1 балалар хирургиясы кітап. Балалар хирургиясы
 Скачать 7.1 Mb.
|
|
ЖАЛПЫЛАМА ТАМЫРІШІЛІК ҚАН ҰЮ СИНДРОМЫ Жалпылама тамырішілік қан ұю синдромы – тромбогеморрагиялық синдром. Микроциркуляция жүйесінің қатерлі бұзылысы - плазмалық қан ұюға қатысты факторларды пайдалану негізінде, дертті фибринолиз дамуы, шектен тыс тромбопластин түзілісі, соңы қауіпті тромбоздар мен қан ағысына әкелетін дерттің түрі. Бұл, жүре болған гемостаз дертінің ең жиі кездесетін түрі, өзіндік емес, әртүрлі дертті құбылыстар кезінде пайда болады. Жедел қан ұю синдромы - жалпы дертті құбылыс. Бұл қанға қан ұю мен тромбоциттер агрегациясын белсендіретін заттар түсуі, оның ішінде тромбин түзілуі плазмалық ферменттер жүйесінің белсенуі мен жұтуы қанда микроциркуляция бөгеу жасушалар агрегаттар мен микросоқталар түзілісінен тромбогеморрагия гипоксия, ацидоз, дистрофия және ағзалардың терең дисфункциясы дамуы және ағзаның метаболитиктермен улануы арқылы екінші рет дамуымен сипатталады. Этиологиясы. Ауыр инфекцияда, сепсис кезінде байқалатын асфиксия, ацидоз, гипотермия, ұзақ гипотензия, тыныс бұзылыстар синдромдары әсерлері эндотомия жасушаларының жарақаты XII-факторды (Хегман) іске қосу арқылы, гемокоагуляция қанның ішкі жүйесін белсендіреді. Тін жарақатында тіндік тромбопластинды босатып, VII-фактордың әсерімен гемокоагуляцияның сыртқы жүйесін белсендіреді. Бұған акушерлік асқынулар, бала жолдасының ерте бөлінуі, эклампсия мибұзылыстары, лейкозбен қатерлі ісіктер әсер етеді. Қан тамырлық гемолиз, қан тобын анықтамай қан құю, ауыр нәрестелердің гемолитикалық ауруларының белсенділігі қан ұю синдромына әкеледі. Ретикулоэндотелии жүйесінің тежелуі белсендірілген қан ұю факторларының дер кезінде шығуымен сәйкес келеді. Жалпы айтқанда гемодинамикалық бұзылыстар, қан ұю белсенуі фагоциттер жүйесінің жасушаларының тежелісі-патогенетикалық ұғымның негізі болып келеді. Жедел қан ұю синдромының пайда болуы, шеткері қан тамыр бойындағы морфофункциялық өзгерістердің, гемостаз үдерісі, тромбогеморрагилар шығумен байланысты. М.Е. Магабели жедел қан ұю синдромын 4 кезеңге бөледі: Гиперкоагулемия. Пайдалану коагулопатиясының және фибринолитикалық белсенділіктің артуы. Бұл кезде фибриноген мөлшері азайып, қалыпты, немесе гиперкоагуляция болады. Дефибриногенизация, дертті фибриндік. Бұл кезде қан ұюға қатысты факторлар азайып, тромбоциттер саны күрт төмендейді. Ағзаларда гипоксия дамып, олардың функциялары төмендейді. Қалпына келтіру. Клиникасы. Бұл синдромдағы геморрагиялық белгілері кесілген, зақымдалған, дәрі жіберілген жерлерде қан ағуы, теріде пайда болған петехийлер, экхимоздар мұрын, ауыз қуысының шыршытарынан, операция жарақаттарынан, ішкі ағзаларда (өкпе, ішек-қарын, т.б.) кенеттен қан ағулары, миға қан құйылуы, қан тамырлық тромбоздар көріністері II-III мерзімде байқалады. III мерзімде - микроангиопатиялық гемолитикалық анемия, тырысу, жүйке жүйесінің комаға дейінгі бұзылысы байқалып, орны толмас өзгерістерге әкелуі мүмкін. Ең ауыр көріністері: гемолитика-уремиялық синдром, кенеттен шығатын пурпура, тромбоцитопениялық пурпура (Мошпович), менингококкемия. Диагнозы. Гиперкоагуляцияның I мерзімін анықтауға келесі өзгерістер көмектеседі: қан уақытының қысқаруы (қалыпты 4-8 мин), рекальцификация уақытының азаюы (қалыпта 80-120сек.), бос гепарин белсенділігінің кемуі, тромбоциттер саны, фибрин және басқа қан ұюға қатысты факторлар деңгейі жоғары болуы мүмкін. II мерзімде: I, II, V, VIII, ХIII факторлар мөлшері, тромбоциттер азайып, фибриннің ыдыраған түрлері пайда болады III мерзімде – факторлар жетіспеушілігі өседі, фибриноген жоққа жуық, фибринолитикалық белсенділікпен қан ұю уақыты күрт жоғарлайды, ретракция уақыты өте төмен, тромбоцитопения және антитромбин III жеткіліксіз болады. Бұлардан кейін анемияға ұласады. Жедел қан ұю синдромы екіншілік болып, әр түрлі ауыр кеселдердің соңғы көрінісі аса түсіп, әрқашан ем жасауға дайын болу керек. Емі. Бұл ауруды емдегеннен гөрі, алдын алып, себепті жағдайлар мен ауруларды (инфекциялық шок, ацидоз, гипоксия т.б.) уақытында емдеген жөн. Емнің басты мақсаты - тромбин түзілісін болдырмау. Әдетте инфузиялық реополиглюкин, гемодез, антиагрегаттар (курантил, ксантиндер), қабынуға қарсы антибиотиктер, симптоматикалық және ацидозға қарсы оттегі беру емдерін жасап, жедел қан ұю синдромының дамуына жол бермеу керек. Егерде жедел қан ұю синдромы байқала басталса (тромбопластиннің қанға араласуы тиылмай, тромбоздар көрінісі айқындала бастаса) гепарин қолдану қажет: 10-15 б/кг/сағ. тамшы түрінде 200-300 б/кг/тәулік есебінен-күніне 4-6 рет, тері астына не бұлшық етке жасайды. III мерзімінде барлық қан ұюға қатысты факторлардың жетіспеушілігі ескеріп, жаңа тоңазылтылған плазманы тамыр арқылы тамшылатып құйып, контрикал, гордокс, протинол дәрілерінің бірін қосу керек. Фибриногенемия кезінде, тамшылатып 150 мг/кг есебінде фибриноген енгізу тәсілін II мерзімнен бастауға болады. Глюкокортикостероидтарды да қоданған жөн - преднизолон 2-5 мг/кг. Айқын тромбоздар көрінісінде (ГУС, сұрапыл пурпуро, Люсикович синдромы кезінде) гепаринді бір жолға, мөлшерін 250-300 б/кг-дан да асырып қолдануға болады. Қосымша, урокиназа тәулігіне 50б/кг есебінен, немесе фибринолизин 5000-10000 б есебінде 2-4 күн бойы қолдануға болады. Қолданылған әдебиеттер тізімі Негізгі Ахметов Мұхамбедия Ахмет-Төре. Медицина терминдерінің сөздігі. 2005. Исаков Ю.Ф. Детская хирургия. 1983/2005 Исаков Ю.Ф. Детская хирургия. 1978 П/р Исакова Ю.Ф. Хирургические болезни у детей. М. Мед.1998 Исаков Ю.Ф. Детская хирургия в 2-х томах. М.Мед. 2002/2004 Ашкрафт К.У.,Холдер Т.М. Детская хирургия. в 2-х томах. С-П.1996-1997 Баиров Г.А. Детская травматология. Л. 2000 Баиров Г.А. Срочная хирургия детей. Л. 1997 Баиров Г.А.Неотложная хирургия детей.Рук-во для врачей. Л.1983, Л.1973 Баиров Г.А., Рошаль Л.М. Гнойная хирургия у детей. Л. 1991 Баиров Г.А. Повреждения органов брюшной полости и забрюшинного пространства. 1975 Баиров Г.А. Хирургия печени и желчных протоков. 1970 Баиров Г.А. Хирургия поджелудочной железы у детей. 1978 Баиров Г.А. Хиругия тослтой кишки у детей. 1974 Баиров Г.А. Хирургия недоношенных детей. 1977 Михельсон В.А., Гребенникова В.А. Детская анестезиология и реаниматология. М.Медицина 1985,1985/2003 Михельсон В.А., В.А.Гребенников Детская анестезиология и реаниматология. М.Медицина.2001 Ормантаев К.С. Тяжелая черепно-мозговая травма у детей. А-Ата. 1982 Қосымша Малышева В.Д., Свиридова С.В. Анестезиология и реаниматология. 2003 Бунатян А.А., Рябов Г.А., Маневич А.З. Анестезиология и реаниматология. 1984 П/р Бунатяна А.А. Руководство по анестезиологии. 1997 Волков М.В., Дедова В.Д. Детская ортопедия. 1980 Волков М.В. Врожденный вывих бедра. М.1981 Долина О.А. Анестезиология и рениматология. 1998, 2002 Запруднов А.М., Дронов А.Ф., Григорьев К.И. Желудочно-кишечные кровотечения у детей. Мед. 1998 П/р Исакова Ю.