Документ Microsoft Word (9). Хирургия пні бойынша практика нтижесіні есебі
 Скачать 0.5 Mb.
|
|
Фенолфталеин сынамасы Бұл тексерістің көмегімен шприцтердің жуып-шайылғанын анықтауға болады. Жуылған шприцтердің бөлшектерін 1% спиртті фенолфталеин ерітіндісіне суланған мақтамен сүртеді. Жуу ерітіндісінің қалдығында 30 секунд ішінде көкшіл-күлгін түс пайда болады. Егер тексеріс оң болса, ағынды суық су астында қайтадан қайталау керек. Ескерту! Прогресс «Биолот» жуу заттарын қолданғанда фенолфталеин тексерісі қолданылмайды. 6. Салфетка, турунда, шариктер жасау. Шариктер жасау алгоритмі Көрсеткіштер: хирургиялық өрісті емдеуге арналған операциялық жаралар жараларды таңу кезінде Құрал-жабдықтар: дәке. Ескерту. Дәке ақ, жұмсақ, сіңіргіш және майсыз болуы керек. Реті: Көлемін шариктерге арналған дәкені қиып алыңыз: 6х7 см - кішілеріне, 11х12 см - орташа, 17х17 см - үлкендеріне; - дайын дәке бөлігін ұзындығы бойынша екі жағынан ортасына дейін бүктеңіз - бос ұштарды пайда болған үшбұрышқа салыңыз - дәке шарларын дайындалған дәке пакетіне бүктеп салыңыз, әрқайсысы 50 дана Ескерту. Дайын шарларда дәке жіптері жоқ екеніне көз жеткізіңіз, олардың жараға енуіне жол бермеу үшін. Салфеткалар жасау Көрсеткіш: операциялық жараның сыртқы ортасынан, ауруханадан тыс алынған жара беттерінен қорғау үшін. Құрал-жабдықтар: дәке. Ескерту. Дәке жұмсақ, гигроскопиялық, майсыз қолданылады. Реті: - салфеткалар үшін дәке кесіңіз: 20x25 см - кішігірім үшін, 30x40 см - орташа, 60x40 см - үлкен үшін - дәкені екі жағынан ортасына дейін ұзын етіп бүктеңіз (салфетканың ортасында, ұштары жанасады) - салфетканы ені бойынша бүктеңіз (ұштары салфетка ортасына тиеді) - салфетка ортасына, салфетка ұштарының жанасу нүктесіне бүгу - 10 штуктан салфеткалрды дәкеге орап байлаңыз Ескерту. Дайын майлықтарда жараға түсіп кетпес үшін дәке жіптері жоқ екеніне көз жеткізіңіз Турунда жасау Көрсеткіш: іріңді жараларды ағызуға арналған. Жабдық: ені 5 см таңғыш. Реті: - таңғышты ұзындығы 40-50 см бөліктерге кесіңіз - таңғыштың ұштарын екі жағынан ішке қарай 1-1,5 см-ге созыңыз - бинт бөлігін ұзындығы бойынша екі жағынан бүктеп, ұштары ортасында түйісетін етіп жасаңыз - таңғыштың бөлігін ұзындығы бойынша қайтадан бүктеңіз, ортасына жалғанған ұштары таңғыштың ішінде болады - бекіту үшін үстелдің шетіне таңғыштың бір бөлігін тегістеңіз - дайындалған турунданы сол қолдың 2-4 саусағының айналасында айналдыру - саусақтардан алып, турунданы саусақтардан алғаннан кейін қалған саңылауға тартыңыз 7. Науқасты операцяға дайындау/тазалау клизмасын қою, асқазанды жуу, санитарлық шаралар/. Мақсаты:нәжістен және газдан тоқ ішектің төменгі жағын ішек қозғалысын күшейту және нәжісті жұмсарту арқылы тоқ ішектің төменгі жағын нәжістен және газдан босату. Көрсеткіші: -іш қату; -дәрілік (емдік), қоректік және тамшылы клизмалар алдында; -пациентті