№1 сабақ. Тақырыбы: Жасуша патофизиологиясы. Су-электролит алмасуының бұзылуы.
Жасушаның зақымдану түрлері, сипаттамасы. Жасушаның зақымдануының патогенезі. Жасуша мембраналарының зақымдануының патогенезі. Зақымдалған кезде жасушадағы компенсаторлық механизмдер. Ағзадағы су балансының бұзылу формалары. Дегидратация, оң су балансы, патогенез түрлері, себептері. Ісіну, анықтамасы. Ісінудің патогенетикалық факторлары, сипаттамасы. Ісінудің клиникалық түрлері, даму механизмдері. Балалардағы су алмасуының бұзылу ерекшеліктері.
Сабақ соңында студент көрсетуге қабілетті болады:
1. сабақтың тақырыбы бойынша сұрақтарды білу;
2.жасушаның зақымдану патогенезіндегі зақымдану және қорғаныс құбылыстарын түсіну;
3. жасушаның зақымдану патогенезінің сызбасын жасау;
4. патогенездегі зақымдану және қорғау құбылыстарының гипер - және гипогидрозын түсіну;
5.су алмасуының бұзылуының патогенезі, бастапқы буынның, жетекші буынның, схемаларын жасау қабілетін;
6. Клиникалық-зертханалық деректерді талдау кезінде білімді қолдану қабілетін;
7. командада тиімді жұмыс істеу дағдыларын;
Әдебиеттер, оның ішінде электрондық ресурстар:
Міндетті:
Патофизиология // Ред бас. Новицкий В.В., Гольдберг Е.Д. Уразова О.И.– Москва: ГЭОТАР баспасы, 2013., том 1, 129, 145-194, 682-731, 747-763. бет.
Патофизиология // Ред бас. Новицкий В.В., Гольдберг Е.Д. Уразова О.И.– Москва: ГЭОТАР баспасы, 2012., том 1, 129, 145-194, 682-731, 747-763 бет.
Патофизиология // Ә.Нұрмұхамбетұлы, Том 2. – Алматы, «ССК», 2017. 6-24, 55, 133-150 бет.
Robbins basic pathology // V. Kumar // 9-e, 2016, p. 1-28, Ch.1
Pathologic basis of disease // V. Kumar, A. Abbas, J.C. Aster // Elsevier, 2014, V-1, p. 1-30, Ch.1.
Қосымша:
Патофизиология: Оқулық // Литвицкий П.Ф. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2008, 4 бөлім 43-58 бет, 11 бөлім,12 бет. 147-174, 13 бөлім 176-186 бет.
Патофизиология в схемах и таблицах. Дәрістер жинағы // А.Н. Нұрмұхамбетов – Алматы, 2004, 33-41, 42-51, 60-71 беттер.
Патологиялық физиология // Н.Н. Зайко, Ю.В. Быць, А.В. Атаман, - МЕД-пресс информ, 5-ші шығар., 2008, 136-144, 288-307 беттер
Патологиялық физиология // Н.Н. Зайко, Ю.В. Быць, А.В. Атаман, - МЕД-пресс информ, 2-ші шығар., 2004, 136-144, 288-307 беттер
Патофизиология // Ред бас. А.И. Воложина, Г.В. Порядина, - Академия, 2-ші шығар., Т-1, 2007, 56-93.
Патофизиология // Ред бас. А.И. Воложина, Г.В. Порядина, - Академия, 2-ші шығар., Т-2, 2007, 52-79, 80-103.
Клиникалық патофизиология // Ә.Нұрмұхамбетұлы, - Эверо, 2010, 99-168.
Патофизиология // Ә.Нұрмұхамбетұлы, - Эверо, 3-і басылым, 2011, 150-167, 195-207, 268-284.
Электрондық ресурстар:
https://www.youtube.com/watch?v=xDYfuQ0Dlqo "Су-электролит алмасуының бұзылуының патофизиологиясы", патофизиология кафедрасының доценті Б. Ж. Қасеновтың дәрісі
Кumаr, V. Robbins Basic Pathology 8th Edition / V Кumаr.- ElsevierSaunders, 2007.- 962p. Электрондық версиясы.
https://www.youtube.com/watch?v=AnKFA87WHDI Osmosis Russian. Еркін радикалдармен зақымдануы.
https://www.youtube.com/watch?v=DV9nau6oO_EOsmosis Russian. НЕКРОЗ және АПОПТОЗ.
Роббинс және Котран бойынша аурулар патологиясының негіздері. Ағылшын тілінен аударма, 2016 ж. - Мәскеу. Логосфера. 1 бөлім. Аурулардың жалпы патологиясы. 47-85 бет (кафедрада бар).
