Об особенностях учебного процесса. Об особенностях учебного процесса в организациях образования РК. Учебного процесса в организациях образования
 Скачать 6.6 Mb.
|
|
«ступенчатого» метода постепенного наращивания учебной нагрузки в 1-м классе (СанПиН) рекомендуется организация адаптационного периода. Для успешного прохождения адаптационного периода целесообразно в сентябре – октябре последние уроки проводить в нестандартных формах (урок-игра, урок-представление, урок- праздник, урок-театрализация, урок-путешествие, урок-экскурсия, урок- импровизация). Следует уделить особое внимание созданию благоприятной среды для адаптации ребенка к обучению в школе, которая будет способствовать его благополучному развитию, успешному обучению и воспитанию. Задача всего периода работы в первом классе – формирование Важно знать! 153 внутренней мотивациик учебной деятельности младших школьников. Учитель планирует свою работу так, чтобы обеспечить полноценное усвоение каждым ребенком необходимых знаний на уроке. Однако учителю следует постепенно готовить обучающихся к процедуре оценивания через организацию работы по формированию навыков рефлексии по индивидуальной и групповой работе. К примеру, «я умею ….», «мы умеем….», «я могу рассказать ….», «мы можем рассказать …». Рефлексия может быть предложена в виде таблицы, что также станет разъяснительной работой перед оцениванием. Для укрепления зрения, развития мелкой моторики руки первоклассника следует чередовать виды деятельности, своевременно проводить физкультминутки, не переутомлять первоклассников письмом и длительным рисованием. Во время обучения в 1-го классе игровые формы деятельности должны быть доминирующими. Необходимо обратить внимание, что в первый класс принимаются дети с шести лет, которым исполняется шесть лет в текущем календарном году и другие неохваченные обучение дети, то есть в одном классе могут находиться дети разных возрастов. В связи с этим важно учесть индивидуальные особенности и готовность обучающихся к восприятию учебного материала. Рекомендуется проводить консультативную работу с родителями по ежедневным учебным достижениям первоклассников. Со 2-го класса обучающиеся выполняют домашние задания, поэтому следует обратить особое внимание на составление расписания, тем самым предусмотрев возможность не группировать в один день учебные предметы, требующие значительной затраты времени на выполнение домашнего задания. Домашние задания даются обучающимся с учетом возможности их выполнения в следующих пределах: во 2-м классе – 50 минут, в 3-м классе – 70 минут, в 4-м классе – 70 минут (приказ МОН РК от 24 апреля 2017 года № 182). Домашние задания не рекомендованы на выходные и праздничные дни. Организация урока в начальной школе осуществляется в рамках системно-деятельностного и практико-ориентированного подходов. Целевым ориентиром урока является формирование и развитие умений самостоятельной учебно-познавательной и учебно-практической деятельности обучающихся; применение активных методов обучения: проблемно-диалогических, частично- поисковых, поисковых, проектных, исследовательских. Работа обучающихся на уроке организуется через: – парные, – групповые, – индивидуальные, – дифференцированные формы обучения. Важнейшим признаком урока, ориентированного на новый стандарт образования, является наличие в его содержании элементов обучения младших школьников навыкам широкого спектра. С переходом начальной школы на обновленное содержание образования важное место отводится созданию системы методической работы учителей начальных классов. Это могут быть посещение, наблюдение и анализ уроков с 154 предоставлением обратной связи, семинары, тренинги, заседания педагогических сообществ, коучинги, мастер-классы, круглые столы и другие мероприятия по отдельным направлениям введения и реализации ГОС НО. Формы методического сопровождения в школе должны решать задачи по отслеживанию учебных достижений как класса, так и каждого ученика. Следует большое внимание уделять психолого-педагогическому сопровождению, сохранению и укреплению физического здоровья детей. С целью профилактики утомляемости, предупреждения развития сколиоза, заболеваний сердечно-сосудистой системы, зрения необходимо проводить физкультминутки (динамические, дыхательные упражнения, пальчиковую гимнастику, гимнастику для рук, глаз и т.