Ф. Оперативная хирургия с топографической анатомией детского возраста. 1989 Исаков Ю.Ф. Абдоминальная хирургия у детей. 1988 Исаков Ю.Ф. Инфузионная терапия и парентеральное питание в детской хирургии. 1985 Исаков Ю.Ф. Руководство для торакальной хирургии у детей. 1978 Долецкий С.Я., Ю.Ф.Исаков. Руководство по детской хирургии в 1/2 томах.М. 1970 Долецкий С.Я., Щитинин В.Е. Осложненный аппендицит у детей. М.1982 Долецкий С.Я. Хирургия новорожденных: рук-во для врачей. 1976 Дронов А.Ф. Общий уход за хирургическими заболеваниями. 1988 Ешмухаметов С.Н. Балалар урологиясы. Алматы.1994 Ешмухаметов С.Н. Хирургиялық кеселдері бар балалардың күтімі.1993 Ешмухамбеұлы С. История развития детской хирургии Казахстана (рус и каз) 1998 Долецкий С.Я. Общие проблемы детской хирургии. М.Медицина. 1984. Дмитриев М.А. Очерки гнойной хирургии у детей.1973 Исаков Ю.Ф. соавт. Абдоминальная хирургия у детей. 1988 Исаков Ю.Ф. соавт. Острый аппендицит в детском возрасте. М 1980 Исаков Ю.Ф., Михельсон В.А., Штатнов М.К. Инфузионная терапия и парентеральное питание в детской хирургии. М.Медицина. 1985 Исамбаев М., Сәрсенова Ш. Медицина терминдерінің орысша-қазақша сөздігі. А-Ата. 1982. Казанцева Н.Д. Ожоги у детей. 1979/1986 Киселев В.П. Множественные и сочетанные травмы у детей.1985 Карваял Х.Ф., Паркс Д.Х. Ожоги у детей (перевод с английского). Медицина. 1990 Қасен Қожақанұлы. Балалардың шұғыл хирургиялық ауруларының басты белгілері. 1995 Ленюшкин А.И. Руководство по детской поликлинической хирургии. Л. 1986 Ленюшкин А.И. Детская колопроктология. Руководство для врачей.1990 Лопаткин Н.А., Пугачев А.Г. Детская урология.М. 1986 Мшарев О.С. Справочник по детской хирургии. 1980 Михельсон В.А.др. Коматозные состояния у детей. 1988 Михельсон В.А. др. Основы интенсивной терапии и реанимации в педиатрии. 1976 Михельсон В.А.др. Анестезия и реанимация новорожденных. 1980 Ормантаев К.С., Марков Р.Ф. Детская травматология. А. 1978 Петрухин А.С. Неврология детского возраста. 2004 Пугачев А.Г. Закрытые повреждения органов брюшной полости у детей. 1981 Пугачев А.Г. Хирургическая гастроэнтерология детского возраста. 1982 Рокицкий М.Р. Ошибки и опасности в хирургии детского возраста. 1986 Сергеева К.М. Педиатрия. 2007 Султанбаев Т.Ж., Ленюшкин А.И. Гнойная хирургическая инфекция у детей. 1984 Султанбаев Т.Ж., Ленюшкин А.И. Врожденная косолапость у детей. 1992 Соков Л.П. Курс травматологии и ортопедии. Учебное пособие. 1985 Соков Л.П. Предупреждение и лечение травм у детей. Учебное пособие. 1987 Стручков В.И. Детская торакальная хирургия. 1975 Сафар П. Сердечно-легочная, церебральная реанимация. М. 1984/1997 Сапарова К.Г. Балалар травматологиясы мен ортопедиясы. 2000 Шапошникова Ю.Г. Травматология и ортопедия. (Руководство для врачей) в 3-х томах. 1997 John Kattwinnel. Реанимация новорожденных. 2004 МАЗМҰНЫ
БАЛАЛАР ХИРУРГИЯСЫ А.А. ДЮСЕМБАЕВТЫҢ К.С. ОРМАНТАЕВ, РЕДАКЦИЯЛЫҚ БАСҚАРУЫМЕН ШЫҒАРЫЛҒАН Редакторы Асхат Дюсембаев Техникалық редакторлары: Э.А. Дюсембаева, К.К. Трумова, Т.Б. Омаров Корректорлары: С.Б. Құлысбаева Ж.С. Кусаинова Б.А. Жорғатаева А.М. Тұрарбекова Басуға 14.05.2008 ж. қол қойылды. Үлгісі 60х901/16. Оқу баспа әдебиеті 41,87 ш.б.т. «Times New Roman» гарнитурасы. Тапсырыс №6 Тарылымы 500 дана. «Халықаралық жазылым Агенттігі» ЖШС 050002, Алматы қаласы, Ш. Валиханов көшесі, 48 үй Отпечатано в Издательском доме «ИНТЕЛЛЕКТ»,  071400 г. Семей, ул. Шугаева, 4. |