ОСД стандарты казакша. мейірбике ісі негіздері Пні бойынша мейірбикелік технологиялар стандарттарыны жиынтыы алматы аласы, 2011 мазмНЫ

• Название: мейірбике ісі негіздері Пні бойынша мейірбикелік технологиялар стандарттарыны жиынтыы алматы аласы, 2011 мазмНЫ
• Дата: 03.02.2023
• Размер: 410.86 Kb.
• Имя файла: ОСД стандарты казакша.docx
• Тип: Документы; #918327
• страница: 9 из 20

Ескерту:

• 
  катетерді енгізу алдында иімділігінің сақталғанын және оның жарығының болмауын қадағалау қажет;
  
• 
  қауіпсіздік техникасын сақтау (оттегі шырышты қабықты күйдіреді);
  
• 
  ойылудың және мұрын қуысының шырышты қабығының құрғауын алдын алу ескерту мақсатында әрбір 30-60 минут сайын катетердің қалпын ауыстырады.
  

Оттегі жастықшасынан ылғалдатылған оттегін беру
Мақсаты: ұлпалардағы оттегін жоғарлату.

Қолдану көрсетілімдері: әр түрлі тыныс алудың бұзылуы, тұншығу, газбен улану, өкпе-ісігі, жедел және созылмалы тыныс алу жетіспеушілігі.

Дайындаңыз:оттегі жастықшасын, мундштукті, 4 қабаттан жиналған дәке салфеткасын, 70% спирт ерітіндісін, 3% сутегі асқын тотығы ерітіндісін, зарарсыздандыру ертіндісі бар ыдысты, суды, оттегі бар баллонды, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысын түсіндіріңіз.
   
2. 
   Баллоннан оттегі жастықшасын оттегімен толтырыңыз.
   

Ол үшін:

• 
  оттегі баллонының редукторымен оттегі жастықшасының резеңке түтігін жалғастырыңыз;
  
• 
  жастықшаның түтігіндегі, сосын баллондағы вентильді ашыңыз;
  
• 
  оттегі жастықшасын баллондағы оттегімен толтырыңыз. Әуелі баллондағы, сосын жастықшадағы вентильді жабыңыз. Баллонның редукторынан резеңке түтікті бөліңіз.
  

3. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазартыңыз.
   
4. 
   Оттегі жастықшаның резеңке түтігіне мундштукті жалғастырыңыз.
   
5. 
   Ылғалды дәке салфеткасымен мундштукті ораңыз.
   
6. 
   Мундштукті науқастың ауызына жақындатып ұстап, жастықшадағы вентильді ашыңыз (ауызға тығыз қоюға болмайды). Оны науқастың ауызынан 1-1,5 см қашықтықта ұстаңыз.
   
7. 
   Дем алу мундштук арқылы ауызбен, ал дем шығару мұрыннан жүргізілетінің науқасқа түсіндіріңіз.
   
8. 
   Оттегін беру жылдамдылығын реттеңіз (1 минутта 4-5 л).
   
9. 
   Оттегі азайған сайын жастықшаның қарама-қарсы шетін қайырып, оттегі толығымен бөлінбегенше басыңыз.
   
10. 
    Науқастан жастықшаны алып, мундштукті бөліңіз.
    
11. 
    Пайдаланған салфетканы қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.
    
12. 
    Мундштукті зарарсыздандыру: оны 70% спирт ерітіндісімен немесе 3% сутегі асқын тотығы ерітіндісімен екі рет арасына 15 минут салып сүртіңіз.
    
13. 
    Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
    

Ескерту: оттегі жастықшасын оттегімен толтырғанда қауіпсіздік техникасы сақталу қажет.

VІІІ. Дәрі дәрімектерді қолдану әдістері
Таблетканы, капсуланы, дражені, пилюланы қабылдау
Мақсаты: емдік.

