Цифрлық технологиялар. Цифрлық 81-90 жауаптары. 81сра. iSpring Suite 9даы тест мліметтерін деу
 Скачать 396.74 Kb.
|
|
Табиғи объектілер. Табиғи объектілерге, әдетте оқушылар таратылған материалдар немесе көрсету арқылы таныстырылатын табиғаттың сан-салалы жанды және жансыз объектілерін жатқызады. Көрнекілік - компоненттер ретінде жанды объектілерді қамтитын табиғи объектілерді таңдаудағы немесе көрнекіліктің әр тұрлерін жобалаудағы басты талаптардың қатарына жатады. Көрнекі құралдар ретінде пайдаланудағы ең бірінші кезектегі табиғи объектілер болып табылатын нәрсе, ол — құрал-жабдықтар және оның бөлшектері. Ал оларды арнайы дайындайды және өңдеуден өткізеді: кесіп, қиылады, жекелеген бөлшектерді арнайы бояулармен бояйды, қапқаларына, сыртқы жақтарына (корпустарына), қаптарына көрінетін арнайы терезелер ойылады, ішкі қуыстарына жарық тұсіріледі, белгі беретін шамдар (лампочкалар) орнатылады және т.б. Оқу үлгілері, муляждары (бедерлері), макеттері. Үлгілер - табиғи объектілерді жасанды түрде қабылдап және оның құрылымын, өзіндік қасиеттерін, байланыстарын және т.б. бере алатын көрнекілік-оқу бейнелеу құралдары болып саналады. Бұл арада атап өтетін бір жайт, нақты объектіні бейнелеп беруде шарттылыққа (ұлкен және кіші әлем) да жол беріліп отырады: оның көлемін ұлкейту немесе кішірейту, объектілердің құрылымын берудегі схематизация, олардың тұстерінің шартты тұрде алынуы және т.б. Көлемдік ұлгілер жиналатын (кескіш, жонғыш, атомдардың өзекті жиынтығы, (түтік) муфта), статикалық (таңба салатын құралдар комплектісі) және динамикалық (су тартатын аспап (насос), іштен жанатын двигательдің ұлгісі) болып бірнеше түрге бөлінеді. Муляждар (макеттер) деп табиғи объектілерді өздеріне өте ұқсас етіп көрсететін көрнекілік құралдарды атаймыз. Муляждар мен макеттерді жасаған кезде нақты объектілер нақты бейнеленеді, яғни шартылыққа жол берілмейді. Дәлірек айтқанда олардың көлемі, тұсі, формасы және құрылымы өте дәлдікпен берілуі қажет. Муляждар мен макеттер бізді қоршаған ортаның кұбылыстары мен заттарының сыртқы қасиеттері мен өзіндік белгілерін жан-жақты зерттеп білу мақсатында қолданыс табады. Үлгілер зерттелетін объектілердің ішкі құрылысын және олардың іс-әрекеттерінің принциптерін, одан қалды машина мен механизмдердің кинематикасьн және т.б. зерттеп білуге мұмкіндік береді. Өздерінің қалай қолданылатындығына байланысты ұлгілер, муляждар (макеттер) табиғи объектілер сықылды демонстрациялық (көрсетілетін) және үлестірілетін болып екіге бөлінеді. Оқу кестелері (плакат, схема, диаграмма, графика және т.б.). Бұлардың барлығы да білім берудің жазықтықтық сипаттағы материалдық құралдары болып саналады. Олар зерттелетін объектілер және құбылыстар жайында, дәлірек айтқанда олардың құрылымы, өзіндік қасиеттері, белгілі бір ұғымдарды, дағдыларды, тәжірибені калыптастыруға қажетті түрлі операциялар мен іс-әрекеттерді орындау кезіндегі қолданатын әдістері мен тәсілдері жайындағы толып жатқан ғылыми мәліметтерді нақты көрнекілік тұрғыдан бере алады. Оқу кестелеріне қалыптасқан дәстүр бойынша оқу барысында көрсетілетін құралдарды жатқызамыз, алайда соңғы уақытта үлестірілетін материалдар түріндегі кестелер сериялары (әсіресе, анықгамалық мазмұндағы) кеңінен қолданыс