ФАРМАКОЛОГИЯ БОЙЫНША:
Сабақ №1 «Кіріспе. Дәрілік қалыптар. Дәрілік заттардың фармакокинетикасы. Дәрілік заттардың фармакодинамикасы»
Сабақ соңында студент игереді:
-дәрілік заттардың жіктелуінде және атауларында, тиімділігіне, қауіпсіздігіне және сапасына қойылатын халықаралық талаптарында бағдар жасай алады;
-дәрілік заттарға, соның ішінде әсері күшті және наркотикалық заттарға рецепт жазудың нормативтік–құқықтық ережелердің негіздерінде бағдар жасай алады;
-дәрілік қалыптардың ерекшеліктері жайлы түсінігі мен білімін көрсете алады;
-әр түрлі дәрілік қалыптарға рецепт жаза алады;
-бір реттік доза есептеу дағдысын көрсете алады;
- фармакокинетиканың негізгі міндеттері туралы білімдерін көрсету, терминдерді түсіну.
- ағза күйіне және патологиялық процестің сипатына байланысты енгізу жолын таңдау;
- дәрілік заттардың сіңуі, таралуы, метаболизмі мен шығарылу механизмдері туралы білімдерін көрсету.
- фармакокинетика параметрлерін есептеу дағдыларын және олардың дәрілік заттардың дозалануындағы маңыздылығын көрсету;
- дәрілік заттардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасының заңдылықтары туралы білімдерін көрсету;
-дәлелді фармакология принциптеріне сәйкес әр түрлі ақпарат көздерінен дәрі-дәрмектер туралы ақпаратты іздеу және жинау, өңдеу.
-топпен жұмыс жасау дағдыларын көрсету
Әдебиеттер:
Міндетті:
1. Харкевич Д.А. Фармакология: Оқулық – 11-шібас., өңделеген және толықтырылған, түзетілген. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2015 ж. 784 б.
Электронды ресурстар:
1. Сайттар www.knf.kz.; www. dari.kz, www.fda.gov.com, www.elsevier.com, www.cochranelibrary.com
2. Clicallearning, Medscape.com, Medscapevideo.
Қосымша:
1. Машковский, М.Д. Лекарственные средства / М.Д. Машковский.- Москва: Новая волна, 2012.- 1216с. Предоставляется кафедрой студентам в электронном формате pdf.
2. Рахимов Қ.Д. Фармакология: ҚР ДСМ / Қ.Д. Рахимов.- 2 басылым, өңделіп, толықтыр.- Алматы, 2015.- 554б.+24бет суреттер
3. Рахимов, Қ.Д. Фармакология дәрістері: ҚРҰҒА / Қ.Д. Рахимов.- 2 басылым.- Алматы, 2015.- 552б
4. Руководство к лабораторным занятиям по фармакологии /Под ред. Д.А. Харкевича, "ГЭОТАР-МЕДИА", 2012. –488с.
Сабақ дайындығына арналған сұрақтар:
1. Фармакология пәні, міндеттері, әдістемесі және оның дәрігер дайындаудың жалпы жүйесіндегі маңызы.
2. Дәрілік заттарды әзірлеу мен енгізу кезеңдері, жіктеу түрлері, ИНН және генериктер туралы түсінік, дәрілік заттардың тиімділігіне, қауіпсіздігі мен сапасына қойылатын халықаралық талаптар.
3. Дәрілік заттарға, соның ішінде күшті және есірткіге рецепт жазу ережелерінің нормативтік -құқықтық негіздері.
4. Жұмсақ дәрілік формалардың қатты дәрілік формаларының анықтамасы, жіктелуі, рецепт ережелері.
5. Сұйық дәрілік формалардың анықтамасы, жіктелуі, инъекцияға арналған дәрілік формалар және әр түрлі дәрілік формалар, рецепт ережелері.
6. Фармакокинетика. Анықтамасы, міндеттері. Қолдану жолдары, сіңіру механизмдері, дәрілік заттардың таралуы
7. Дәрілік заттардың трансформация түрлері. Дәрілік заттар мен оған қатысатын ферменттердің метаболизмі. Метаболизмге физиологиялық факторлар мен патологиялық жағдайлардың әсері. Метаболизмді реттеу мүмкіндіктері.
