1. Апараттар, апаратты технологиялар жне апаратты процесстер туралы ым. "Апарат"
 Скачать 0.98 Mb.
|
HTML - бұл өте оңайдеп қойып, мəтіндік форматта сақтап, оны .txt деген түрінен .html түріне өзгертіңіз жəне бірденбраузерде ашып көріңіз. Яғни нəтижені көре аласыз. Келесі дəрежелерін де осылай қойып шығуға болады HTML тіліндегі азатжолдар (абзац). HTML тіліндегі азатжолдар мына тегпен жүзеге асады . Яғни, жазылу жолы - Көңіл-күйіңіз тамаша болар? - Керемет. деп жазсақ, төмендегідей нəтиже аламыз. - Көңіл-күйіңіз тамаша болар? - Керемет. HTML тілінде мəтінді белгілеу HTML тілінде мəтінді белгілеу үшін немесе белгілі бір аймақты белгілеу үшін келесі тегтерді қолданады , , , Яғни жолдағы мəтін батырылған курсивті айрықша (немесе асты сызылған) батырылған айрықша курсивті төмендегідей көрінеді батырылған курсивті айрықша жəне үш белгіні бірге қолдана аламыз: батырылған айрықша курсивті HTML тіліндегі нөмірленбеген тізімдер Нөмірленбеген тізімдер келесі HTML кодымен өрнектеледі:
• 1-орын • 2-орын • 3-орын HTML құжатының мəтініндегі жолдың үзілуі, яғни келесі жолға түсіру Жолдың үзілуі келесі тегтің көмегімен жүзеге асады . Мысалы мəтіннің мына жолы келесі нəтижені береді: Автор Басылған уақыты Таралым Автор Басылған уақыты Таралым Гиперсілтемелер HTML тіліндегі гиперсілтемелер мына тегпен көрсетіледі: . Мысалы жазба түрі PHP кітабын түсіріп алу Нəтижесі мынадай: PHP кітабын түсіріп алу href параметрі сілтеме берілетін құжаттың орнын көрсетеді, біздің мысалымызда сілтеме белгілі бір құжатқа сілтеме жасап тұр. php.rar құжаты осы HTML беттің тұрған директориясында, яғни екеуі бер жерде орналасқан. Абсолютті сілтемелер келесі түрде жазылады: PHP кітабын түсіріп алу Дəл манадағы сілтемемен ұқсас, тек нақты құжаттың орналасқан жерін көрсетеді. Web бетке сурет қою. HTML құжатқа сурет келесі түрде қойылады  height="140" alt="Менің сүйікті қалам - Алматы">. тоқталайық. Көріп тұрғандарыңыздай бұл дара тег. src параметрі суреттің жолын, яғни қай жерден алатынымызды көрсетеді. width жəне height парметрлері HTML құжатта суреттің ені мен биіктігін пиксель бойынша береді. alt параметрі альтернативті мəтін, яғни егер сурет браузерде ашылмаған жағдайда көрінетін мəтін. Нақтырақ айтсақ, HTML құжатқа қойған суретіміздің атауы десек болады. HTML құжаттағы фреймдер. Фрейм - бұл басқа HTML құжат орналасатын рамка. Көптеген сайттар фреймдік құрылыммен жасалады.name параметрі- фреймнің аты, src - сол фреймде ашылатын беттің жолы (орналасқан жері), ал width, height сəйкесінше рамканың ені мен биіктігі. scrolling параметрі фреймнің айналасындағы сызықтар (белдік) бар жоқтығын анықтайды, егер HTML кодта бұл параметр жоқ болса, онда фреймнің айналасындағы сызық қажет болғанда ғана көрінеді, егер ол параметр "no" деген мəнге тең болса, онда кез-келген жағдайда көрінеді. 113. Гиперсілтемелерді жəне фреймдерді құру. Гиперсілтемелер. HTML тіліндегі гиперсілтемелер мына тегпен көрсетіледі: . Мысалы жазба түрі PHP кітабын түсіріп алу Нəтижесі мынадай: PHP кітабын түсіріп алу href параметрі сілтеме берілетін құжаттың орнын көрсетеді, біздің мысалымызда сілтеме белгілі бір құжатқа сілтеме жасап тұр. php.rar құжаты осы HTML беттің тұрған директориясында, яғни екеуі бер жерде орналасқан. Абсолютті сілтемелер келесі түрде жазылады: PHP кітабын түсіріп алу Дəл манадағы сілтемемен ұқсас, тек нақты құжаттың орналасқан жерін көрсетеді. HTML құжаттағы фреймдер. Фрейм - бұл басқа HTML құжат орналасатын рамка. Көптеген сайттар фреймдік құрылыммен жасалады. Мысалы: marginwidth="2" marginheight="2">Сіздің браузеріңіз фреймді аша алмайды name параметрі- фреймнің аты, src - сол фреймде ашылатын беттің жолы (орналасқан жері), ал width, height сəйкесінше рамканың ені мен биіктігі. scrolling