Дєлелді медицина деген не. Дєлелді медицина деген не
 Скачать 133.59 Kb.
|
|
Дєрілік заттардыњ клиникалыќ тєжірибелерініњ ‰шінші фазасына ќандай міндеттер тєн? - дєрініњ т‰рлі дозаларымен ж‰зеге асатын фармакологиялыќ єсерлердіњ спектрін жєне осы дєрініњ фармакокинетикалыќ сипаттамаларын аныќтау - терапевттік нєтижелерді бекіту, дєрініњ нєтижелік дозасын жєне оны ќабылдау санын іріктеу, ќауіпсіздігі мен тμзімділігін оќып білу + ќауіпсіздігі мен тμзімділігін баѓалау, терапевттік артыќшылыќтарды, фармакоэкономиканы жєне науќастардыњ ‰лкен тобыныњ 1% -дан жоѓары жиілікпен пайда болатын ќолайсыз реакцияларды тіркей отырып, дєрілік μзара єсерлесулерді, зерттелетін заттыњ μмір сапасына деген єсерін оќып білу - адамдардыњ едєуір саны арасында ќауіпсіздігі мен тμзімділігін ќосымша баѓалау. Баяндалмаѓан ќолайсыз кері реакцияларды табу. - дєрініњ нєтижелілігініњ ретроспективті анализін μткізу ? Дєрілік заттардыњ клиникалыќ тєжірибелерініњ тμртінші фазасына ќандай міндеттер жатады? - дєрініњ т‰рлі дозаларымен ж‰зеге асатын фармакологиялыќ єсерлердіњ спектрін жєне осы дєрініњ фармакокинетикалыќ сипаттамаларын аныќтау - терапевттік нєтижелерді бекіту, дєрініњ нєтижелік дозасын жєне оны ќабылдау санын іріктеу, ќауіпсіздігі мен тμзімділігін оќып білу - ќауіпсіздігі мен тμзімділігін баѓалау, терапевттік артыќшылыќтарды, фармакоэкономиканы жєне науќастардыњ ‰лкен тобыныњ 1% -дан жоѓары жиілікпен пайда болатын ќолайсыз реакцияларды тіркей отырып, дєрілік μзара єсерлесулерді, зерттелетін заттыњ μмір сапасына деген єсерін оќып білу + адамдардыњ едєуір саны арасында ќауіпсіздігі мен тμзімділігін ќосымша баѓалау. Баяндалмаѓан ќолайсыз кері реакцияларды табу. - дєрініњ нєтижелілігініњ ретроспективті анализін μткізу ? Жаѓдай-баќылау зерттеулерге ќараѓанда классикалыќ когорталыќ эпидемиологиялыќ зерттеулердіњ ќандай артыќшылыѓы бар? + шынайы нєтижелерді алудыњ жоѓары ыќтималдыѓы - аралас (ретроспективті — проспективті) зерттеуді μткізудіњ м‰мкіндігі - салыстырмалы ‰лкен емес тμлемдер - зерттеудіњ салыстырмалы ‰лкен емес уаќыты - ‰лкен емес тањдама ? РБЗ ќандай клиникалыќ с±раќтарды шеші ‰шін арналѓан? + дєрілік заттардыњ жєне иммунобиологиялыќ дєрілердіњ нєтижелілігі мен ќауіпсіздігін баѓалау ‰шін - емдік-алдын-алу мекемелердіњ ж±мысын баѓалау ‰шін - дєрілік заттардыњ жєне иммунобиологиялыќ дєрілердіњ фармакокинетикасын баѓалау ‰шін - диагностикалыќ жєне скринингтік тесттердіњ валидтілігін баѓалау ‰шін - дєрілік заттардыњ жєне иммунобиологиялыќ дєрілердіњ фармакодинамикасын баѓалау ‰шін ? Дєрілік заттардыњ клиникалыќ тєжірибелердіњ бірінші фазасына кімдер ќатысады? + сау μз еркімен келгендер - зертханалыќ жануарлар - белгілі бір ауруы бар науќастар - дєрігерлер - орташа медициналыќ персонал ? Клиникалыќ зертеулерініњ ќай фазасынан кейін дєрілік затты клиникалыќ тєжірибеге енгізілуіне р±ќсат етіледі? - БЗ бірінші фазасына - БЗ екінші фазасына + БЗ ‰шінші фазасына - БЗ тμртінші фазасына - БЗ нμлінші фазасы ? Клиникалыќ зерттеулерді μткізу ‰шін тањдаманы ќ±ру ќандай критерийлерге негізделген? + енгізу, шыѓару - негіздеу, ќ±рылымдау - шыѓару, ќалыптастыру - ќ±ру, негіздеу - енгізу, ќ±рылымдау ? Клиникалыќ зерттеулер ќандай халыќаралыќ стандарттыњ негізінде ±йымдастырылады? - Food and Drug Administration (FDA) - Good Manufacturing Practice (GMP) + Good Clinical Practice (GCP) - Good Laboratory Practice (GLP) - Ќазаќстан Республикасыныњ сапаны баќылау бойынша комитет стандарттары ? Рандомизацияныњ аталѓан мысалдарыныњ ќайсысы д±рыс болып табылады? - науќастарды туѓан жылыныњ ж±птылыѓына ќарай тањдау. + кездейсоќ сандардыњ кестелерін ќолдану - палатаныњ нμмірі бойынша - туѓан к‰ні бойынша - зерттеушініњ ќалауы бойынша ? Плацебо ќандай ќасиеттеріне ие болуы ќажет? - ал ќызыл т‰с + зерттелетін дєрілік заттыњ сыртќы кейпі бойынша толыќ копиясы - «плацебо» маркировкасы - зерттелетін дєрілік заттыњ дєміне сєйкестілік - зерттелетін дєрілік заттыњ дємі мен т‰сіне сєйкестілік ? ¦заќ (1 айдан кем емес) антиагреганттыќ терапияныњ єсерін аныќтау маќсатымен ж‰рек-тамырлыќ асќынулардыњ ќаупі ±заќ антиагреганттыќ терапия мен плацебоныњ нєтижелерін салыстырылѓан 145 рандомизацияланѓан тєжірибелердіњ нєтижелері жєне антиагрегантты терапияныњ т‰рлі схемалары салыстырылѓан 29 рандомизацияланѓан тєжірибелердіњ нєтижелері талќыланѓан. Ќандай зерттеу дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «жаѓдай-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан клиникалыќ тєжірибе + РБЗ-ны ж‰йелік шолу ? Жања туѓан нєрестеніњ дене массасыныњ оныњ болашаќтаѓы бойыныњ μсу ырѓаѓына єсерін баѓалау ‰шін, туу сєтінде дене массасы 2-2,5кг болып туѓан 300 нєрестеге баќылау ж‰ргізілген. Таѓамдыќ статусты баѓалау ‰шін антропометриялыќ μлшемдер жасалѓан. Дене массасы ќалыпты (2,5 кг-нан аса) сол кезењде туѓан балалардыњ аналогтыќ санын (300 адам) баќылаѓан болатын. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? + когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «жаѓдай-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан клиникалыќ тєжірибе - РБЗ-ны ж‰йелік шолу ? Антибиотикті ќолданумен ж‰ретін клиникалыќ зерттеулерде пневмониямен ауыратын науќастарда емніњ нєтижесі рентгенологиялыќ суреттіњ μзгерісі бойынша баѓаланѓан. Науќастар μздерініњ топќа ќатысты екендігін білмеген. Тєжірибені ж‰ргізген дєрігер науќастардыњ баќылау немесе негізгі топќа жататынын білген. Дєрігер тєжірибелік топ науќастарында рентгенологиялыќ суреттіњ жаќсаруын аз уаќыт аралыѓында аныќтаѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау + ќарапайым соќыр клиникалыќ тєжірибе - екіншілік соќыр клиникалыќ тєжірибе - ‰шіншілік соќыр клиникалыќ тєжірибе ? Ќанда триглицеридтердіњ дењгейін тμмендетуге арналѓан жања дєрініњ клиникалыќ тєжірибелерінде науќастар кездейсоќ т‰рде екі топќа бμлінген болатын. Бірінші топтаѓы науќастар дєріні, ал екінші топ плацебоны ќабылдаѓан. Науќастар μздерініњ топќа ќатысты екендігін білген. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу + ашыќ РБЗ - ќарапайым соќыр РБЗ - екіншілік соќыр РБЗ - ‰шіншілік соќыр РБЗ ? АЌШ-та біріншілік зерттеудіњ мєліметтері бойынша ПКАБС-ы бар немесе жоќ жєне жатыр миомасы жоќ репродуктивті жастаѓы 23 571 афроамерикандыќ т±рѓындарды зерттегенде, поликистоздыќ аналыќ бездерініњ синдромыныњ (ПКАБС) бары жєне жатыр миомасыныњ пайда болу ќаупі арасында μзара байланыс баѓаланѓан. Он жыл бойѓы баќылауда УДЗ мєліметтері бойынша 2926 єйелде, гистероэктомия мєліметтері бойынша – жатыр миомасы аныќталѓан. ПКАБС бар єйелдерде жатыр миомасыныњ жиілігі осы синдром жоќ єйелдерге ќараѓанда 65%-ѓа жоѓары. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? + когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «жаѓдай-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан клиникалыќ тєжірибе - РБЗ-ны ж‰йелік шолу ? Систолалыќ артериалдыќ гипертензия кезінде инсульттіњ ќаупіне гипотензиялыќ терапияныњ єсерін баѓалау маќсатымен 60 жастаѓы жєне одан асќан 447 921 адам ішінен 4736 науќастарды кездейсоќ т‰рде 2 топќа; оныњ біреуі (2365 адам) гипотензиялыќ препараттарды, ал екіншісі (2371 адам) плацебоны ќабылдаѓан. Зерттеуніњ орташа ±заќтыѓы 4,5 жылды ќ±раѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «жаѓдай-баќылау» зерттеуі - кμдленењ зерттеу + РБЗ Аспиринды ќабылдау ќайталамалы миокард инфарктісін алдын-алатынын аныќтау ‰шін ќандай зерттеуді ж‰ргізу ќажет? Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «жаѓдай-баќылау» зерттеуі + рандомизацияланѓан клиникалыќ тєжірибе - РБЗ-ны ж‰йелік шолу ? «Цизаприд» дєрісін ќабылдау фонында ауыр ќарыншалыќ аритмиялардыњ пайда болу оќиѓалары дєрігерлермен тіркелген. ¤ткен жылдыњ ортасына ќарай єлем бойынша 386 ±ќсас оќиѓалар тіркелген, олардыњ 125-і науќастардыњ μліміне єкелді. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу + жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «жаѓдай-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан клиникалыќ тєжірибе - РБЗ-ны ж‰йелік шолу ? Зерттеушілер жасμспірімдер арасында гиподинамия жаѓдайында жоѓарыкалориялыќ таѓамныњ семіздіктіњ даму динамикасына єсерін баѓалау бойынша зерттеу ж‰ргізуге жоспарлайды. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? + когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «оќиѓа-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан баќыланатын зерттеу - мета-анализ ? Туѓан кездегі (архивтік мєліметтер бойынша аныќтайды) балалардыњ кейінгі интеллектуалдыќ дамуымен (IQ баѓалау) дене массасын баѓалауѓа арналѓан зерттеу. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ проспективтік - когорталыќ ретроспективтік + «оќиѓа-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан баќыланатын зерттеу - мета-анализ ? Зерттеу бойынша 2 топ ќ±рылѓан: аденокарциномасы бар науќастар (n=8) жєне аденокарциномасы жоќ жас єйелдер (n=32). Содан кейін екі топта ретроспективтік т‰рде ќолайсыз фактордыњ єсер ету жиілігі баѓаланды – ж‰ктілік кезінде ќатысушы єйел анасыныњ синтетикалыќ эстрогенды ќабылдауы. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу - жаѓдайлардыњ сериясын баяндау + «оќиѓа-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан баќыланатын зерттеу - мета-анализ ? Техас штатындаѓы Сент-Луис ауруханасында (АЌШ) туа біткен патологиясы бар балалардыњ туу жаѓдайлары тіркелген. Дєрігерлер аналардыњ ж‰ктілік кезінде бендектин дєрмегін ќабылдаѓаны жєне тератогендік єсердіњ дамуы арасындаѓы байланыс туралы гипотезасын ілгері шыѓарды. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу +жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «оќиѓа-баќылау» зерттеуі - рандомизацияланѓан баќыланатын зерттеу - мета-анализ ? Зерттеу бойынша 65 жастан асќан гиперлипидемиясы бар ер адамдардыњ популяциясынан (n=132) 2 топ ќ±рылды: бірінші топтаѓы ќатысушылар (n=56) симвастатин дєрмегін 20 мг тєулігіне 1 рет ќабылдаѓан, екінші топтаѓы ќатысушылар (n=56) плацебо ќабылдаѓан. Ќандаѓы липидтер дењгейініњ тμмендеу динамикасы 1, 3, 6 айдан кейін баѓаланѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - соњѓы ќорытындысы баѓаланѓан когорталыќ зерттеу - соњѓы ќорытындысы баѓаланѓан РБЗ - суррогаттыќ ќорытындысы баѓаланѓан РБЗ -соњѓы ќорытындысы баѓаланѓан рандомизациясыз БЗ + суррогаттыќ ќорытындысы баѓаланѓан рандомизациясыз БЗ ? 1940 мен 1975 жылдар арасындаѓы асбестттік текстиль μндірісінде ќызмет ететін европеоидтік нєсілдіњ 1261 ер адамыныњ 1235-ініњ (98%) денсаулыќ жаѓдайын баѓалау μткізілген. Арнайы дайындалѓан с±раќќойѓыш бойынша ќызметкерлердіњ μмір сапасы єр 6 ай сайын баѓаланѓан, баќылаудыњ б‰кіл кезењі бойы бронх-μкпе ж‰йесініњ ауруларыныњ аныќталу оќиѓалары тіркелген. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? + когорталыќ зерттеу -жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «оќиѓа-баќылау» зерттеуі - рандомизациясыз баѓаланатын баќыланатын зерттеу - РБЗ ? Зерттеу бойынша артериалдыќ гипертензиясы бар науќастардыњ популяциясы кездейсоќ сандардыњ баѓдарлама-генераторды ќолдану арќылы 2 топќа бμлінген. Бірінші топта ќатысушылар эналаприлді 20мг\тєул., ал екінші топта 50 мг/тєул. ќабылдаѓан. Жасыру ќолданылѓан. Екі топта миокард инфарктісініњ даму жиілігі баѓаланѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу -жаѓдайлардыњ сериясын баяндау - «оќиѓа-баќылау» зерттеуі - рандомизациясыз баѓаланатын баќыланатын зерттеу + РБЗ ? Зерттеудіњ барысында архивтік мєліметтер бойынша фенфлурамин дєрмегін ќабылдау жєне ж‰рек ќаќпаќшаларыныњ заќымдалуыныњ дамуы арасындаѓы байланыс баѓаланѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу -жаѓдайлардыњ сериясын баяндау +«оќиѓа-баќылау» зерттеуі» - кμлденењ зерттеу - РБЗ ? Дєрігер «Эспераль» дєрмегін ќабылдау фонында глаукома ±стамасыныњ оќиѓасын тіркеді. Осы оќиѓа наркологтар ќоѓамыныњ отырысында талќылану керек, «Офтальмология хабаршысы» жєне «Наркологияныњ с±раќтары» атты журналдарда маќалалар т‰рінде жариялану керек. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан? - когорталыќ зерттеу -жаѓдайлардыњ сериясын баяндау -«оќиѓа-баќылау» зерттеуі» +оќиѓаны баяндау - РБЗ ? Электрондыќ жарияланымдар медициналыќ журналдарда рецензияланатын дєст‰рлік жарияланымдарѓа ќараѓанда бірќатар кемшіліктерге ие. Тμменде аталѓан жауап н±сќаларыныњ ішінен интернеттегі кμптеген электрондыќ жарияланымдардыњ негізгі ќандай кемшілігі бар (ѓылыми журналдардыњ сайттарымен шатастырмањыз)? - интербелсенді немесе мультимедиялыќ болуы м‰мкін - кμлем ќызметтілігі мен жеткіліктігініњ жоѓарылауы + маќаланы рецензиялаудыњ т±раќты жєне ќатал ж‰йесініњ жоќтыѓы - саќтау мен ќолданудаѓы ыњѓайлылыќ - электрондыќ журналдардаѓы жєне интернеттегі іздестірудіњ жеделдігі мен