История древнего мира. ТАЪРИХИ ДУНЁИ КАДИМ КУШМАТОВ А. Саволои тестї аз фанни Таърихи Шар адим барои донишёни курси якуми шъбаи рзонаи ихтисоси таърих гури тоикї факултети таърих барои соли тахсили 20192020
 Скачать 492 Kb.
|
|
@182. Њукмравои давраи подшоњии нави хеттњо-Суппилулиум дар таърих чї наќши асосї бозидааст? $А)Давраи подшоњии нави хеттњо аз замони њукмронии Суппилулиум Сар мешавад. Дар таърих ўро њамчун шахси доно, сиёсатмадори нозукфањм ва сарлашкари хуб мешиносанд; $B)Суппилулиум идораи давлатї ва тањкиму мутамарказонии онро аз ислоњоти њарбї оѓоз мекунад; $C)Ќисмњои њарбї, пеш аз њама, бо аробањои дучархаи сабук ва тезгард таљњизонида мешаванд, ки дар њар ароба се љанговар љой мегирифт: аробакаш тирандоз ва найзабардор; $D)Наќши лашкари савора њам хеле баланд мегардад, ќисмњои лашкари пиёда бошанд, дар ќўшуни хеттњо ќувваи басо калонеро ташкил мекарданд; $E)Бар асари гузаронидани ислоњот ва андешидани тадбирњо мамлакат рў ба осоиш нињод, раванди мутамарказонии он вусъат ёфт ва Хеттњо тавонистанд сиёсати хеле фаъолонаи байналлхалќиро ривољ дода, ќисми зиёди давлати Сурия, Халпа, Каркамиш, Миттания, Арсаваро ишѓол намоянд. Аммо бо Миср, ки ба сиёсати давлати хетт роњ намедод, онњо муборизаи дурудароз Сар карданд; @183. Шоњ Мурсили II (1340-1305 пеш аз милод) дар сањнаи таърихи хеттњо чї наќше бозидааст? $А)Баъди марги Суппилулиум Мурсили II подшоњ мешавад. Дар давраи њукмронии ў давлати хеттњо мустањкам мегардад ва заминњои давлати Арсаваро ишѓол мекунад ва ин давлат аз сањнаи таърих гум мешавад. Пеш аз марги Суппилулкум муносибатњои байни Мисру хетт тузутунд мегарданд ва робитањои осоиштаи њамсоягї барњам мехўранд; $B)Дар замони њукмравоии ворисони Мурсили II дар байни Мисру давлати хетт задухўрдњои дурудароз ва басо тузутунд сар мезанад; $C)Соли 1312 миёни лашкари њар ду давлат дар наздикии шањри Кадеш (дар шимолии Сурия) муњорибаи калон ва хеле шиддатнок ба вуќўъ меояд, ки дар таърих ба номи муњорибаи Кадеш маълум аст); $D)Аз афташ, дар ин муњориба њељ яке аз тарафњо ѓалаба ба даст оварда натавонистанд; $E)Рамссиси II аз Сурия оќибнишинї мекунад, ки воќе бошад, аз хеле сусту заиф гардидани ќувваи мисриён шањодат медињад ва исботи шикасти онњо шуда метавонад; @184. Сабаби асосии парокандашавї ё суќути давлати хеттњо аз чї иборат буд? $А)Соли 1248 ё 1278 дар ањди Хатусили III баъди бастани шартномаи сулњ бо Миср њам вазъи дохилї ва берунии давлати Хеттњо нињоят вазнин буд. Аз Шарќ давлати Фригия, Аз шимол ќабилањои кашка, аз шарќ Ассурия ба истиќлолияти давлатї Хетт тањдид мекарданд; $B)Ба хеттњо халќњои сокини љазирањои бањри Эгей ва Миёназамин зарбаи њалокатовар мезананд. Миср истиќлолияти хешро дар мубориза ба муќобили ин халќњо, ки онњоро «Филистимиляњо» њам меномиданд, нигоњ дошта наметавонад, аммо давлати хеттњо ба князгарињои хурд-хурд таќсим мешавад ва давлати пурзўри онњо пароканда мегардад; $C)Агарчи дар њудуди давлати хетт минбаъд якчанд давлати хурд боќї монда бошад њам, онњо хеле камќувват буданд. Аз ин давлатњо князигарии Суриягию хеттњоро номбар кардан мумкин