Book June 2020 citations 0 reads 11,135 author

• Название: Book June 2020 citations 0 reads 11,135 author
• Анкор: tezis
• Дата: 25.05.2022
• Размер: 5.37 Mb.
• Имя файла: ERKINIQTISODIYHUDUDLAR.doc
• Тип: Документы; #549598
• страница: 83 из 142

Tayanch iboralar:

Erkin iqtisodiy hududlar, tashqi savdo hududlari, tadbirkorlik hududlari, texnoparklar, xususiy kapital, eksport-ishlab chiqarish hududlari.

Mazkur paragraf bo„yicha umumiy xulosalar:

1. 
   AQShda EIHlarning soni 266 ta (TSHlari)ni tashkil etib, bundan tashqari
   

tadbirkorlik hududlari va ilmiy parklar ham faoliyat ko„rsatib kelmoqda. AQShda EIHlarni tashkil etishning o„z maqsadlari mavjud bo„lib, ularning har biri alohida turlarga bo„lingan tasnifga ham egalar.

2. 
   AQShda tashqi savdo hududlaridagi 80% xomashyo va yarim tayyor mahsulotlar AQShning ichki hududlaridan keltiriladi va o„z navbatida, 90% ishlab chiqarilgan mahsulot mamlakatning ichki hududlariga yetkazib beriladi. Bu esa ma‟lum bir hududdagi iqtisodiyotning rivojlanishiga va aniq bir tarmoqning rivojlanishiga o„z ta‟sirini ko„rsatadi. AQShda EIHlarning dastlabki tashkil etilishi asosida faol rivojlanishi tus olishi bilan alohida ajralib turadi. Bu mamlakatda ishsizlikning qisqarishi va tashqi savdoning rivojlanishida o„z aksini topgan.
   
3. 
   AQShda EIHlarning tashkil etilishining o„ziga xos sabab va tarixi mavjud. bugungi kunga kelib AQShda EIHlar katta tajribalarni to„plagan va rivojlangan hududlar sifatida dunyo mamlakatlari uchun muhim tajriba maktabi hamda tadqiqot obyekti hisoblanadi. Ularning tashkil qilina boshlashi esa 1930-yillar boshiga to„g„ri keladi. Mazkur EIHlarning faoliyat ko„rsatilishida 1934-yilda AQShda qabul qilingan “Tashqi savdo hududlari to„g„risida”gi Qonun muhim ahamiyat kasb etgan.
   

Nazorat uchun savollar:

1. 
   AQShda EIHlarning tashkil etilish sababi nimalardan iborat?
   
2. 
   AQShda EIHlarning qanday turlari faoliyat ko„rsatadi?
   
3. 
   AQShda EIHlarning faoliyat ko„rsatish xususiyatlari haqida nimalarni bilasiz?
   
4. 
   AQShda EIHlarning tashkil etilishi qaysi qonunga asoslanadi u qachon qabul qilingan?
   
5. 
   AQShda EIHlarning tasnifini aytib bering va undagi har bir turga izoh berib o„ting.
   
6. 
   AQShda tashkil etilgan EIHlarning boshda davlatlardagidan farqli jihatlari va afzalliklari nimalardan iborat?
   

0. AQShda erkin iqtisodiy hududlarning tashkil qilinishi sabablari, tarixi va xususiyatlari

AQShda ESHlarini tashkil etishning o„ziga xos sabablari va tarixi mavjud bo„lib, bu barcha EIHlarni tashkil etishga qiziquvchi davlatlarni qiziqtiruvchi tajriba hisoblanadi. AQShda EIHlarning dastlabki tashkil etilishi TSHlari tashkil etilishi bilan bog„liq bo„lib, mazkur TSHlarining yuzaga kelishining esaning o„ziga xos asoslari va tarixi mavjud.

Dastlabki TSHlarining tashkil etilishi mamlakatdagi Buyuk depressiya davriga to„g„ri keladi, ya‟ni dastlabki TSHlari 1934-yilda Xoul-Smut qonunining salbiy samaralarini pasaytirish bo„yicha ko„rilgan 2 ta muhim choraning biri sifatida yuzaga keldi.

Xoul-Smut qonuni 1930-yil 17-iyunda Tarif Aktining senatorlar senatorlar Reed Smoot va Devid Willis S Hawley tomonidan imzolanishi bilan yuzaga kelgan.

Ushbu harakat AQSh tomonidan 20 mingdan ortiq import qilinadigan tovarlar narxini oshirdi.

1930-yil 17-iyunda Tarif Aktining qabul qilinishi oqibatida:

• 
  AQSh tarixidagi o„tgan va keyingi 100 yillik ichidagi iikinchi eng yuqori tarif stavkasini keltirib chiqardi;
  
• 
  boj olinmaydigan importlar uchun o„rnatilgan tariflar natijasida AQSh savdo hamkorlari tomonidan ta‟qibga uchragan va ular tomonidan AQShdagi Xoul-Smuta qonuni (Tarif Akti)ga qarshi qonunlar qabul qilinishiga sabab bo„ldi;
  
• 
  buning natijasida 20 mingdan ortiq import qilinadigan tovarlar narxining oshishidan chuqur depressiya AQSh tarixidagi Buyuk depressiya davrini keltirib chiqardi;
  
• 
  Xoul-Smuta qonuni (Tarif Akti) Buyuk depressiya davrida AQSh eksporti va importining yarmidan ko„pini kamaytirishning asosiy omillari bo„ldi;
  
• 
  bunga AQSh savdo hamkorlarining AQShda ishlab chiqarilgan tovarlari kirib kelishiga import bojlarini ko„tarishlari bilan javob berishi sabab bo„ldi;
  
• 
  buning natijasida AQSh va uning savdo hamkorlari o„rtasida savdo hajmining keskin tushib ketishiga keltirib chiqardi;
  
• 
  bu esa AQShda ishlab chiqarish hajmining va daromadlarning pasayib ketishi va ishsizlik darajasining keskin oshib ketishiga jiddiy ta‟sir ko„rsatdi.
  

AQShda tarif stavkalarining qariyb bir asrlik dinamikasini quyidagi 8.3-rasm orqali ko„rish mumkin.