ыњѓайлылыѓы ? Ѓылыми маќаланыњ ќандай бμлімі зерттеуге енгізілу мен одан шыѓарылу критерийлерін еске ала отырып, ќатысушыларды іріктеудіњ егжей-тегжей баяндалуын, сонымен ќатар зерттелетін популяцияныњ баяндалуын ќамтиды? - ќолданылѓан єдебиеттіњ тізімі - кіріспе - мєліметтердіњ статистикалыќ анализі + материалдар мен єдістер - нєтижелерді талќылау ? Ѓылыми маќаланыњ ќандай бμлімі оќырманды зерттелетін мєселемен таныстыру жєне зерттеудіњ ќажеттілігін негіздеу ‰шін ќажет? - авторлардыњ тізімі + кіріспе - мєліметтердіњ статистикалыќ анализі - нєтижелері мен талќылау - материалдар мен єдістер ? Ѓылыми маќаланыњ нєтижелерін ќандай дєрежеде белгілі бір клиникалыќ жаѓдайда ќолдануѓа болатынын аныќтау осы маќаланы (μткізілген зерттеу нєтижелерініњ жарияланымдарын) сынама баѓалауында мањызды міндеттердіњ бірі болып табылады. Осы ќызмет ќандай терминмен белгіленеді? - μнімділік - шынайылыќ + жинаќтау - ж±мсалым - кμкейтестік ? Клиникалыќ зерттеулерді μткізудіњ негізгі этикалыќ ќаѓидасы неге негізделеді? - зерттеудіњ маќсаттары мен міндеттерін ќанаѓаттандыратын зерттеудіњ жоспары мен дизайны ќ±растырылуы керек - клиникалыќ зерттеудіњ методологиясын ќанаѓаттандыратын клиникалыќ базалар тањдалуы ќажет + клиникалыќ зерттеуге енгізілу тек зерттеудіњ потенциалдыќ ќатысушысыныњ ќолжазбалыќ аќпаратталѓан келісімін алѓан соњ ѓана μткізілуі керек - клиникалыќ зерттеудіњ ќатысушылары тєжірибелік немесе баќылау топтарына кездейсоќ т‰рде бμлінуі ќажет (рандомизация) - клиникалыќ зерттеу ќатысушыларыныњ саны статистикалыќ шынайы нєтижелерді алуѓа жеткілікті болуы керек. ? Тμменде кμрсетілген клиникалыќ зерттеу ќатысушыларыныњ негізгі ќ±ќыќтарыныњ ќайсысы клиникалыќ зерттеулер μткізуді регламентациялайтын нормативтік ќ±жаттарда кμрсетілмеген? - клиникалыќ зерттеуге ќатысушы осы зерттеудіњ кез келген кезењінде бас тартуѓа жєне одан шыѓуѓа ќ±ќыѓы бар - клиникалыќ зерттеуге ќатысушы онда саќтандыру тμлемаќысына жєне кез келген компенсацияларѓа, егер олар зерттеушімен талданылса, ќ±ќыѓы бар - зерттеуші аќпараттыќ келісімін алѓан соњ ѓана клиникалыќ зерттеуге ќатысушы зерттеуге енгізіледі + клиникалыќ зерттеуге ќатысушы зерттеуден тєжірибелік бμлім аяќталмастан, зерттеуден шыѓуѓа ќ±ќыѓы жоќ - клиникалыќ зерттеуге ќатысушы μзініњ персоналдыќ мєліметтердіњ конфиденциалдыѓы мен ќауіпсіздігіне ќ±ќыѓы бар ? Тєжірибеде сыналатын адамдардыњ ќатысуымен μтетін кез келген биомедициналыќ зерттеуді ќандай мекеме маќ±лдайды? - зерттеудіњ жетекшілері - зерттеу μткізілетін клиникалыќ орталыќтыњ н±сќауы - юстицияныњ жергілікті мекемесі - минздравтыњ фармацевтік комитеті + этика бойынша комитет/комиссия ? Ќандай єдіс клиникалыќ зерттеулердегі ж‰йеленген ќателердіњ пайда болуын тμмендетеді? - рандомизация + маскалау - шыѓып ќалу - баќылау - оптимизация ? Клиникалыќ зерттеулерде кездейсоќ ќателерді тμмендететін ќандай єдіс бар? + рандомизация - маскалау - енгізілу критерийлері - шыѓып ќалу критерийлері - унификация ? Ќандай электрондыќ адрес Кокрандыќ кітапхананыњ сайтына сєйкес келеді? + www.thecochranelibary.com - www.cocranbase.com - www.cocranstudies.com - www.thelibary.com - www.thecocranbiblioteka.com ? |