|
|
Арука невро. Повреждение нервного сплетения нерв байлам бузылысы (иы нервіні компрессиясы)
1 есеп
Науқас құлағаннан кейін пайда болған оң қолындағы, әсіресе қолдың, иықтың жоғарғы бөлігіндегі ауырсыну мен ұю сезіміне шағымданады, емделмеген, соңғы кезде қолында әлсіздік пайда болып, қолы мен иығын көтере алмайды және қолын артқа қарай қозғалта алмайды.
Объективті тексеру: оң жақ қолында, иық пен иық белдеуінің жоғарғы сыртқы бөлігінде терең және үстірт сезімталдықтың төмендеуі, 3 балға дейін әлсіздік, иық бұлшықеттерінің гипотрофиясы, оң жақта шынтақ-бүгілу рефлексі шақырылмайды.
Сезімталдықтың бұзылу типін анықтаңыз? Топикалық диагноз? повреждение нервного сплетения нерв байлам бузылысы (иық нервінің компрессиясы)
Қарау кезінде науқаста қандай синдром анықталды? Ишемиялық неропатия
Төменде кестеде берілген зерттеу әдістемелерін жүргізіңіз.
Критерилер
|
|
Тәжірибелік манипуляциялар
|
|
Температуралық сезімталдықты зерттеу әдістемесі
|
Температура сезімталдығынтексеру үшін дәрігерекіпробиркағабірдейетіп су құяды. Олардыңбіреуінде 40°С, екіншісінде 20°С су болады. Осы пробиркалардыңтүбіннауқастыңаяқ-қолыныңсимметриялыаймақтарынатигізіпшығады. Науқас қандайтемпературанысезінгенінайтыпотырады. Ыстық - суықтышектен тыс сезіну – термогиперестезия; Ыстық – суықтысезінбеу – термоанестезия.
|
Ауырсыну сезімталдығын зерттеу әдістемесі
|
Ауырсынусезімталдығынтексеру үшін дәрігертүйреуішұшыменбастың, дененің, қол-аяқтыңтерілерінесимметриялытүрдетигізіпшығады. Егертүйреуішпентүрткенкезде, «өткір», «тұтқыр» немесе «өтеөткір» деп білдіртіпотырады. Ауырсынудыңшамадан тыс сезілуі – гипералгезия; Ауырсынусаужағыменсалыстырғанда аз ғана сезілсе – гипалгезия; Ауырсынудыңсезілбеуі – аналгезия.
|
Бұлшықет-буын сезімталдығын зерттеу әдістемесі
|
Бұлшықет-буынсезімталдығынтексеру үшін науқастыңқол – аяғыныңбуындарынбүгіп, жазып, екіжағынқарайқайырыпбайқайды. Тексерусаусақұштарынанбасталады. Қай саусақты , қай буынды істеп отырмын деп сұрау қажет
|
Шынтақ-бүгілу рефлексін зерттеу әдістемесі
|
Шынтақ бүгілу рефлексі – неврологиялық балғамен екі басты бұлшық еттің сіңірін соққанда қолдың шынтақтан бүгілуі.
|
Қолда бұлшықет күшін зерттеу әдістемесі
|
Мысалы науқас қолынбүгіптұрады. Қолындәрігердіңашуынақарсылықбілдіреді. Дәрігеркүшпенқолынжазу арқылы күшінанықтайды.
6 баллмен өлшенеді
0сал болып қалу
1 әзер пайда болатын қимылдар
2 ептеп қимылдау, бірақ аяқ қолын көтере алмау
3аяқ қолын көтеру
4бұлшықет күші азайғанмен қимылы толық
5қалыпты
Қол ұшы саусақтарын динамометрмен өлшейді.
|
Барлығы
|
|
ЕСЕП №2
Науқас сенбі күні ішімдік ішкеннен кейін мас күйінде қолын басының астына қойып, саябақта орындықта ұйықтап қалды, түні бойы осы қалыпта ұйықтаған, оянған кезде қолының қатты жансызданып ұюы, «қолында бірдеңе жүргендей» сезім, қолында ауырлық пен әлсіздік, қолын жаза алмау анықталды.
