десмургия. невро шпор. Беткей (стірт) сезімталдылы жолын крсетііз. Беткей сезімталдылыты зерттеу дістері. Сезімталды
 Скачать 97.96 Kb.
|
|
Дәрі-дәрмекпен емдеу 1. Дексаметазон, тәулігіне 4-тен 30 мг-ға дейін, жалпы жағдайының ауырлығына байланысты. 2. Маннитол 400 мл, 3. Фуросемид - 4. Диакарб-диуретик, 5. Брюзепам 2,0 мл ерітіндісі-конвульсиялық ұстамалар 6. Карбамазепин-7. В тобының витаминдері-В1 витаминдері (тиамин бромиді), В6 (пиридоксин), В12 (цианкобаламин) орталық және перифериялық жүйке жүйесінің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет. 19 билет Шеткі жүйке жүйесі Шеткі жүйке жүйкесі (ЖЖЖ) сыртқы ортамен ОЖЖ жауапты тасымалдайды. ШЖЖ құрамына сенсорлы (рецепторы және ілкі афферентті нейрондар) жане қимылдатқыш (соматикалық және вегетативті мотонейрондар) компоненттері. Шеткі жуйке жуйесінің (ШЖЖ) сенсорлы бөлігі. Сенсорлы бөлік дегеніміз - бұл өндірілген энергияның жүйке сигналының өндірілуі. Ол арнайы құрылымдармен - организмге механикалық, жарық, дыбыс, химиялык турткі, температуранын өзгеруін коса алғандағы турлі сырткы энергиямен жузеге асырылады. Рецепторлар ОЖЖ сезімтал нерв талшықтары, өрімдер, спиналды нерв және сонында жулынның артықты түбіршектерімен (немесе бас суйек нервтеріне) беретін ілкі афферентті нейронның шеткі ұшында орналаскан. Артқы тубіршек және бас суйек нервтерінің денесі жұлын (спиналды) ганглийлерінде немесе бас сүйек нервтерінің ганглийлерінде жатыр. Шеткі жуйке жуйесін қозгалтқыш бөлігіне соматикалық және вегетативті мотонейрондар жатады. Соматикалық мотонейрондар көлденең булшыкеттерді жуйкелендіреді. Жасуша денесі жұлынның алдыңғы муйізінде орналасады, олардың ұзын дендриттері бар. Әрбір бұлшықеттің мотонейрондары қозгалткыш ядролар орналасады. Мысалы, бет жүйкесі ядросынан бет бұлшықеттері кимылдайды. Соматикалық мотонейрондардың аксондары орталық жуйке жуйесінен алдынгы тубіршік аркылы немесе ми жуйкелері аркылы өтеді. Вегетативті мотонейрондар тегіс бұлшықеттерге және бездерге преганглионарлы жане постганглионарлы нейрондар симпатикалық жэне парасимпатиқалық жуйке жуйесі. Преганглионарлы нейрондар - ОЖЖ жұлынында немесе мида орналасады. Преганглионарлы нейрондар-ОЖЖ жұлында немесе ми бағанында орналасады. Соматикалық мотонейрондардан айырмашылыгы вегетативті преганглионарлы нейрондар синапстарды эффекторлы жасаушыларында емес (тегіс булшыкетте немесе бездерде), өз кезегінде эффекторлармен синаптикалық байланыс құратын постганглионарлы нейрондарда курайды. Ортаңғы жуйке невропатиясы. Жекеленген ортангы жуйкенің закымдалуы шынтақ жүйке закымдалуынан қараганда сирек кездеседі. Айдаршық үсті сақинаның (иық сүйегінің айдаршығы мен эпифиздің супракондилярлы бөлігінде), білек каналының (көлденең байламның гипертрофиясынан) компрессиясынан байқалады. Оның себебі шынтақтың венаға инъекция жасағанда зақымдалу, алақан бетінде кәрі жілік білек буынының жоғарғы жағы кесілгенде, білезіктің кәсіби шамадан тыс куш тускенде (білек каналының синдромы) уттіктеушілерде, столярларды, тіс дәрігерлері және т. б. Иықта жуйке "шпормен" басылуы мумкін, медиалды айдаршық устінен 5-6 см жоғары иық сүйегінің ішкі беткейінде орналасқан (рентгенограмма анықталды). Клиникалык көрінісі. I, II, III cayсақтарда білектің ішкі бетінде, әдетте каузалгиялық, интенсивті ауырсыну болады. Беткей сезімталдық алақанның радиалды бөлігінде және I, II, III cayсақтардың және IV саусақ жартысының алақан бетінде бұзылады. Пронация бұзылады, алаканның бүгілуы әлсірейді, I, II жане III саусақтарды бугілуі және II, III саусақтардың