Медицина. тест. 1. Вби жасанды берілу жолын крсетіі
 Скачать 116.17 Kb.
|
|
58.Жалпы жансыздандырудың асқынуы салдарынан циркуляторлы гипоксия дамиды?
Разбор : Гемолиз (грекше haіma –қан, lysis – еру) –эритроциттің қабығы жарылып немесе еріп ішіндегі гемоглобиннің плазмаға шығуы. Мұны гемолизденген қан деп атайды. Ол әдетте мөп-мөлдір. Гемолизденген қан құйылған пробирка арқылы күн сәулесі өтеді. Түсі қызыл лак тәрізді, сондықтан ол қанды лак тәрізді қан деп атайды. Әсер ететін факторлар түріне қарай гемолизді бірнеше түрге бөлуге болады: Физиологиялық гемолиз - сау адамда болады.Денедегі ескірген эритроциттер жарылып,олардың орнына сүйек кемігінен шыққан жас эритроциттер қанға түседі.Эритроцит 120-130күн жасайды.Ескірген эритроциттердің біразы бауырда,көпшілігі көкбауырда гемолизденеді; Осмостық гемолиз - эритроциттің ішімен сыртындағы осмостық қысым айырмашылығынан тұрады. Қанға осмостық қысым аз ерітінді құйса,эритроциттің ішіне су кіреді де, ол ісінеді,судың кіруі тоқтамаса эритроциттің қабығы жарылып,ішіндегі гемоглобин сыртындағы ерітіндіге шығады. Cөйтіп қан гемолизге ұшырайды; Химиялық гемолиз - эритроциттің липоид пен ақуыздан тұратын мембранасын ерітетін химиялық заттардың (сірке қышқылы, эфир, хлороформ, сілті)әсерінен болады; Биологиялық гемолиз - ішек құрттары мен жануарлар бөліп шығаратын не өсімдіктерден алынатын улы заттар –гемолизиндердің әсерінен болады. Гемолизденген қанның өзі улы. Сондықтан денедегі қанның нобайы гемолизге ұшыраса, гемолитикалық шок пайда болып, адам өлуі мүмкін; Термиялық гемолиз - қанды біресе жылытып, біресе суытқан кезде болады, әсіресе бұл мұздаған қанды еріткенкенде кездеседі. Кейбір пікірге қарағанда мұз кристалдары эритроцит қабығын жарақаттап жыртады; Механикалық гемолиз - қанды шайқап араластыру, сілку салдарынан эритроцит мембранасы зақымданады (жыртылады).Демек, ыдыстағы қанды бір жерден екінші жерге апарғанда оларды шайқамай абайлап тасу керек; Элетрлік гемолиз - электрдің әсерінен болады.Сәуле энергиясы мен ультродыбыс та электр күші эритроцит қабығын, тканін үзіп жарады. 59.Менингит диагностикасында шешуші мағынаны икемденеді?
Разбор : Менингит - бұл ми мен жұлынның мембраналарының қабынуы. Бұл көптеген бактериялар мен вирустар тудыратын жұқпалы ауру. Менингит аурудың алғашқы күндерінде немесе бірнеше сағатында да өлімге әкелуі мүмкін. Менингококк инфекциясы адамдардың денесінде 10-20% кездеседі. безгегі және қалтырау; бас ауруы; шатасу және сананың жоғалуы; ұйқышылдық бұлшықет әлсіздігі; қатаң мойын (тонның жоғарылауы); құрысулар фотофобия, терінің сезімталдығының жоғарылауы, дыбыстарға реакция; 60.Науқас Д, 35 жаста. Жоғары дене қызбасына, 3 тәулік бойы ауырады. Бұл жерде тері гиперемиясы, ортасында жұмсарған ауырсынбалы инфильтрат. Қойылған диагноз: мастит. Хирургтың келесі тактикасы?
