Мұғалім: Мерзімі:
Сынып: Сабақ: № 30
|
Сабақтың тақырыбы
|
Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген өсімдіктер
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары
|
жергіліктің өңірдің Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген жануарлары мен өсімдіктеріне мысал
келтіру
|
Сабақ мақсаттары
|
Жергілікті өңірдегі Қызыл кітапқа енгізілген жануарлары
мен өсімдіктеріне мысал келтіреді
|
Жануарлар мен өсімдіктердің Қызыл кітапқа ену себебін сипаттайды
|
Қызыл кітапқа енгізілу себептерін анықтай отыра оларды қорғау және санын арттыру шараларын жоспарлайды.
|
Бағалау критерийі
|
Жергілікті өңірдегі Қызыл кітапқа енгізілген жануарлары мен өсімдіктері туралы хабарлама жинақтай алады.
Жануарлар мен өсімдіктердің Қызыл кітапқа ену себебін тұжырым жасай алады.
Өздері тұратын жердегі өсімдіктер мен жануарлардың Қызыл кітапқа енгізілу себептерін анықтап, оларды қорғау және санын арттыру шараларын жоспарлайды .
|
Тілдік мақсаттар
|
Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: Қызыл кітап , омыртқалылар, жалман, эндемик, Мензбир суыры, Қарақұйрық, бұйра бірқазан, қызғылт қоқиқаз, Реликті шағала, Жетісу бақатісі, ақбөкен.
Диалог пен жазу үшін сөздер мен тіркестер : Қазақстанның 1978 жылы шықты.
Онда ……дың 128 түрі тіркелген кішкене
тышқантәрізді аң, Қазақстан ……….. .
........... – суырлардың ішіндегі ең кішкентайы, Қазақстанның таулы аймақтарында кездеседі.
..................... Арал маңында, Оңтүстік Балқаш маңында, Қызылқұмда кездеседі, тобымен жүреді.
Қазақстанда сирек кездесетін құстардың бірі ..............
........., олар Балқаш, Алакөл, Зайсан, Торғай және Сырдария өзендерінің төменгі сағасында ұя салады.
........... ............... ғажайып құс, оның салмағы 3-4 кг.
................ ................... сыртқы бейнесі қарабас шағалаға
|
|
ұқсайды, бірақ денесі толықтай ақ түсті. ........... ....... –
кәдімгі құйрықты қосмекенді, Жоңар Алатауында кішігірім бұлақтарда тіршілік етеді. тұлғасы жуан,
тығыз, ал аяқтары жіңішке.
|
Құндылықтарға баулу
|
«Мәңгілік Ел» идеясын білім беру мен тәрбиелеуде іске асырда ҚР «»Қызыл» кітап құндылығын насихаттау.
Қызыл кітапқа енген өсімдіктер мен жануарларды қорғауға тәрбиелеу
|
Пәнаралық байланыс
|
География, тарих, экология, ботаника, зоология
|
Тақырып бойынша алдыңғы білім
|
Қазақстандағы қорықтар, табиғи ескерткіштері,
ботаникалық бақ, табиғат резервацияларының тізімін жасап, шолу жасау.
|
Сабақ барысы: Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 2 минут
3 минут
|
Психологиялық ахуал туғызу.
«Менің көңіл күйім » (көңіл
күйлеріне қарай қызыл, сары, жасыл кеспеқағаздарды таңдай отырып, оқушылар 3 топқа бөлінеді) Кеспеқағазбен жұмыс
«Дұрыс/ Бұрыс» тесті арқылы алдыңғы білім еске түсіріледі.
Бейнекөрсетілім арқылы сабақтың сабақтың тақырыбы мен мақсаты
анықталады
|
Bilim TV
«Қызыл кітап» бейнеролик
|
Сабақтың ортасы
15-20 минут
|
«Ойлан жұптас бөліс әдісі» Оқулықтағы мәтінмен жұмыс Мәтінді 3 топқа бөліп беру.
а) іштей оқу,
ә) топта талқылау,
б) әр топтың лидері мазмұнын айтады.
«Қолмен белгі беру» әдісі арқылы бағалау. Сабақ түсіндіріп жату процесінде кез-келген уақытта тоқтатып, оқушылардан айтылып жатқан тақырыпты түсінгенін немесе түсінбегендерін сұрау.
түсіндіре аламын. ( қолдын бас
|
«Биология» 7 класс Алматы
«Мектеп» 2017 Очкур Е.А. Құрманғалиева Ж.Ж.
|
3 мин
2 мин
4 мин
8 мин
|
бармағы жоғары бағытталады)
Мен әлі түсінбей отырмын (қолдын бас бармағы жанына қарай жантаяды)
Мен түсінгеніме сенімді емеспін
( қолдың бас бармағы төмен бағытталады)
Кері байланыс жасау.