асқазан- ішек жолдарын, зәр бөлу мүшелерін және кіші жамбас астауында орналасқан мүшелерді рентгенмен зерттеу алдында дайындау; -операцияларға дайындау; -тоқ және тік ішектерге эндоскопиялық зерттеулер жүргізу алдында дайындау. Қарсы көрсеткіші: -асқазаннан немесе ішектен қан кету; -тік ішекте немесе тоқ ішекте жедел қабыну немесе ойық жара болу; -тік ішектің қатерлі ісіктері; -тік ішек айналасында жара болу немесе тік ішектің түсіп кетуі; -қанайтын геморрой; -асқазан- ішек жолдарына операциядан кейінгі алғашқы күндері. Жабдықтау: -қолғап, халат, алжапқыш -таза Эсмарх кружкасы -клеенка, жаялық,тегене,судно -вазелин немесе глицерин -штатив -судно -су термометрі, 1,5-2 литр көлемде сумен құмыра. -залалсыздандырылған ұшына кигізетін түтік және залалсыздандырылған бикстегі салфетка - корнцанг -зарарсыздандыратын ерітінді құйылған ыдыс -қолданылған материалдарға арналған ыдыс. Іс-әрекетінің алгоритмы: 1.Процедураның мақсаты мен орындалу тәртібін түсіндіріңіз, пациенттің келісімін алыңыз. Егер пациенттің жағдайы келсе, процедураны клизма жасайтын арнайы бөлмеде орындаңыз. 2.Халатыңызды ауыстырып, алжапқышты киіп, қолға гигиеналық деңгейде антисептикпен өңдеу жүргізіңіз. Қолыңызға қолғапты киіңіз. 3.Эсмарх кружкасын штативке бекітіңіз, кушеткадан 1 м. деңгейде, резеңке түтікі корцангпен жабыңыз. 4.Судың t өлшеңіз ол 18-20º, Эсмарх кружкасын 1,5-2 литр сумен толтырыныз. 5. Бикстен заласыздандырылған түтікшені алып және оған вазелин майын жағыңыз, Эсмарх кружкасының резеңке түтігіне жалғаңыз. 6. Түтікшені төмен қаратып резеңке түтіктігінің корцанты ашыныз, оны суға толтырыңыз. 7.Корцангты қысып, ұшына кигізілген түтікшемен қоса резеңке түтікті штативке бекітіңіз. 8.Кушеткаға клеенка мен жаялықты шеттерін төмен қарай тегенеге түсіре жайыңыз ( егер пациент суды ұстай алмай қалған жағдайға). 9.Пациентке кушетканың шетіне қарай сол жақ қырымен жатуды ұсыныңыз, аяғын ішіне тарта бүгіп (іштің еттері босап, тоқ ішекке судың өтуі жеңілдейді).Егер, пациентке қозғалуға болмайтын болса, онда оны арқасына жатқызыңыз. 10.Сол қолыңыздың бірінші, екінші саусағымен жамбас арасын аша отырып, оң қолыңызбен ақырындап айналмалы қозғалыстар жасай отырып түтікшені тік ішекке енгізіңіз, алдымен кіндікке қарай 3-4см. тереңдікте, ал содан соң құйымшаққа параллельді 8 10см. тереңдікте. 11.Корцангты ашып , түтікшені ұстай отырып, тік ішекке суды жіберіңіз. Судың тез кетпеуін қадағалаңыз, егер су тез кетсе ол ауырсыну сезімін тудырады. Эсмарх кружкасындағы су деңгейін қадағалаңыз. 12. Кружканың түбінде су аз ғана қалғанда жауып, түтікшені алып шығыңыз. 13. Жамбасты қысып, пациентке ішектегі суды 5 -10 минутқа ұстап тұруды ұсыныңыз,(мүмкіндігінше), нәжістің жақсы жібіп, сұйылуы үшін. 14.Судно беріңіз немесе пациентті унитазға отырғызыңыз. 15.Клизманың нәтижесін тексеріңіз. Сумен бірге нәжістер шықса, онда клизма сәтті болғаны. 