Главная страница
Навигация по странице:

  • Қазақ əдебиеті һəм Ыбырай

  • Байқадамова Д.

  • Сəтбаева

  • Ижанов

  • Мақпырұлы

  • Мəдібай

  • Ыбырай

  • Қамзабекұлы

  • Омарұлы

  • Оспанұлы

  • Саметова

    		•

    Ыбырай Алтынсарин. растырушылардан


    Скачать 307.37 Kb.
    Названиерастырушылардан
    Дата22.08.2022
    Размер307.37 Kb.
    Формат файлаdocx
    Имя файлаЫбырай Алтынсарин.docx
    ТипДокументы
    #650787
    страница18 из 35
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   35

    ЫБЫРАЙ ҚАЗАҚ ЖАЗБА ƏДЕБИЕТІНІҢ НЕГІЗІН ҚАЛАУШЫЛАРДЫҢ БІРІ



    Қазақтың жазба, көркем прозасының негізін қалаған Ы.Алтынсарин, А.Құананбаев секілді көркемсөз шеберлері...

    С.АсылбекұлыҚазақповесініңгенезисі//Ақиқат,№11,2008.

    –191б.


    1. Қазақ əдебиеті һəм Ыбырай // Қызыл Қазақстан. – 1924. №7–9. – 66– 78 б.б.

    Мақала авторы Сəбит, (Мұқанов Сəбит).

    1. Өскенбаев С. Ы.Алтынсарин – балалар прозасының негізін салушы / С.Өскенбаев // Қазақ ССР Ғылым Акад. хабарлары. Қоғамдық ғылымдар се- риясы. – 1968. – №6. – 69–75 б.б.

    2. Мұқанов Сəбит. Қазақ əдебиеті һəм Ыбырай / С.Мұқанов // Мұқанова С. Таңдамалы шығармалар: 16 томдық. – Алматы, 1978. – Т.14. – 14–25 б.б.

    3. Молдағалиев Жайсаңбек. Ыбырай Алтынсарин – қазақ балалар əде- биетінің атасы / Ж.Молдағалиев // Сөзстан: Əдеби портрет, мақала / Құраст. Қ.Ергөбеков. – Алматы, 1983. – 11–18 б.б.

    4. Байқадамова Д. Алтынсарин мектебі / Д.Байқадамова // Жұлдыз. – 1983. – №7. – 203–204 б.

    5. Сарбалаев Б. Таза бұлақ: Ы.Алтынсариннің осылайша аталатын əңгі- месі жəне оның творчествосының əртүрлі қырлары мен сырлары / Б.Сарбалаев

    // Қазақ əдебиеті. – 1987. – 24 июль. – 6–7 б.

    1. Байтұрсынов А. Көріктеу / А.Байтұрсынов // Ақ жол: Өлеңдер мен тəржімалар, публ., мақалалар жəне əдеби зерттеу / Құраст. Р.Нұрғалиев. – Алматы: Жалын, 1991. – 356 б.

    2. Сəтбаева Ш. Алтынсарин еңбектерінің кейбір сырлары / Ш.Сəтбаева

    // Ыбырай Алтынсарин тағылымы: Əдеби–сын мақалалар мен зерттеулер /

    Құраст. М. Жармұхамедов. – Алматы: Жазушы, 1991. – 274 б.

    Ы.Алтынсариннің Шығыс, Батыс əдебиетімен байланысы туралы.

    1. Хасанова С. Ыбырай шығармаларының көркемдігі: Ы.Алтынсарин туралы / С. Хасанова // Қазақ əдебиеті. – 1992. – 13 наурыз. – 10 б.

    2. Ижанов З. Өсиет / З.Ижанов // Ана тілі. – 2003. – №6. – 13 ақпан. – 11 б. 1947 жылы Ыбырайдың Өсиет өлеңін М.Хакімжанова жазып алады. Араб

    əрпі таңбасынан көшіріп, оқырманға ұсынушы З. Ижанов.

    1. Мақпырұлы С. «Таза мінсіз асыл тасты» енді шатастырмайық / С.Мақпырұлы // Мақпырұлы С. «Қазына» əдеби мақалалар, зерттеулер. Əдісте- ме. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. – 40 б.

    Ы.Алтынсариндікі деп саналып, оның жинақтарына, мектеп оқулықтарына енгізіліп келген, көпшілікке кеңінен танымал «Ананың сүюі» атты өлең М.Ду- латовтікі екені дəлелді айтылады.

