Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 9.2C Координация және реттелу, биофизика
| Мектеп:
|
Күні: ___
| Мұғалімнің аты-жөні:
|
Сынып: 9
| Қатысушылар саны:
| Қатыспағандар:
|
Сабақтың тақырыбы
| Миеленді, миеленсіз аксондарда жүйке импульстарының туындауы және өткізілуі. Өткізу жылдамдығы. Мембраналық потенциал, тыныштық потенциалы және әрекет потенциалы.
Модельдеу «Жүйке импульстарының туындауы мен таралу жылдамдығын зерттеу».
|
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары
| 9.1.7.3 жүйке импульсінің туындауы мен өтуін сипаттау
|
Сабақтың мақсаттары
| жүйке импульсінің пайда болуын сипаттау
жүйке импульсінің өткізілуін сипаттау
|
Бағалау критерийлері
| Жүйке импульсының пайда болу механизмін түсіндіреді
Жүйке импульсінің өткізілуін сипаттайды
|
Тілдік мақсаттар
| Оқушылар:
нейрондар түрлерін анықтауды;
аксонның миелининді және миелинсіз қабықшаларын салыстыруды; Пәнге қатысты лексика мен терминология:
мембраналық потенциал; тыныштық потенциалы; әсер потенциалы ; деполиризация; реполиризация; гиперполиризация;
Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:
Жүйке импульсін жүргізу жылдамдығы …………………………............................................тәуелді
Жүйке импульсінің пайда болу және жүргізу механизмі ……………………………………………………..................
Миелининді және миелинсіз аксондардағы жүйке импульстерінің пайда болуы ........................................және...................................................жүргізілуі.
|
Құндылықтарды дарыту
| Құрмет: оқушылар сабақ кезінде өзіне және басқаларға кедергі келтірмейді, басқалардың пікірін соңына дейін тыңдайды. Мұғалім әр оқушының пікірін тыңдай отырып, кері байланыс береді.
Академиялық адалдық: өзара бағалауда және өзін-өзі бағалаудағы адалдық.
Өмір бойы оқыту: оқушының деңгейіне сәйкес тапсырмаларды өз бетінше орындау стратегиясын жоспарлайды. Орындалған тапсырмалар бойынша өзіндік рефлексия орындайды.
Ынтымақтастық: әркімнің ойының құнды қағидатын сақтау; өзара оқыту ортасын құру.
Патриоттық және азаматтық ұстаным: қоршаған ортаға ұқыпты қарауға тәрбиелеу.
|
Пәнаралық байланыс
| Тірі ағзалардағы электр процестерін зерттеу кезінде физикамен пәнаралық интеграция
|
Алдыңғы білім
| Жүйке жүйесінің типтері, жүйке жүйесінің қызметтері және оның құрылымдық компоненттері-7 сынып
|
Сабақ барысы
|
Сабақ қезеңдері
| Жоспарланған іс-әрекеттер
| Оқыту көздері мен ресурстар
|
Сабақтың басы
|
| Ой шақыру
І.Интербелсенді тақтадан нейрондардың суреті көрсетіледі.Оқушыларға мына төмендегі сұрақ қойылады.
1.Екі нейронның құрылысында қандай айырмашылық байқалады? Нейронның түрлері сұралып, олардың қызметтерін талқылау. ІІ.:«Нейромышечный синапс» атты бейне жазба көрсетіледі.
2.Бұл бейне жазбада нені көрсетеді?
Осы сұрақтарға жауап ала отырып сабақтың тақырыбын, мақсатын және бағалау критерийлерін қалыптастыру.
| Нейрон суреттері Бейнежазба (Дыбыссыз 0.21 мин-қа дейін көру)
https://www.youtube.com/watch?v=8HXmsAw5euo
Таныстырылым:1-4 беттер.
|
Сабақтың ортасы
|
|
І. Бейне жазба көру «Передача нервного импульса» ІІ.Мұғалімнің қысқаша түсіндірмесі
ІІІ. Мұғалім термин сөздерімен жұмыс ұсынады.
Терминдер: деполиризация, реполиризация,гиперполиризация, Миелин қабаты,
Шванн жасушасы, Барлығы немесе ештеңе,
Сальторлы қозғалыс, Табалдырық, Тыныштық потенциалы.
Оқушылар дайын ресурс көздерінен тақырыпқа байланысты термин сөздердің мағынасын дәптерлеріне жазады. ІІІ.(Эксперимент) Оқушыларға жүйке импульстары жылдамдығын моделдеуді ұсыныңыз. «Жүйке импульсінің берілуі және пайда болу жылдамдығын зерттеуді» моделдеу.