параметрі фреймнің айналасындағы сызықтар (белдік) бар жоқтығын анықтайды, егер HTML кодта бұл параметр жоқ болса, онда фреймнің айналасындағы сызық қажет болғанда ғана көрінеді, егер ол параметр "no" деген мəнге тең болса, онда кез-келген жағдайда көрінеді. name параметрі HTML құжатқа сілтеме жасағанда ашылатын беттің рамкалары, яғни өз кезегіндегі соңғы рамканы беру үшін қолданылады. Бұл HTML кодта келесі тегтің көмегімен жүзеге асады: рамкаларымыз 114. Кестелер жəне Пішін құру. Кесте құру үшін тышқанның көмегімен Кесте объектісін екпінді етіп алу керек.Сұхбат терезесінде кесте құрудың 5 түрі бар;1.Кестелік тәртіп-әр бағдарламадағы өріс аттарын енгізу арқылы кесте құрады.2.Конструктор-өріс тізімдерін жазу арқылы және ол өрістің қасиетін беру арқылы кесте ққрады.3.Кесте шебері-кестені автоматты түрде программа шебері арқылы,ондағы тізімдерден дайын өрістерді таңдап алу арқылы құрады.4.Кесте импорты-кесте құрлымы мен мәліметтерді басқа МҚ нан алу арқылы құрылады.5.Кестелермен байланыс-кесте базада МҚ да бар кестемен байланыс жасау арқылы құрылады.Кесте жасау үшін”Конструкторды” пайдаланады.Конструктор екі бөліктен тұрады.Терезенің жоғарғы бөлігінде өріс атаулары,мәлімет типтері мен түсініктемелер,коментарийлер жазылады,төменгі бөлігінде өріс қасиетін сипаттау параметрлері енгізіледі.Өрістің қасиеттері;Мәтіндік(Текстовой)-бұл өріс мәтіндердіқабылдайды.МЕМО өрісі-ашық өрісі,Сандық(числовой)-бұл өріске бүтін,бөлшек сандарды енгізуге болады.Күн/уақыт(дата/время)-әр түрлі форматтағы уақыт мәндерін енгізуге болады,Қаржылық(Денежный)-өлшемі қаржыға,ақшаға байланысты,Санауыш(Счетчик)-автоматты түрде толтырылып отыратын,Логикалық(иә/жоқ)-бұл өріс тек екі логикалық мәннің біреуін ғана қабылдайды,OLE өрісі-объектілер орнатуға болатын өріс,Гиперсілтеме-өрісте URL және UNC адрестері сақталады.Форма-кестедегі немесе сұратудағы мәліметтерді қолданушылар қысқа және қолайлы түрде көру үшін қолданылады.Формад-қолданушыларға кесте құрлымына мәліметтерді шығару және енгізу үшін қолданылады.Форма құрудың кестеге ұқсас бірнеше түрі бар;1.Автоформа-автоматты түрде форма құру.2.Форма ісмері-форманы шебердің көмегімен құру.3.Конструктор-конструктор тәртібінде форманы қолмен құру. 4.Диаграмма-сандық шамалар арақатынасынан геом көрсету.5.Құрама кесте.Автоформаның 3 түрі бар.Кетелік,бағаналық,ленталы.Кестелі форма көп жағдайда кестеге ұқсап келеді.Ленталы формада Кестелі формадағы сияқты экранда көптеген мәліметтерді көрніп тұрады.Бағаналы автоформада-мәліметтер қатарларын бір-бірден көрсетеді.Пішіннің бір бөлігінде бір өрісті таңдасаңызсол өріс пішіннің басқа бөлігінде таңдалады. 115. Броузер өрістерін баптау. Internet желісінде адасып қалмау үшін шолғыш браузер деп аталатын арнайы бағдарлама қажет.Браузер-бұл веб бетінің мәліметтерін сіздің компьютеріңіздің бейне бетіне шығаруды қамтамасыз ететін,Internet қор көздерін қарауға арналған бағдарлама.Windows амалдық жүйесінің құрамына Interrnet Expoler браузері кірeді.Web жүйесімен жұмыс істеудің бірнеше тәсілі бар.Unix операциялық ортасында сервисттік қызмет көрсететін,компания жасап қойған,арнайы команда арқылы www браузерлерімен оңай байланысу жолы бар.Оны іске қосу үшін www немесе lynx сөздерін енгізу. Internet Expoler немесе Navigator іске қосылса,браузер автоматты түрде,сіз “өз”серверлерімен байланыс орната береді.Ал,егер де Internet Expoler жүйесімен жұмыс істейтін болсаңыз,онда бірден Microsoft компаниясының www сервері парағымен байласатыныңыз есіңізде болсын,оған мынадай мәлімет енгізілсе,http||www.home.microsoft.com|int| ru InternetExpoler.Браузер-қарап шығушы (brouser).1.Гипермәтіндік байланысу мүмкіндігі бар файлдармен жұмыс істеуге арналған программа.