Моча.Стандарты. Отдельно НЕСЕП. Батыс азастан медициналы колледжі Оытушы
 Скачать 93.29 Kb.
|
|
Батыс Қазақстан медициналық колледжі Оқытушы: Байбулатова С.А "Клиникалық зертханалық зерттеу әдістері" пәніне арналған СТАНДАРТТАР және ІС ӘРЕКЕТТЕР АЛГОРИТМІ Бөлім «Зәрдің зерттелуі» Орал 2015 ж.г. Стандарт: № 907 бұйрығы бойынша КДЛ ЛПО есептік құжаттама 21.11.2010ж. Мақсаты: Денсаулық сақтау мекемелерiнде ақпараттарды сенімді және толық қамтамасыз ету үшін медициналық құжаттарды бланк стандарттың бірлескен жүйесіне келтіру, алғашқы медициналық құжаттарды пайдалану және жүргізілуін реттеу. Материалдық ресурстар: I. Тіркеу журналдары: Анализ нәтижелерінің тіркеу журналы. Форма № 250/у, сақтау мерзімі 3 жыл. Лабораториялық жұмыстардың жұмыс журналы. Форма № 251/у сақтау мерзімі 1 жыл. Стерилизаторлық ауа, бу жұмыстарының тіркеу журналы, (автоклавта), № 257/у Дәрігер-лаборанттың (медлаборант) күнделікті жұмыс есеп парақшасы, форма № 261/у Лабораторияда жасалған анализдердің саны мен есебінің жұмыс журналы, форма № 262/у, сақтау мерзімі 1 жыл. Лабораториялық тіркеу журналы, форма ТБ 04, сақтау мерізімі 5 жыл. II. Анализдің бланктері бойынша: 1. Гематологиялық түрлерге зерттеулер қан талдауы, форма № 224/у қан тобы, резус-фактор, форма № 207/у 2. Жалпы клиникалық түрлерге зерттеулер несеп талдауы, форма № 210/у тәуліктік глюкозалар экскрециясы, форма № 208/у несеп құрамындағы форменді элементтерді сандық анықтайтын анализ, форма № 215/у Зимницкий әдісі бойынша несеп талдауы, форма № 211/у копрологиялық зерттеу, форма № 220/у нәжіс талдауы (гельминт жұмыртқалары, жасырын қан, стеркобилин, билирубин), форма №220/у асқазан құрамының анализі, форма № 221/у ұлтабар зондтау картасы, форма № 222/у ұлтабар құрамының анализі, форма № 222-1/у жұлын сұйықтығының анализі, форма № 223/у қақырықты зерттеу, форма № 216/у тін аралық сұйықтығының анализі, форма № 216-2/у простата секретінің анализі, форма № 217/у несеп жыныс мүшелерінің бөлінділерінің анализі, форма № 218/у Ескерту: Анализдер бланкілерін сақтау мерзімі – 25 жыл. Стандарт: Несепті зерттеу үшін жұмыс орнын ұйымдастыру. Мақсаты: Оқу лабораториясының жұмыс орнында нәтижелі қолайлы ортаны қалыптастыру. Құрал-жабдықтар: Фотоэлектроколориметр Микроскоп Горяев камерасы Центрифуга Рефрактометр немесе урометр 1,000 до 1,050 бөлімдер аралығында Су моншасы немесе спирт шамы Пробиркаға арналған штативтер Су өлшегіш термометр Өлшемелі цилиндрлер (50 мл,100мл, 300мл,500мл.) Пробиркалар (химиялық,центрифугалық өлшегіш,центрифугалық белгілерсіз) Градуирленген пипеткалар Пастер пипеткалары Химиялық варонкалар. Химиялық стакандар Колбалар Алмұрт тәрізді резеңке Пробирка ұстағыштар Құм сағаттар (1мин,3мин.) Заттық әйнектер Жабынды әйнектер Реактивтер: Спиртті бромтимол көк ерітіндісі Сульфосалицил қышқылы ерітіндісі 20% Азот қышқылы 50% Ларионов реактиві Сульфосалицил қышқылы ерітіндісі 3% Натрий хлорид ертіндісі 0,9% Нәруыздың стандартты ерітіндісі Гейнес реактиві Күйдіргіш натрий ерітіндісі 10% Нитропруссид натрий ерітіндісі Концентірленген сірке қышқылы Сулы аммиак ерітіндісі 25% Спирт пен йод (1%) қоспасы Люголь ерітіндісі Барий хлорид ертіндісі Фуше реактиві