д. 5.3 Основной средний уровень образования ОСОБЕННОСТИ ОРГАНИЗАЦИИ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА В 5-9 КЛАССАХ Цель основного среднего образования – формирование общей культуры личности, адаптация личности к жизни в обществе, создание основы для осознанного выбора и освоения профессии, специальности, в том числе с учетом особых образовательных потребностей и индивидуальных возможностей обучающихся. Основные задачи основного среднего образования заключаются в формировании и развитии у обучающихся: 1. духовно-нравственных качеств; 2. системы базовых знаний по основам наук; 3. навыков самостоятельного обучения и личностного саморазвития; 4. навыков осуществления учебной, проектной, исследовательской деятельности; 5. навыков критического и творческого мышления; 6. навыков самореализации и взаимодействия в социуме. Содержание основного среднего образования определяется с учетом следующих ориентиров: 1. соответствие динамичным запросам современного общества; 2. необходимость развития критического, творческого и позитивного мышления; 3. целесообразность усиления интеграции содержания учебных предметов; 155 4. обеспечение соблюдения принципа непрерывности и преемственности содержания образования между уровнями начального образования и основного среднего образования; 5. сохранение баланса между академичностью и практической направленностью содержания образования; 6. обеспечение единства обучения, воспитания и развития. Организация учебного процесса на уровне основного среднего образования ориентирована на реализацию принципа единства обучения и воспитания, в том числе с учетом особых образовательных потребностей и индивидуальных возможностей обучающихся. При организации обучения приоритетная роль отводится учению как ведущей деятельности обучающихся. Требования к максимальному объему учебной нагрузки обучающихся: Максимальный объем недельной учебной нагрузки обучающихся на уровне основного среднего образования составляет не более: в 5 классе – 32 часов, в 6 классе – 33 часов, в 7 классе – 34 часов, в 8 классе – 36 часов, в 9 классе – 38 часов. Общий объем учебной нагрузки обучающихся, составляющий инвариантный и вариативный компоненты, а также недельная и годовая учебная нагрузка по классам устанавливаются ТУПом. Инвариантный компонент содержания основного среднего образования реализуется в типовых учебных планах, вариативный компонент – в рабочих учебных планах. Типовые учебные программы основного среднего образования направлены на освоение обучающимися базисных основ системы наук, формирование у них высокой культуры межличностного и межэтнического общения, самоопределение личности и профессиональную ориентацию. Основное среднее образование обеспечивает освоение обучающимися базисных основ наук, привитие у них высокой духовно-нравственной культуры и культуры межличностного и межэтнического общения, самоопределение и самореализацию личности, формирование функциональной грамотности, реализацию предпрофильной подготовки. Важно знать! 156 Учебный курс "Правила дорожного движения" в 5-8 классах ведется по 10 часов в каждом классе за счет классных часов и во внеурочное время с указанием темы и даты занятий на отдельной странице классного журнала. В РАМКАХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЙ ОБЛАСТИ «ЯЗЫК И ЛИТЕРАТУРА» ИЗУЧАЮТСЯ СЛЕДУЮЩИЕ ПРЕДМЕТЫ: «Қазақ тілі», «Русский язык», «Қазақ әдебиеті», «Русская литература», «Қазақ тілі мен әдебиеті», «Русский язык и литература», «Родной язык», «Уйгурская/Узбекская/Таджикская литература», «Иностранный язык». Қазақ тілі (оқыту қазақ тілінде) «Қазақ тілі» және «Қазақ әдебиеті» оқу пәндерін оқытуда оқу процесін ұйымдастырудағы ерекшеліктер Жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы ұлттық және халықаралық тәжірибелердің ең үздік үлгілерін басшылыққа алып жасалған. Дәл бүгінгі таңда жаһандану дәуірінің ұлттық құндылықтарға төндіріп тұрған қаупі үнемі қаперде болуы ескеріліп, бүкіл ұлттық құндылықтардың ұйытқысы қазақ тілін оқытуда басшылыққа алынған үрдістер, оларды жүзеге асыру жолдары мен тірек қағидалары мыналар: 1) қазақ тілін оқытуды