16.Егер клизма сәтті болмаған жағдайда процедураны 1 -2 сағаттан соң қайта қайталаңыз. 17. Түтікшені және Эсмарх кружкасын зарарсыздандырыңыз. 18. Қолғапты шешіп,қолды жуу. Ескерту: Атониялық іш қату кезінде су температурасы 12- 20 градус болу керек, спастикалық іш қату кезінде -37 -42 градус. Егер су ішекке кетпей жатса, кружканы жоғары көтеріңіз, немесе ұшындағы түтікті қозғап, жағдайын өзгертіңіз: оны тереңдете енгізіңіз немесе 1-2см. кейін қарай шығарыңыз. Егер бұл көмектеспесе, онда ол нәжіспен бекітіліп қалған. Онда түтікті алып, қатты ағынды сумен жуу керек, немесе басқасына айырбастап, тік ішекке түтікті қайта енгізіңіз. Газ болған жағдайда және іш кебу сезімі пайда болған жағдайда Эсмарх кружкасын кушеткадан төмен түсіріңіз, газ шыққан соң қайтадан біртіндеп көтеріңіз. АСҚАЗАНДЫ ЖУУ Қажетті құралдар: Тренажер, воронка жалғанған асқазан зонды, асқазанды жуу үшін керекті көлемде су, клеенкалы алжапқыш, қолғап, асқазаннан шыққан суды жинауға арналған стерильді түтүкше мен бөтелке, белсендірілген көмір (активированный уголь), шара, сүлгі, салфеткелер, маркер. Науқаспен сенімді қатынас құру, емдік шараның жолын түсіндіру. Емдік шараға қарсы көрсеткіштер жоқ екеніне көз жеткізу Науқасты дұрыс қалыпқа келтіру: -есі жоқ жағдайда – сол бүйірімен жатқызу; -есі бар жағдайда – басын және денесін аздап алға еңкейтіп отырғызу Науқасқа клеенкалы алжапқыш кигізу. Алжапқыштың етегін шараға түсіру. Қолғап кию. Енгізу үшін зонд ұзындығын өлшеу – мұрын ұшынан төстің семсер тәрізді өсіндісіне дейін + 10 см. Зондқа белгі қою. Дәрігер науқастың сол және артқы жағына орналасады, зондты оң қолымен алады. Зондтың ұшын глицеринге батырып, мұрын немесе ауыз арқылы белгіге дейін енгізеді. Воронканы төмен қаратып, зерттеуге пробирка немесе бөтелкеге асқазаннан шыққан суды жинау, қалған құрамын шараға төгу Асқазан деңгейінде орналасқан воронкаға 200 мл көлемде су құйып және жоғары көтеру. Су воронканың тар жерінде жоқ болмау керек. Сосын воронканы қайттан төмен түсіріп асқазаннан шыққан судын шараға ағып кетуін қадағалау Асқазаннан шыққан су таза болғанша 8 пункті бір неше рет қайталау. Жуу үшін су көлемі бала жасына 1 литр су есептеледі. Соңғы асқазаннан шыққан суды зерттеу үшін пробиркаға немесе бөтелкеге жинау. Жасына сай мөлшерде зондқа карболен енгізу және зондты ақырын алу. Науқасқа ауызын шайқау үшін су беру, ауыз құысын салфеткамен сүрту Дезинфицирленген ерітіндімен медициналық құралдары мен күту заттарын өңдеу 8. Операциялық алаңды Филончиков-Гроссих бойынша өңдеу əдісінің техникасы. Мақсаты: Операциялық алаңды залалсыздандыру. Құралдар: қауіпсіз ұстара, 1% иод ерітіндісі,стерильді мақта тампондары,пинцет,70%спирт Əрекет алгоритмі: 1. 1%иодонат ерітіндісіне малынған салфетка алыңыз. 2. Операциялық аймақты айқындалған тіліктен переферияға қарай 1% иодонит ерітіндісімен 2 рет сүртіңіз. 