Мыс сульфатының қаныққан ертіндісі Хлороформ Сірке қышқылы ерітіндісі 30% Спиртті амидопорина 5% Сутекасқын тотығы ертіндісі 3% Басқада керекті жабдықтар: Медициналық қолғап. Зарарсыздандырғыш ерітінді Сүзгіш (фильтр) қағаз Қалдықтарды салуға арналған қалып Қара түсті қағаз Ақ түсті қағаз Құрғақ химия: әмббебап лакмус қағазы. Әйнекке жазатын карандаш Анализ бланкалары Анализді және қорытындысын тіркеу журналына жаз. 3. Стандарт: Несептің физикалық қасиетін анықтау Мақсаты: Несептің физикалық қасиетін анықтау дағдыларын қалыптастыру, зерттеу натижелері негізінде олардың қасиетіне нақты баға беріп, патологиялық қабілетін анықтау. Зерттеу әдістері: микроскопиялық, физикалық өлшеу Құрал-жабдықтар: Пипетка 10,0 мл -1,0 мл Пастер пипеткасы (көзге арналған) Цилиндр 100 мл /50мл/ Урометр немесе рефрактрометр Химиялық стакан Центрифугалық пробирка Реактивтер : Спиртті бромтимолды көк ерітіндісі 5% (рh 6,0-7,0 аралықта түсін өзгертеді) Әмбебап лакмус қағазы рh 1,0-10,0 Басқа қолданатын материалдар: Медициналық қолғап Дезинфекциялық ерітінді Қалдықтарға арналған ыдыстар Несеп талдауына арналған бланк Талдауларды тіркеу журналы және несеп қорытындылары Шыныға жазуға арналған карандаш Іс-әрекет алгоритмі: 1. Несепті зерттеу үшін дәрет алып, таза банкаға несептің таңғы үлесін жинаймыз. 2. Тұнбаны алу А)10мл арналған пипетка аламыз Б) Ыдыстың түбіне пипетканы батырамыз С) Алмұрт тәрізді резеңкенің көмегімен несепті сорып, центрифугалық пробирканың түбіне 10мл құямыз. 3. Анықтап көру: А) Несептің түсін ақ қағазға қарап анықтаймыз: қалыпты жағдайда ашық-сары В) Мөлдірлігін қара түсті қағазға анықтаймыз: қалыпты жағдайда – мөлдір Мөлдірлікті бағалау: мөлдір, көмескі, әлсіз-лай,лайлы. 4. Несептің реакциясын анықтау: Центрифугалық пробирка аламыз 1,0 несеп құямыз Оған 1 тамшы бром көк индикатор тамызамыз Араластырамыз Реакцияны бағалаймыз Бромтимолды көк индикаторымен анықтаған кезде нәтижесі: Сары түс-қышқыл; күңгірт-әлсіз қышқыл;шөп түсті-бейтарап; күңгірт жасыл-әлсіз сілтілі; жасыл және көк-сілтілі. Әмбебеп лакмус қағазын пайдалануға болады: қалыпты жағдайда рh5,0-7,0 5. Урометрмен немесе рефрактометрмен салыстырмалы тығыздығын анықта қалыпты жағдайда 1,018-1,025 6. Несеп иісі: қалыпты жағдайда арнайы өткір емес 7. Несеп талдауларын толтыру 8. Талдау нәтижесін қалыпты жағдаймен салыстыр 9. Зерттеу нәтижесіне сипаттама бер: Физиологиялық жағдайда несеп түсі кейбір азық-түлік өнімдерін қолдануда өзгереді (қызылша,түйежапырақ және т.б.). Жаңа туған балаларда 3-5 күн, кейбір кезде 2 аптаға дейін несептің түсі құрамындағы несеп қышқылының жоғары болуына байланысты қызғылт болады. Патологиялық жағдайда несеп түсі өзгереді. Солғын түссіз несеп қант және қанттыз диабетте, бүйрек жеткіліксіздігінде, диуретикалық тәсілдерде; қоңыр және қызғылт қоңыр несеп өткір гемолитикалық бүйректе; созылмалы гломерулонефриттің асқынуында "ет жуындысы" түсті, паренхиматозды немесе механикалық сары ауруда несеп түсі қошқыл сары, күңгірт-жасыл, "сыра" түсті. Форменді элементтердің көп мөлшерде бөлінуі,эпителий жасушаларының, кілегей,май тамшыларының болуынан несеп лайлануы мүмкін. Қабылдаған азық-түлікке байланысты несеп