    1. Мəдібай Қ. Ыбырай Алтынсариннің қазақтың жаңа жазба əдеби тілін қалыптастырудағы тарихи орны / Қ.Мəдібай // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестник КазНУ. Серия филологическая. – 2005. – №1(83). – 134–135 б. 804. Камиева Г.К. Ы.Алтынсариннің еңбекті сүюге тəрбиелеу тақырыбын- дағы шығармалары / Г.К.Камиева // Көкшетау экономика жəне менеджмент институтының жаршысы = Вестник Кокшетауского института экономики и ме-

    неджмента.– 2006. – № 1.– 40–43 б.

    1. Шаханова Э.А. Ы.Алтынсарин əңгімелеріндегі болымсыз сөйлемдер- дің мағыналық ерекшеліктері / Э.А.Шаханова // Келешек – 2006: Студенттер жəне жас ғалымдардың респ. ғыл.–тəжірибелік конф. еңбектерінің жинағы = Сб. тр. респ. науч.–практ. конф. студентов и молодых ученых. – Жезқазған: АО ЖезУ, 2006. Кн.1 (доп). – 3–6 б. – Библиогр.: 4 атау.

    2. Ыбырай Алтынсарин // Қазақ əдебиетінің тарихы: 10 томдық.– Алматы, 2006.– Т. 5 : ХІХ ғасырдың екінші жартысы (1850–1900). – 259–281 б.б.

    3. Қамзабекұлы Д. Алаштың Шоқан, Ыбырай, Абайға берген бағасы /

    Д.Қамзабекұлы // Қостанай таңы. – 2007. – 4 шілде. – 5 б.

    1. Қабатай Б.Т. Ы.Алтынсарин – балалар əдебиетінің атасы / Б.Т.Қаба- тай // Білім берудегі менеджмент = Менеджмент в образовании. – 2008. – № 1.– 198–202 б.б.

    2. Қалиев А. Ақындық мектеп жəне оның қалыптасуы / А.Қалиев // Тор- ғай ақындарының дəстүрлі поэзиясы. Ғылыми зерттеу. – Астана: Нұра – Аста- на, 2008. – 7–9 б.

    Торғай өңірінде Ыбырай Алтынсарин бастаған ақындық мектеп жəне оның өкілдері жайында.

    1. Асылбекұлы С. Қазақ повесінің генесизі / С.Асылбекұлы // Ақиқат. – 2008. – №11. – 190–194 б.

    Ы.Алтынсарин мен А.Құнанбаевтың біздің ұлттық жазба əдебиетіміздің оның ішінде ұлттық жазба прозамыздың көшбасшылары екендігі туралы айты- лады.

    Ы.Алтынсариннің Торғай дуанында ашқан мектептері, олардың орналасу жағдайы, Ыбырай жолын қуған Николай Гаврилович Иванов жайында.

    Бейнелеуге Ы.Алтынсариннің өлеңін мысалға келтірген.

    1. Əбуғалиқызы Қ. Ыбырай Алтынсарин – балалар əдебиетінің атасы / Қ.Əбуғалиқызы // Қазақ тілі мен əдебиеті орыс мектебінде = Казахский язык и литература в русской школе.– 2009 . – № 11. – 92–96 б.

    2. Мəрсеков Райымжан. Қазақ əдебиеті жайынан / Р.Мəрсеков // Жұл- дыз. – 2009. – №5. – 141–144 б.

    Шəкəрім, Орынбай, Абай, Ыбырай өлеңдерінің ерекшеліктері, қазақ фоль- клоры туралы əдеби кеште сөйлеген сөзі.

    1. Молдахалықова Л. Ыбырай – шағын əңгіме шебері / Л.Молдахалы- қова // Сынып жетекшісі = Классный руководитель. – 2009. – №3. – 10–11 б.

    1. Қамзин К. Баспасөз жанрларын қалыптастырудағы қазақ ойшылдары мен ортаның рөлі / К.Қамзин // Қазақ көсемсөзі жанрларының кемелдену үдері- сі. Монография. – Алматы: Экономика, 2009. – 79 б.

    2. Тілешов Е.Е. Авторлық ауызша əдебиет / Е.Е.Тілешов // Хабаршы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті. Гуманитарлық ғылымдар сериясы. Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің баспасы, 2010. – 158 б.

