Тесты. каз. Нефрология (240)
 Скачать 2.24 Mb.
|
|
* лануго * туғандағы салмағы 3 кг * тері қабатының құрғақтығы * үлкен еңбектің болуы * ему рефлексінің болуы !Нәрестенің туғаннан кейінгі нәжісі аталады: * меконеалды * өтпелі * қалыптасқан * қанаралас * шырышты !Шала туылуды анықтайтын негізгі критерилері: * кіші еңбектің болуы * рефлекстердің болуы * гестация мерзімі * қанның клиникалық анализдері * қанда белок құрамы !Төменде берілген көрсеткіштерден жетілудің клиникалық критерилеріне ЖАТПАЙТЫНЫН көрсетіңіз: * құлақ қалқанының жағдайы * басының денесіне қатынасы * эпидермис жағдайы * “бақа ” қалпы * табан қыртысы болмауы !Шала туылған нәрестелердің асқорыту ерекшеліктері: * тағам инградиенттерінің сіңірілуінің төмендігі * ана сүті белоктарының, май және көмірсуларының резорбциясы жоғары болуы * арнайы сүт қоспаларының жеткілікті резорбциясы * ұйқы безі ферменттерінің белсенділігі төмен болуы * бауырдан өт қышқылдарының синтезі төмендеген !Нәресте туылғанға дейін анықталады: * оның гестациялық жасы * РДС дәрежесі * жетілу дәрежесі * қағанақ суының құрамы * асфиксия дәрежесі !Нәресте ағзасының туылу кезінде және туылғаннан кейін алғашқы сәттерде ауырсынудан сақтайтын қорғаныс реакциясы негізделген: * туыт кезінде эндорфиндер және энкефалиндер синтезіне * туылғаннан кейін алғашқы 2-3 тәулікте нейротензиндер және бомбезиндер синтезі * ана ағзасынан эстерогендер және окситоциннің берілуі * ему рефлексінің болуы * шектік күйлердің көрінісі !Нәрестелердің транзиторлық неврологиялық дисфункциясы: * ОНЖ органикалық патологиясы * өмірінің алғашқы 15 тәулігінде болады * нәрестенің психофизиологиялық күйзеліске және ауырсынуға жауабы * дөрекі неврологиялық патология * интенсивті терапияны талап етеді !Нәрестелердің тыныс алу акті ерекшеліктеріне ЖАТПАЙДЫ: * алғашқы тыныс алуды анықтайтын тыныс алу орталығының белсендендірілуі * өкпенің ауамен толып және функциональдық қалдық сиымдылықтың құрылуы * артериальдық тамырлардың тарылуы және өкпеде қантамырлар қарсылық күшінің жоғарылауы * артериальдық қантамырлар кеңеюі және өкпеде қантамырлар қарсылық күшінің төмендеуі * кіші және үлкен қанайналым шеңберлерінің арасында функциональдық шунттардың жабылуы !Нәрестелерде жылу реттеу үрдісінің негізгі ерекшеліктеріне ЖАТПАЙДЫ: * жылу өндірілумен салыстырғанда жылу шығару жоғары * қыздыру кезінде жылу шығаруды күшейту мүмкіндігі шектелген * салқындауға жауап ретінде жылу өндіруді күшейту мүмкіндігі шектелген * кәдімгі қызба реакциясын беру мүмкіндігі жоқ * жылу өндірумен салыстырғанда жылу шығару төмендеген !Нәрестелерде жылу жоғалтудың жоғарылауы негізделген: * 1 кг дене салмағына дене беткейінің үлкен болуы * минуттық тыныс алу көлемінің жоғары көрсеткіштеріне * минуттық қан көлемінің жоғары көрсеткіштеріне * сұр майының болуына * зат алмасу жоғары болуына !Нәрестелердің транзиторлық гипотермиясы дамиды: * тек шала туылған нәрестелерде * туылғаннан кейінгі температурасы 12-15 0С төмен орта фонында * орталық жүйке жүйесі зақымдану фонында * егер нәрестені туылғаннан кейін емшекке салса * туа біткен даму ақауларымен !