Объективті тексеру: сол жақ қолының алғашқы 3 жарым саусақтарының сыртқы бетінде терең және үстірт сезімталдықтың төмендеуі байқалады, қолын көтеруге тырысқанда, сол қолы салбыраған күйде, алақандарын бір-біріне қосуға тырысқанда, сол қолдың саусақтары сырғананайды
Сезімталдықтың бұзылу типін анықтаңыз? Қай нерв зақымдалған? ПЕрифреиялық тип ,Кәрі жілік нервінің зақымдалуы
Қарау кезінде науқаста қандай синдром анықталды? Мононевриттик, перефриялык тип
Төмендегі кестеде берілген зерттеу әдістемелерін жүргізіңіз.
Тәжірибелік манипуляциялар
|
Манипуляцияны орындау кезектілікпен, коммуникативті компе тенцияларды ескере отырып дұрыс орындады
|
Температуралық сезімталдықты зерттеу әдістемесі
|
Температура сезімталдығын тексеру үшін дәрігер екі пробиркаға бірдей етіп су құяды. Олардың біреуінде 40°С, екіншісінде 20°С су болады. Осы пробиркалардың түбін науқастың аяқ-қолының симметриялы аймақтарына тигізіп шығады. Науқас қандай температураны сезінгенін айтып отырады. Ыстық - суықты шектен тыс сезіну – термогиперестезия; Ыстық – суықты сезінбеу – термоанестезия.
|
Ауру сезімталдықты зерттеу әдістемесі
|
Ауырсыну сезімталдығын тексеру үшін дәрігер түйреуіш ұшымен бастың, дененің, қол-аяқтың терілеріне симметриялы түрде тигізіп шығады. Егер түйреуішпен түрткен кезде, «өткір», «тұтқыр» немесе «өте өткір» деп білдіртіп отырады. Ауырсынудың шамадан тыс сезілуі – гипералгезия; Ауырсыну сау жағымен салыстырғанда аз ғана сезілсе – гипалгезия; Ауырсынудың сезілбеуі – аналгезия.
|
Буын-бұлшық еттік сезімді зерттеу әдістемесі
|
Бұлшықет-буын сезімталдығын тексеру үшін науқастың қол – аяғының буындарын бүгіп, жазып, екі жағын қарай қайырып байқайды. Тексеру саусақ ұштарынан басталады. Қай саусақты , қай буынды істеп отырмын деп сұрау қажет
|
Шынтақ бүгілу рефлексі зерттеу әдістемесі
|
Шынтақ бүгілу рефлексі – неврологиялық балғамен екі басты бұлшық еттің сіңірін соққанда қолдың шынтақтан бүгілуі
|
Шынтақ жазылу рефлексі зерттеу әдістемесі
|
Шынтақ жазылу рефлексі – неврологиялық балғамен үш басты бұлшық еттің сіңірін соққанда қолдың шынтақтан жазылуы
|
Есеп №3
Қарап тексеру кезінде науқаста кіндік деңгейінен бастап сол жақтық ауру және температуралық сезімталдықтың төмендеуі анықталады; бұлшық ет-буындық сезім оң жақта доғасынан бастап төмендеген. Оң аяғында бұлшық ет күші 2 баллға дейін төмендеген, бұлшық ет тонусы жоғарылаған, тізе және ахиллов рефлекстері жоғарылаған, оң жақта патологиялық Бабинский симптомы оң.
Патологиялық ошақтың орналасуын анықтаңыз.
Суреттелген синдромды атаңыз?
Зерттеу әдісін өткізіңіз.
Патологиялық ошақтың орналасуын анықтаңыз.
Сезімталдық бұзылысының жұлындық типі. Жұлынның 10-кеуде сегм. көлденеңінен оң жақ бөлігінің зақымдалуы.
Суреттелген синдромды атаңыз?
Броун-Секар синд(зақым. жақта терең сезімт.жойылып, қарама-қарсы жақта үстірт сезім.төмен)
Зерттеу әдісін өткізіңіз.