Сабаққа дайындық сұрақтары:
1. Жасушаның зақымдануы, анықтамасы. Жасушаның зақымдалу себептері. Жасушаның зақымдануға төзімділігін анықтайтын факторлар.
2. Жасушаның зақымдану түрлері, сипаттамасы. Жасушалардың жедел және созылмалы зақымдану кезеңдері. Жасушаның зақымдануының арнайы және арнайы емес көріністері
3. Жасуша өлімінің түрлері. Некроз және апоптоз, даму механизмдері.
4. Жасушаның зақымдануының патогенезі (мембраналар мен ферменттік жүйелердің зақымдануы, энергиямен қамтамасыз етудің бұзылуы, иондық теңгерімсіздік, жасушаның генетикалық бағдарламасының бұзылуы, жасуша қызметін реттеудің жасушаішілік механизмдерінің бұзылуы)
5. Жасуша мембраналарының зақымдануының патогенезі (МАТ, фосфолипаз және басқа гидролазалардың активтенуі, осмотикалық және иммундық зақымдану). Цитоплазмалық мембрана мен субжасушалық құрылымдардың мембраналарына зақым келтірудің салдары.
6. Зақымдалған кезде жасушадағы компенсаторлық механизмдер.
7. Жасушалардың патогендік факторлардың әсеріне төзімділігін арттыратын және зақымдалған жасушалардағы қалпына келтіру процестерін ынталандыратын алдын алу және емдік шаралардың патогенетикалық негіздемесі.
8. Дененің су балансының бұзылу формалары. Typical forms of water imbalance. су тепе теңдігі бұзылу түрлері. (сұрақ оқыту тілінен басқа тілде түсініледі)
9. Дегидратация, патогенез түрлері, себептері, әр түрлі дегидратация кезінде жасушадан тыс және жасушаішілік кеңістіктердегі осмотикалық қысымның өзгеруі. Негізгі көріністері және олардың патогенезі.
10. Оң су балансы (изо-, гипо-, гипергидрия), себептері, патогенезі. "Сумен улану" - түсінігі, себептері, даму механизмдері.
11. Ісіну, анықтау. Ісінудің патогенетикалық факторлары, сипаттамасы.
12. Ісінудің клиникалық түрлері, даму механизмдері. Балалардағы су алмасуының бұзылу ерекшеліктері.
13. Натрий, калий, кальций алмасуының бұзылуы, себептері, ағзадағы өзгерістердің патогенезі.
Сабақты өткізу форматы:
Тақырып бойынша пікірталас, тестілеу, шағын топтардағы жұмыс: патогенез схемаларын құру, жағдайлық есептерді шешу.
Сабақты бақылау – Жиынтық бағалау, білім, түсінік, білімді қолдану бағаланады; материалды талқылау, кейстер шешімі, тестілеу және т. б. негізінде қойылады.
ҚО кезінде Dis.kaznmu.kz (Moodle) платформаларында
СОӨЖ-ге арналған тапсырмалар: сабақ тақырыбы бойынша зертханалық деректерге 3 тілде патофизиологиялық талдау жасау (студенттің таңдауы бойынша) (әдістемелік ұсыныстарды қараңыз) ҚО кезінде Dis.kaznmu.kz (Moodle) платформаларында.
СОӨЖ-ді бақылау: кеңес беру кезеңінде кері байланыс түрінде
СӨЖ-ге арналған тапсырмалар: "сусызданудың патогенезі" тақырыбы бойынша 3 тілде (студенттің таңдауы бойынша) майнд-мэп дайындау. ҚО кезінде Dis.kaznmu.kz (Moodle) платформаларында.
СӨЖ бақылау: бағалау-формальді, білім, түсіну, білімді қолдану бағаланады
№2 сабақ. Тақырыбы: Қабыну. Жедел фазаның жауабы. Қызба. Қышқылдық сілтілік үйлесім бұзылыстары.
Қабыну, анықтамасы, этиологиясы. Қабыну дәнекерлері. Альтерация, экссудация, пролиферация, анықтамасы, даму механизмі. Лейкоциттердің эмиграциясы, фагоцитоз анықтау, сатылары және олардың патогенезі. "Жедел фазаның жауабы", себептері. "Жедел фазаның" нәруыздары, олардың функциялары. Жүйелік қабыну реакциясы синдромы туралы түсінік. Қызба, анықтама. Қызба этиологиясы, қызба патогенезі. Патогенез және теңгерілу дәрежесі бойынша ҚСҮ бұзылыстарының жіктелуі. Газдық және газдық емес ацидоз, газдық және газдық емес алкалоз, себептері, теңгерілу механизмдері. Теңгерілмеген кезіндегі ағзадағы бұзылыстар. Балалардағы ҚСҮ бұзылуының ерекшеліктері.