Түсінбегендерден: «Нақты не түсініксіз екендігін» сұрайды.
Сөз нақты түсінгендеріне сенімсіз оқушыларға беріледі.
Сөз сабақты жақсы түсінгендерге беріледі. «Олар нақты нені түсінді?» Қадағалайды. Бірнеше жауап міндетті түрде тыңдалады.
тапсырма. «Ойлан тап!» әдісі арқылы кестеге жергілікті өңірде кездесетін Қызыл Кітапқа енген жануарларға мысал келтіріңіз.
тапсырма. Жергілікті өңірде Қазақстан Республикасының Қызыл Кітабына енгізілген өсімдіктерге мысал келтіріңіз. Дескриптор
- ҚР ҚК-қа енген жергілікті өңірдің Балық, Сүтқоректі, Қосмекенді түрлерін атайды; - ҚР ҚК-қа енген жергілікті өңірдің өсімдіктерін атайды.
Топтық жұмыс. «Коллаж» әдісі арқылы жануарлар мен өсімдіктердің
Қызыл кітапқа ену себебі туралы коллаж жасату.
Әр топ берілген ресурстарды пайдалана отырып коллаж жасайды, соңында кейбір оқушылар шығып жасаған жұмыстарын қорғайды.
Инернет желісі арқылы «Кейс-
стади» әдісімен өздері тұратын жердегі өсімдіктер мен жануарлардың Қызыл кітапқа енгізілу себептерін анықтап, оларды қорғау және санын арттыру шараларын жоспарлайды
|
|
|
Балықтар
|
Сүтқоректілер
|
Қосмекенділер
|
Мысал
|
|
|
|
Сабақтың соңы 3 мин
|
Рефлексия!
Сабақтан жағымды әсер алған оқушылар
«Табиғат жанашырлары» ережелерін құрастыру.
|
|
Саралау- оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз?
Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
|
Бағалау – Сіз оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?
|
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
|
Барлық оқушылар:
«Ойлан жұптас бөліс» әдісі арқылы оқулықтағы мәтінмен жұмыс жасайды
Оқушылардың көпшілігі:
«Коллаж» әдісі арқылы коллаж жасау берілді.
Кейбір оқушылар:
«Кейс-стади» әдісі арқылы жоспарлау берілді.
|
Бағалаудескрипторлары:
Жергілікті өңірдегі Қызыл кітапқа енгізілген жануарлары мен өсімдіктеріне мысал келтірді.
Жануарлар мен өсімдіктердің Қызыл кітапқа ену себебін сипаттады
Өздері тұратын жердегі өсімдіктер мен жануарлардың Қызыл кітапқа енгізілу себептерін анықтап, оларды қорғау және санын арттыру шараларын жоспарлай алды.
|
Оқушылар топтық жұмыс барысында бір-біріне қолдау көрсетеді.
Сыныпта қауіпсіздік ержелерін сақтайды.
|
Мұғалім: Мерзімі: Сынып: Сабақ: № 31
|
Сабақтың тақырыбы
|
Қазақстанның қорықтары және олардың
маңызы
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары
|
Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу
|
Сабақтың мақсаттары
|
Қазақ тіліндегі шағын мәтіндер негізінде Қазақстанның қорықтары туралы мағлұмат беру.,
|
Жетістік критерийлері
|
Оқушының төменгі жетістігі (ОТЖ): Қазақстанның қорығы жайында айтады.
Оқушының орташа жетістігі (ООЖ): тақырып аясында қойылған сұрақта рға жауап береді, Қазақстанның қоры ғын сипаттайды.
Оқушының жоғарғы жетістігі(ОЖЖ): тақ ырыпқа қатысты өз ойын айтады, сыныпт астарымен пікір алмасады,
мәтін құрайды
|
Сөздік қор
|
қорықтар, түзер, ағайынды.
|
Құндылықтарды дарыту
|
Өзге пікірге сыйластықпен қарауға
тәрбиелеу
|
Пәнаралық байланыстар
|
Сезім мүшелері туралы әңгіме жүргізу барысында «Ғылымға кіріспе» пәнімен
байланыс жүзеге асырылады.
|
Алдыңғы меңгерілген білім
|
Оқушылар сөздің ұйқасын табуға
жаттыққан
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарлан ған
кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 5мин
|
(Ұ) Сабақты « Сөйлемдегі сөздердің
байланысы» қайталаудан бастау. Ол үшін «Жұбыңды тап» ойынын ұсыну. Ойынға алынатын сөздер: кітап, мектеп, клуб, добы, жібі, қорабы. Мұғалім «Көңіл- күйді анықтау» тренингінің негізінде сабақ
басында оқушыларға А4 парағы мен маркерлер таратады. Оқушылар параққа маркермен өзінің көңіл-
күйін сипаттайтын сурет (смай-
лик) (күліп немесе езу тартып тұрған, қабағы түюлі, бейтарап, т.б.) салады.