аст, ки муддате ба муќобили давлати Ассурия мубориза бурдааст. Вале ин кнфязгарї нињоят камќувват буд ва зуд барњам хўрд; $D)Аз князигарињои дигар, масалан, князигарии хеттї, ки марказаш шањри Кархемиш буд, зери зарбаи сахти Ассурия тамоман аз байн рафт; $E)Охирин князигарињо соли 717 пеш аз милод ба Ассурия тобеъ карда шуданд. Забони Хеттї ва хаттї хеттї аз байн рафт, номи хеттњо бошад, аз хотирњо фаромўш гардид; @185. Соњаи муњимтарини иќтисодиёти давлати Хетт кадом соња мањсуб мегашт? $А)Зироаткорї-хољагии дењот; $B)Чорводорї; $C)Парвои чорвои калони шохдор; $D)Аспарварї; $E)Гўсфандпарварї; @186. Дар ќонунномањои хеттї кадом пешаи асосии косибиву њунармандї зикр шудааст? $А)Мисгарї; $B)Оњангарї; $C)Кулолгарї; $D)Дуредгарї; $E)Дўзандагї; @187. Чаро дар давлати Хеттњо истисмори ѓуломон ва љамоатчиён чандон пурзўр набуд? $А)Дар љамъияти хеттњо хољагињои маъбадї, љамоавї шоњиву хусусї љой дошт. Њокимияти олї ба кори ин хољагињо пурра дахолат мекард. Ин гуна хољагињоро, ки тањти назорати њукумати марказї ќарор доштанд, дар шањрњо њам мушоњида кардан мумкин буд. Аз ин рў, ќуввањои истењсолкунанда дар љамъияти хеттї хеле суст инкишоф ёфта, истисмори ѓуломон ва љамоачиён чандон пурзўр набуд; $B)Синфи ѓуломдорон маљбур буданд ѓуломонро ба заминњо вобаста карда, аз самараи мењнати онњо фоизи муайяни андоз гиранд ва бо њамин ќонеъ гарданд; $C)Баъзан ѓуломонро озод ва ќитъаи заминро њам ба онњо инъом мекарданд, аммо ѓуломон барои ин бояд ба хўљаинони тхуд андози муайян медоданд; $D)Шароити ѓуломони косиб боз њам сабуктар буд. Хусусан ѓуломоне, ки дар хољагињои подшоњї кор мекарданд, имтиёзњои боз њам зиёдтар доштанд. Тадриљан заминдории љамоавию мулкњои подшоњї ба њам омехта гардиданд ва мулки ягонаи шоњиро ташкил карданд; $E)Љамоачиён њам мисли ѓуломон истисмор карда мешуданд. Онњо ўњдадорињои нињоят вазнину зиёди љисмонї, иќтисодї, њарбї ва динї доштанд. Хусусан андозњои сершумор ва гарон онњоро хонавайрон ва мутеи сарватмандон мекард; @188. Хусусияти хоси ѓуломдории хеттњоро тавсиф намоед? $А)Манбаъњои асосии ѓўломдорї љангњои ѓоратгарона ва ќарздорон ба шумор мерафтанд; $B)Аммо асиронро на њама ваќт ба ѓулом табдил медоданд, онњоро ба заминњо вобаста менамуданд; $C)Асиронро ба лашкар љалб мекарданд; $D)Ѓуломони мутеи низ вуљуд доштанд; $E)Табаќаи ѓуломонеро, ки ба замин ва маъбадњо вобаста карда мешуданд, «Намра» меномиданд. Мављудияти ин табаќаи ѓуломон дар љамъият аз он гувоњї медињад, ки иќтисодиёти хеттњо хеле сус инкишоф ёфта буд. Ин табаќаро метавонем табаќае биномем, ки мавќеи миёнаи озодон ва ѓуломонро ишѓол мекард; @189. Давлати Фригия дар куљо таъсис меёбад? $А)Парокандагии давлати Хетт боиси болоравии дигар давлатњои Шарќи Наздик мегардад; $B)Давлати Фрагия дар Осиёи Хурд дар соњили дарёи Сангария ташкил меёбад; $C)Давлати Фригия њудудњои подшоњињои Троя ва хеттро муттањид менамуд. Ин давлат дар њамин љо ба вуљуд меояд; $D)Дар ин давра ба давлати Фригия, Гордия њукумронї мекард. Охирин подшоњи Фригия Мидас буд. Ў дар мубориза бо ќабилањои киммириягињо торумор гардида, зиндагиро