    Ана, бала, махаббат, табиғатқа тамсану, ішкі жан дүние, сағыныш, наз, мұң т.с.с. тақырыптық – идеялық мазмұнның Ыбырай, Абай, Шəкəрімнен кездес- пейтіні жайында айтылып өтіледі.

    1. Оспанов С. Ақын – публицистердің көсемсөздік шығармаларындағы руханият мəселелері / С.Оспанов // Оспанов С. Қазақ ақындарының публицис- тикасы. Монография. – Астана: Фолиант, 2011. – 98–143 б.б.

    А.Құнанбаев, Ы.Алтынсарин, Ш.Құдайбердіұлы, А.Байтұрсынов, М.Көпе- ев т.б. ауыз əдебиетін жинаудағы т.б. руханиятқа қатысты еңбектері айтылады.

    1. Омарұлы Бауыржан. Асан мен Үсен: Əлеуметтік əфсана /

    Б.Омарұлы // Сыр бойы. – 2011. – 26 наурыз. – 6–7 б.

    Ы.Алтынсариннің «Бай баласы мен жарлы баласы» əңгімесі жəне қазіргі заман туралы.

    1. Мұхамадиев Д. Алғашқы қазақ прозасы үлгілеріндегі тəуелсіздік мұ- раттары / Д.Мұхамадиев // Тəуелсіздік идеясы жəне көркем мəдениет.– Алматы, 2011.– 7–кітап.– 286–299 б.б.

    2. Оспанұлы С. Мəдени мұра жəне қазақ ақындары / С.Оспанұлы // Қос- танай таңы. – 6 сəуір, 2011.

    3. Оспанұлы С. Ыбырай Алтынсариннің ақындық ортасы / С.Оспанұлы

    // Қазақ. – 2012. – 7 желтоқсан (№49). – 6–7 б.

    Ақын Ы.Алтынсариннің шығармалары туралы.

    1. Қамзабекұлы Д. Көркемдік сана түрлері жəне ментальдік метамор- фозасы / Д.Қамзабекұлы, Б.Омарұлы, А.Шəріп // Ұлттық əдебиет жəне дəстүрлі ментальдік. Монография. – Алматы: ARNA–B. 2013. – 11–12, 18 б.

    Авторлық поэзияға дəйекті, даусыз даралықтың таңба, тіні айқын таныл- ғанға дейін бір шығармадан басқа шығармаға емін–еркін көшіп жүретін кейбір көркемдік кестелердің, тіпті шумақтардың жиі жолығысып жататындығына мы- сал ретінде Шал ақын, Жаяу Мұса, Ыбырай Алтынсариннің бір–бірі шумақ өлеңдері берілген.

    1. Қамзабекұлы Д. Бұғаулы жырлар болжалы / Д.Қамзабекұлы, Б.Омарұлы, А.Шəріп // Ұлттық əдебиет жəне дəстүрлі ментальдік. Монография.

    • Алматы: ARNA–В. 2013. – 60 б.

    Ы.Алтынсариннің он тоғызыншы ғасырдың сексенінші жылдарында «Зар заман жырларының» табиғатын ашып, болмысын бедерлегені айтылады.

    1. Ахиқат З. Ыбырай Алтынсарин қазақ балалар əдебиетінің негізін қа- лаушы / З.Ахиқат // «Ғылым əлемі» атты студенттер мен жас ғылымдардың ха- лықаралық конференциясының материалдары. – Алматы: Қазақ ун–ті, 2013. – 69–74 б.

    2. Манкеш А. Ыбырай қазақ жазба əдебиеті тарихында балалар əдебие- тінің негізін салушы дара тұлға болды / А.Манкеш; əңг. Қ.Мұратқызы // Аңыз адам. – 2013. – №17. – 29 б.

    3. Омарұлы Б. 1868 жылғы «Уақытша ереже»: ағартушылық жəне ақын- дық көзқарас / Б.Омарұлы // Қазақ журналистикасы тарихын зерттеу мен даму үдерісінің өзекті мəселелері = Актуальные проблемы исследования истории и процессы развития казахской журналистики: халықаралық ғыл.– тəжірибелік конф. материалдары (1 ақпа 2013 ж.). – Алматы, 2013. – 189–192 б.

    4. Саметова А. Ыбырай Алтынсариннің шығармашылығы / А. Саметова

    // Қазақ тілі мен əдебиеті. – 2014. – №2. – 55–60 б.б.
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   35

    написать администратору сайта