Оқушылар бір-бірінің қолдарынан ұстайды және бірінші оқушы екіншісінің қолын қысады. Сонан соң олар шеңбер бойынша әрбір келесі оқушының қолын қысады. Осы тапсырманы орындауға жұмсалған уақыт өлшенеді. Өткен аралық өлшенеді және оқушылар импульстың өту жылдамдығын есептейді.
Оқушылар алдыңғы тапсырманы көзін жауып қайталайды, және содан соң алған нәтижелерін алдыңғы зерттеу нәтижелерімен салыстырады.
Сұрақтар
1.Жүйке импульсінің берілуі қалай жүреді?
2.Оның жүруі үшін қажетті факторлар қандай болуы мүмкін?
3.Оның жылдамдығы қандай болуы мүмкін?
4.Бірінші және екінші эксперименттің нәтижелерін салыстырып және олардың арасындағы айырмашылықтарды түсіндіріңіз?
| «Передача нервного импульса»
https://www.youtube.com/watch?v=x5lR0HxoH4I
Таныстырылым 6-37 беттер
Қосымша 1-2-3
Таныстырылым 38 бет
Таныстырылым 39-40 беттер
|
| Жеке жұмыс: Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы орындалады. Тапсырмалар
1.Жүйке импульсінің пайда болу механизмін түсіндіру.
2.Негізгі фазаларды көрсетіп, жүйке импульсінің аксон бойымен таралуының «мылқау» графигін жазып шығу
3. Жүйке импульстарының жүру ретін көрсету
4. Жүйке импульсының өту жылдамдығына тәуелді факторларды сипаттау.
5. Миелинді және миелинсіз нейрондардаға сәйкес келетін сипаттамаларды анықтау.
| Қосымша 4
|
Сабақтың соңы
|
37-40 мин
| Кері байланыс
Сабақта алған сіз үшін ең маңызды ақпарат?
Сабақ кезінде қиындық тудырған мәселе?
Тағы нені көбірек білгіңіз келеді?
| \
|
Қосымша ақпарат
|
Дифференциалды оқыту – Көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?
| Кейбір оқушыларға ақпартпен жұмыс барысында көмек көрсетіледі
Жеке жұмыс барысында жетелеуші сұрақтар қойылады
Оқушыларға бірдей тапсырманы әртүрлі түрде орындауына мүмкіндік беріледі.
|
Бағалау – оқушылардың берілген материалды меңгеру деңгейін қалай тексересіз?
| Сұрақ жауаптар, түсіндірмелер, тапсырмалар барысында және қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма арқылы жүзеге асырылады
|
Денсаулықты сақтау және қауіпсіздік ережелері
| Сабақ барысында биология кабинетіндегі қауіпсіздік ережелерін сақтау.
Жеке басының қауіпсіздігін қамтамасыз ету ескертіледі, мысалы, сумкаларын тиісті орынға қою, жеке заттарын ретті орналастыру, қабинеттегі қозғалыс кезінде қауіпсіздікті сақтау т.б.
|
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 9.2C Координация және реттелу, биофизика
| Мектеп:
|
Күні:.......
| Мұғалімнің аты-жөні:
|
Сынып: 9
| Қатысушылар саны:
| Қатыспағандар:
|
Сабақтың тақырыбы
| Тірі ағзалардағы электрлік үдерістер. Электрорецепторлар және электрлі мүшелер.
|
Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқу мақсаттары
| 9.4.4.1 тірі ағзалардағы электрлік үдерістерді зерттеу
|
Сабақтың мақсаттары
| Тірі ағзалардағы электрлік үдерістерді зерттеу
|
Бағалау критерийлері
| •Ағза үшін электр үдерістерінің маңызын талдайды;
•Электр үдерістерінің пайда болу түрін атап шығады;
•Электрді өндіретін мүшелердің орнын көрсетеді.
•Жүйке және бұлшықет ұлпаларындаға электр үдерістерінің ұқсастықтарын мен айырмашылықтарын көрсетеді.
|
Тілдік мақсаттар
| Оқушылар:
Ағза үшін электр үрдістерінің мәнін талдайды;
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
нейрон, меоцит, жүйке импульсі
Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:
Жүйке және бұлшықет ұлпаларындағы электр үрдістерінің ұқсастығы мен айырмашылықтары....
|
Құндылықтарды дарыту
| Құрмет: оқушылар сабақ кезінде өзіне және басқаларға кедергі келтірмейді, басқалардың пікірін соңына дейін тыңдайды. . Мұғалім әр оқушының пікірін тыңдай отырып, кері байланыс береді.