реакциясының режимі өзгереді. Азық түліктің құрамында жануарлардың ақуыздары басым болса қышқыл,ал өсімдік тағамдары басым болса, сілтілі реакция болады. Патологиялық жағдайда қант диабетінде, бүйрек жеіспеушілігінде, ашыққанда несеп қатты қышқыл реакция береді. Сілтілі несеп реакциясы- шыжыңдарда, гематуриядан,құсықтан кейін және іш өту, минералды сұйықтарды, дәрі-дәрмекті қолдануда кездеседі. Салыстырмалы тығыздығы несептегі ерітілген зеаттардың концентрациясын білдіреді. Ескертулер: Несепті таза ыдысқа жинап,оны тезірек зертханаға жеткізу керек. Сыйымдылығы 100 мл –лі кең ауызды немесе пластиктен жасалған ыдысты пайдалану керек. Горшокқа, суднаға жиналған несепті зерттеуге алуға болмайды, өйткені ыдысты таза жуғанның өзінде қабырғасында фосфат тұнбалары қалуы мүмкін. Бөлме температурасында 1,5-2 сағаттан ұзақ тұрмау керек. Несеп ұзақ тұрып қалған жағдайда несептің рh жоғарылап, бактерия санының көбейуіне байланысты сілтілі реакциялы болуы мүмкін. Зерттеу үшін 50-100 мл несеп жинайды. Сұйық индикаторларды қолданған жағдайда несеп қышқылдығын дәл анықтауға болады. 4. Стандарт: ЗИМНИЦКИЙ СЫНАМАСЫ Мақсаты: бүйректің функционалдық және сұйылту қызметінің дағдыларын зерттеу. Зерттеу әдістері: физикалық өлшеу, есептеу. Материалдық жабдықтар: 1. Цилиндр сыйымдылығы 1000 мл 2. Урометр немесе рефрактометр 3. Пастер пипеткалары 4. Химиялық стакан Реактивтер: 1. Дистелденген су Қажетті материалдар: 1. Медициналық қолғаптар 2. Дезинфекциялық ерітінділер 3. Қалдықтарға арналған ыдыс 4. Анализ бланкасы 5. Анализдерді және олардың нәтижесін тіркеу журналы 6. Әйнекке арналған қарындаш Іс-әрекет алгоритмі: 1. Несеп үлесін бөліп зерттеуді бастаңыз (олар 8 болу қажет) 2. Әр үлестегі несептің мөлшерін, үлесті салмағын анықтаңыз 3. Күндізгі, түнгі және жалпы диурезді есептеңіз 4. Анализ бланкісін жазыңыз Мысалы:
Талдау нәтижесін қалыпты шамамен салыстырып бағалаңыз: Дені сау адамдарда бірқалыпты көрсеткіштер төмендегідей: тәуліктік диурез 800-1500 мл; күндізгі диурез шамамен 1000 мл; түңгі- шамамен 500 мл; Несеп мөлшерінің тербелістері жеке үлестерде 50-ден 400 мл дейін; балаларда несептің тәуліктік мөлшерін мына формуламен анықтауға болады: 600+100х (А-1), А-бала жасының саны; салыстырмалы тығыздықтың максималды және минималды мағынасының арасында неғұрлым үлкен айырмашылық болса, соғұрлым бүйректің функционалдық қабілеттілігі жоғары болады, ол шамада 0,007-ден кем емес. 5. Зерттеуді нақты талдап түсіндіріңіз Зимницкий сынамасы бүйрек каналдарының ауруларын және оның патологиясын анықтайды. Өткір және созылмалы нефрит кезінде, нефросклерозда бүйректің жинақтау қабілеті және мөлшері төмендейді, ал ауыр жағдайларда оның қызметі толық сақталмайды. Ескерту: Таңғы сағат 6.00 да қуықты босатқаннан кейін, таза құрғақ ыдысқа жиналған несепті тәулік ішінде зерттеу қажет. Әр 3 сағат сайын несепті жеке банкіге жинайды- барлығы 8 үлес. Педиатрия саласында өте аз мөлшердегі несептің үлесті салмағын рефрактометрмен анықтауға болады. Салыстырмалы тығыздықты мына формуламен есептейді: (n-1,3332):4+1000, n- қабылдау көрсеткіші. Тәуелділік кестесін несептің салыстырмалы тығыздығының қабылдау көрсеткішінен қолдануға болады.
|