Ол әркімнің таңдауы б/ша кәдімгі мәтіннің бейненің немесе графиктердің экранда бейнелеуін және олармен байланысқан басқа файлдарды іздестіруді қамтамасыз етеді.2.Желіде жұмыс істеуге арналған қосымша программалар жасақтама.3.Web беттерін қарапшығуға,құжат сақталған web-серверімен байланыс орнатуға web беттерді пішімдеуге,бейнелеуге,web- беттердің іздестіруін жеделдету т.б. арналған программа.Браузерді компьютерге орнатпайынша,интернеттен байланыс орнату мүмкін емес.Бұл программа көрсетілген url-адресс б/ша керекті байланыс орнату арқылы бүкіл word wide web б/ша керекті Web-беттегі іздеуді қамтамасыз ету тиіс.Браузердің алғашқысы Internet Expoler. 116. Алгоритм ұғымы. Алгоритм атауы атақты араб математигі Әбу Жафар Мұхамед ибн Мұса әл-Хорезми(763-850ж)есімінің латынша Algorithmi болып жазылуынан шыққан.Әл-Хорезмидің ұсынған тәсілін жақтаушыларды алгоритидіктер деп,ал «алгоритм»ұғымын бірқатар қасиеттері бар ережелер жүйесі деп атаған.Алгоритм ұғымы тек матиматикалық есеп шешу әдісімен ғана шектелмейді.Алгоритмді реттелген амалдар жиыны,кезекпен орындалатын операциялар тізімі.Алгоритм-берілген есептің шығару жолын реттелген амалдар тізбегі түріне келтіру.Алгоритмді компьютерде орындау үшін оны программа түрінде жаэып шығу керек.Алгоритмді орындаушының рөлін,негізінен,адам н/e автоматтандырылған құрылғы,яғни компьютер, робот т.б. атқарады.Алгоритмдіенгізу үшін оны белгілі бір заңдылықпен мәтін түрінде жазу қажет.Ал алгоритмнің компьютерде орындалуын жүзеге асыру үшін қолданылатын бірыңғай ж/e дәл жазуға арналған ережелер жүйесі программа б.т.Алгоритм мен программаға байланысты компьютердің мынадай жұмыс ерекшіліктері бар.1.есеп шығару жолы аогоритм түрінде өрнектелуі қаж.2.алгоритм программа түрінде жазылуы тиіс.3.программа ретімен орындалуы керек.Алгоритм инфарматика мен есептеу техникасының іргелі ұғымдарының бірі.Квадрат теңдеудің түбірін табу ережесі,үшбұрыштың ауданын есептеу жолдары алгоритмдердің мысалдары б.т.Алгоритм-есеп шығару тәсілі, яғни белгілі бір нәтижеге жету үшін қолданылатын амалдардың реттелген жиыны.Күнделікті тіршілікте мектепке бару,ас әзірлеу,ағаш отырғызу,нан пісіру сияқты көптеген алгоритмдерді атқарамыз.Алгоритм атқарушы-көрсетілген тізбегін бұлжытпай орындай отырып,керекті нәтиже алуды жүзеге асыратын машина,құрылғы немесе адам бола алады.Алға қойған мақсатқа жету немесе берілген есепті шешу бағытында атқарушыға қандай әрекеттер жасау қажеттілігін әрі түсінікті,әрі дәл көрсететін нұсқаулар ретін алгоритм деп атайды. 117. Алгоритм қасиеттері. 1.Алгоритмнің айқын,дәл қасиеттері.Алгоритмде келтірілген барлық іс-әрекеттерді мағнасы айқын,нақты анықталған болуы керек.Онда қандай қадамдар көрсетілсе,тек солар орындалуы қажет. 2.Алгоритмнің үздіктілік қасиеті.Алгоритмнің үздік модульдерге бөлінуі,яғни үлкен алгоритмді бірнеше кішкене алгоритмдерге жіктеу мүмкін.Бұл қасиет б/ша алгоритм аралық нәтиже беретіндей бірнеше ықшам бөліктерге,ал олар одан да кіші қадамдарға бөлінеді,яғни мәселені шешу процесінің тізбегі жеке-жеке әрекеттерге жіктеледі.Алгоритмдік процестің құрлымы үзікті(дискреттік),яғни бір-бірінен бөлек командалар біріктіріліп командалар тобын құрайды.Атқарушы алғашқы әрекетті-қадамды аяқтамай,келесі әрекетке көше алмайды және алгоритмнің әрбір қадамын жеке нақты нұсқау ретінде орындайды.Белгілі бір командалар негізінде,алгоритмнің тізбекті қадамдарға бөлініп атқарылуын-оның үзіктілік қасиеті деп атайды. 3.Алгоритмнің нәтижелік қасиеті.Кез келген алгоритмнің нәтижесі болуы керек.Әрбір алгоритм белгілі бір бастапқы мәліметтерді пайдаланады және олар нәтиже алуға жеткізеді.Алгоритмде құрастырылған нұсқаулардың шектеулі саны орындалғаннан кейін,егер есептің шешуі болса,оның шешуін,ал шешуі болмас<шешуі жоқ>деген нәтиже беруі қажет.