61.Құрсақ қуысындағы мүшелерінің (өт қапшығы, ішек және т.б.) гангренасы бар науқасқа бірінші кезекте көрсетіледі:
Разбор: Құрсақ қуысы — алдыңғы жағы мен екі бүйірінде қиғаш және көлденең құрсақ бұлшық еттері мен олардың жалпақ сіңірлері, артқы жағында бел омыртқалар, жоғарыда көк ет, төменде жамбас қуысымен жалғасатын мықын және шат сүйектерінің алдыңғы жиектерімен шектеледі. Құрсақ қуысын кеуде қуысынан көк ет бөліп тұрады, ішкі беті сірі қабықпен көмкерілген. Құстарда және төменгі сатыдағы cүтқоректі жануарларда көк ет болмайды. Құрсақ қуысында ішек-қарын, бауыр, ұйқы безі, көк бауыр, бүйрек үсті безі және несеп, жыныс органдары орналасқан Өт қапшығы(vesica fellea) Өт қапшығы сыртқы пішіні алмұрт тәрізді,бауырдың өтқуығы шұңқырында орналасқан өттің қоймасы болып табылады.Өтқуық түбі fundus vesicae fellae,денесі corpus vesicae fellae,мойыны collum vesicae follae,және түтігі,ductus cysticus ажыратылады.Сыйымдылығы 40-70мл,ұзындығы 8-12см,ені30-50мм қабырғасы 1,5-2мм болып келген қапшық. Қабырғасы үш қабықтан тұрады: Кілегейлі қабық Ет қабығы Адвентициальды қабық Қапшық құрсақ қуысы жағынан сірі қабығымен жабылған. Гангрена – бұл, белгілі бір тінніңнекрозы және ыдырауы [2765],ол әдетте, қанның [2738] тіндерге бармауын айтады, ол жарақаттар мен инфекция кезінде байқалады. Тіндік некроздан кейін, оған бактериялар жұғып [19], тіндердің ыдырауына әкелуі мүмкін 62.Жіті аппендицит кезінде аппендэктомия кері көрсетілген:
Разбор: Жіті аппендицит - соқыр ішек құрттəрізді өсіндісінің қабынуы. Аппендэктомия – хирургия саласындағы жиі кездесетін операциялардың бірі .Негізгі көрсеткіш созылмалы және жедел аппендицит Аппендикулярлы инфильтрат дегеніміз аппендикс өсіндісінен және оны қоршаған құрылымдар - аш ішек, шарбы майы, соқыр ішек және жоғарылаған тоқ ішек, париетальды іш астардан тұратын, қабыну ошағы бос құрсақ қуысынан шектелген конгломерат. 63.Оң жақ қабырға астында жіті ауырсыну ұстамасынан кейін туындаған сары аурудың неғұрлым ықтимал себебі:
Разбор: Ұйқы безінің басындағы ісік он екі елі ішекке, тоқ ішекке және асқазанға енуі мүмкін. Метастаз қан ағымында және лимфа ағымында кездеседі. Екінші ретті ісіктер бауыр, өкпе, сүйек және лимфа түйіндеріне енеді. Бауыр метастазалары бар ұйқы безінің онкопатологиясы жиі анықталады, сондықтан сарғаю аурудың негізгі белгісі болып табылады. Диагноз қою үшін гастроэнтерологияда диагностика жүргізу керек: томография (МРТ, ПЭТ және КТ), ультрадыбыстық, биопсия және т.б. Емдеу білім мөлшері мен онкологияның даму деңгейіне байланысты тағайындалады. Пациенттердің жиырма пайызы операция жасалады, қалғаны тек паллиативті терапиямен емделеді Гепатит — бауырдың қабынуы. Оның 5 түрі бар: HAV, HBV, HCV, HDV және HEV немесе қысқаша A, B, C, D және E деген түрлері болады. Олардың әрқайсысының өз ерекшеліктері бар, белгілері де әртүрлі. Бәрінен қауіптісі - Е гепатиті. Оны ерте анықтау қиын. Холедохолитиаз -өт өзектерінде тастың болуы Асқазан обыры- асқазанның шырышты қабатындағы жпителийды жасушалардан дамитын ісік . 64.78 жастағы А. науқасты үйінде қарау кезінде фельдшер жіті аппендицитті күдіктенді, бірақ диагноз толық сенімді емес. Аурудың басталу уақытынан бар болғаны алты сағат өтті. Қандай шара қолдану керек?