бо худкуши анљом медињад; $E)Сипас ин давлат аз тарафи Ассирия ишѓол карда мешавад; @190. Давлати ѓуломдории Лидия дар куљо ташкил меёбад? $А)Гуфтан љоиз аст, ки парокандагии давлати Хетт ба болоравии дигар давлатњои Осиёи Хурд оварда мерасонад; $B)Баъди торумори давлати Ассирия дар як ќисми он-давлати Лидия таъсис меёбад; $C)Соли 446 ин давлат њам аз љониби подшоњи давлати Эрони ќадим-Куруш забт карда мешавад; $D)Осиёи Хурд ба њайати империяи эрониёни ќадим дохил ва баъд аз тарафи Искандари Маќдунї ишѓол мегардад; $E)Давлати Лидия дар сарзамини Осиёи Хурд таъсис меёбад; @191. Худои олии хеттњоро муайян кунед? $А)Худои шањри Хаттуси худои раъду барќ, худои асосї ва дар як ваќт, худои љанг мањсуб мегашт; $B)Дар ин шањр олињаи Моњ низ парастида мешуд, ин зављаи худои раъду барќ ба шумор мерафт; $C)Инчунин худои Офтобро њам мепарастиданд, ки дар шакли мард тасвир меёфт; $D)Њамзамон парастиши худоњои гуногуни серњосили васеъ пањн гардида буд; $E)Эътиќод ба барзаговњо, Шер ва дигар њайвоноту паррандагони муќаддас низ наќши босазо дошт. Тадриљан гурўњи ягона ва муттањиди Худоњо мураттаб мегардад. Аз љониби подшоњони хетт ва синфи њукмрон дин њамчун мафкураи тавоно истифода карда мешуд. Худи подшоњон њам худо мањсуб мегаштанд; @192. Чаро дар санъати меъмории хеттњо асосан дар сохтмони истењкомњо мувафаќиятњои калон ба назар мерасанд? $А)Ин бесабаб нест чунки давлати хеттњо давлати њарбї мањсуб мегардад; $B)Шањрњои хеттњо бо девори дуќатора ињота шуда буданд; $C)Шањрњои хеттї садди сангї низ доштанд; $D)Шањрњо ќасрњои бисёре доштанд, маъбад бошад-маркази ин шањрњоро ташкил менамуд; $E)Сохтмони истењкомњо назаррас буд; @193. Чаро хеттњо дар санъати тасвирї ва њайкалтарошї комёбињои нисбатан намоён ба даст оварда буданд? $А)Њайкалњои подшоњи сохта мешуданд; $B)Њайкалњои худоњо офарида мешуданд; $C)Њайкалњои ќањрамонњои афсонавї баѓоят калону пуршукўњ сохта мешуданд; $D)Хеттњо шаклњои њайвонњоро хеле хуб меофариданд; $E)Дар санъати тасвирї сањнањои њарбї мавќеи махсус доштанд; @194. Њадафи љангњое, ки љамъиятњои синфї дар њазораи III то милод дар Шарќи Наздик мебурданд, аз чї иборат буд? $А)Асосан аз торољу ѓоратгарї; $B) Ба даст овардани ѓанимат ва ѓуломон; $C)Ин љангњо аз љињати масоњат чандон сервусъат набуданд, аѓлаб дар байни давлатњои алоњидаи начандон калон барои вилоятњои људогона рух медоданд; $D)Љанг воситаи асосии бой гаштани давлатњо мањсуб мегардид; $E)Љанг барои ќудрат ва ба сафи давлатњои бузург баромадан бурда мешуд; @195. Чаро дар њазораи II пеш аз милод дар Шарќи Наздик миќёси давлатњо ва хусусияти љангњо ба куллї таѓйир ёфт? $А)Ин давра замони таъсиси давлатњои калонтарини њарбї мањсуб мегардид. Давлатњои Бобул, Миср, Миттания, Ассурия давлатњои њарбї не, балки империя ба шумор мерафтанд; $B)Бар асари сабабњои дохилї ва берунї ин давлатњои калони ќадимтарин паси њам сусту заиф гардида, тадриљан яке аз онњо-Ассурия мавќеи љањонї пайдо мекунад; $C)Ассурия дар натиљаи муборизањои бардавоми байни давлатњои калон ва њамсоядавлатњо ба ин мавќе соњиб мегардад; $D)Сабаби асосии пайдоиши