Қолдану көрсетілімі: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Дайындаңыз: дәрігер тағайындаған таблеткаларды (түймедақтарды) капсулаларды, дражені, пилюланы (дәрінің домалақ түрін) қайнатылған суы бар стаканды немесе мензурканы.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Дәрігердің ем тағайындайтын парағына сәйкес дәрілік препаратты таңдап алыңыз.
   
2. 
   Дәрілік препараттарды қолдану бойынша нұсқаумен таңысыңыз.
   
3. 
   Дәрілік препараттың жарамдылығын тексеріңіз (дәрінің атын, мөлшерін (дозасын) сақталу мерзімін оқыңыз).
   
4. 
   Науқасқа дәрі- дәрмектер туралы қажетті мәліметті беріп, емшара барысы мен мақсатын түсіндіріңіз.
   
5. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазартыңыз.
   
6. 
   Капсуланы немесе таблетканы ораудан босатып алыңыз немесе оны қабынан (конвалютадан) қайшымен кесіп босатып алыңыз.
   
7. 
   Науқастан ауызын ашуын сұраңыз.
   
8. 
   Таблетканы, капсуланы, дражені немесе пилюланы науқастың тілінің түбіріне салыңыз.
   
9. 
   Науқастан дәрілік препаратты аз мөлшердегі сумен ішуін сұраңыз.
   

Ескерту:

• 
  қабығы бар таблетканы науқастын жұтынуы қиын болса, онда оны сумен ылғалдатуға болады;
  
• 
  науқас таблетканы жұта алмай қиналса, онда мейірбике оларды ұнтақтап беруі қажет;
  
• 
  дражелер, капсулалар, пилюлалар өзгермеген түрде қолданылады.
  

Тұндырманы, қайнатпаны, микстураны

(қоспалы сұйық дәріні) қолдану
Мақсаты: емдік.

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Дайындаңыз: дәрі- дәрмектерді, бөлшек белгісін салған мензурканы немесе шайлы, десертті, асханалық қасықтарды, зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысты.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Емшараның мақсаты мен барысын науқасқа түсіндіріп, дәрілік препарат туралы мәлімет беріңіз.
   
2. 
   Дәрігердің тағайындауына сәйкес дәрілік ертіндінің жарамдылығын тексеріңіз (ерітіндінің атын, сақталу мерзімін оқыңыз, ерітіндінің сыртқы түрін бағалаңыз).
   
3. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазартыңыз.
   
4. 
   Дәрігердің тағайындаған дозасындағы дәрілік ерітіндіні мензуркаға немесе қасыққа құйыңыз:
   

• 
  1 шай қасықта – 5 мл
  
• 
  1 десерт қасығында – 7,5- 10 мл
  
• 
  1 ас қасықта – 15 мл
  

5. 
   Науқастың дәрілік ерітіндіні ішуін сұрап, сумен ішкізіңіз.
   
6. 
   Қолданылған мензурканы немесе қасықты зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысқа салыңыз.
   

Тұрындыны, экстракты (шырсөлДІ) қолдану
Мақсаты: емдік.

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы.

Даярлаңыз: дәрігердің тағайындауы бойынша дәрілерді, тамызғышты, мензурканы, қайнатылған суды, зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысты.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшараның мақсаты мен барысын түсіндіріңіз.
   
2. 
   Дәрі-дәрмектерді қолдану бойынша нұсқаумен таңысыңыз.
   
3. 
   Дәрігердің тағайындауына сәйкес дәрілік ерітіндінің жарамдылығын тексеріңіз (атын, сақталу мерзімін, мөлшерін оқыңыз, ерітіндінің сыртқы түрін байқаңыз).
   
4. 
   Гигиеналық деңгейде қолға тазартуды жүргізіңіз.
   
5. 
   Мензуркаға қажет мөлшерде тамшыны дәрілік ерітіндіні алыңыз.
   
6. 
   Аз ғана мөлшерде суды қосыңыз.
   