Критерилер
|
15 балл
|
Тәжірибелік манипуляциялар
|
Манипуляцияны орындау кезектілікпен, коммуника тивті компе тенцияларды ескере отырып дұрыс орындады
|
Экстензорлы патологиялық рефлекстерді зерттеу әдістемесі
|
Экстензорлық немесе жазылу аяқ ұшының патологиялық рефлекстері – теріні аяқтың әр тұсынан тітіркендіргенде бас бақай жазылуы, басқа бақайлардың бір-бірінен алшақтауы.
Бабинский рефлексі-Табан астын үшкір затпен сызғанда пайда болады.
Оппенгейм рефлексі- Бас бармақты жіліншіктің қырын баса жоғарыдан төмен қарай жүргізу арқылы анықталады.
Гордон рефлексі- Науқастың балтырын ұстап қысу арқылы көрініс береді
Шеффер рефлексі- Өкше сіңірін қатты шымшып қысу арқылы көрініс береді
|
Ауру сезімталдығын зерттеу әдістемесі
|
Ауырсыну сезімталдығын тексеру үшін дәрігер түйреуіш ұшымен бастың, дененің, қол-аяқтың терілеріне симметриялы түрде тигізіп шығады. Егер түйреуішпен түрткен кезде, «өткір», «тұтқыр» немесе «өте өткір» деп білдіртіп отырады. Ауырсынудың шамадан тыс сезілуі – гипералгезия; Ауырсыну сау жағымен салыстырғанда аз ғана сезілсе – гипалгезия; Ауырсынудың сезілбеуі – аналгезия.
|
Буын-бұлшық ет сезімталдығын зерттеу әдістемесі
|
Бұлшықет-буын сезімталдығын тексеру үшін науқастың қол – аяғының буындарын бүгіп, жазып, екі жағын қарай қайырып байқайды. Тексеру саусақ ұштарынан басталады. Қай саусақты , қай буынды істеп отырмын деп сұрау қажет
|
Төртбасты бұлшық ет рефлексін зерттеу әдістемесі
|
Тізе рефлексі – тізені тізе тобығынан (patella) төмен неврологиялық балғамен соққанда төрт басты бұлшық еттің жиырылуы және тізені жазу пайда болады.
|
Қолдарда бұлшық ет тонусын зерттеу әдістемесі
|
Бұлшық еттердің тыныштық күйіндегі серпімділігін дәрігер саусағының ұшымен оларды бірте-бірте қаттырақ басып, саусақ ұшын бұлшық еттің сіңіріне қарай бағыттау арқылы тексереді. Ырықсыз қимылға қарысылық қабілетін тексеру үшін дәрігер сырқаттың қолын немесе аяғын әуелі екі-үш рет оқыс иіп жазады, одан кейін буын тұсын 4-10 рет еппен баяу иіп жазады, әрі-бері қозғайды, ақырын бұрап байқайды. Сонымен дәрігер бұлшық ет серпімділігін жеңуге қаншалықты күш жұмсағаны, ырықсыз қимылдардың барлығының біркелкілігі, байсалдығы, көлемі, агонистер мен антагонистер ара қатынасы және ырықсыз қозғалыстар тоқтатылған сәттегі серпімділік әсері туралы алған деректерге сүйене отырып бұлшық ет тонусы (қуаты) жөнінде тиісті қорытындылар жасай алады. Гипотония, атония, гипертония.
|
Барлығы
|
|
Есеп №4
Науқасты неврологиялық қарап тексеру кезінде тетраплегия анықталды: бұлшық ет тонусы барлық аяқ-қолында жоғарылаған, бұлшық ет күші 1 балл; сіңір рефлекстері аяқ-қолда жоғарылаған. Қол басы және аяқ басының патологиялық рефлекстері анықталды. Сезімталдықтың барлық түрі бұғана деңгейінен бастап төмендеген.
Зақымдану деңгейін анықтаңыз.
Салданудың түрін және сезімталдық бұзылыстарының типін анықтаңыз.