8. Дәрілік заттардың шығарылуы. Дәрілер мен метаболиттердің бүйрекпен, асқазан -ішек жолдары арқылы және басқа шығарылу жолдары арқылы шығарылуы. Дәрілік заттардың фармакокинетикалық параметрлері. Биожетімділік, биоэквиваленттілік, жартылай ыдырау кезеңі, клиренс, жойылу жылдамдығының константасы және олардың дәрілік мөлшерлеудегі маңызы туралы түсінік.
9. Фармакодинамиканың анықтамасы мен мазмұны.Дәрілік заттардың локализациясы, әсер ету механизмі және фармакологиялық әсері.Дәрілік заттардың әсер ету түрлеріне байланысты: локализация (жергілікті және резорбтивті), әсіресе балаларда
әсер ету механизмі (тікелей, делдалдық, рефлекс; байланыстың беріктігі (қайтымды, қайтымсыз); әсер ететін әсер (жалпы жасушалық, селективті, басым); клиникалық әсер (негізгі және жанама); қолдану мақсаттары (емдік, этиотропты, патогенетикалық, симптоматикалық, профилактикалық)
әсер ету түрі (емдік, уытты)
10. Балалық шақта есірткіні жергілікті қолданудағы резорбтивті әсердің көріністері.
11. Дәрілік заттардың әсер етуінің негізгі молекулалық «нысана». Рецепторлар, олардың түрлері мен кіші түрлері:
1). Мембрана ферменттермен тікелей байланысады
иондық каналдарға тікелей қосылады
G-ақуыздармен өзара әрекеттесу
2). Жасушаішілік
12. Рецепторлық лигандтар, олардың түрлері (агонистер, антагонисттер, жартылай агонистер).
13. Дәрілік заттардың рецепторға байланысуы (аффинитет, меншікті белсенділік).
14. Дәрілік заттардың рецепторлармен молекулааралық байланыстары (коваленттік, иондық, ион-дипольдік, сутегі, ван-дер-Ваальс)
15. Дәрілік заттардың әсер етуінің басқа «нысандары»:
а) ферменттер (аденилатциклаза, фосфолипаза, ангиотензинге айналдыратын фермент, дегидрофолат редуктазасы, ДНҚ-полимераза және т.б.)
б) тасымалдау ақуыздары (протон сорғысының ингибиторлары, норэпинефриннің қайта алынуын тежейтін және т.б.)
д) гендер (липосомалары бар ДНҚ комплекстері, белоктар, ДНҚ плазмидалары және т.б.)
16. Фармакологиялық әсердің дәрілік заттардың қасиеттеріне және оларды қолдану сипаттамаларына, физико -химиялық құрылымына, дозасына тәуелділігі. доза түрлері.
17. Терапиялық көрсеткіш туралы түсінік және емдік әрекеттің кеңдігі.
18. Жеке дозалау принциптері.
19. Дәрілік заттардың әсерінің организмнің күйіне және оның жеке ерекшеліктеріне тәуелділігі (жынысы, жасы, дене салмағы, физиологиялық және патологиялық жағдайы, генетикалық факторлар)
20. Дәрілік заттардың әсер етуінің қоршаған орта факторларының әсеріне тәуелділігі
Сабақты өткізу форматы: Тақырып сұрақтарын талқылау, ситуациялық тапсырмаларды шешу, тест түрінде тапсырмалар, кесте материалын талдау.
Бақылау: Бағалау - суммативті, тестілеу негізінде, тапсырмалар мен ситуациялық тапсырмаларды талқылау және талдау, терминдерді үш тілде түсіндіру (қазақ, орыс, ағылшын).
СОӨЖ үшін тапсырмалар: ситуациялық есептерді, тест тапсырмаларын шешу, әр түрлі дәрілік қалыптарарға рецепт жазу, кесте толтыру (үш тілде), шағын топтарда жұмыс.
ДО жағдайында: жазбаша тапсырмаларды орындау, ситуациялық есептерді шешу, кестелерді толтыру. Moodle dis платформасындағы kaznmu және / немесе Microsoft Teams.
СОӨЖ бақылау: консультация кезеңінде кері байланыс түрінде
CӨЖ тапсырмалары: «Жалпы рецептура» тақырыбына конспект жазу. СӨЖ тілі мен формасын мұғалімдер жеке анықтайды.