Нәрестелердің суықтық күйзелісіне ТӘН ЕМЕС белгіні көрсетіңіз: * ОНЖ тежелуі * қолтық астында дене қызуы 36,0 0С төмен болуы * гиподинамия * артериалдық гипотензия * енжар сору !Төменде берілген шаралардан нәрестелердің жылу жоғалтуын болдырмайтын шараларға ЖАТПАЙТЫНЫН таңдаңыз: * сүрту * орау * терімен-тері жанасуы * емшек сүтімен тамақтандыру * дененің салқын бөлігіне компресстер қою !Төменде берілгендерден нәрестелердің транзиторлық гипертермияға ҚАТЫСЫ ЖОҒЫН табыңыз: * өмірінің 3-5 күндері пайда болады * туылған сәтте пайда болады * дене салмағы 38,5-39,5 0С қа жоғарылауынан пайда болады * қыздырып жіберуден пайда болады * сұйықтықтықты аз бергеннен дамиды !Нәрестелерде транзиторлық гипертермия кезіндегі емдік әдістердің бірін таңдаңыз: * емшек сүтін алып тастау * қосымша сұйықтық көлемін тағайындау * көктамырға сұйықтық енгізу * мұз қою * салқын ылғал жөргекке орау !Анасында гипогалактияға алып келетін психологиялық себептеге ЖАТПАЙТЫНЫН көрсетіңіз: * мазасыздану, күйзеліс * емшекпен емізуді қаламау * шаршау * сенімсіздік * мастит !Нәрестенің неврологиялық қарауына ЖАТПАЙДЫ: * мінез құлық жағдайы * коммуникабелділігі * тыныс алу типі * спонтанды қозғалыс белсенділігі * шартсыз рефлекстер !Нәрестелердің жылу балансының транзиторлық бұзылыстарының бірін атаңыз: * салқындаудан болған цианоз * транзиторлық гипертермия * салқындаудан болған стресс * салқындаудан болған тырысулар * салқындаудан болған апноэ !Нәрестелер күтімінің (БДҰ) жаңа технологияларына ЖАТПАЙДЫ: * «терімен-теріге» жанасу * күтіміне ата-анасы екеуінің де қатысуы * нәрестенің ата анасымен қарым қатынасы * нәресте дискомфортының алдын алу * анасы мен нәрестенің бөлек болуы !Науқас нәресте күтімінің негізгі принциптеріне жатады: * күнделікті глюкометрия * бір рет киетін қолғап кию * күнделікті калоражын санау * полипрагмазиямен күрес * ауырсыну сезімін басу !Емшек сүтінің негізгі сипатына ЖАТПАЙДЫ: * «тірі субстанция» * нәресте қажеттілігіне сәйкес * иммунноглобулиндерден тұрады * ферменттерден тұрады * аэрофагияға алып келеді !Уыз сүттің негізгі сипаты: * лейкоциттер және инфекцияларға қарсы белоктар көп * ферменттерге бай * өсу факторынан тұрады * витаминдерге бай * гармондарға бай !Нәрестелер күтімінің мақсаты болып табылады: * адаптация бұзылыстарының алдын алу * омфалиттің профилактикасы * туа біткен даму ақауларының алдын алу * анасында гиполактияның алдын алу * салмағын қосу !Сау нәресте – бұл: * туылғаннан кейін медициналық көмекті қажет етеді * туылғаннан кейін өмір сүру мүмкіндігі жақсы * оның адаптация процесстері бұзылған, бірақ ауру емес * ему рефлексі жақсы жетілген * шамалы ғана ауытқулар болуы мүмкін !Температуралық тұрақсыздықтың қатер факторлары болып табылады: * туа біткен аномалиялар * ОНЖ зақымдалған нәрестелер * жылу қорғанысы тұрақты емес * реанимация жүргізу қажеттігі * нәрестенің анасымен бірге болуы !