Топқа бөлу: Сыныптағы барлық оқушы үстелге келіп,өздеріне ұнайтын суреттерін таңдау арқылы топтарға бөлінеді.
1-сурет 2-сурет 3-сурет
1-суретті таңдаған оқушылар «Табиғат қорғаушылары», 2- суретті таңдаған оқушылар «Табиғат жанашырлары», 3- суретті таңдаған оқушылар « Жас экологтар» тобына барады.
І топ: Табиғат қорғаушылары ІІ топ: Табиғат жанашырлары ІІІ топ: Жас экологтар
|
|
|
Үй тапсырмасын тексереді. Кемшіліктерді анықтайды, түзетеді, бағал.
«Миға шабуыл». Әр топқа арнайы сұрақтар қоя отырып өткен сабақты еске түсіру:
|
|
Сабақтың ортасы 30мин
|
Оқушылардың жаңа сабаққа деген қызығушылығын ояту мақсатында «Ұлттық қорықтар» жайлы деректі фильмді көрсетеді,
Суреттегі белгі нені білдіреді?Оған қандай анықтама бере алатыныңды төмендегі сөйлемдерден тауып көр.
*** Еліміздегі жойылып кету қаупі бар жануарлар,құстар,өсімдіктерді қорғау үшін
тіркелген.
|
https://www.y outube.com/wa tch?v=v1AOk HaN3xc
|
|
*** Еліміздің табиғи байлығын өз қалпында сақтау,өсімдіктер мен жануарларды қамқорлыққа алу,санын молайту,су құстары мамырлайтын және қыстайтын орындар мен балық уылдырық шашатын өзен-көлдерді қорғау мақсатында құрылған.
|
|
|
*** Еліміздегі жойылып кеткен жануарлар, құстар,өсімдіктерді тіркеу үшін шығарылған.
|
|
|
2.Сілтеме: (жұппен жұмыс) Экологиялық белгілер
Қорыққа кірмес бұрын мынадай экологиялық белгілер кездесті.Осы белгілер туралы не айта аласыңдар? Неге
мұндай белгілер салынған?
|
|
|
 
|
|
|
|
|
|
 
|
|
|
.Сілтеме: (жеке жұмыс)
«Сызба-кескін» - 1: «Қазақстан қорықтары» оқулығын қолдана отырып,Қазақстан қорықтарының санын анықта
|
|
 және кескін картаға орналастыр.
«Сызба-кескін» - 2:
«Қазақстан қорықтары» оқулығындағы мәліметтерді пайдалана отырып,
кестені толықтыр.
Қор ық саны
|
Қоры қ атауы
|
Қорықтың мақсаты
|
Құрылғ ан жылы
|
Өсімдікте рі мен жануарла ры
|
1.
|
|
|
|
|
2.
|
|
|
|
|
3.
|
|
|
|
|
4.
|
|
|
|
|
5.
|
|
|
|
|
6.
|
|
|
|
|
7.
|
|
|
|
|
8.
|
|
|
|
|
9.
|
|
|
|
|
Сөздікпен жұмыс. А) Мұғалім интерактивті тақтадан тақ ы-
рыпқа қатысты жаңа сөздермен таныстырады, аудармасын айтады. Оларды оқиды, оқушыларға қайталатады.
Мәтіналды жұмыс. А) Айтылым. Дұрыс айтуға, жаңа а қ- паратты қабылдауға машықтандыру үшін 1- тапсырманы орындатады.
Ә) Жазылым. Дұрыс, сауатты жазуға машықтандыру үш ін 2-тапсырманы орындатады.
 Мәтінмен жұмыс. А) Тыңдалым. Оқылым. Мәтінді мәнерл еп, дұрыс оқуға машықтандыру үшін 3
Ә) Айтылым. Дұрыс айтуға, жаңа ақпаратты қабылдауға м а- шықтандыру үшін 4-тапсырманы орындатады.
Б) Оқылым. Мәтінді мәнерлеп, дұрыс оқуға машықтандыру үшін 5-тапсырманы орындатады.