СӨЖ бақылау: Бағалау - формативті, білім, түсіну, білімді қолдану бағаланады
ДО: Moodle dis платформасында жұмыс. kaznmu және / немесе Microsoft Teams
|
Сабақ№2 «Қабынуға қарсы препараттар. Өзара әсерлесу және ЖЖӘ».
Сабақ соңында оқушы:
- фармакокинетиканың жіктелуі мен жалпы заңдылықтары мәселелерін басшылыққа алу
қабынуға қарсы препараттардың фармакодинамикасы.
қабыну процестеріне әсер ететін дәрілердің фармакологиялық әсерін сипаттайды.
-әрекет механизмі, негізгі фармакологиялық және жанама әсерлері туралы білімдерін көрсету
қабынуға қарсы препараттардың әсері
- практикалық медицинада қабынуға қарсы препараттардың қолданылуын бағалау.
-дәрілік форманы, енгізу жолын таңдауды жүзеге асыру бойынша білімдерін көрсету;
қабынуға қарсы препараттардың принципі мен дозалау режимі, организмнің жеке ерекшеліктеріне, аурудың сипатына және препараттың қасиеттеріне байланысты, аллергияның жедел түрлеріне көмек көрсету шараларын білу.
- дәрілік заттардың жанама әсерлерінің жіктелуін анықтау;
- дәрілік заттардың өзара әрекеттесуінің жалпы заңдылықтары туралы білімдерін көрсету;
- дәрілік заттарды біріктіріп қолдану мүмкіндіктерін бағалау;
- негізгі жағымсыз әсерлердің даму мүмкіндігін және оларды түзету жолдарын бағалау;
- жанама әсерлерді азайту үшін енгізу жолын таңдау;
- заманауи зерттеу әдістерін, компьютерлік технологияларды қолдана отырып, ақпаратты дербес іздеу, өңдеу және талдау жүргізе білу;
Қолданылатын әдебиеттер:
Міндетті
1. Харкевич Д.А. Фармакология: Оқулық – 11-шібас., өңделеген және толықтырылған, түзетілген. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2015 ж. 784 б.
Электронды ресурстар:
1. Сайттар www.knf.kz.; www. dari.kz, www.fda.gov.com, www.elsevier.com, www.cochranelibrary.com
2. Clicallearning, Medscape.com, Medscapevideo.
Электронды оқу құралдары :
-қабынуға қарсы заттар
--E-bookBertramGKatzung
-BasikandClinicalPharmacology
-E-bookRangandDales
-RaymanPharmacologySec 01-05
- Moodle базасында СӨЖ дистанциялық курс негізінде
Қосымша:
1. Машковский, М.Д. Лекарственные средства / М.Д. Машковский.- Москва: Новая волна, 2012.- 1216с. Предоставляется кафедрой студентам в электронном формате pdf.
2. Рахимов Қ.Д. Фармакология: ҚР ДСМ / Қ.Д. Рахимов.- 2 басылым, өңделіп, толықтыр.- Алматы, 2015.- 554б.+24бет суреттер
3. Рахимов, Қ.Д. Фармакология дәрістері: ҚРҰҒА / Қ.Д. Рахимов.- 2 басылым.- Алматы, 2015.- 552б
4. Венгеровский А.И. Фармакология. Курс лекции по фармакологии для врачей и провизоров: М.: ГЭОТАР-МЕДИА. 2012. -736с. 5. Аляутдин Р.Н. Фармакология. 4-е изд. перераб. и доп. "ГЭОТАР-МЕДИА". -2013.-832с.
6. Руководство к лабораторным занятиям по фармакологии /Под ред. Д.А. Харкевича, "ГЭОТАР-МЕДИА", 2012. –488с.
Дайындалуға арналған сұрақтар:
1. Қабынуға қарсы препараттардың жіктелуі. Қабыну процесінің патогенетикалық терапия принциптері.
2. Стероидты қабынуға қарсы препараттар. Қабынуға қарсы әсер ету механизмі, ағзалар мен жүйелердің метаболизмі мен қызметтеріне әсері.
3. Табиғи және синтетикалық стероидты қабынуға қарсы препараттардың салыстырмалы сипаттамасы, жанама әсерлері, препараттардың дозалау режимі, қолдану көрсеткіштері.