3.70% спиртке малынған салфетка алыңыз. 4. Айқындалған тіліктен переферияға қарай 70% спиртпен 2 рет операциялық аймақты сүртіңіз. 5. 1% иодонит ерітіндісі. 6. 1% иодонит ерітіндісімен теріні тігіс салар алдында жəне салынғаннан кейін сүртіңіз. Ескерту: ∙Операция алдында науқасқа ортақ гигиеналық ванна жүргізіңіз ∙Төсек жəне науқас үстіндегі жайалықтарды ауыстыр. ∙Науқастың жыныс мүшесін операция алдында тазартыңыз ∙Отаға 30 мин қалғанда науқасты шешіндіріңіз. ∙Басына орамал тағыңыз ∙Аяғына бахила кигізіңіз. ∙Науқасты сүйретпелі арбаға жатқызыңыз ∙Ота бөліміне жеткізу. 9. «Жарақатты біріншілікті өңдеу, таңғыш салу» Әрекет алгоритмі Манипуляцияны өткізу мақсаты мен емшараны түсіндіру, науқастың келісімін алу (алып келушінің, ата-анасының немесе қамқоршысың) Жарақаттың орналасуын, сипаты мен өлшемін, ластану дәрежесін, мүмкін болатын асқынулардың болуын (қан кету, төменде жатқан құрылымдардың зақымдануы) анықтау Қолды жуу және кептіру. Асептика ережелерін сақтай отырып қолды антисептикалық ерітіндімен өңдеу. Қолды қайталап кептіру. Стерильділік ережесін бұзбай стерильді қолғап кию. Емшараны өткізу үшін қажетті құрал-саймандарды дайындау. Жарақаттың айналасындағы теріні 70% спирт ерітіндісіне малынған стерильді мақта бөлшегі бар пинцетпен өңдеу. Өңдеуді ортасынан шетіне қарай үш рет жасайды, әр ретте стерильді мақта бөлшектерін ауыстырып отырады. Жарақатты антисептик ерітіндісіне (3% сутегі тотығы ерітіндісі) малынған стерильді дәкелік бөлшектермен суландыру, жарақат толығымен тазарғанға дейін қайталау. Асқынуларды (қан кету, аурулық синдром, жарақат беткейінің қосымша зақымдануы) болдырмау үшін жарақатқа шектен тыс әсер етпеу. Жарақат айналасындағы теріні кептіру, жарақаттың жиегін 5% йод ерітіндісімен (бетадин) өңдеу. Жарақатты бақылауды өткізу: жарақаттың жиектерінің жағдайын, қан кетудің болмауын, тазалығын бағалау. Жарақатқа жиектерін толығымен жауып тұратындай етіп стерильді дәкелі сүрткішті жабу. Үстіне қосымша тағы екі стерильді дәкелі сүрткішті қосу. Бинтпен таңғыш салу Дәкелі сүрткіштерді бинттік таңғышпен бекіту қажет. Бұл үшін бетпен бинттейтін беткейге қарай орналасу қажет. Дененің бинттелетін бӛлігін орташа физиологиялық жағдайда орналастыру. Бинтті бір қолда ұстау керек, басын екінші қолына ұстайды, нәтижеде ашылатын жағы жоғарыға қарауы тиіс. Бинттеуді екі циркулярлық бекітуші айналымнан бастайды. Бинтті бір бағытта ашады, бинттің әрбір айналымы алдыңғысының жартысын немесе оның енінің үштен екісін жауып тұруы қажет. Таңғышты бекіту. Бинттеуді аяқтаған соң бинтті енінен, сосын ұзына бойынан кеседі, осылайша жеткілікті ұзындықтағы таңғыш жасалады. Бинтті таңғышты сау жағындағы анағұрлым тар жерге бекітеді. Науқасқа емшараның аяқталғанын және таңғышқа қарау ережелерін сақтау қажеттілігі айтылады (сулауға, өзі ауыстыруға болмайды, шағымы пайда болғанда медициналық қызметкерге жедел түрде қаралу керек) Қолданылған барлық құрал-саймандарды және материалдарды ыдысқа салу. Әр кезде қолданылған барлық құрал-саймандарды және материалдарды ыдысқа салыңыз (дезинфекцияға арналған ыдыс). Емшараны аяқтағаннан кейін бақылау ӛткізіңіз. 