Мысалы,сандарды қосу алгоритмі үшін бастапқы мәліметтерге қосылғыштар мәні жатады,ал нәтижесі қосынды болады. 4.Алгоритмнің жалпылық немесе ортақтық қасиеті.Алгоритмнің бұл қасиеті,бастапқы мәліметтер мәнінің бір жиыны бір ғана нәтиже беретініне кепілдік бере алады.Егер берілген мәліметтер өзгерсе,нәтижеде өзгереді.Бір алгоритм бір типтес есептердің әр түрлі алғашқы мәліметтері үшін әр түрлі нәтиже беруі тиіс.Мысалы,квадрат теңдеуді шешу алгоритмі кез келген a,b,c,мәндері үшін оның түбірін дұрыс табу керек.Егер а-ны өзгертсек,түбірі де өзгереді,яғни жалпы квадрат теңдеулер тек бір алгоритммен шығарылып,дұрыс нәтиже береді.5.Алгоритмнің формальді орындалуы.Алгоритмнің әр командасы орындаушының нақты бір әрекетті орындауын талап етеді.Орындаушының алгоритм командаларында көрсетілген әрекеттерді дұрыс орындауы үшін командалар орындаушының білім деңгейіне сәйкес болуы қажет.Мысалы,Х санын квадратта деген команданы бастауыш сынып оқушылары түсінбейді,ал оны Х санын Х санына көбейт деп айтсақ онда бұл команданы олар орындай алады.Демек алгоритм белгілі бір орындаушыға арналып құрылуы керек.Орындаушы өзі атқарып отырған әрекеттердің мағынасын түсінбесе де,алгоритм командаларын орындай отырып,белгілі бір нәтиже алады,яғни орындаушы формальдім түрде әрект етеді,мұны формальді орындалуы деп атайды. 118. Алгоритм құрылымы. 1.Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады. 2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Мұнда алгоритмдерде шартты тексеру тармақталу командасы д.а.Оны алгоритмдік тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады. Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып 2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру. 3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Математикада есеп шығару кезінде бір теңдеуді пайдаланып,ондағы айнымала мәннің өзгеруіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге тура келеді.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады. 119. Алгоритмдердің бейнеленуі. Алгоритм ұғымы тек матиматикалық есеп шешу әдісімен ғана шектелмейді.Алгоритмді реттелген амалдар жиыны,кезекпен орындалатын операциялар тізімі.Алгоритм-берілген есептің шығару жолын реттелген амалдар тізбегі түріне келтіру.Алгоритмді компьютерде орындау үшін оны программа түрінде жаэып шығу керек.Алгоритмді орындаушының рөлін,негізінен,адам н/e автоматтандырылған құрылғы,яғни компьютер, робот т.б. атқарады. 1. Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады. 2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Мұнда алгоритмдерде шартты тексеру тармақталу командасы д.а.Оны алгоритмдік тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады. Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып 2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру. 3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Математикада есеп шығару кезінде бір теңдеуді пайдаланып,ондағы айнымала мәннің өзгеруіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге тура келеді.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады. 120. Сызықтық, тармақталған жəне қайталанған алгоритмдерді құру. 1.Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады. 2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Мұнда алгоритмдерде шартты тексеру тармақталу командасы д.а.Оны алгоритмдік тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады. Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып 2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру. 3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Математикада есеп шығару кезінде бір теңдеуді пайдаланып,ондағы айнымала мәннің өзгеруіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге тура келеді.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады. |