таба бастаған сияқты. Оку құралдарының экрандық және экрандық-дыбыстық құралдары. Оқу кестелерінен кейінгі білім беру тәжірибесінде кеңінен қолданылатын оқу құралдарының бірі - экрандық және экрандық-дыбыстық құралдардың әр түрлері болып есептелінеді Оқудың экрандық және экрандық-дыбыстық жұйесін қалыптаскан дәстүр бойынша оқу пәндері мен пәнаралық курстар шеңберінде жасайды. Оларды жасауға байланысты қойылатын бастапқы талаптар, ең бірінші кезекте, бір жағынан сол пәннің өзіндік ерекшеліктерінен, ал екінші жағынан белгілі бір оқу сәттерінде туындайтын аудиовизуальдық көрнекіліктің табиғи қасиеттерінің ерекшеліктерінен келіп туындайтын біздің назарымыздағы көрнекілік тобының тақырыптық жұйесін айкындап береді. Диапозитивтер (слайдтар) - бұлар статикалық экрандық көрнекілік құралдардың қатарына жатады. Олар оқылатын пәннің өзіндік ерекшелігіне байланысты көп мәселелерді қамтиды. Диапозитивтегі бейнелер плакаттардағы бейнелерге қарағанда әлдеқайда жақсы қабылданады, өйткені экран көлемінің ұлкен болуы мен оған түсірілетін жарыққа байланысты бейнелердің көріну сапасы өте жоғары болып келеді. Диапозитивтер қолдануға өте тиімді болып келеді және олардың көмегімен кадрлардың көрсетілу ретін қалаған кезде өзгертуге де, ал қажет болмаған жағдайда серияларды толық көрсетпеуге де мүмкіндік аламыз. Сөйтіп оқытушы диапозитивтегі серияларды өзінің әдістемесіне сәйкес тұрлі оқу жағдайларында кеңінен қолдана алатын болады. Диапозитивтер көмегімен бейнені, графикалық схеманы, символикалы және тексті информацияларды көрсетуге болады, олар қара - ақ, тұсті де болуы мұмкін. 1. Диафильмде берілетін оқу материалының әрбір кадры бір-бірімен логикалық қатынаста болу керек. 2. Диафильмдегі оқу информациасының көлемін анықтағанда есте болатын жағдай; оқушының психофизиологиялық қасиетіне тән 45 мин не бары 12 кадр көрсетілуі тиіс. 3. Егер диафильм жасағанда текстер жазатын болсаңыз, оның оқушыларға әсері болуы үшін, олар 3 қатардан, ал әр қатардағы әріптер мен тыныс белгілерінің саны 52-ден аспауы қажет. 4. Тұсірілетін материалды ұлкен не орташа планмен түсірген дұрыс. 5. Дыбысты диафильм жасағанда әрбір бейнемен дыбыс тығыз байланыста болуы керек. Диктор тексті қысқа, түсінікті болуы керек. 6. Диафильмнің фотографиалық сапасы Мемлекеттік стандарт талабына сай болуы тиіс. Диафильмдегі кадрлар ретінің өзгеруі оның мазмұнының логикалық құрылымының бұзылуына, хабарларды тұтастай қабылдауға әкеліп соғады. Көрнекі құралдардың осы түрінің дидактикалық қасиеттері диафильмдердің түрлі варианттарын жасаған кезде айқындала бастайды. Атап айтқанда доминанттық иллюстрациялар, проблемалық, нұсқаулық функциялар; тұтастай немесе фрагменттік құрылым. Диафильмдерді қолдану барысында хабарлар легінің соншалықты көп болуы айтарлықтай қиындықтар туғызады, нақтырақ айтсақ оқу бағдарламаларының көлемі шамадан тыс ұлғайып кетеді де, соның салдарынан сабақты өткізуге қосымша уақыт бөлуге тура келеді. Бұл кемшіліктің орнын диафильмдерді фрагменттік жолмен көрсету арқылы жоюға болады. Өз кезегінде транспаранттар да статикалық экрандық оқу құралдарына жатады. Транспаранттарды қаранғылықсызақ графопроекторлардың көмегімен көрсете білу көрнекі кұралдардың осы түрінің өзіндік артықшылығы