4. Нестероид емес қабынуға қарсы препараттар, жіктелуі. Дәрілердің қабынуға қарсы, қызуды түсіретін, анальгезиялық әсер ету механизмі.
5. Стероид емес қабынуға қарсы препараттардың қабынуға қарсы әсерінің ауырлығы, препараттардың жанама әсерлері, олардың алдын алу шаралары, қолданылуы бойынша салыстырмалы сипаттамасы.
6. Терминдерге үш тілде глоссарий жасаңыз: иммуносупрессанттар, глюкокортикоидтар,
7. CPD анықтамасы, жіктелуі. Жанама әсерлердің даму механизмдері.
8. Аллергиялық және аллергиялық емес сипаттағы жанама әсерлер, препараттың артық дозалануына байланысты уытты әсерлер.
9. Ерекше уытты әсерлер (эмбриотоксикалық, фетотоксикалық, мутагендік, тератогендік және канцерогенді әсерлер). Идиосинкразия туралы түсінік. Ферментопатияға қарсы препараттарды қолдану ерекшеліктері, балалық шақта.
10. Дәрілік заттарды қайта қолдану:
- жинақтау (материалдық, функционалды);
-сезімталдық;
- тәуелділік;
-тахифилактика;
- нашақорлық (психикалық, физикалық).
11. Өзара әрекеттесудің анықтамасы, түрлері.
12.Фармакологиялық өзара әрекеттесу: фармакокинетикалық, фармакодинамикалық және организмнің ішкі ортасындағы өзара әсерлесу.
13. Фармакологиялық сәйкессіздік туралы түсінік.
1. Фармацевтикалық өзара әрекеттесу.
Бағдарламалық препараттар: гидрокортизон ацетаты, преднизолон, метилпреднизолон, дексаметазон, триамцинолон, флуметазонапивалат, ацетилсалицил қышқылы, индометацин, диклофенак натрия, ибупрофен, напроксен, ацеклофенак, кетопрофен, пироксикам, мелоксикам, лорноксикам, нимесулид, целекоксиб
Фармакологиялық талдауға арналған препараттар: диклофенак-натрий, метилпреднизолон.
Сабақты өткізу форматы: Тақырып сұрақтарын талқылау, ситуациялық тапсырмаларды шешу, тест түрінде тапсырмалар, кесте материалын талдау, терминдерді үш тілде түсіндіру (қазақ, орыс, ағылшын)..
Бақылау: Бағалау - суммативті, тестілеу негізінде, тапсырмалар мен ситуациялық тапсырмаларды талқылау және талдау, фармакологиялық анализі бар дәрілік заттарға рецепт жазу, терминдерді үш тілде түсіндіру (қазақ, орыс, ағылшын).
СОӨЖ үшін тапсырмалар: ситуациялық тапсырмаларды шешу, тест тапсырмалары, препаратты анықтауға арналған тапсырма, кестені толтыру (үш тілде), дәрілік заттардың салыстырмалы сипаттамасын жүргізу, шағын топтарда жұмыс.
ДО жағдайында: жазбаша тапсырмаларды орындау, ситуациялық есептерді шешу, кестелерді толтыру, препараттардың салыстырмалы сипаттамасы. Moodle dis платформасындағы kaznmu және / немесе Microsoft Teams.
СОӨЖ бақылау: консультация кезеңінде кері байланыс түрінде
CӨЖ тапсырмалары: «Қабынуға қарсы заттарды қолдану кезінде дамитын жанама әсерлердің алдын алу мен түзету» тақырыбына конспект жазу. СӨЖ тілі мен формасын мұғалімдер жеке анықтайды.
СӨЖ бақылау: Бағалау - суммативті, білім, түсіну, білімді қолдану бағаланады
ДО: Moodle dis платформасында жұмыс. kaznmu және / немесе Microsoft Teams өткізу
|
Аралық бақылауды жүргізу форматы: біріктірілген аралық бақылау. Үштілділік элементтері бар сұрақтар. Студентке әр пән бойынша сұрақтармен 1 тапсырма беріледі. Аралық бақылаулардың балдарын есептеу тиісті бағалау балын толтырғаннан кейін жүргізіледі. Қашықтықтан оқыту кезінде сабақтар бейнетіркеумен Moodle, ZOOM, Microsoft Teams платформасында өткізіледі.
| |
Скачать 274.69 Kb.