7. 
   Даярланған ерітіндіні науқасқа ішкізіңіз.
   
8. 
   Қолданылған мензурканы зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысқа салыңыз.
   

Науқасқа ұнтақты қолдану
Мақсаты: емдік.

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Дайындаңыз: дәрігер тағайындаған дәрілік ұнтақты, қайнатылған суы бар стаканды немесе мензурканы.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Дәрігердің ем тағайындайтын парағына сәйкес ұнтақ дәріні таңдап алыңыз.
   
2. 
   Дәрілік препаратты қолдану бойынша нұсқаумен таңысыңыз.
   
3. 
   Дәрілік ұнтақтың жарамдылығын тексеріңіз (атын, дозасын сақталу мерзімін, оқыңыз).
   
4. 
   Науқасқа дәрілік ұнтақ туралы қажет мәліметті беріп, емшара барысы мен мақсатын түсіндіріңіз.
   
5. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазатыңыз.
   
6. 
   Дәрілік ұнтақты ораған қағазды бүктеуінен жазып, оған ойық түр беріңіз.
   
7. 
   Науқасты басын көтеріуін ауызын ашуын, тілін шығаруын сұраңыз.
   
8. 
   Науқастан тілінің түбіріне абайлап ұнтақты себіңіз.
   
9. 
   Ұнтақты ішуге суы бар стаканды беріңіз.
   

Ескерту: ұнтақты алдын ала суға ерітіп, сосын науқасқа ішкізуге болады.

МҰРЫНҒА ДӘРІЛІК ТАМШЫНЫ ТАМЫЗУ
Мақсаты: емдік

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Дайындаңыз: залалсыздандырылған: лотокты, көз тамызғышын, мақта шариктерін, мақта турундаларын, дәрі-дәрмектерді (дәрігердің тағайындауы бойынша), қолғапты, вазелин майын, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді, қайнатуға арналған ыдысты, су моншасын.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысы мен мақсатын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Дәрігердің тағайындауына сәйкес дәрінің жарамдылығын тексеріңіз (атын, қоюлығын, дозасын, сақталу мерзімін оқыңыз, флаконның бүтіндігін анықтаңыз, дәрілік ертіндінің сыртқы түрін бағалаңыз). Дәрілік ерітіндіні су моншасында t-36-37⁰С дейін жылытыңыз.
   
3. 
   Тамызғыштың бүтіндігін тексеріңіз.
   
4. 
   Гигиеналық деңгейде қолға тазартуды жүргізіңіз, қолғапты киіңіз.
   
5. 
   Мұрын жолдарын қараңыз, егерде бөлініс немесе қабыршақ болса, онда вазелин майына суландырған мақта турундасымен тазартыңыз.
   
6. 
   Науқастың сәл басын артқа қарай шалқайтып, қырына қарай бұрып немесе тамшы тамызатын немесе екінші мұрын жолына қарама-қарсы жастықсыз арқасымен жатқызыңыз.
   
7. 
   Оң қолға мақта шаригін алып, оны V саусақпен алақанға қысыңыз.
   
8. 
   Пластикалық флакондағы мұрынға арналған залалсыздандырылған тамшыны қолданғанда, оның түбін жоғары қаратып төңкеріңіз (аударыңыз) және тамызғанда оның қабырғасын қысыңыз.
   
9. 
   Оң қолға тамызғышты алып, мұрынның екі жағына есептей отырып, дәрілік ертіндіні сорып алыңыз.
   
10. 
    Сол қолдың ІV саусақтарын науқастың маңдайына қойып, ал үлкен саусақпен мұрынның ұшын жоғары көтеріңіз.
    
11. 
    Мұрын жолына 1-1,5 см тереңдікке тамызғышты енгізіңіз, оның қабырғасына тигізбеуге тырысыңыз.
    
12. 
    Мұрынның шырышты қалқасына 4-5 тамшы дәрілік ертіндіні тамызыңыз.
    