В) Жазылым. Дұрыс, сауатты жазуға машықтандыру үшін 8- тапсырманы орындатады.
Ақсу-Жабағылы қорығының ауданы қанша? Жауабы: S(ауданы)=74,416 га.
Қазақстанда неше қорық бар және оларды толық атап шық?
Жауабы: 9 қорық:1)Ақсу-Жабағылы(1927ж) 2)Алматы(1931ж)
Барсакелмес(1939ж) 4)Наурызым(1959ж) 5)Қорғалжын(1968ж) 6)Марқакөл(1976ж) 7)Үстірт(1984ж) 8)Батыс Алтай(1992ж) 9)Алакөл(1998ж)
Жалпы “Қызыл кітапқа” енген өсімдіктер?
Жауабы: 18 түрі:грейг қызғалдағы, кауфан қызғалдағы, примола және т.б.
Осы қорықта ең сирек кездесетін көбелек? Жауабы: “Аполло” көбелегі.
Қорықтың алдыға қойған мақсаты?
Жауабы: Өсімдіктер мен жануарларды қорғап, қорын молайта беру.
Қорықтағы қандай дәрілік өсімдіктерді білесің? Жауабы: Қорықта дәрілік 200-дей өсімдіктер бар: аңдыз, қырықбуын т.б.
. Бұл кезеңде оқушылар сөзжұмбақты шешеді.
«Қорық»сөзжұмбағыншешейік!
Ең алғаш құрылған қорық.
Қазақстандағы қорықтардың бірі.
«Қызыл кітапқа» енген құстың түрі.
Өсімдіктің бір түрі.
Тау жануары.
|
Айтылым. Жаңа сөздермен сөз тір- кесін құрайды. Оқылым. Мәтінді оқып, ақпараттың дұрыстығын тексереді.Жазылым. Қажетті сөзді қойып жазады.
|
|
Сабақтың соңы 5мин
|
5. Мәтін
соңы жұмыс. А) Жазылым. Дұрыс, сауатты жазуға ма- шықтандыру үшін 9-тапсырманы орындатады.
Жазылым. Әр сөйлемге бірнеше сұрақ қояды.
Жеке жұмыс. Оқулықтағы 10-тапсырманы орындатады. Жазылым. Тиісті қосымшаларды қойып жазады.
Топтық жұмыс. «Сөйлем құра» ойынын ұйымдастырады. Оқу- шылар тақырыпқа қатысты суреттер таратады.
Сабақтың соңында мақсатқа оралып, сабақты қорыту.
-Сабақта не үйрендіңдер?
«Бағдаршам» бағалау әдісін қолдану.
Мен түсіндім – жасыл түс;
Мен сенімді емеспін – сары түс;
Мен толық түсінбедім – бағдаршамның қызыл түсі.
|
|
Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?
|
Бағалау – оқушыларды ң материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсы
з?
|
Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
|
Өлең құрастырып жазуға қиналатын оқушыларға бағыт бере отырып, жеке қолдау көрсету.
|
Оқушыларды ң жұмыс жасау барысын, іс- әрекетін бақылау арқылы
бағалау.
|
Жазу барысында оқушылардың дұрыс отыруын қадағалау.
|
Мұғалім: Мерзімі: Сынып: Сабақ: № 32
|
Уақыты
|
Мұғалімнің іс- әрекеті: не істеймін?
|
Оқушылардың іс- әрекеті
|
Ресурстар: осы іс- әрекет үшін маған қандай құралдар, кітаптар, компьютерлік жабдық және т.б. қажет?
|
1 мин.
|
Ұйымдастыру кезеңі
Сәлемдесу;
Психология лық дайындық;
|
Оқушылар сабаққа дайындалады,құралда рын тексеру..
|
|
2 мин.
|
Сабақтың мақсатымен және орындалатын тапсырамалармен
таныстыру.
|
Оқушылар тапсырмалармен танысып топқа бөлінді.
|
Интербелсендітақта,кес кін карта, атлас, оқулық
|
7 мин.
|
«Ойға шақыру» Бұл бөлімде оқушылар өз ойларын айтып талқылайды.Үй жұмысын тексеру эсселерін.
Сынып топқа бөлінеді
«Атажұрт»,
«Атамекен». Қазақстанда неше қорық бар?
|
Оқушылар сұраққа толық жауап береді. Эсселерін оқиды.