10. Науқасты операциядан кейін тасымалдау /операциялық залдан алып шығу, палатадағы орнына жатқызу/. Операция аяқталғаннан кейін, негізгі функционалдық параметрлер тұрақтандырылғаннан кейін, хирургиялық жараға стерильді таңғыш таңылған кезде, науқас операциялық үстелден зембілге ауыстырылады, жаймамен, көрпемен жабылады және қалпына келтіру бөлмесіне жеткізіледі анестезиологтың немесе анестезиолог медбикенің басшылығымен. Жергілікті анестезиямен жүргізілген кішігірім операциялардан кейін науқас хирургиялық бөлімнің медбикесі және кіші қызметкері басшылығымен тасымалданады. Тасымалдау кезінде жарақаттануды, салқындатуды және пациенттің денесінің позициясының күрт өзгеруін болдырмау керек, науқастың жағдайын, операциялық жараны, дренаждарды және инфузиялық жүйемен тамыр ішілік катетерді бақылау қажет. Хирургиялық жара аймағында ауырсынудың жоғарылауын, қан қысымы мен веноздық қысымның ортостатикалық төмендеуін және тыныс алудың нашарлауын болдырмау үшін пациент өте мұқият ауысады - бұл постуральды реакция. Науқасты қолымен көтеріп, кем дегенде 3 адам. дененің, бастың және аяқтың бойлық және бүйір осьтері ауыспайтындай етіп бір уақытта бұйрық бойынша ауыстырады. Науқастарды операциялық үстелден, каталкаға және каталкадан төсекке ауыстыру. Құрал-жабдықтар: зембіл, жастық, матрац, жайма. Реті: 1. Пациенттің төсегі палатада қалай орналасқанын анықтаңыз. 2. Науқасқа алдағы манипуляцияның барысын түсіндіріңіз. 3. Зембілді науқастың төсегіне жақын орналастырыңыз; бір медбике зембіл жағынан тұруы керек, екіншісі - кереует жағынан. 4. Науқастан медициналық қызметкерге төсектен зембілге көшуге көмектесуін сұраңыз. Науқастың жастығын керуеттен каталканың үстіне қойыңыз, науқастың қолдарының орналасуын қадағалаңыз (қолдар дененің бойымен жатуы керек; егер науқас семіз болса, онда қолыңызды санның алдыңғы жағына қойыңыз). 6.Науқасқа жайма немесе көрпемен жауып, ұштарын зембілдің астына матрас іспеттес қойыңыз. 7. Каталкамен науқасты хирургиялық бөлмеге жеткізіңіз, бір медбике кереуеттің басында, екіншісі каталканың төменгі жағында . Зембілмен тасымалдау кезіндегі ережелер: 1. Науқас болатын жағдайлардан хабардар болуы керек 2. Науқасты құлатып алмастай көлденең күйде ұстап тұрып носилканы абайлап көтеріп қою 3. Науқастың басын алдыңғы қалыпта ұстап носилканы теңселтпей жүру керек 4. Артта келе жатқан адам науқастың жағдайын бақылап оның жай-күйі жайлы сұрастыруы керек 5. Сатымен көтерілгенде зембілді бас жағымен алға қарай,төмен жағын көтеріп шығарады 6. Сатымен түскенде аяғын төмен қаратып,зембілдің аяқ жағын көтере тасымалдау