мемлекеттің даму стратегиясымен бірлікте қарау; 2) тілді оқытуды белгілі бір пәндік дағдыларға емес, білім алушының тұлғалық қабілеттерін дамытуға бағыттау; 3) тілдік білім мен біліктерді ХХІ ғасыр адамының бойында сөйлеу мәдениетін, ойлау мәдениетін және адамгершілік мәдениетті қатар дамытуға, қарым-қатынас мәдениетін бейімдеп, құзіреттіліктер қалыптастыруға бұру; 4) тілді ұлт болашағының мәдени иммунитетін қалыптастырудың тетігі ретінде оқыту. Тілге деген жауапкершілік пен патриотизмді тәрбиелеуге жаңа прагматикалық көзқарас тұрғысынан келу, тілді оқытудың құндылықтық бағдарын сабақ барысында күшейту. «Қазақ тілі» пәнінің оқу бағдарламасы функционалдық-коммуникативтік бағытқа негізделіп құрастырылды. Ол оқушылардың тіл туралы түсініктерін тереңдетіп, ұлттық мәдениет пен әлемдік мәдениеттің маңыздылығы туралы түсініктерін кеңейтеді. Негізгі орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламаларын Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының ( https://www.nao.kz/Білім беруді оқу-әдістемелік қамтамасыз ету/ Оқу бағдарламалары/ сайтынан алуға болады. Негізгі орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламалары). Білім мазмұнын ұйымдастырудағы ерекшеліктер: 5-9-сыныптарда оқу процесі «Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу 157 туралы» ҚР Білім және ғылым министрі міндетін атқарушысының 2017 жылғы 25 қазандағы № 545 бұйрығымен (ҚР Әділет министрлігінде 2017 жылы 13 қарашада № 15982 тіркелген) бекітілген «Негізгі орта білім беру деңгейінің «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасымен жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және ұзақ мерзімді жоспарда әр сынып бойынша оқылатын шығармалар, тілдік дағдылар бойынша күтілетін нәтижелер оқу мақсаттары түрінде нақты көрсетілді. «Қазақ тілі» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі: 1) 5-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат; 2) 6-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат; 3) 7-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат; 4) 8-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат; 5) 9-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат. «Қазақ тілі» пәнін оқыту мақсаты – жалпы білім беретін негізгі мектептерде ана тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру және қазақ әдеби тілі нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету. «Қазақ тілі» пәні бойынша жаңартылған мазмұндағы бағдарламаның қолданыстағы бағдарламадан ерекшелігі қазақ тілін функционалдық- коммуникативтік тұрғыдан оқытуға назар аударылып, төрт дағдыға негізделген: 1) тыңдалым және айтылым; 2) оқылым; 3) жазылым; 4) әдеби тіл нормаларын сақтау. «Тыңдалым және айтылым» бөлімі оқушылардың төмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді: - берілген ақпаратты түсіну; - негізгі идеяны және түрлі жағдайлар тұрғысынан мәтіндегі көптеген көзқарастарды анықтау; - тыңдалған материалға жауап беру; - жасырын мәтінді анықтау, болжау; - қоғамдық және іскерлік жағдайлардағы тіл мәдениетін түсіну және іске асыру; - тыңдаушылардың назарын аудару үшін әдеби тәсілдерді пайдалану; - тыңдалған материалды бағамдау; - мультимедиа ресурстарын пайдалана отырып, сөйлеу және тыңдау. «Оқылым» бойынша: - жазбаша ақпаратты түсіну; - мәтіннің негізгі идеясы мен құрылымын анықтау; - мәтіндегі лексиканың ерекшеліктерін түсіну; - сұрақтарды тұжырымдау және бағамдау; - мәтіннің түрлері мен стилін анықтау; - әртүрлі оқылым стратегияларын пайдалану; 158 - түрлі ақпарат көздерінен қажетті ақпаратты алу; - мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау. «Жазылым» бойынша: - өз көзқарасын білдіре отырып мәтін жазу; - тиісті стильді пайдалана отырып, алуан түрлі тақырып бойынша мәтін жазу; - жоспар құру; - өзіндік стильде мәтін құру; - тыңдалым, оқылым және аудиовизуалды материалдар негізінде шығармашылық жұмыс жазу; - түрлі жанрда мәтін құру; - мәтіндерді салыстыру; - мәтіндерді түзету және түрлендіру; - оқырманның қызығушылығын оятып, сендіріп жазу; - эссе жазу. «Әдеби тіл нормаларын сақтау» бөлімі аясындағы бөлімшелер оқушылардың төмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді: - орфографиялық норма; - орфоэпиялық норма; - лексикалық норма; - грамматикалық норма; - пунктуациялық