Топтарымен жұмыс жүргізеді.
|
Интербелсенді тақта, слайд
|
10 мин.
|
Жаңа тақырыпты қысқаша түсіндіріп
өту. Анықтамалар ын дәптерге жаз.
|
Оқушылар мұғалімді мұқият тыңдайды
|
Электронды оқулық, слайд
|
8 мин.
|
Мәтінмен жұмыс істейді. Екі топқа тапсырма Венн диаграммасы постер құру.
|
Оқушылар мәтінмен жұмыс істеп бір – біріне
түсіндіреді. 1топ қорық пен ұлтттық саябақтар
2топ ұлтттық саябақ пен қорықшалар,өз жұмыстарын қорғайды.
|
Ватман, маркер, оқулық, атлас
|
5 мин.
|
Әр топтан тақтаға екі оқушыдан шығып жобаны талдап қорғау.
|
Тақтаға екі оқушыдан шығып жобаларын қорғайды, топта
қалған оқушылар толықтырады.
|
Ватман, маркер, оқулық, карта
|
10 мин.
|
Кескін картаға түсіру.
Семантикалық картаны толтыру.
|
Оқушылар атласты қолдана отырып кескін картаға қорықтарды түсіреді. Семантикалық картаны толтырады
топта отырып.
|
Кескін карта, атлас
|
2 мин.
|
Бағалау парағы
«Өзімізді бағалайық» ББҮ кестесін толтыру.
|
Оқушылар бағалау парағына
бағалап бағасын толтырады. ББҮ кестесін толтырып ойларын айтты.
|
Бағалау парағы
|
1 мин.
|
Үйге тапсырма
|
Оқушылар тақтада жазылған үй тапсырмасын жазып
алады
|
Интерактивті тақта
|
Мұғалім: Мерзімі: Сынып: Сабақ: № 33
|
Сабақтың тақырыбы
|
Қорықтар ұйымдастыру ісінің болашағы
|
Осы сабақта қол жеткізілетін
оқу мақсаттары
|
-Қазақстанның ерекше қорғалатын аумақтарын біледі
-Қазақстан картасынан табады және ненің қорғалатынын анықтайды
-Қорықтар туралы мәліметтерден кесте құрастырады,
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Ерекше қорғалатын аумақтармен танысады, түрлерін атай алады, олар туралы мәліметті дәптерлеріне жазады
|
Басым көпшілігі: Қорықтардың қайда орналасқанын картадан табады.
Қорық ерекшеліктерін біледі.
|
Кейбірі: Қазақстан қорықтары туралы мәліметтерді жүйелей алады, мақсатын айқындайды
|
Бағалау критерийі
|
Ерекше қорғалатын аумақтардың түрлерін біледі;
картадан орналасқан орнын табады, қорғау обьектілерін анықтайды;
Қорықтар туралы ақпаратты жүйелейді,
|
Тілдік мақсаттар
|
Тақырып бойынша терминдер:
Қорық - үкіметтің қорғауында болатын жер не су кеңістігі; типтік, сирек кездесетін және бірегей табиғи кешендерді бүкіл компоненттерінің жиынтығымен қоса, сол қалпында сақтауға арналған, арнайы қорғау режимі бекітілген ерекше қорғалатын табиғи аумақ.
Табиғи қорықша –табиғат нысандарының тек жеке бөліктерін шаруашылыққа шектеп белгілі бір мерзімде шаруашылыққа зиян келтірмейтін мөлшерде ғана пайдалануға рұхсат етіледі.
Зоологиялық бақтар – жануарлардың сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген түрлері; жануарлардың құнды түрлері және сирек кездесетін тобын қорғайды, көбейеді
Ботаникалық бақтар - өсімдіктердің сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген түрлері; өсімдіктердің құнды түрлері және сирек кездесетін тобын қорғайды, көбейтеді
Дендрологиялық бақ – ғылыми және мәдени-тарихи маңызы бар жекелеген ағаштар немесе олардың топтары.
Табиғат ескерткіштері-табиғи-тарихи, ғылыми, оқу-ағартушылық, мәдени эстетикалық маңызына қарай қорғалатын жеке табиғи нысандар.
Халықаралық маңызы бар сулы-батпақты алқаптар-
Ұлттық табиғи саябақтар-қорықтан айырмашылығы туристер мен тынығушылардың тамашалауына рұқсат етіледі.
Диалогтар мен жазу үшін қолданылатын терминдер:
ЮНЕСКО-ның тізіміне ерекше қорғалатын батпақты-шөлді ландшафт ретінде тіркелген қорық.
Қорықтың Қаратау жоталары беткейінде палеонтологиялық филиалы бар.
|
Құндылық
|
- денсаулық, достық және айналадағыларға қамқорлық көрсету;
| |
Скачать 2.84 Mb.