Сабақ соңында студент мыналарды көрсете алады:
1. Сабақтың тақырыбы бойынша сұрақтарды білу;
2. Шеткері қан айналымы бұзылыстарының патогенезінде және микроциркуляцияда зақымдану және қорғау құбылыстарын түсіну, патологиялық процестер деректерінің патогенез схемаларын жасау, бастапқы буынды, жетекші буынды бөліп алу;
3. ҚСҮ бұзылуының патогенезінде зақымдану және қорғау тетіктерін түсіну, ҚСҮ бұзылуының патогенезі схемасын жасау, бастапқы буынды, жетекші буынды бөліп алу;
4. Клиникалық-зертханалық деректерді талдау кезінде білімді қолдану қабілетін;
5. Командада тиімді жұмыс істеу дағдыларын.
Әдебиеттер, оның ішінде электрондық ресурстар:
Міндетті:
Патофизиология // Ред бас. Новицкий В.В., Гольдберг Е.Д. Уразова О.И.– Мәскеу ГЭОТАР баспасы, 2013., том 1, 129, 145-194, 682-731, 747-763. бет.
Патофизиология // Ред бас. Новицкий В.В., Гольдберг Е.Д. Уразова О.И.– Мәскеу: ГЭОТАР баспасы, 2012., том 1, 129, 145-194, 682-731, 747-763 бет.
Патофизиология // Ә.Нұрмұхамбетұлы, Том 2. – Алматы, «ССК», 2017. 6-24, 55, 133-150 бет.
Robbins basic pathology // V. Kumar // 9-e, 2016, p. 1-28, Ch.1
Pathologic basis of disease // V. Kumar, A. Abbas, J.C. Aster // Elsevier, 2014, V-1, p. 1-30, Ch.1.
Қосымша:
Патофизиология: Оқулық // Литвицкий П.Ф. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2008, 4 бөлім 43-58 бет, 11 бөлім,12 бет. 147-174, 13 бөлім 176-186 бет.
Патофизиология в схемах и таблицах. Дәрістер жинағы // А.Н. Нұрмұхамбетов – Алматы, 2004, 33-41, 42-51, 60-71 беттер.
Патологиялық физиология // Н.Н. Зайко, Ю.В. Быць, А.В. Атаман, - МЕД-пресс информ, 5-ші шығар., 2008, 136-144, 288-307 беттер
Патологиялық физиология // Н.Н. Зайко, Ю.В. Быць, А.В. Атаман, - МЕД-пресс информ, 2-ші шығар., 2004, 136-144, 288-307 беттер
Патофизиология // Ред бас. А.И. Воложина, Г.В. Порядина, - Академия, 2-ші шығар., Т-1, 2007, 181-210.
Клиникалық патофизиология // Ә.Нұрмұхамбетұлы, - Эверо, 2010, 27-43, 55-78.
Патофизиология // Ә.Нұрмұхамбетұлы, - Эверо, 3-і басылым, 2011, 105-118, 216-224, 242-267.
Электрондық ресурстар:
Кumаr, V. Robbins Basic Pathology 8th Edition / V Кumаr.- ElsevierSaunders, 2007.- 962p. Электрондық версиясы.
https://www.youtube.com/watch?v=LaG3nKGotZs Inflammation - causes, symptoms, diagnosis, treatment, pathology.
Роббинс және Котран бойынша аурулар патологиясының негіздері. Ағылшын тілінен аударма, 2016 ж. - Мәскеу. Логосфера. 1 бөлім. Аурулардың жалпы патологиясы. 47-85 бет (кафедрада бар).
Сабаққа дайындық сұрақтары:
1. Қабыну, анықтамасы, этиологиясы. Альтерация туралы ұғым. Қабыну кезіндегі бастапқы және салдарлық альтерация.
2. Қабыну ошағындағы зат алмасуының өзгеруі. Заталмасулық бұзылыстың патогенезіндегі жасуша мембраналары мен оның органеллаларының зақымдану мәні. Қабыну ошағындағы физика-химиялық өзгерістер, олардың патогенезі, салдары.
3. Қабыну медиаторлары, түрлері, шығу тегі, қабынудың дамуындағы рөлі. Қабынулық және қабынуға қарсы цитокиндер туралы түсінік.
4. Қабыну ошағында қан ағымының өзгеру кезеңдері, олардың патогенезі.
5. Экссудация, анықтау, даму механизмі. Экссудаттардың түрлері. Іріңді экссудаттың құрамы мен қасиеттері.
6. Лейкоциттердің эмиграциясы, анықтамасы, сатылары және олардың патогенезі.
7. Фагоцитоз, сатылары. Фагоцитоздың жеткіліксіздігі және оның қабыну кезіндегі маңызы.
8. Пролиферация, оның механизмдері. Пролиферация стимуляторлары мен ингибиторлары.