Нәресте туылғаннан кейін гипогликемия профилактикасы: * емшек сүтімен тамақтандыруды туылған соң 1сағат ішінде бастау қажет * туылғаннан 30 мин кейін глюкоза ерітіндісін парентерльды енгізу * туылғаннан кейін алғашқы тәуліктерде 10 % глюкоза ерітіндісін беру * туылғаннан кейін алғашқы тәуліктерде 20-30 мл ден жасанды сүт қоспаларымен тамақтандыру * донор сүтімен тамақтандыру !Нәрестені тамақтандыру әдісі байланысты: * бастапқы дене салмағына * нәресте патологиясына * ему, жұту рефлекстері жетілуіне * туа біткен автоматизм рефлекстерінің жетілуіне * анасымен қарым қатынасына !Нәрестелерде адаптация процессі байланысты ЕМЕС: * өздігінен тыныс алудың қалыптасуына * жанұямен психикалық - эмоциональдық байланысты қалыптастыру * терморегуляция қалыптасуы * қоршаған ортамен қарым қатынас * емшек сүтімен тамақтандыруды ерте бастау !« Жылу тізбегі – бұл: * барлық нәрестелер жылуды жоғалтуының минимизациясы * шала туылған нәрестелердің жылуды жоғалтуының минимизациясы * өте аз салмақтағы нәрестелердің жылуды жоғалтуының минимизациясы * тек науқас нәрестелер жылуды жоғалтуының минимизациясы * ТЖА бар нәрестелерде ғана жылуды жоғалтуының минимизациясы !Шала туылған нәрестелер күтімінде МАҢЫЗҒА ие: * жылулық режим * кювезде болу ұзақтығы * күтім бойынша ұзақ госпитализация * ұзақ зондпен тамақтандыру * жасанды тамақтандыруға көшіру !Ұрықтың тірі туылу көрсеткіштерінің бірін таңдаңыз: * тыныстың болуы * туылған кезде меконидің болуы * сагиталдық жіктің ажырауы * шартсыз рефлекстердің барлығының болуы * айғайдың болуы !Шала туылған нәрестелер емдік –қорғаныстық режимінің бірін көрсетіңіз: * оптимальді температуралық режим жасау * міндетті түрде фототерапия жүргізу * анасына күтіп бағуды рұқсат етпеу * міндетті түрде ифнузиялық терапия * бөлменің жарық болуы !Гипотермия кезінде қауіпті көрсеткіш: * үнемі ұйқыда болу * ему рефлексі жақсы * тотальды цианоз * гипогликемия * бұлшықеттердің гипотониясы !Салқындаудан болған стресстің қауіпті әсерлеріне ЖАТПАЙДЫ: * метаболизмнің жоғарылауы * глюкозаны пайдаланудың жоғарылауы * оттегіге қажеттіліктің өсуі * ацидоздың дамуы * гипогликемия !Кенгуру әдісінің тиімді ЕМЕС жағы: * оксигенацияның жақсаруы * апноэ ұзақтығының және жиілігінің төмендеуі * бала тезірек сауығады * сау баланың дене температурасының тұрақтануы * инфекцияларға бейімдейді !Шала туылған нәрестелердің температуралық режимі алып келеді: * ацидозға * өмір сүру шансын жоғарылатады * ему рефлексінің ерте пайда болуына * ҚІҚ пайда болуына * РДС дамуына !Шала туылған нәрестелерге жанасқанда теріс әсер ЕТПЕЙДІ: * реанимация және эндотрахеальды интубация * бұлшықетке инъекциялар жасау және көк тамырға катетерлер қою * назогастральды зондтарды қою * несеп катетерін қою * анасымен теріге-терінің жанасуының болуы !Шала туылған нәрестелерде жиі процедуралар: * гипотермияға алып келеді * регуляция жағдайын төмендетеді * ауырсыну реакциясын күшейтеді * ему рефлексін күшейтеді * РДС қатерін төмендетеді !