болып саналады. Транспаранттарды алғашқы кездерде сынып тақталарының орнына пайдаланып келді. Сондықтан да болар ленталық фолилер оқу процесінде осы уақытқа дейін кеңінен қолданылып келеді. Оқытушы оқушымен қатар отырып тақырыпқа байланысты экранда көрсетілетш көріністердің мән-мағынасын түсіндіру мақсатында қажетті жерлерін жазып отырады. Тақырыпты түсіндіру барысында оқытушы қажетті көріністерді таңдап алады, оқушылардың дәл осы сәттегі жұмыстарына басшылық жасайды, оларды белгілі бір танымдық есептерді шешуге (салыстырмалар келтіру, талдау, синтез жасау, схемалардағы немесе кестелердегі хабарларды толықтыру және т.б.) араластырады. Транспаранттардың көмегімен қажетті хабарларды алудың тағы бір жолы - бір кадрдан екінші кадрға іле-шала көшіп отыру болып саналады. Сөйтіп, оқушыларға хабарларды бірден емес, біртіндеп жеткізуге мұмкіндік туады, ал бұл шараның логикалық қорытындысының шығарылуы ең соңғы кадрдің көрсетілуіне байланысты болады. Сонымен, тарнспаранттарға кейбір динамикалық қасиет тән деп айтуға негіз бар сияқты, ал оның үлгілік оқу тұжырымдарын қалыптастыруда атқаратын рөлі зор болып келеді: заттардың құрылымы, машина мен аппараттардың құрылысы, тірі объектілердің құрылымын көрсету; электр тогының тигізетін әсерімен таныстыру, двигатнльдің жұмыс циклдері, молекулалар мен атомдардың өзара әсерлері, графикалық бейнелердің құрылысы және т.б. Эксперимент және практикалық жұмыстар ұшін пайдаланылатын оцу цұралдары, қондыргылар, саймандар, зертханалық жабдықтар оқу құрал-жабдықтары жұйесінің ең маңызды бөлшегіне айналған. Тренажерлар - өндірістік-оқу процесіндегі қалыптасқан еңбек (өндірістік) жағдайларды қайталауға мұмкіндік беретін оқудың техникалық құралдары болып табылады. Тренажерлар окушылардың бойында технологиялық проце-стерді басқарудың өндірістік тәжірибелерін қалыптастырудың тиімділігін арттыруға, техникалық объектілердегі істен шыққан құрал-жабдықтардың себептерін анықтауға, кұрделі еңбек про-цестерін орындауға және т.б. мұмкіндіктер туғызады. Қазіргі кезде автомобильдердің жұргізушілерін, энергетикалық және хи-мия-технологиялық қондырғылардың операторларын, металды пісірушілер мен тұрлі мамандықтар бойынша жұмысшыларды дайындауда тренажерлардың неше тұрлері қолданылады. Өндірістік-оқыту құралдары - өндірістік-оқу шеберхана-ларын, олардағы орналаскан кұрал-жабдықтарды, қосымша қызмет орындарын қамтитын өндірістік окудың материалдық-оқу базасының негізі болып саналады. Оку (өндірістік-оку) шеберханалары кәсіптік білім беретін оку орындарының кұрамдас бір бөлігіне жатады және ол окушылардың белгілі бір мамандықты игеру мақсатындағы өндірістік окуы мен шаруашылық есептің бастапқы кезеңіндегі өндірістік қызметтің жұзеге асырылуына тікелей ықпалын тигізіп отырады. Оку шеберханаларындағы өнімдерді дайындау, өндірістік тап-сырмаларды, дәл осындай жұмыстарға сәйкестендіре отырып, халыққа қызмет ету тапсырмаларын, одан қалды өндірістік оқу бағдарламаларының талаптарынын туындаған тапсырыстар мен оның тапсырмаларды орындау процесі барысында оқушылардың кәсіби тәжірибелері мен қабілеттері калыптасады. Информатизация бiлiм үшiн жаңа мазмұнның оқу барысына және жаңа технологиялардың енгiзуi жай ғана ретiнде едәуiр көп бiлдiредi. Информатиканың