норма. Оқыту мақсаттары мұғалім мен білім алушыларға болашақ қадамдары туралы өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсететін 4 бөлімнен тұрады және олардың жүйесі бірізді, оңайдан қиынға қарай, шиыршық принципі сақталып жасалған. Оқу мақсаттарымен жұмыс жүргізу жолдары: - оқу жоспарында көрсетілген оқыту мақсаттары оқушыларды, тыңдалым және айтылым, оқылым, жазылым әрекеттерін қамти отырып, коммуникативтік дағдыларын сенімді қалыптастыруға, сол негізде сыныпты аяқтағанда күтілетін нәтижеге қол жеткізуге бағытталған; - мұғалім сабақ жоспарын құруда лексикалық тақырыпты басшылыққа ала отырып, сынып деңгейіне, тақырып қажеттілігіне қарай бір академиялық сағатта бір немесе екі коммуникативтік әрекетті негіз етіп алады, ал басқа коммуникативтік әрекеттер жанама түрде қолданыла береді. (Мысалы, тыңдалым/ айтылым, оқылым/ жазылым); - әрбір әрекет бірнеше оқу мақсаттары арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Сабақ жоспарын құру барысында коммуникативтік әрекеттің барлық түрін бір деңгейде қатар алмаған дұрыс. Олардың бірі не екеуі негізгі болса, қалған екеуі жанама түрде дамытыла береді. Мұғалім орта мерзімді жоспарда ұсынылған лексикалық тақырыпқа бөлінген оқу мақсаттарының орын тәртібін сабақ түрі мен әдістерінің қажеттілігіне қарай өзгерте алады. Бағдарлама оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруға, сыни тұрғыдан ойлау дағдысын дамытуға ықпал етеді. 159 «Қазақ тілі» пәнінің оқу бағдарламасында оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай қызықты болатын, өмірмен байланысты лексикалық тақырыптар ұсынылды. Мысалы, «Ғарышты игеру», «Қызыл кітапқа енген жануарлар», «Энергия ресурстары» , «Туризм. Экотуризм», «Театр», «Заң» бөлімдеріне қатысты лексикалық тақырыптар оқушының белсенді сөздік қорын байытуға, алған білімін күнделікті өмірде қолдана алуға, өз ойын ашық, еркін жеткізе білуге мүмкіндік береді. Бағдарламада әртүрлі оқыту сатыларында өмірлік маңызды міндеттерді шешу үшін қажетті дағды мен қабілеттерді бірізді және кезеңдік дамыту жүреді. Ақпаратты талдау, жалпылау, жіктеу, сондай-ақ әртүрлі жанрда және стильдерде мәтіндер жазу, жеке, іскерлік хат жазысуды жүргізу, түйіндеме, мақала, аннотация, тезис құрастыру, берілген тақырып бойынша эссе жазу дағдылары мен қабілеттерін жетілдіру тілді оқуды ынталандыруға септігін тигізеді. Бағдарлама мазмұнына түрлі санаттағы мәтіндермен жұмыс істеу түрлері енгізілді. Мысалы, оқылымның «Мәтіннің стильдік ерекшелігін тану» оқу мақсатын жүзеге асыру үшін 5-сынып оқушылары ауызекі сөйлеу және жазба стильдегі мәтіндердің айырмашылықтарын таныса, одан жоғары сыныптарда әртүрлі стильдегі мәтіндердің тілдік құралдарын анықтайды. Оқу мақсаттарын жүйелі түрде жүзеге асырудың нәтижесінде оқушылардың мәтінді талдау дағдысы қалыптасады. Білім алушы табиғат пен қоршаған ортаны тануда, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесіп қалатын табиғи құбылыстардың сырын ашуда, ой бөлісуде, пікір алмасуда тілді құрал ретінде пайдаланып, грамматикалық заңдылықтар мен формаларды дұрыс қолдана білуге үйренеді. Білім алушылар грамматиканы дәстүрлі «жаттанды» әдіспен емес, өмірмен байланысты мәнмәтінде меңгереді. Ол оқу бағдарламасында сөйлеу әрекеті түрлері бөлімінен бөлек «Әдеби тіл нормалары» бөлімінде көрініс табады. Грамматика бөлек қарастырылмай, лексикалық тақырыптар аясында әдеби тілдік норма арқылы функционалдық-коммуникативтік мәнмәтінде оқытуға бағытталған. Грамматикалық бірліктердің мәтінді құруға қатысуда қандай функционалдық мағыналық қызмет атқарғанын таныту міндеті жүктеледі. Мәтінді оқыту кезеңдері: Мәтіналды (тыңдалым, оқылымалды) тапсырма: мәтін тақырыбын ашуға бағытталған тапсырмалар, ой шақыру, сөздерді алдын-ала үйрету, мәтін мазмұнын болжауға байланысты сұрақтар қою, т.б. Мәтінмен жұмыс тапсырмалары: әртүрлі оқылым/тыңдалым дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар (сұрақтар). Алғашқы тапсырмалар жалпы мазмұнын түсінуге бағытталса, кейінгі жаттығулар нақты ақпаратты табуға арналуы тиіс. Мәтіннен кейінгі тапсырма: мәтінде көтерілген мәселеге, ақпараттарға байланысты талқылау сұрақтары. Мұндағы сұрақтар олар үйренген жаңа сөздерді, мәтінде кездестірген сөздерді қолдана отырып, жауап бере алатындай ұйымдастырылуы |