, қайықша,мед.сына тәрізді сүйек 55. Аяқтыңкөлденең күмбезінқандайбайламдарнығайтуға қатысады: (2 дұрыс жауабымен):// ұзын табан байлам-lig.plantare longum, өкше-қайықша байлам-lig.calcaneonavicularis, терең көлд.байлам-lig.transversum profundum 56. Анатомия пәні бойынша практикалық сабақта студентке үзіліссіз байланыстардың түрлері туралы сұрақ қойылды. Студент түсіндіру барысында синхондроздардың үш түрі; негізгі, қосымша және аралас түрлері бар деп жауап берді. Сұрақ: студент синхондроздардың түрлерін дұрыс айтты ма? Синхондроздардың түрлерін атаңыз. гиалинді, талшықты 57.Бассүйек жарақатынан кейін науқаста төбе сүйектері мен шүйде сүйегінің зақымдалуы анықталды. Рентгендік зерттеу кезінде аталған сүйектер арасындағы қосылыстар тұтастығының бұзылуымен қатар жүрген сынық анықталды. Сұрақ: бассүйек қорабын құрайтын сүйектер арасында қосылыстардың қандай түрлері кездеседі? синартроз(үзіліссіз) синдесмоз-жік 58.Науқас шықшыт аймағына қатты соққы алғаннан кейін, дәрігерге көрінді. Дәрігер шықшыт буыны зақымдалуын нақтылау үшін рентген зерттеу жасады. Сұрақ: Рентгенде көрінетін шықшыт буынының элементтерін атаңыз? Нег.эл.(буын беттері):төм.жақ сүйектің басы(caput mandibularis) және самай сүйектің төм.жақсүйек шұңқыры(fossa mandibularis) және буындық төмпешігі(tub.art.) 59.Науқас емханаға қол басының ауырсынуына, қол басын қозғағанда ауырсынудың күшеюіне шағымданып келді. Дәрігер білезік буынының қозғалыстарының шектелуін анықтады. Сұрақ: білезік буыны пішіні бойынша қандай буынға жатады және қандай білікте қозғалады? 2білікті,эллипс 60.Футболшы ойын барысында оң жақ тізе буының қатты зақымдап алды. Жедел жәрдеммен травматология бөліміне түсті. Травматолог қарау барысында тізе буынының буын ішілік элементтерінің зақымдалуына күмәнданып, ота жасау қажет деп шешті. Сұрақ: тізе буынының буын ішілік элементтерін атаңыз. мед. и лат.мениск, аралық көлд.байлам(lig.transversum intercondylaris), қанат тәрізді май қатпар(plica alares) Алд/артқы крест байлам(lig.cruciatum ant|post) 61.Әйел адамдарда босану үдерісіне болжам жасау үшін, үлкен және кіші жамбас өлшемдерін білудің маңызы зор. Сонымен қатар, жамбас астауындағы мүшелердің топографиясын білуде де үлкен және кіші жамбасты ажыратып алу қажет. Сұрақ: Үлкен және кіші жамбастың шекарасын анықтаңыз? Linea terminalis 62.Жүкті әйелді акушер-гинеколог тексеру барысында, жамбас өлшемдерін анықтауды бастады. Тексеру барысында conjugate vera 11 см құрады. Сұрақ: Бұл көрсетілген шама қалыпты көрсеткішке сәйкес пе? Сonjugate vera қалай өлшенеді? сәйкес норма-10,5-11см, жамбас мүйісі мен шат сүйегінің шығыңқысының аралық қашықтығы 63.Аяқ үсігіне байланысты науқасқа тілерсек сүйектерінің көлденең буыны деңгейінде экзоартикуляция отасын жасау жоспарланды. Ота барысында травматолог отаға қатысып тұрған резиденттен осы буынды ажырату үшін «буынның кілті» болып табылатын байламды сұрады. Сұрақ: Резидент қойылған сұраққа қалай жауап беру керек? Бұл буын қалай аталады және «буынның кілті» болатын байламды атаңыз. Лисфранк буыны-тілерсек-табан буындары; сына-табан байламы lig. cuneometatarsalia interossea mediale-«буынның кілті» болып табылатын байлам |