дамытуын деңгей мемлекеттiң дамытуын деңгей қазiргi әлемде мiнездейдi. Информатизацияның бағдарламаларынан ресей федерациясындағы бiлiмдерi Мультимедиа - компьютер алуы керек: - тығыз-диск үшiн дисковод; - дыбыстық жазуларды шығаруға мүмкiндiк беретiн дыбыстық картаны, сонымен бiрге (НОТ электрондық аналог) MIDIнiң қалып жазып алған музыканы синтез жасау; - 65 536 түстерi бар 480 нүктелердiң 640 холарының шешуi бар бейнережимiндегi минимум пердеде сияқты жұмыс iстеуге мүмкiндiк беретiн видеожүйенi; - программалық, немесе аппаратты, MPEG - 240 нүктелердiң 352 холарының шешуi бар CD-Videoнiң стандартындағы видеодисктерi және в/стың 30 кадрларының жиiлiгi бар 32 768 түстерiмен кадрлардың рұқсатнамаларысыз қарап шығынуға мүмкiндiк беретiн 1 декодер. Дыбыстың көшiрмелерi үшiн басқа аталған (баған ) дыбыстық жүйе немесе құлаққап әлi қажеттi. Ойын, интернет, дизайнер бағдарламалары, фотосуреттердiң кiтапханасы, музыканың жасауы және тағы басқалар CDқа бейне фильмдер, музыка компьютердiң барлық мультимедиа мүмкiндiк iске асыратын қазiргi компьютер орталығы.), сүзiп шығу кез келген материалдар, олардың басып шығаруын қажеттi. Мектептік білім беру жүйесіндегі компьютерлік телекоммуникациялар Телебаяндамалар, телеконференциялар, қашықтықтан оқыту жүйесі соңғы жылдары кеңінен қолданыс тапқан компьютерлік телекоммуникациялардың түрлері болып табылады. Телекоммуникация (грек тілінен аударғанда tele –шалғай, алыс, communicatio - қарым-қатынас) – өндірілген мәліметтің ұзақ қашықтыққа техникалық құралдар арқылы берілуі (телефон, телеграф, радио, теледидар, компьютер т.б.). Әр түрлі құрал жабдықтар телекоммуникациялық жүйелер арқылы біріктіріледі: ЭЕМ және телефастар, телекстер мен видеомониторлар, роботтар мен телеакмералар т.с.с. Компьютерлік телекоммуникациялардың басты құралы компьютер болып табылады. Мәліметтің бір компьютерден екінші компьютерге берілуі синхронды байланысқа жатса, хабарламаларды жинап, оларды персональды компьютерге қолданушының өз еркімен ЭЕМ арқылы іске асыратын байланыс асинхронды болып табылады. Компьютерлік коммуникациялар қазіргі таңда білім беру жүйесіне де енуде. Жоғарғы оқу орындарында оларды ғылыми зерттеулердің координациясына, ғылыми жобаның қатысыушылары арасында мәлімет алмасуға, қашықтықтан оқытуға, кеңес ұйымдастыруға қолданады. Мектептік білім беру жүйесінде оқушылардың жеке жұмыстарын ұйымдастыруға, оларды шығармашылық еңбектерге баулуға, ғылыми зерттеу әдістерін кеңінен қолдана отырып, ел ішінде сонымен қатар шет елдермен де мәлімет алмасуға жол ашады. Телекоммуникациялық технология орасан зор мүмкіншіліктер береді. Бұл технология Ресейдің тек шалғайда орналасқан кішігірім ауылдарында орналасқан мектептері үшін ғана емес, сонымен қатар науқас балаларға, мүгедек балаларға білім алуына жағдай жасайды. Ең танымал әрі қолайлы телекоммуникациялық жүйе ғаламтор болып табылады. Ғаламтор дегеніміз университеттер мен зерттеу ұйымдары, мемлекеттік және жеке меншік кәсіпорын мүшелері жұмыс атқаратын бүкіләлемдік жүйелердің жиынтығы. Ғаламтордың құрамына кіретін жүйелер бірыңғай протоколдарға негізделеді, алайда олар әлемнің басқа да жүйелерімен арнайы шлюздер (жүйе арқылы келетін бүкіл мәліметтің протокол жүйесімен