ортанғы фалангалардың жазылуы бұзылған. I саусақ томпаю аймағында атрофия айқындалады, соның салдарынан I саусақ II саусақпен бір жазықтықта орналасады; бұл "маймыл қолды" қол формасына алып келеді. Ортаңғы жуйкенің зақымдалуының диагностикалык сынамасы: алақанды жұдырыққа жұмғанда I, II жэне III саусактың бір бөлігі жұмылмайды; алақанды үстелмен жанастырғанда, II саусақпен тырнау мумкін емес; науқас I саусағын басқа саусақпен айналдыра алмайды (мельниц симптомы); I және V саусақтардың қарама-қарсылығының бұзылуы. Білезік канал жүйкесін компрессиялағанда сәулелік білезік проекциясын перкуссиялағанда саусақтарға иррадация беретін ауырсыну байқалады (Тинель симптомы). Eмi. В тобындағы дәрмендерді тағайындау, антихолинэстеразды препараттар, никотин препараттары, тиокт қышкылы. Физио, бальнеотерапия қабылдау, массаж, ЕДШ, рефлексотерапия, электростимуляция. Тұрақты туннелді синдромда кортикостероидтарды жуйке бағанының аймағына компрессия (гидрокортизон). Консервативті терапияның тиімділігі болмағанда, жүйкенің хирургиялық декомпрессиясы туралы талқылауға тура келеді. 20 билет. Мишық: кызметі, құрылысы, Флексиг жолдарын сызып көрсетіңіз.Мишық зақымдалу синдромдары,зерттеу әдістері. МИШЫҚДененің кеңістіктегі тепе –теңдігін реттейтін және дене мүшелерінің қимыл -қозғалыстарын үйлестіретін, бұлшық ет тонусын реттеуші орталық жүйке жүйесінің мүшесі - мидың бір бөлігі. Сопақша ми мен вароли көпірінде, үлкен ми жарты шардың шүйде бөлігінің астында орналасады. 150 гр. Ол мишық құрты арқылы байланысқан екі үлкен жарты шардан құралған. Мишық 3 бөлікке бөлінеді: 1. Алдыңғы бөлік, оның өзі бірнеше бөлікшелерге бөлінеді. - Тілшік -.орталық бөлікше - төртбұрышты бөлікше 2. Артқы бөлік -төртбұрышты бөлікшенің артқы жартысы -жоғарғы жарты ай тәрізді бөлікше - төменгі жарты ай тәрізді бөлікше -жіңішке бөлікше ( парамедианды бөлікше) - екіқұрсақтық бөлік -мишық миндалинасы 3. Клочков-түйінді бөлік Мишық ақ және сұр заттан тұрады. Жарты шар мен құйрықтың сұр заттары беткей қабатта орналасқан, олар мишық қыртысын құрады. Ал сұр заттың жиналуы мишықтың тереңінде-ядрода орналасқан. Ақ зат –мишық денесі мишықты қалыңырақ орналасады. Мишықтың 3 аяқшасы арқылы сұр затты бас миының бағанасымен және жұлынмен байланыстырады. Сұр зат мишықтың қыртысы мен ядросын қалыптастырады. Мишықтың сагитальды кесіндісінде ақ және сұр зат қатынасы « мишықтың өмір ағашы ( древом жизни мозжечка)» суреті көрінеді. Мишық қыртысы құрылымыМишық қыртысы 3 қабаттан тұрады:1. сыртқы - молекулярлы қабат 2. ортаңғы - ганглионды қабат 3. ішкі - дәнді қабат • Мишықтың сұр заты: жұлдызша, себетше, алмұрт тәрізді және дәнді нейроцит терден құралған. • Мишықтың ақ заты: миелинді жүйке талшықтарынан тұрады Мишық ядросы -Шатыр ядро (n. fastigii) – парамедиальді орналасады, вестибуллярлы аппарат қызметін реттеу.- Шар тәрізді ядро (n. globosus)-Тығын тәрізді ядро (n. emboliformis) латеральді орналасады, дене мен мойын бұлшық етін реттеуге қатысады-Тісшелі ядро (n. dentatus)-аяқ қол бұлшық етін реттеуге қатысады. Мишық симптомдары мен синдромдары • Интенцивті тремор – бағытталған қозғалыс кезіндегі,нуктеге жету кезінде күшейетін шеткі мүшенің дірілі.• Нистагм (көз алмаларының треморы) • Мишықтық дизартрия (баяу, скандирленген сөйлеу)• Гиперметрия – қозғалыстың шексіздігі • Мегалография – жазудың өзгеруі, онда әріптер тым үлкен және біркелкі болмайды. • Асинергиябіркелкі(содружественный)қозғалыстардың бұзылуы. • Жүріс шайқалуы - анық емес,аяқтары алшақ қойылатын жүріс, шайқалып жүру зақымданған аймақта анық • Бұлшықет гипотензиясы - бұлшықет тонусының төмендеуі, атонияға дейін. Бұл буындардағы пассивті қозғалыстардың артық болуымен көрінеді. Ең көп байқалатын мишық құрттың зақымдануы жағдайында, сіңірлік рефлекстерін азайуы немесе жоғалуы. • Бас айналу -Атаксия-тепе-теңдік бұзылысы.