давлатњои калонтарини њарбї-мављудияти шароити ќулай байналхалќи ба шумор мерафт. Давлатњои мављудаи Бобул, Миср, Миттания ва хетт сусту заиф гашта, ба болоравии барќвори Ассурия ва баъди таназзули он ба инкишофи давлати Форс монеъ шуда наметавонистанд; $E)Шароити мусоиди байналхалќии он ваќта барои таъсиси ин гуна давлатњо хеле ќулай буд. Давлатњои пештараи баѓоят пурќувват акнун заиф гашта ному нишони баъзеи онњо њатто дар харитаи сиёсии он давра дучор намеомад. Ѓайр аз ин, дар ибтидои њазораи 1 то милод ба истењсолот ворид гардидани оњан, дар инкишофи минбаъдаи ќуввањои истењсолкунандаи љамъият наќши босазое бозид ва дар кори њарбї инќилоби тозае ба вуљуд овард; @196. Чаро давлати Ассурия дар њазораи II пеш аз милод дар таърихи дунёи ќадим аввалин давлати пурзўр ва калонтарини њарбї мањсуб мегардид? $А)Давлатњои хетт ва Миттания пароканда шуда буданд, давлатњои дигари муќтадири пештара, ба монанди давлатњои Бобул, Миср, акнун дар муносибатњои байналхалќї наќши назаррас надоштанд; $B)Давлатњои сеюм, ба мисли давлатњои соњили шарќии бањри Миёназамин, бо истилоњоти нав ёд мешуданд ва дар муносибатњои байналхалќї наќши босазо намебозиданд; $C)Давлатњои љавони Урарту, Лидия, Троя, Фригия, кўшитњо ќудрати ба сафи давлатњои бузург баромадан надоштанд; $D)Ќабилањои кўчї ва бодиянишин-фракиягињо, кориягињо, киммерињо ва скифњо дар таърихи Шарќи Наздик наќши калон мебозидагї шуданд; $E)Шароити сиёсии он давра баѓоят мураккаб буд ва ин боиси пурзўр шудани наќши љанг дар њаёти давлатњои онваќта мегардид. Ана дар њамин шароити мураккаби таърихию сиёсї Ассурия босуръат инкишоф меёбад ва њукмрони Шарќ Наздик мешавад; @197. Давлати Ассурия дар кадом ќисми Байнаннањрайн ба вуљуд меояд? $А)Дар ќисми љанубии Байнаннањрайн; $B) Дар ќисми шимолии Байнаннањрайн; $C)Дар ќисми ѓарбии Байнаннањрайн; $D)Дар ќисми миёнаи Байнаннањрайн; $E)Дар соњили рости дарёи Даљла; @198. Чаро бошишгоњи Ошур ба аввалин пойтахти давлати Ассурия мубаддал мегардад? $А)Њанўз дар давраи таърихи ќадимтарини худ (њазорањои VI-IV то солшумории нав) Љармо, Таллихассун, Талли халаф бар ин маданиятњои муњими бостоншиносї, ки ба ќабилањои зироаткору чорводор тааллуќ доштанд, ба вуљуд омада буданд. Ошур бошад, баъдтар ба нахустин пойтахти давлати Ассурия табдил меёбад; $B)Ин бошишгоњ Ошур дар соњили рости дарёи Даљла пайдо шудааст ва номи он бо номи худои ассириягињо-Ашшур, ки худои чорводорон, љанг ва љанговарї буд, вобаста мебошад; $C)Сараввал он дењаи хуре буд ва дар рўйхати шањрњои Байнаннањрайн; ањолиашро «Сокинони хаймањо» меномиданд; $D)Ин љо аввал бошишгоњи чорводорони бодиянишин будааст ва њељ гуна биноњои мустањкаму муќимї надоштааст; $E)Дар маъхазњои хаттї гуфта мешавад, ки дар ин љо дуњокимияти мављуд будааст. Яке аз ин њокимон бошишгоњњоро девор гирифта дигараш маъбад сохтааст; @199. Аз љињати этникї ањолии Ассурияро кадом ќабилањо ташкил медоданд? $А)Аз љињати этникї ањолии асосии ин љоро хурритњо ташкил мекарданд; $B)Ањолии ин љо ягона набуда, ба ќисми Шимолии Байнаннањрайн;-Шумерњо, Семитњо, аккадњо низ дохил мешуданд; $C)Дар