қажетті форматқа айналдыратын компьютерлер) арқылы мәлімет алмасады. Электрондық пошта (e-mail) терілген мәліметтер, графиктер, ресми құжаттар, фотосуреттер, кескіндер, газет пен журналдарды электрондық жолмен жіберу және мәліметтерді өңдеу үшін қолданылады. Оның көмегімен кез келген ғаламтор қолданушысына электронды хат (текст немесе файл) жіберуге болады. Хаттың жету мерзімі көбіне бірнеше сағаттан аспайды, ал кейде ол бар болғаны бірнеше минутты құрайды. Электрондық пошта арқылы бір мекемеде орналасқан немесе ғаламшардың кез келген нүктесіндегі адамдар бір бірімен қарым қатынасқа түсе алады. Электронды пошта мына мақсаттар үшін қолданылады: Басқа қолданушыға хат жіберуге; Бір хатты бірнеше қолданушыға жіберуге; Арнайы тізім бойынша хатты бірнеше ұйымдарға жіберуге; Тексттік файлдарды жіберуге; Компьютерлік бағдарлама, графикалық кескін, электрондық кескін және аудио видеолық мәліметтерді жіберуге; Электрондық журналды таратуға; Жүйе арқылы соңғы жаңалықтар мен хабарландыруларды таратуға; Егер қолданушы бір мәліметті тек қана өз әріптесіне емес, сонымен қатар басқа қолданушыларға да жүйе арқылы жібергісі келсе, онда ол жүйенің басқа мүмкіншіліктерін яғни хабарламалар тақтасы немесе конференцияларды қолдана алады. Конференцияны телекоммуникациялық жүйенің бір түрі телеконференциямен шатастыру дұрыс емес. Телеконференциялар дегеніміз электронды хаттардың көмегімен, телекоммуникацияның бір немесе бірнеше түрімен (телефон, теледидар, видеотелефон, компьютерлік телекоммуникация және т.б.) пікір алмасу. Әрбір қолданушы өзі қызығатын телеконференциясына мүше бола алады (барлығы ондаған мыңнан асады). Осылай қолданушы өзі мүше телеконференциядан хаттар алып, өз пікірін білдіруге немесе біреудің сұрағына жауап беруіне болады. Ғаламторда электронды конференцияның екі түрі бар: Шынайы конференциялар: қолданушылар бір бірімен ешқандай кедергісіз қарым қатынасқа түседі; Дискуссиялар кезінде жылдамдатылған конференциялар: көбіне электронды конференция немесе телеконференция болып аталынады. Электронды конференциялар электронды хабарландыру тақтасының бір түрі. Бұл түрінде ортаға тасталған тақырыпқа қызығушылық білдірген барлық қолданушылар бір бірінің хаттарын оқу және жауап берулеріне болады. Әрбір конференция бір тақырыппен байланысқан бірнеше сюжетті жолдардан тұрады. Конференциялар ашық түрде, яғни жүйенің кез келген қолданушысына қолжетімді немесе жабық түрде, яғни тек қана конференция ұйымдастырушысының басқаруымен арнайы шақырылған белгілі бір қолданушылардан ғана тұратын болып екіге бөлінеді. Электронды конференциялар мына жағдайлар үщін қолданылады: а) сұрақ қою; б) басқалардың сұрақтарына жауап беру; в) дискуссияларға қатысу (көптеген конференцияларда әркімнің өз ойын білдіруге мүмкіншілігі бар); г) конференцияға келіп түскен хаттарды оқу; д) қызығушылық танытқан қолданушыларға келіп түсетін ақпараттық хаттарды тарату; е) оқыту (өздігімен білім алу және оқушылармен жұмыс жасау); ж) қоғамдық байланыстар орнату, яғни конференцияда өзің туралы немесе өз жұмыстарың, идеяларың, жаңалықтарың жайлы әңгіме қозғау. Конференция мәліметіне негізделе отырып, өз ақпаратын жариялаған белгілі қолданушыларды нұсқау арқылы еңбек жариялауға мүмкіншілік бар. Люмофон