9. Жедел қабынудың жергілікті және жалпы белгілері және олардың патогенезі.
10. "Жедел фазаның" жауабы, себептері, дәнекерлері және олардың әсерлері. "Жедел фазаның" нәруыздары, олардың функциялары. Организм үшін "жедел фазаның" жауап мәні. Жүйелік қабыну реакциясы синдромы туралы түсінік.
11. Созылмалы қабыну, этиология, патогенез, жедел қабынудан айырмашылықтар.
12. Балалық және кәрілік кезіндегі қабынудың ерекшеліктері.
13. Ағза үшін қабынудың маңызы. The value of inflammation for the organism. (сұрақ оқыту тілінен басқа тілде талқыланады)..
14. Қабыну процесінің алдын-алу және емдеудің жалпы принциптері.
15. Қызба, анықтамасы. Қызба этиологиясы, экзо-және эндогенді пирогендік заттарға сипаттама. Қызба кезінде температураның жоғарылауының патогенезі.
16. Қызба кезеңдері. Термореттелудің өзгеруі және қызбаның әртүрлі сатысындағы клиникалық көріністер.
17.Дене температурасының жоғарылау дәрежесі бойынша және дене температурасының тәуліктік ауытқуларына байланысты қызбаның түрлері.
18. Қызба кезіндегі зат алмасу және физиологиялық жүйелер функциясының өзгеруі (жүйке, жүрек-тамыр, тыныс алу, ас қорыту, бүйрек функциялары).
19. Постнатальды кезеңдегі қызбалық реакцияның ерекшеліктері.
20. Организм үшін қызбаның оң және теріс ықпалы. Қызбаны төмендетуге арналған емдеудің патофизиологиялық принциптері. Пиротерапия туралы түсінік.
21. Қызбаның ысынудан айырмашылығы. Differences between fever and overheating (hyperthermia) (сұрақ оқыту тілінен басқа тілде түсініледі).
22. Патогенезі және теңгерілу дәрежесі бойынша ҚСҮ бұзылыстарының жіктелуі.
23. Газдық ацидоз, себептері, теңгерілу механизмдері. Теңгерілмеген кезіндегі ағзадағы бұзылыстар.
24. Газдық емес ацидоз, себептері, теңгерілу механизмдері. Теңгерілмеген кезіндегі ағзадағы бұзылыстар.
25. Газдық алкалоз, себептері, теңгерілу механизмдері. Теңгерілмеген кезіндегі ағзадағы бұзылыстар.
26. Газдық емес алкалоз, себептері, теңгерілу механизмдері. Теңгерілмеген кезіндегі ағзадағы бұзылыстар.
27. Балалардағы ҚСҮ бұзылуының ерекшеліктері.
28. ҚСҮ бұзылыстарын жоюдың патогенетикалық принциптері. Pathogenetic principles of elimination of acid-base disorders. Патогенетические принципы устранения расстройств КОС (вопрос разбирается на языке, отличном от языка обучения).
Сабақты өткізу форматы:
Тақырып бойынша пікірталас, тестілеу, шағын топтардағы жұмыс: патогенез схемаларын құру, жағдайлық есептерді шешу.
Сабақты бақылау-жиынтық бағалау, білім, түсінік, білімді қолдану бағаланады; материалды талқылау, кейстер шешімі, тестілеу және т. б. негізінде қойылады.
ҚО кезінде Dis.kaznmu.kz (Moodle) платформасында
СОӨЖ-ге арналған тапсырмалар: сабақ тақырыбы бойынша зертханалық деректерге 3 тілде патофизиологиялық талдау жасау (студенттің таңдауы бойынша) (әдістемелік ұсыныстарды қараңыз) . ҚО кезінде Dis.kaznmu.kz (Moodle) платформасында
СОӨЖ бақылау: кеңес беру кезеңінде кері байланыс түрінде
СӨЖ-ге арналған тапсырмалар: «Отличия лихорадки от перегревания. Differences between fever and overheating (hyperthermia) Қызбаның ысынудан айырмашылығы» 3 тілде (студенттің таңдауы бойынша) майнд-мэп дайындау. ҚО кезінде Dis.kaznmu.kz (Moodle) платформасында
СӨЖ бақылау: бағалау-жиынтық, білім, түсінік, білімді қолдану бағаланады және АБ аптасында қойылады
Жалпы хирургиямен біріктірілген аралық бақылау (билеттер бойынша жазбаша). платформада Dis.kaznmu.kz (Moodle)
Бақылау: бағалау-білімді, түсінуді, білімді қолдануды, пайымдауды қалыптастыруды, Клиникалық-зертханалық деректерді патофизиологиялық талдау дағдыларын бағалайды
|
Скачать 274.69 Kb.