Нәрестенің температуралық тұрақтылығы байланысты болады: * дене салмағына * бойына * гестациялық жасына * асфиксия дәрежесіне * РДС дәрежесіне !Ана құрсағының температурасы: * 37,5оС * 38,5оС * 39,5оС * 36,5оС * 36,0оС !Шала туылған нәрестерлер үшін инкубаторларды қолданудың жағымсыз жағы: * нәрестенің инфицирлену қаупі факторы * қызу факторы * салқындату факторы * нәрестенің гипоксия факторы * болашақ дамуында психикалық дамуы тежелуінің себебі !Шала туылғандарда айқын жарық алып келуі мүмкін: * ретинопатияға * мінезінің өзгеруіне (поведенческим нарушениям) * дене салмағын қосуға * сурфактант өндірілуіне * дене дамуының артта қалуы !Шала туылған нәрестелерді перзентханадан шығаратын жағдайларға ЖАТПАЙДЫ: * қалыпты температураны ұстап тұру қабілеті * дене салмағын қалыпты қосуы * перифериялық қан көрсеткіштері қалыпты * Апгар бағанасы бойынша бағасы * жағдайы қанағаттанарлық !Шала туылған балалардың анатомиялық - физиологиялық ерекшеліктеріне ЖАТПАЙДЫ: * орталық жүйке жүйесінің жетілмеуі * терморегуляцияның жетілмеуі * тыныс алу орталығынының жетіспеушілігі * ішкі секреция бездерінің гипофункциясы * билирубин деңгейі төмендеген !Шала туылған нәрестелер күтімінің негізгі принциптерінің бірін көрсетіңіз: * күтімнің комфорттық жағдайын жасау * күтімге анасына рұқсат етпеу * тек парентералды тамақтандыру * ұзақ уақыт гармондық ем * антибактериалдық ем !Шала туылған нәрестелердің күтімінде шешуші ережелердің бірін таңдаңыз: * рационалдық тамақтандыру * ұзақ уақыт ЖӨВ режимі * ұзақ уақыт күтім бойынша госпитализация * ұзақ уақыт зондпен тамақтандыру * жасанды тамақтандыруға көшіру !Нәрестелердің сұйықтықты жоғалту көздерінің бірін таңдаңыз: * фототерапия жүргізу кезінде * кювез жағдайында * гипогалактия кезінде * гипотермия кезінде * жиі дене салмағын өлшеу !Шала туылған нәрестелердің парентералды қолдау принциптеріне ЖАТПАЙДЫ: * тамақтану қажеттілігін толықтыру * сезілмейтін қажеттілікті толықтыру * сұйықтық және электролиттер санын есептеу * дене салмағын, шығарылған зәр көлемін, қышқылды сілтілі жағдайын, глюкоза деңгейін мониторлау * эритроциттер санын бақылау !Шала туылған нәрестелерді тамақтандыруда туатын қиындықтарға ЖАТПАЙДЫ: * сору және жұтуға қабілеті болмауы * шала туылған нәрестелердің ұзақ ұйықтауы * асқазанының көлемі кішкентай және тағам эвакуациясы уақыты ұзаруы * ішектердің перистальтикасы төмендеуі * лактаза белсенділігінің төмендеуі !Шала туылған нәрестелердің ұзақ толық парентеральды тамақтануы алып келеді: *+ішектердің шырышты қабатының атофиясы * гипотрофиялар *гармониялық өсуіне * сұйықтықты аз жоғалтуға * ферменттердің тез жетілуіне !Дене салмағы өте төмен нәрестелердің (СӨТН) тамақтандырудың негізгі мәселесіне жатады: * жиі аспирациялар * анасының сүтінде және шала туылған нәресте де белок құрамы және калораж төмен * СӨТН үшін ана сүтінің калоражы жоғары * аналарда жиі гипогалактия дамиды * СӨТН –ге энтералды тамақтандыру қарсы көрсеткіш !