деп аталатын арнайы құрылғылар арқылы шалғайдағы қашықтыққа қолданушының суретін ғана емес, әр түрлі фотосуреттерді, суреттерді және графиктерді жіберуге болады. Олар телеконференцияға қосылуы да мүмкін. Бұл жағдайда мұны телефондық жүйемен байланысқан люмофондық телеконференция деп атаймыз. Ғаламтор қызметі, жаңалықтар сервері, электронды хат түрінде жаңалықтарды тарату болып табылады. Ғаламтордың файлдық серверлері немесе ҒТР серверлер дегеніміз файлдардың сақтау қоры. Оларда бағдарламаларды, тексттік мәліметтерді, кітаптарды сақтауға болады. Ғаламтордың әрбір қолданушысы ҒТР сервері арқылы электронды хат жіберуіне болады. Қашықтықтан оқыту формасы бұл телекоммуникациялық жүйелер мен заманауи ақпараттық білім беру технологияларының көмегімен білім беру мекемелеріне бармай ақ оқытудың түрі. Қашықтықтан оқыту дегеніміз сырттай білім алу, өз өзін оқыту, жұмыс сапасын жақсарту және мамандарды қайта даярлау, «ашық» түрде оқыту жүйесі. Қашықтықтан оқыту оқытудың дәстүрлі принциптерімен салыстырғанда мүлдем басқа әдістерге сүйенетін дидактикалық әдістердің жиынтығы. Алайда оқытушының білім алушыдан қашықтықта болуы қашықтықтан оқыту жүйесінің ең дамыған түрінде де үлкен мәселелерді туындатады. Сондықтан да барлық кезде оқытудың дәстүрлі түрі қашықтықтан оқыту жүйесінен бір саты жоғары тұрады. Алайда білім берудің кейбір салаларында заманауи телекоммуникациялық технологиялар оқушыларға оқыту ақпараттарын және білім алу ресурстарын кеңінен пайдалануға мүмкіндік беріп, дәстүрлі түрмен салыстырғанда көптеген пайдалы жақтарға ие болады. Қашықтықтан оқыту жүйесі жоғарғы оқыту орындарында, білім беру сапасын жақсарту және мамандарды қайта даярлау үшін қолданылады. Оның арқасында адам өз жұмысынан қол үзбей ақ өз білім алу жүйесін ыңғайлы етіп, барлық ақпаратты өз еркімен қолдана алады. Қашықтықтан оқыту жүйесі әсіресе мүгедек оқушыларға үлкен мүмкіншіліктер береді. Заманауи ақпараттық білім беру технологиялары көзі нашар көретін, құлағы нашар еститін және қимылдау органдары дұрыс жұмыс істемейтін оқушыларды оқытуға жол ашады. і. Мультимедиялық бағдарламаларға сүйенген қашықтықтықтан оқыту жүйесі. Мұндай бағдарламалар белгілі бір себептерге байланысты мектеп қабырғасында білімдерін жалғастыра алмай қалған үлкен жастағы адамдарға арналған. Қашықтықтан оқыту жүйесінің үлгілерінің мақсаттары: Білім беру бағдарламаларының көмегімен білім алушылардың білімін кеңейту; Арнайы емтихандардың нәтижесімен оқуды аяқтағаны үшін аттестатқа немесе жұмыс сапасының жақсарғанын білдіретін арнайы деңгейге ие болу; Мектеп және жоғарғы оқу орындарының студенттеріне әр түрлі бағыттар бойынша сапалы білім беру. Энциклопедиялар үлгісі текстті тарату, ақпараттың көлемін азайту, ақпараттың ерекшеліктерін көрсету сияқты жұмыстарды орындайды. Электронды энциклопедия фотосуреттер, дыбыстар, музыкалық мәліметтер мен видеофрагменттерді қамтиды. Компьютерлік слайд фильмдерінің (КСФ) үлгісі: КСФ дыбыс, музыка, кинофрагменттерді қамтиды. Олар үзіліссіз тамашалауға арналған. Виртуалды әлем үлгісі (ВӘ) әр түрлі объектілерінің, қала аумағының, музей залының, көрмелердің т.б үш деңгейлік электронды үлгісі болып саналады. Олардың әсерімен адам өзін музей залында жүргендей сезінеді. |