Зерттеу әдісін өткізіңіз.
Зақымдану деңгейін анықтаңыз.
Жұлынның мойын буылтығынан жоғары зақымдану
Салданудың түрін және сезімталдық бұзылыстарының типін анықтаңыз.
Орталық тетропарез. Сезімталдық бұзылысының жұлындық тип, өткізгіштік жұлын синдромы.
Зерттеу әдісін өткізіңіз.
Критерилер
|
15 балл
|
Тәжірибелік манипуляциялар
|
Манипуляция ны орындау кезектілікпен, коммуникативті компетенция ларды ескере отырып дұрыс орындады
|
Экстензорлы патологиялық рефлекстерді зерттеу әдістемесі
|
Экстензорлық немесе жазылу аяқ ұшының патологиялық рефлекстері – теріні аяқтың әр тұсынан тітіркендіргенде бас бақай жазылуы, басқа бақайлардың бір-бірінен алшақтауы.
Бабинский рефлексі-Табан астын үшкір затпен сызғанда пайда болады.
Оппенгейм рефлексі- Бас бармақты жіліншіктің қырын баса жоғарыдан төмен қарай жүргізу арқылы анықталады.
Гордон рефлексі- Науқастың балтырын ұстап қысу арқылы көрініс береді
Шеффер рефлексі- Өкше сіңірін қатты шымшып қысу арқылы көрініс береді
|
Зақымдану деңгейінен бастап ауру сезімталдығын зерттеу әдістемесі
|
Зерттеуді науқастың зақымданған жерінже жүргіземіз. Осы науқаста екі аяқ екі қолын тексереміз
|
Терең сезімталдықты зерттеу әдістемесі
|
Бұлшықет-буын сезімталдығын тексеру үшін науқастың қол – аяғының буындарын бүгіп, жазып, екі жағын қарай қайырып байқайды. Тексеру саусақ ұштарынан басталады.
Салмақты сезіну. Дәрігер науқастың екі қолын алдына созғызып, алақанна әр түрлі салмақтағы таразы тастарын қойып байқайды. Қалыпты жағдайда салмақтың 20-25г дейін айырмашылық байқалады.
Кинестикалық сезімталдылық. Дәрігер саусағымен науқастың терісін әр тұсынан қатпарлап ұстап, жоғары-төмен, оңға және солға қозғайды. Науқас тері қатпарының қозғалу бағытын ажаырата алуы керек.
Діріл сезімталдылығы. Дәрігер дірілдеп тұрған камертонның сирағын адам денесінің біз тәрізді, қылқанды өсінділеріне симметриялық жанастырады да науқастың дірілдің сезілу немесе сезілмеу деңгейін сұрайды. Камертонның дірілін аз сезіну – гипоаллестезия. Камертонның дірілін сезбеу-апаллестезия.
Батыру – сығуды сезіну. Дәрігер сырқаттың денесі мен аяқ-қолдарының әрбір бөлшектерінің симметриялы тұстарын саусағымен немесе барэстезиометр д.а. аспаппен батыра сығып байқайды. Адам қ.ж. батырудың әр түрлі деңгейін ажырата алады.
|
Иықтың үш басты бұлшық етінің рефлексін зерттеу әдістемесі
|
Шынтақ жазылу рефлексі – неврологиялық балғамен үш басты бұлшық еттің сіңірін соққанда қолдың шынтақтан жазылуы
|
Бұлшық ет күшін зерттеу әдістемесі
|
Мысалы науқас қолын бүгіп тұрады. Қолын дәрігердің ашуына қарсылық білдіреді. Дәрігер күшпен қолын жазу арқылы күшін анықтайды.
6 баллмен өлшенеді
0сал болып қалу
1 әзер пайда болатын қимылдар
2 ептеп қимылдау, бірақ аяқ қолын көтере алмау
3аяқ қолын көтеру
4бұлшықет күші азайғанмен қимылы толық
5қалыпты
Қол ұшы саусақтарын динамометрмен өлшейді.
|
Барлығы
|
| |
|
|
Скачать 0.89 Mb.