Сборник. 22-08- Сборник для 1-4 классов. Алматы цаласы бiлiм басцармасы бiлiм

• Название: Алматы цаласы бiлiм басцармасы бiлiм
• Анкор: Сборник
• Дата: 20.10.2022
• Размер: 4.77 Mb.
• Имя файла: 22-08- Сборник для 1-4 классов.docx
• Тип: Документы; #745189
• страница: 150 из 367

сабақ (1 сабақ)

Тақырыбы: «Сыныптағы бордың құпиясы» зерттеу сабағы

Сыныпта тақтаға жазатын бор туралы зерттеу оқушыларға қызықты болады. Неліктен онымен сурет салуға және жазуға ыңғайлы? Ол қалай пайда болған? Құрамы қандай? сұрақтарына жауап іздеу. Мақсаты: мектеп борының құрамын зерттеп, оның құрамында адамның тұрмысына қажетті пай-

далы әрі ерекше қасиеті бар екендігін дәлеледеу.

Міндеттері:

-бордың шығу тарихымен танысу;

• 
  бордың құрамын зерделеу;
  
• 
  бордың адам денсаулығына әсерін анықтау;
  
• 
  зерттеу қорытындысын шығару. Зерттеу әдістері:
  

-әдебиеттерді қарау;

• 
  тәжірибе жасау;
  
• 
  бақылау;
  
• 
  сауалнама;
  
• 
  алған нәтижеге талдау жасау.
  

Тәжірибе. Бордың құрамы мен қасиетін зерттеу.

Егер мектептегі борды қолмен ұстап көрсең, ол қатты әрі кедір-бұдыр болып келеді. Ал тақтаға жасзсаң, ол үгіледі, уатылады, яғни ол нәзік. Егер бормен қолымызға сызсақ, ізі қалады, яғни ол был- ғайды. Егер борды суға салсақ, су лайланады, яғни бор суда ерімейді. Сонда ол неден тұрады?

№ 1 тәжірибе. Борды микроскоппен қарау. Ол үшін борды алып, оны үгітіп үгітіндіні сумен араластырып, қоймалжыңды әйнектің үстіне қойып, микроскоппен қарау. Қорытындысын шығару.

№ 2 тәжірибе. Стаканға азғантай сіркесуын (уксус) құйып оған бордың бір бөлшегін салу. Ол қатты бұрқылдап қайнап, бордан кішкентай бөліктері сынып түсе бастайды. Мұндағы, сіркесуы – сірке қышқылы, ал бор – әктастан (кальций) тұратындықтаен, қышқылмен әрекеттескен кезде құрамы бұзы- лып, көмірқышқыл газы бөлінеді.

№ 3 тәжірибе. 6 әртүрлі борды алып, оларға йод ерітіндісін тамызу. Крахмал йодтың түсін өз- гертеді. Яғни, борлардың құрамына қарай өзгереді. Кейбір бордың құрамында крахмал болса, кейбіре- уінде клей болуы мүмкін.

2. сабақ (1 сабақ)

Тақырыбы: «Статикалық электрлік» зерттеу сабағы

Балаларға түсіндіру: Балалар, жүннен жасалған тоқыма киім киген кезде немесе оны шешіп жатқан кезде «сырт-сырт» еткен дыбысты естисіңдер ма? Кеудешеңді шешкен соң шаштарың да жан- жаққа жайылып, қолдарыңа жабысып қала ма? Мұның себебі неде деп ойлайсыңдар? Бұл құбылыс – статикалық электрлік деп аталады. Бұл құбылыс – ешкімге байқалмайды, бірақ барлық жерде болуы мүмкін және бізге әсер етіп жатады. Мұндай электрлік құбылыспен ойнауға тіпті тәжірибе жасауға да болады.