Ана сүті «портификаторларының» негізгі сипаттамасына ЖАТПАЙДЫ: * ана сүтінің құрамын байытады * емшек сүтінде ғана еритін мөлшерленген ұнтақ * емшек сүтінің сұйық байытушысы * емшек сүтімен 1:1қатынаста араласады * емшек сүтінде жетіспейтін компоненттерді толықтыру үшін парентералды қолдануға арналған сұйықтық !Шала туылған нәрестенің «тағамдық емес» емшек емуінің мақсаты БОЛМАЙДЫ: * лактацияны стимуляциялау * психологиялық аспект * сүт безі иммундық энтерожүйесінде антиденелер өндірілуіне әсер етеді * гипербилирубинемияның төмендеуі * нәрестенің микробиоценозының жақсаруы !Дене салмағы экстремалды төмен нәрестелердің (экстремально низкой массой тела) тамақтандырудың негізгі принципіне ЖАТПАЙДЫ: * емшек сүтін немесе арнайы сүт қоспасын 1-2 мл беру * әрбір 3 сағат сайын түнгі үзіліссіз * әрбір 5 сағат сайын түнгі үзіліспен * назогастралды зонд арқылы сүт беріледі * бір реттік тамақтануын тәулігіне 10-15 мл көбейту !Шала туылған нәрестелерде емшек сүтіне белок-витаминдік-минералдық қоспалар (емшек сүтінің «фортификаторлары»): * белок-минералдық баланс жақсаруына алып келеді * паратрофияға алып келеді * сурфактант өндірілуін төмендетеді * ағзаның қорғаныс механизмін төмендетеді * аллергияға бейімділігін күшейтеді !Туыт катарсисі көрінеді: * туылған сәтте алғашқы секундтарда * екінші тәулікте * үшінші тәулікте * туылғаннан кейін 6 сағаттан кейін * туылғаннан кейін апта соңында !Нәресте туылу сәтінде және өмірінің алғашқы тәуліктерінде ауырсыну жүктемесінен сақтайтын қорғаныс реакциясы негізделген: * туылу кезінде эндорфиндер және энкефалиндер синтезіне * туылғаннан кейін 2-3 тәуліктерде нейротензиндер және бомбезиндер синтезіне * ана ағзасынан эстерогендер және окситоциннің берілуіне * ему рефлексінің болуына * шектік күйлердің көрінісіне !«Жаңа туылған нәресте» синдромы алып келеді: * ұрық тыныс жолдарындағы сұйықтықтың тартылуына * сурфактант синтез ынталандырады * өмірге маңызды мүшелерде қанайналымды жақсартады * деподан энергия қорын жұмсайды * сол-оң шунттардың қызмет істеуіне !Нәрестелердің транзиторлық неврологиялық дисфункциясы: * НЖ нің органикалық патологиясы * өмірінің алғашқы 15 тәулігінде болады * нәрестенің психофизиологиялық күйзеліске және ауырсынуға жауабы * дөрекі неврологиялық патология * интенсивті емді талап етеді !Нәрестелердің өмірінің алғашқы сағаттарында гемоконцентарция белгілерінің бірін таңдаңыз: * гематокрит деңгейі өсуі * нейтрофилез * тромбоциттер өсуі * лейкопения * ЭТЖ жоғарылауы !Нәрестелердің кіндік бауын кеш бекіту алып келеді: * гиповолемия * К витамині жетіспеушілігіне * гиперволемияға * айқын ісіктерге * патологиялық фибринолиздің белсенденуіне !Нәрестелердің жылу шығаруы жоғары болуы негізделген: * дене салмағының 1 кг үлкен бөлігіне * тыныстың минуттық көлемінің көрсеткіштері жоғары * минуттық қан көлемінің көрсеткіштері жоғары * сұр майдың болуы * зат алмасуы жоғары болуы !Нәрестелердің транзиторлық гипотермиясы дамиды: |