керек 7. Егер медперсоналар шаршаса бір-бірімен ауысып отыруы керек,себебі зембіл құлауы мүмкін. Операциядан кейін пациентті каталкадан төсекке ауыстыру Науқасты зеңбілден (каталкадан) төсекке ауыстыру кезінде зеңбілді дұрыс қою қажет. Науқасты ауыстырушылар қысқа жолды таңдауы қажет. Бұл жағдайда палата көлемі және кереует қасындағы бос жер есепке алынады. Ауыстыру кезінде ең бастысы – науқасты құлатып алмау, сондықтан физикалық күшті әйел адамдар немесе мүмкіндік болса ер адамдардың болғаны дұрыс. Осыған байланысты медициналық қызметкерлердің ауырлықты көтергенде дұрыс дене биомеханикасының шарттарын қолдануы қажет. Жағдайы ауыр науқастарды ауыстыру әдістері: · параллельді әдіс – кереуетке параллельді, зеңбілдің бас жағын кереуеттің аяқ жағына 2-3 метр аралықта орналастыру · бұрыш асты әдісі: зеңбілдің аяқ жағын кереуеттің бас жағына перпендикулярлы қояды немесе керсінше, зеңбілдің бас жағын кереуеттің аяқ жағына перпендикулярлы қояды Ауырлықты көтерер алдында табандарды бір-бірінен 30 см қашықтықта орналастырып және бір табанды аздап алдыға қою қажет. Мұндай қалып жақсы тірек береді, тепе-теңдікті дұрыс ұстап құлаудан сақтайды. Адамды немесе затты көтерер алдында, науқастың орналасуы алдыға еңкеймеуді талап етпейтініне көз жеткізу керек. Науқасты көтергенде өз денесіне жақын қысып ұстап, дененің жоғарғы бөлігінің вертикальді қалпын сақтай отырып, тек аяғын тізе буынында бүгу керек. Науқасты оқыс қимылсыз баяу көтеру керек. Бұрылу үшін алдымен науқасты көтеріп, содан кейін табанға тіреліп денені бүкпей баяу бұрыламыз. Науқасты зеңбілден (каталкадан) кереуетке ауыстыру реттілігі: 1. Зеңбілдің бас жағын кереуеттің аяқ жағына перпендикулярлы қою. Егер палата көлемі кішірек болса зеңбілді кереуетке параллельді қоямыз. 2. Медициналық қызметкер каталка мен кереует арасында науқасқа бетін қаратып тұрады (параллельді әдісте). 3. Науқас астына қолды қою: бір санитар қолдарын бас жағына және науқастың жауырын астына салады, екіншісі – жамбас астына және санның жоғарғы жағына қойып, үшіншісі – сан ортасына және сирақ астына қолды қойып көтереді. Егер тасымалдауды екі санитар жүргізсе, біреуі науқастың қолдарын мойын және жауырын астына, ал екіншісі бел және тізе астына қойып көтереді 4. Бір сәтте келісілген қозғалыспен науқасты көтеру және онымен бірге 90 ° (егер зеңбіл параллельді орналасса - 180°-қа) кереуетке бұрылу және науқасты жатқызу. 5. Зеңбілді кереуетке тығыз орналастырып және оны кереует деңгейімен ұстап, екеулеп (үшеулеп) науқасты зеңбіл жиегіне жаймамен тартып, содан кейін жоғары көтеріп төсегіне ауыстыру. Медициналық қызметкер күнделікті жұмысында науқасты ауыстыру кезінде жиі қолданатын әдісі, бұл науқасты каталкадан кереуетке бұрышпен ауыстыру. Кереуетке тығыз қойылған зеңбілден науқасты ауыстыру нақты күшті талап етеді және көбіне қолдана беруге рұқсат етілмейді |