Қозғалыстар белгісіз сипатқа ие, олар бірбірінен шамадан тыс сілкіністерге ұшырайды. Пациент тұра алмайды.Мас адам жүрісі. • Дизартрия-жүйке тамырларының сөйлеу мүшелерінің жұмысын толық қамтамасыз ете алмауына байланысты сөйлеу қабілетінің бұзылуы -Фрагменттелген сөздер -Адиадохокинез-науқас симметриялы түрде қимыл- қозғалысты тезжасай алмайды(суппинация, пронация) -Бабинский –асинергиясы- науқас шалқасынан жатып, қолын кеудесіне ақастырып , орнынан көтерілуі, мишық зақымдалуында екі аяғын талтайтып жоғары көтеруі Мишық бұзылысын зерттеу әдістері. -Мұрын саусақ пробасы (саусақты дәл тигізбеуі) -Табан тізе пробасы -Нұсқаушы проба (интенционный тремор) -Нистагм анықтау-балғашықты жоғары,төмен,оң-солға -Пронаторлы проба Тома – науқас көзін жұмады,алақанын жоғары қаратып ,кейін төмен қаратқан кезеде 1тқолы қалып кетеді- (гиперметрия, адиадохокинез) -Проба Шильдер – көз жұмулы күйде екі қолды көтеріп, басын бұру -Стюарта-Холмс симптомы – симптомының болмауы "обратного толчка". -Асинергия пробасы: Бабинский-қолдың көмегінсіз науқас арқамен жатқан қалыптан отыра алмайды. -Жүру пробасы-науқас алға, артқа жанға жүре алмауы, аяқтарын кең ашуы -Ромберг -позасында тұрақты емес, теңселіп, құлап қалуы. Бел өрімі зақымдалу симптомдары мен синдромдарыБел плексусының зақымдануының клиникалық симптомдары плексалгия түрінде біліне бастайды. Бұл жамбаста, бөкселерде, іштің төменгі бөлігінде, арқада тұрақты ауырсыну пайда болатын жағдай. Ауру дамып келе жатқанда, бел плексусының плексопатия белгілері пайда болады - бұл зақымдалған жүйкелер бойындағы ауырсынудың сәулеленуі, сезімталдық төмендеуі, парестезия және т.б. Ауыр жағдайларда зардап шеккен жақтағы аяқты алып кетуге болады. Екі жақты ауырсыну дерісі кезінде әлсіздік екі аяқта да анықталады, көбінесе науқас өз бетінше қозғала алмайды. Зәр шығарудың кешігуі немесе керісінше, жиілеуі болуы мүмкін. Бел өрімінің зақымдану симптомдары:шап аймағындағы парестезия;бөкселер мен жамбастың жоғарғы бөлігіндегі тері сезімталдығының төмендеуі;кез-келген қозғалыс жасауға тырысқанда ауырсынудың жоғарылауы;бұлшықеттің өткір әлсіздігі, көмексіз қадам жасау мүмкін еместігі;төменгі аяғындағы шаншу;терінің бозаруы. Бұл вегетативті жүйке жүйесінің елеулі зақымдануы дамып келе жатқанын көрсететін бел және сакральды плексус қабынуының негізгі белгілері. Зерттеу кезінде дәрігер бұлшықет тонусының төмендеуін, сіатикалық және феморальды нервтердің бойында орналасқан триггер нүктелеріндегі кернеуді анықтай алады. Бірнеше күннен кейін сіңір рефлекстері жоғалады (Ахилл және тізе). Кернеу белгілері оң.Зерттеу әдістері:Адам шалқасынан жатып, аяғын жоғары көтереді, егер түзу сызықты көтерсе, онда өткір ауырсыну пайда болады, егер тізеде бүгілсе, онда ауырсыну болмайды (Ласег симптомы) Адам ішімен жатады, дәрігер аяқты түзу жоғары көтеруге тырысады - ауырсыну пайда болады (Вассерман симптомы). Егер бел және люмбосакральды плексус плексопатиясын емдеу шараларын қабылдамаса, онда уақыт өте келе төменгі қолдың бұлшықет гипотрофиясы дамиды, тізе мен жамбас буындарының шеміршек тіндерінің деградациялық дистрофиялық аурулары дамуы мүмкін. Кейбір жағдайларда мүгедектік төменгі аяқтардың толық параличі салдарынан болады. Несеп пен нәжісті ұстамау мүмкін |