13. 
    Мұрынның қанатын сүйек қалқасына мақта шаригімен қысып, жеңіл қозғалмалы айналысты жасаңыз.
    
14. 
    Дәрілік ертіндіні енгізген жағына қарай науқастың басын еңкейтіңіз.
    
15. 
    1-2 минуттан кейін екінші мұрын жолында дәрілік ертіндіні сол реттілікпен тамызыңыз. Науқастан қал жағдайын сұраңыз.
    
16. 
    Қолыңызды жуып кептіріңіз қолғапты шешіңіз.
    
17. 
    Тамызғышты қайнатуға арналған ыдысқа, пайдаланған мақта шариктерін, мақта турундаларын, қолғапты қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.
    

Ескерту: майлы ертіндіні мұрынға тамызғанда науқас тамшының дәмін сезуі қажет және бірнеше минут жатуы қажет, тамшы жұтқыншақтың артқы қабырғасына түсуі керек (мұрын қанатын сүйек қалқанына баспаңыз).

Көзге тамшы тамызу
Мақсаты: емдік.

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Дайындаңыз: залалсыздандырылған: лотокті, тамызғышты, дәке тампондарын, дәрілік ерітіндіні (дәрігердің тағайындауы бойынша), колғапты, қайнатуға арналған ыдысты, су моншасын, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысы мен мақсатын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Дәрігердің тағайындауына сәйкес, дәрінің жарамдылығын тексеріңіз (атын, қоюлық дәрежесін, сақталу мерзімін оқыңыз, флаконның бүтіндігін анықтаңыз, дәрінің сыртқы түрін бағалаңыз). «Су» моншасында 36-37⁰С температурасына дейін дәрілік ерітіндіні жылытыңыз.
   
3. 
   Тамызғыштың бүтіндігін тексеріңіз.
   
4. 
   Гигиеналық деңгейде қолыңызды тазартыңыз, қолғапты киіңіз.
   
5. 
   Науқасты бетін жарыққа қаратып, басын аздап қана артқа қарай шалқайтып отырғызыңыз немесе шалкасынан көпшіксіз жатқызыңыз.
   
6. 
   Пластикалық флакондағы залалсыздандырылған көз тамшыларын қолданғанда, оның түбін жоғары қаратып төңкеріңіз және тамызғанда оның қабырғасын басыңыз.
   
7. 
   Оң қолыңызбен тамызғышты ұстап, дәрілік ерітіндіні сорып алыңыз, екі көзге тамызатын ерітіндінің мөлшері есебінен.
   
8. 
   Сол қолыңызға дәке тампонын ұстап, көздің төменгі қабағын төменге қарай тартыңыз және науқасқа жоғары қарауын сұраңыз.
   
9. 
   Дәрілік ерітіндінің бір тамшысын көздің астыңғы қабына, кірпікке және қабаққа тамызғышты тигізбей, көздің ішкі бұрышына жақынырақ, тамызғышты көзден 1,5см қашықтықта ұстап тамызыңыз.
   
10. 
    Науқас көзін ақырын ғана жауып, көз алмасын айналдыруын сұраңыз (дәрілік ерітінді ақпауы тиіс) бірнеше секундтан кейін манипуляцияны қайталаңыз, екінші тамшыны осы көзге тамызыңыз.
    
11. 
    Көздің ішкі бұрышында қалған тамшыны тампонмен сүртіңіз.
    
12. 
    Екінші көзінде тамшыны сол реттілікпен тамызыңыз.
    
13. 
    Тамызғышты қайнатуға арналған ыдысқа пайдаланған дәке тампондарын қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.
    
14. 
    Қолғапты шешіңіз, қолыңызды жуып, құрғатыңыз.
    