њазораи II пеш аз милод бошад, ба он ќабилањои семитии аморейњо ва баъд ќабилањои арамеї њамроњ мегарданд; $D)Њалќияти Ассирия дар натиљаи таъсиру омезиши як ќатор ќабилањо, аз љумла Хурритњо ва семитзабонњо ба вуљуд меояд; $E)Дар пайдоиши халќияти Ассирия таъсири ќабилањои семитзабон равшантар мушоњида мегардад, аз ин рў он ба оилаи забонњои семитї ё афроосиёї дохил мешавад; @200. Олимони шарќшинос даврањои зерини таърихии давлати Ассурияро муайян кардаанд, кадоме аз онњо ќобили ќабул мебошад? $А)Давраи кўњнаи таърихи Ассурия (асрњои XX-XXI пеш аз милод) II Давраи миёнаи таърихи Ассурия (асрњои XV-XI то эраи мо); III. Давраи нави таърихи Ассурия (асрњои X-VII то милод); $B)Дар адабиёти таълимию илмие, ки ба таърихи Ассурия бахшида шудаанд, њамин даврабандии таърихии он ба тарзи дигар, ба се ќисм таќсим карда мешавад: 1. Давраи болоравии аввал (асрњои XIX-XII пеш аз милод) II. Давраи болоравии 2-юм (асрњои IX то эраи мо); III. Давраи болоравии 3-юм (асрњои VIII-VII то милод); $D)Даврабандии аввали давлати Ассурия дар таърихнигории Шўравї бештар ба назар мерасад; $E)Даврабандии дувум дар адабиёти таълимию илмие, ки ба таърихи Ассирия бахшида шудаанд, ба тарзи дигар, ба се ќисм таќсим карда мешавад ва он низ ќобили ќабул мебошад. Даврабандии аввал ва дувуми давлати Ассурия дар илми имрўзаи таърих ќабул гардидааст; @201. Дар љамоаи давлати Ассурия соњиби замин кї мањсуб меёфт? $А)Љамоа-«алам» аз љамоањои калони оилавии падаршоњї иборат буд. Заминњое, ки ба љамоачиён тааллуќ доштанд, мулки хусусии онњо ба шумор мерафтанд; $B)Замини љамоа дар байни ана њамин оилањо таќсим гардида, онро ин оилањои калони падаршоњї ва оилањои хурде, ки аз онњо иборат буданд, ташкил медоданд; $C)Заминро худи љамоачиён ва ё бо ёрии 2-3 ѓулом кор мекарданд; $D)Дар хољагии бойњо бошад, асосан аз ќувваи ѓуломон истифода менамуданд ва дар онњо дањњо ѓуломон банд буданд; $E)Сохти љамъияти онваќтаи Ассурия синфї-ѓуломдорї мањсуб мегардид. Дар он њанўз боќимондањои сохти љамъияти ибтидої бештар мушоњида карда мешуданд, вале дар ин љамъият мулки подшоњї-маъбад ва хусусї вуљуд дошт. Таќсимоти синфї низ ба вуќуъ пайваста љамъият ба синфи ѓуломдор, ѓулом ва синфи истењсолкунандаи майда-озод људо гардида, дар он вайроншавии ягонагии љамоъавї ба назар мерасид; @202. Дар давлати Ассурия (Алум Ошур) кадом мансаби давлатї аз њамаи вазифањои дигар бузургтар ба шумор мерафт? $А)Маънои «Алум Ошур-љамоа, давлат, хољагї ва њавлї ба шумор мерафт. Маънои маљлиси халќї «хурду калон» мањсуб меёфт; $B)Њавлии шањр-машварати пирон (суд), маъмурият, њалли корњои иќтисодї ва сиёсї дар ихтиёри њамин њавлї буд; $C)Аз байни аъзоёни машварати пирон мансабдор «Укуллум» интихоб мегардад, ки ба корњои судї ва маъмурї назорат менамуд; $D)Дар идораи њокимияти давлатї вазифаи «Ишиаккум» мансаби меросї мањсуб меёфт. Шахсе, ки ин мансабро ишѓол менамуд, вазифадор буд, ки ба корњои динї ва маъбадњо роњбарї намояд. «Ишиаккум» соњиби њокимияти њарбї ва сипањсолорї буд; $E)Мансабдори дигар-«Лимму» ба мўњлати 1 сол интихоб мегардид, ва хазинабони давлатї