Разбор: Жіті аппендицит- соқыр ішек құрттəрізді өсіндісінің қабынуы. жіті аппендицитпен барлық науқастарға аппендикулярлық инфильтрат болмаса, ауру ұзақтығына қарамастан аппендэктомия көрсеткілген. Аппендикулярлық инфильтрат болып, онда абсцесстену жəне перитонеалдық көріністер болмаса консервативтік ем жүргізіледі. Бұл науқастарда оперативтік ем абсцесстену жəне перитонеалдық көріністер болғанда ғана тағайындалады. 65.ҚР қазіргі заманғы акушерия стартегиясы көрсетілді:
Разбор: ҚАУІПСІЗ ЖҮКТІЛІК Әйелдер кеңес орындарының негізгі мақсаттарының бірі – жатырдағы нәрестенің денсаулығын түрлі аурулардың әсерінен қорғай отырып, перинаталдық өлім көрсеткіштерін кеміту. Жатырдағы нәрестенің дұрыс өсіп-жетілуіне анасының денсаулығы, жүктіліктің асқынулары, нәрестенің туа болатын, тұқымқуалайтын аурулары, қоршаған ортаның тазалығы үлкен әсер етеді. Сондықтан кеңес орнында жүрек-қан тамыр, өкпе, бүйрек т.б. аурулармен ауыратын жүктіліктері асқынған, жасы отыздан асқан әйелдерді ерекше қауіп-қатер тобына бөліп, диспансерлік бақылауға алады. Диспансерлік бақылауды 12-ші аптаға дейін жүргізу қажет. Жүкті әйел тұңғыш рет кеңес орнына келгенде, жүктілік мерзімін анықтай отырып, қажетті тексеруден өткізіп, жатырдағы нәрестеге төнетін қауіп-қатердің себептерін О.Г.Фролованың кестесі бойынша есептейді. Нәрестеге қауіп-қатер туғызатын перинаталдық факторлар: І. Әлеуметтік тіршілік жағдайы. ІІ. Акушерлік-гинекологиялық мәліметтер нәтижесі. ІІІ. Ананың жыныс мүшелерінен тыс аурулары. IV. Жүктіліктің асқынуы. V. Ұрықтың және нәрестенің хал-жағдайы. І. Әлеуметтік тіршілік жағдайында нәрестеге қауіп-қатер туғызатын негізгі себептердің бірі - әйелдің жасы. 40 жастан кейін перинаталдық өлімнің қаупі 4 есе, ал 20 жасқа дейін 2 есе өседі. Ерінің жасы 35-40 жастан асқан жағдайда нәрестенің іштен кемтар болып тууы жиіленеді. Сонымен қатар әйелдің зиянды өндіріс орнында істеуі, арақ-шарап, темекі қолдануы ұрыққа және нәрстеге теріс әсерін тигізеді. ІІ. Жүкті әйелден мәлімет алған кезде, соңғы жүктілік нешінші екенін, алдыңғы жүктілік және екіқабат кезінде жүрек, бүйрек және басқа ағзалардың жалпы жағдайы, барлық босану жолдары, босанғаннан кейін қандай ауруларға шалдыққаны анықталады. Көп босанған әйелдерде перинаталдық өлім екі-үш есе жиі кездеседі. Сонымен қатар бұрын медициналық көп түсік тастаған әйелдерде немесе өлі бала туған жағдайда соңғы жүктіліктің асқынуы жиілейді. ІІІ. Жыныс мүшелерінен тыс аурулардың ішінде көбінесе іштегі нәрестеге зиянын тигізетіні ревматизм мен гипертония ауруының ІІ-ІІІ-сатысы. Сондықтан, мұндай әйелдер ерте кезден диспансерлік есепке алынуы керек. Себебі дәрігер жүктілікті ары қарай созу мүмкіндігінің бар-жоғын уақытында шешуі тиіс. Жүрек ауруымен ауыратын аналар перзентханаға мына мерзімдерде заңды түрде үш рет алдын ала жатуы тиіс: бірінші рет үш айға дейінгі мерзімде, екінші рет 26-32 апта аралығында, үшінші рет босанар алдында. Жүрек-қан тамыр ауруымен ауыратын әйелдерде жүктілік көбіне гестозбен (токсикозбен) асқынады. Сондықтан, осы топқа жататын әйелдерді ерекше тексере отырып, жатырдағы нәрестенің жай-күйін (КТГ, ЭКГ) бақылап, өз уақытында тиісті шараларды қолданудың маңызы зор. IV. Жүктіліктің асқынуы, гестозы, мерзімінен кеш босану және кесар операциясынан қалған тыртық ана мен нәрестеге үлкен қатер туғызады. Мұндай жүкті әйелдер кеңес орнына екі есе жиі қатынап тұрады (жүктіліктің бірінші жартысында айына екі рет, ал екінші жартысында 3-4 рет). Дәрігер әйелдің арнаулы жекеленген ІІІ формадағы картасына жасалған операцияның сипатын толық жазып көрсетуі тиіс (жатырды кесудің түрі, нәрестенің жағдайы, операциядан кейінгі мезгілдің қалай өткені, үйге қайтқан күні). Осы мәліметтерге сүйене отырып жүктіліктің 37-38 апталық мерзімінде перзентханаға жатқызады. Кесар операциясынан кейінгі тыртықты УДТ аппараты арқылы тексергеннің маңызы зор. Бұл топтағы әйелдерге алдын ала жатырдағы нәрестенің тұншығуына қарсы 13-16, 24-26, 34-36 апталарда, плацента жатырдың алдыңғы қабырғасына орналасқан кезде (нәрестенің жағдайы нашарлайды) ем жүргізу керек. Еске алатын бір жағдай кесар тілігінен кейінгі тыртық көбіне жүктіліктің 35-36 аптасында жыртылады, сондықтан осы мерзімде жүкті әйелді перзентханаға жатқызады. Бірден-бір жатырдағы нәрестеге қауіп туғызатын ана мен баланың иммунологиялық сыйыспаушылығы. Бұл құбылыс акушерлік тәжірибеде резус-фактор, АВО жүйесі бойынша кездеседі. 66.Алғашқы жүктіліктің қандай мезгілінде ұрықтың алғашқы қозғалуын сезеді:
67.Сыртқы акушерлік зерттеулердің Леополь үшінші тәсілі анықтайды:
Разбор: Бірінші Леопольд тәсілі – екі қолды алақан жағымен жатырдың түбіне жайғастырады. Бұл жағдайда жатырдың биіктігін, оның түбінде нәрестенің қай бөлігі орналасқанын анықтайды. Әдетте, жатыр түбінде нәрестенің құйрығы орналасады. Ол нәрестенің басымен саластырғанда ірілеу, жазықтау, жұмсақ болып келеді және қозғалысы шамалы. Екінші Леопольд тәсілі – екі қолды жатыр түбінен кіндікке қарай төмен ығыстырып, жатыр бүйіріне қояды. Бұл әдістің көмегімен нәрестенің арқасын, ұсақ ағзаларының орнын анықтайды. Қолмен сипаған кезде жатырдың жазықтау сезілген қабырғасында нәрестенің арқасы, ал бұдырлау болған қабырғасында оның майда ағзалары орналасқанын анықтауға болады. Нәрестенің арқасы мен ағзаларының орналасу бағытына қарай, оның позициясы мен түрін анықтайды Үшінші Леопольд тәсілі – жүкті әйелдің оң жағынан бетпе-бет тұрып, оң қолды шаттың жоғарғы жағына қойса, бас бармақты бір жағына, төрт саусақты екінші жағына орналастырады. Баяу қимыл жасай отырып, сол жерде нәрестенің қай бөлігі орналасқанын анықтайды. Тығыз, дөңес, қозғалмалы болса, ол нәрестенің басы. Төртінші Леопольд тәсілі – бұл үшіншіні жалғастырады және де оны толықтырады. Дәрігер жүкті әйелдің оң жағынан, аяғына қарап тұрады. Ол үшін екі алақанды жатырдың төменгі бөлігіне қойып, қолдың екі ұшын шатқа (симфизге) тірейді. Саусақтар ұшын жамбас қуысына қарай тереңдете отырып, сол жерге орналасқан нәресте бөлігін анықтаумен бірге, оның кіші жамбас қуысына қатысын да біледі |