Ескерту:

• 
  екі тамшыны бір көзге бір мезгілде тамызғанда әдетте 1 тамшы ағады;
  
• 
  бір науқасқа тамызғыштың саны дәрілік ерітіндінің санымен байланысты: әрбір дәрі үшін жеке тамызғыштар болуы керек;
  
• 
  егерде көзде іріңді бөліністер бөлінсе, әуелі көзді жуыңыз, сосын дәрілік ерітіндіні тамызыңыз.
  

КӨЗ МАЙЫН ҚАТТАСТЫРЫП САЛУ
Мақсаты: емдік

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы бойынша.

Дайындаңыз: залалсыздандырылған: көз майын (дәрігердің тағайындауы бойынша), шыны көз қалақшаларын, дәке тампондары, мақта шариктерін, қолғапты, зарарсыздандыру ертіндісі бар ыдысты, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысы мен мақсатын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Дәрігердің тағайындауына сәйкес майдың жарамдылығын тексеріңіз (атын, қоюлығын, сақталу мерзімін оқыңыз, тюбиктің бүтіндігін анықтаңыз).
   
3. 
   Шыны таяқшаның бүтіндігін тексеріңіз.
   
4. 
   Гигиеналық деңгейде қолға тазарту жүргізіңіз, қолғапты киіңіз.
   
5. 
   Науқасты ыңғайлы жағдайда отырғызыңыз немесе жатқызыңыз, басын артына қарай шалқайтып, науқастың көз қарасы жоғарыға қарай бағытталған болу керек.
   
6. 
   Оң қолға шыны қалақшаны алып, оның жалпақ шетіне майды жағып алыңыз. Ол бүтін қалақшаны жабу керек.
   
7. 
   Шыны таяқшаны самай бетінен көздің тесігіне қарай жақындатыңыз (оң көзді сол қолмен, сол көзді оң қолмен).
   
8. 
   Қалақшаны көзге көлденең орналастырыңыз, жалпақ шетімен кеңсірікке.
   
9. 
   Сол қолға дәке тампонын алып, төменгі қабақты төмен тартыңыз және оған қалақшадағы майды көз алмасына қаттастырып салыңыз, ал бос беті қабаққа қарай бағытталуы керек.
   
10. 
    Төменгі қабақты жіберіңіз, науқастан сәл қабақтарын сығылыстыруын сұраңыз.
    
11. 
    Сығылыстарылған қабақтан самай бағыты бойынша қалақшаны алыңыз. Сәл қабақтарды уқалаңыз, май көздің шырышты қабығына бір қалыпты таратылуға тиіс.
    
12. 
    Екінші көзіне де майды осы реттілікпен салыңыз.
    
13. 
    Көз майын тікелей тюбиктен де салуға болады.
    
14. 
    Сол қолыңызға дәке тампонын алып, төменгі қабақты тартыңыз.
    
15. 
    Тюбикті көздің ішкі бұрышына ұстап, онан майды төменгі көздің сілемейлі қабығының іркістеріне сығып шығарыңыз, майдың цилиндрі ұзын бойына барлық қабаққа орналастырылады.
    
16. 
    Шыны қалақшаны зарарсыздандыру ертіндісі бар ыдысқа салыңыз.
    
17. 
    Қолғапты шешіңіз. Қолғапты, дәке тампондарын қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.
    
18. 
    Қолыңызды жуып, кептіріңіз.
    

Құлаққа дәрілік ерітіндіні тамшылатып тамызу
Мақсаты: емдік.

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы бойынша құлақтағы ауру сезімі және қабыну процессі.

Дайындаңыз: залалсыздандырылған: лотокты, тамызғышты, мақта шариктерін және турундаларын, дәрілік ерітінділерді (дәрігердің тағайындауы бойынша), қолғапты, қайнатуға арналған ыдысты, су моншасын, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысын мен мақсатын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Дәрігердің тағайындауына сәйкес дәрілік ерітіндінің жарамдылығын тексеріңіз (атын, қоюлығын, сақталу мерзімін оқыңыз, флаконның бүтіндігін анықтаңыз; дәрілік ерітіндінің сыртқы түрін бағалаңыз).
   