ба шумор мерафт. Он мансаби бузурги соњибнуфуз ва баобрўйи давлатї мањсуб мегардид. Њатто солшумориашонро њам бо номи ў мураттаб менамуданд; @203. Дар охири садаи XIX то милод чаро дар таќдири шањри Ошур дигаргунии ќатъї ба амал омад? $А)Шамшиадади 1, ки њокими вилояти начандон калони назди Марї буд, ќувваи калоне љамъ оварда заминњои зиёдеро тобеи худ месозад, ба Марї ва Бобул юриши њарбї ташкил карда солњои 1815-1782 то милод Ошуро њам ишѓол менамояд; $B)Шамшиадад 1 аввалин подшоњи Ассирия буд, ки ба сиёсати истисморгаронаи Ассурия ибтидо гузошта љангњои ѓоратгарона мебурд. Вай шањри Катнил Сурияро ишѓол карда, заминњои назди соњилњои Фуротро ба зери тасарруфи худ медарорад; $C)Ба асари чунин сиёсат ва љангњои ѓоратгарона савдо инкишоф меёбад ва даромади давлату ѓуломдорон хеле меафзояд. Нархи молу хўрокворињои ѓаниматгирифта арзон карда мешавад. Тавассути ин сиёсат синфи истисморгар ба халќ фањмондан мехоњад, ки љангњои ѓоратгарона асоси бойигарї ва зиндагии серу пур мебошанд. Дар натиља халќи гумроњ сиёсати ѓоратгаронаи њукумати Ассирияро љонибдорї менамоянд; $D)Љангњои беохир ѓаниматњои калон меоранд. Давлати Ассурия аввалин бор хеле боло меравад, тараќќи мекунад ва инкишоф меёбад. Акнун подшоњи онро њокими бисёрињо гуфта номбар мекарданд; $E)Ба Шамшиадади 1 унвони «Сару-шоњ» дода мешавад ва низоми нави идораи давлат ба вуљуд меояд. Акнун дар сари њокимият њокими мутлаќ-Шоњ меистод ва њудуди давлат ба округњо људо ва аз љониби хешу табори шоњ идора карда мешуданд. @204. Давраи миёнаи таърихи Ассирия аз садаи XX то милод оѓоз меёбад. Чаро дар тўли таќрибан 200 сол ин давлат дар шароити вазнини иќтисодї ва сиёсї ќарор дошт? $А)Дар садаи XVIII пеш аз милод давлати Бобул рў ба таназзул менињад ва Ассурияро Миттания забт мекунад. Ин забткорї ба Ассурия оќибатњои хеле вазнин ба бор меорад. Ассуриягињо на танњо истиќлолияти сиёсї, балки наќши худро дар тиљорату забткорињо низ аз даст медињанд; $B)Подшоњони нахустини ин давра мехостанд, ки ќудрату тавоноии пештараи давлати Ассурияро барќарор созанд; $C)Азбаски дар њамсоягї давлатњои пурзўри њарбї љой доштанд, дар ин роњ асосан ба дипломатия такя мекарданд ва маќсади он бо ёрии њар гуна иттифоќњои сиёсию созишномањо халалпазир гардондани мустањкамии урдугоњи душман ва таъмин кардани мавќеи хуби байналхалќии Ассурия ба шумор мерафт; $D)Аз ин рў, онњо барои ба муќобили хеттњою семитњои Бобул мубориза бурдан роњи далерона ва манфиатбахш бо Миср барќарор кардани муносибатњои дипломатиро пеш мегиранд. Ададнорари 1, Салманесари 1, Тигўлти, Нинурти 1 он подшоњони Ассурия мебошанд, ки дар давраи њукмрониашон Ассурия аз нав ба пайрањањои љањонии сиёсат ва љангї мебарояд; $E)Дар Ѓарб зери таъсири зарбаи яроќи Ассурия давлати Миттания аз байн меравад ва барои Ассурия ба сўйи Ѓарб роњ кушода мешавад. Тигулти, Нинурти ба Сурия лашкар кашида, аз он љо ба мамлакати хеш 30-њазор асир меоранд. Тигулти ва Нинуртї њамзамон бетаъхир ба тарафи Бобул лашкар кашида, онро ишѓол ва хароб мекунанд. Ин музаффарият комёбии охирини сиёсии Ассуриягиён мањсуб мегардид; |