Академиялық адалдық: өзара бағалауда және өзін-өзі бағалаудағы адалдық.
Өмір бойы оқыту: оқушының деңгейіне сәйкес тапсырмаларды өз бетінше орындау стратегиясын жоспарлайды. Орындалған тапсырмалар бойынша өзіндік рефлексия орындайды.
Ынтымақтастық: әркімнің ойының құнды қағидатын сақтау; өзара оқыту ортасын құру.
Патриоттық және азаматтық ұстаным: қоршаған ортаға ұқыпты қарауға тәрбиелеу.
|
Пәнаралық байланыс
| Тірі ағзалардағы электр процестерін зерттеу кезінде физикамен пәнаралық интеграция
|
Алдыңғы білім
| Жүйке жүйесінің типтері, жүйке жүйесінің қызметтері және оның құрылымдық компоненттері-7 сынып
|
Сабақ барысы
|
Сабақ қезеңдері
| Жоспарланған іс-әрекеттер
| Оқыту көздері мен ресурстар
|
Сабақтың басы
|
| І.Ой шақыру
Оқушыларға «Электрлік жыланбалық» бейнежазбасын көрсет. және талдау
Бейнежазбаны талдау арқылы сабақтың тақырыбын, мақсатын және бағалау критерийлерін қалыптастыру.
| Электрлік жыланбалық:
https://twig-bilim.kz/film/electric-eels-5825/
|
Сабақтың ортасы
|
| ІІ. Мұғалім түсіндірмесі.(қысқаша)
ІІІ. Топтық жұмыс. «Галереяға саяхат»
Постер жасау.
1-топ Тұтасқанат (скат)
2- топ Жыланбалық
3 -топ Жайын
Оқушыларға ресурстар беріледі. Оқушыларды электр түзетін жануарлар түрлерімен және олар оны не үшін қолданатыны туралы таныстыратын ресурстар, веб-сайттар немесе бейнебаяндар сияқты тиісті қолжетімді ресурстарды қолданылады.
Ақпарат алмасу Кестені толтыру
Жануар атауы
| Мүше/
жасушалар
| Пайда
болу
түрі
| Ағза үшін электр үдерістерінің маңыздылығы
|
|
|
|
| Дескрипторлар
1.Ағза үшін электр үдерістерінің маңызын түсіндіреді
2. Электр үдерістерінің пайда болу түрін атап шығады
3.Электрді өндіретін және оны пайдалануға қабілетті жануарларды атайды. Бағалау критерийлері:
•Ағза үшін электр үдерістерінің маңызын талдайды;
•Электр үдерістерінің пайда болу түрін атап шығады;
•Электрді өндіретін мүшелердің орнын көрсетеді. ІІІ. Өзара бағалау
Бағалау: "Екі жұлдыз бір тілек» ІV. Жұптық жұмыс
1.Ресурсты пайдалана отырып, жүйке және бұлшықет ұлпаларындағы электр үрдістерінің ұқсастығы мен айырмашылығын зерттеу
2.Өзара ақпарат алмасу
3.Бірін-бірі бағалау
Дескрипторлар
Жүйке және бұлшықет ұлпаларындағы электр процесстерінің ұқсастығы мен айырмашылықтарын атайды.
Бағалау критерийлері:
1.Электр үрдістерінің ұқсастығын көрсетеді;
2.Электр үрдістерінің айырмашылықтарын көрсетеді
| Таныстырылым
12-28 беттер
Таныстырылым
4-8беттер Қосымша1 Қосымша2
Таныстырылым
9-11беттер
Қосымша2
|
Сабақтың соңы
|
37-40 мин
| Кері байланыс
Сабақта алған сіз үшін ең маңызды ақпарат?
Сабақ кезінде қиындық тудырған мәселе?
Тағы нені көбірек білгіңіз келеді?
Оқушылар стикерлерде өз ойларын жазады, талдайды, өз мүмкіндіктерін түсінеді, өздері таңдау жасайды, өз қызметіндегі белсенділік пен жауапкершілік шараларын анықтайды.
| \
|
Қосымша ақпарат
|
Дифференциалды оқыту – Көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?
| Топтық және жұптағы зерттеу жұмыстарын жүргізуде ерекшеліктер көрінеді, кейбір оқушыларға мұғалім көмегі қажет болады.
|
|