3. 
   «Су» моншасында 36-37⁰С температурасына дейін дәрілік ерітіндіні жылытыңыз.
   
4. 
   Тамызғыштың бүтіндігін тексеріңіз.
   
5. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазартып, қолғапты киіңіз.
   
6. 
   Науқасты отырғызыңыз немесе қырына қаратып жатқызыңыз.
   
7. 
   Науқастың басын сау қырына қарай бұрыңыз.
   
8. 
   Құлақтан бөлініс болса, құлақ жолын мақта турундасымен тазалаңыз.
   
9. 
   Пластикалық флакондағы залалсыздандырылған құлақ тамшысын қолданғанда, оны төңкеріп аударып, тамызғанда оны қабырғасынан қысыңыз.
   
10. 
    Оң қолға тамызғышты ұстап, дәрілік ерітіндіні оған сорып алыңыз.
    
11. 
    Сол қолмен науқастың құлақ сырғалығынан артқа қарай және жоғары қарай тартып, ал оң қолмен тамызғышты ұстап құлаққа 2-3 тамшы дәрілік ерітіндіні тамызыңыз.
    
12. 
    Сыртқы құлақ ішіне тамызғышты немесе флаконның тамызғышын енгізбеңіз.
    
13. 
    Науқастың сыртқы құлағына мақта шаригін енгізіп, 10-15 минуттай басын еңкейген қалыпта ұстап тұруын сұраңыз, кейін осы құлақты залалсыздандырылған мақтамен сүртіңіз.
    
14. 
    Құлақ пердесіне тамшының жанасуын күшейту үшін құлақ қалқанын бірнеше рет саусағыңызбен басыңыз.
    
15. 
    Науқастың басын ауыратын құлақ жағына енкейтіңіз, құлақ жолын мақта шаригімен құрғатыңыз.
    
16. 
    Қолғапты шешіңіз.
    
17. 
    Пайдаланған турундаларды, қолғапты қауіпсіз жоюға арналған контейнерге, ал тамызғышты қайнатуға арналған ыдысқа салыңыз.
    
18. 
    Қолыңызды жуыңыз, кептіріңіз.
    

Жеке ингаляторды қолдану
Мақсаты: емдік, науқасқа өз-өзіне қолдануын үйрету.

Қолдану көрсетілімдері: қан айналу және тыныс алу органдары ауруларында дәрігердің тағайындауымен.

Дайындаңыз: аэрозольді ингаляторды, оның сақталу мерзімін тексеріңіз.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара жүргізу мақсаты мен барысын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Науқасқа өз-өзіне ингаляторды қолдануын үйрету.
   
3. 
   Науқасқа отыру немесе тұру қалпын жасаңыз.
   
4. 
   Баллоншаның мундштугінен қорғаныш қалпағын алыңыз.
   
5. 
   Баллоншаны аэрозольмен жоғарғы жағын төмен қаратып бұрып, бірнеше рет жігерлі сілкілеңіз.
   
6. 
   Науқасқа асықпай ауыз арқылы терең демді шығаруды сұраңыз.
   
7. 
   Баллоншаны аэрозольмен қолыңызға алып, ауызға жақындатып, балоншаның мундштугін еріндерімен қамтып ұстап, басын сәл артқа қарай шалқайтуын сұраңыз.
   
8. 
   Науқастан терең дем алуын сұрап және бір мезетте баллоншаның түбін тығыз басыңыз – осы мезгілде ауыз қуысына дәрінің дозасы аэрозольді түрінде түседі.
   
9. 
   Науқасқа аэрозольді ішке тартып, 10-12 секунд демін ұстауын сұраңыз. Ауызынан мундштукті шығарып, сосын науқас ақырын мұрын арқылы демін шығарады.
   
10. 
    Баллоншаның мундштугіне қорғаныш қалпағын кигізіңіз.