Адам анатомиясы атлас

• Название: Адам анатомиясы атлас
• Дата: 27.10.2022
• Размер: 1 Mb.
• Имя файла: Àòëàñ_àäàì_àíàòîìèÿñû_3_òîì (1) (2) 2.docx
• Тип: Документы; #758604
• страница: 38 из 45

Терец лимфа тамырлары
Аяқтың терец лимфа тамырлары, vasa

lymphaticaprofunda membri inferioris (168-cy- рет), бүлшықеттер, шандыр қабықтар, буын- дар, сүйектер, сүйек қабығы жэне сүйек миы лимфакапиллярлық торынан басталады.

Аяқұшының сыртқы лимфа тамырлары алдыңғы асықты жіліктік лимфа тамырла- рына жиналады, олар аяқұшының сыртқы артериясымен бірге, кейін сирақтың алдыңғы бетінің қантамыр-нерв будасының қүрамындағы, алдыңғы асықты жілік арте- риямен бірге жүреді.

Алдыцғы асықты жіліктік лимфа та- мырлары сирақтың жоғарғы үшінде, алдыңғы асықты жіліктік лимфа түйінінде, nodi lymphatici tibiales anteriores, үзіледі, түйіннен шығаратын тамырлар тақымдық лимфа түйіндеріне, nodi lymphatici poplitei, ашылады.

Аяқүшының табандық лимфа тамырла- ры артқы асықты жіліктік лимфа тамыр- ларына жиналады, олар кішіжіліншіктік лимфа тамырлары сиякты ат гас артериялар- мен қосарлана жүріп, тақым шүңқырына жеткен соң, тақымдық лимфа түйіндеріне ашылады.

Тақымдық түйіндердің шығаратын жэне әкететін тамырлары озара байланысып, тақымдық лимфа өрімін түзеді.

Тақым түйіндерінің шығаратын лим- фа тамырлары canalis adductorius арқылы санға отіп, санныц терец лимфа тамыр- ларымен қосылып, сан артериясын кор- шайтын лимфа өрімін түзеді. Санныц лим- фа тамырларыныц бөлігі шонданай нерві жолымен кіші жамбас астауына кіреді.

Аталмыш лимфа тамырларының бір болігі санның жогаргы үшінде терец шаптық лим- фа түйіндеріне, nodi lymphatici inguinales profundi, келесі бөлігі осы түйіндерден тысқары lacuna vasorum аймағыида ipi лим- фа түйініне жетеді.

Санның медиалді аймағыныц жэне боксе аймағының герең лимфа тамырлары va.sa

obturatoria мен vasa ischiadica бірге жүре гін лимфа тамырларына жиналып, жамбас астауына еніп, мықын лимфа түйіндеріне ашылады.

Терең шагітық лимфа түйіндерінен экетуші лимфа тамырлары сыртқы мықын артерияла- ры жэне веналарымен бірге жамбас астауына еніп, сыртқы мықын лимфа гүйіндеріне, nodi lymphatici iliaci externi, қүйылады.

Сыргқы мықын лимфа түйіндері 4-10 мөлшерінде сыртқы мықын тамырларының бүйірінде жэне алдында орналасып, олар- ды біріктіретін тамырлармен бірге, сыртқы мықын лимфа өрімін түзеді. Бүл өрімге жамбас қабыргасы мен іш қабырғасының төменгі болімініц лимфа тамырлары

келеді.

Сыртқы мықын лимфа түйіндерінің әке- туші тамырлары бел лимфа түйіндеріне ба- гытталады.
Жамбас астауының лимфа тамырлары мен түйіндері

Жамбас қабыргасы мен агзаларының лимфа тамырлары мен түйіндері қантамыр- лар жанында орналасады.

Жамбас астауы аймагында келесі лимфа түйіндерін ажырагады.

1. 
   Сырткы мықын лимфа түйіндері, nodi lymphatici iliaci externi, - сыртқы мықын ар- териясы жолымен.
   
2. 
   Сегізкоз лимфа түйіндері, nodi
   

lymphatici sacrales - орталық сегізкөз артерияның жолымен.

3. 
   Ішкі мықын лимфа гүйіндері, nodi lymphatici iliaci interni - ішкі мықын артерияның жолымен (169-сурет).
   
4. 
   Жалпы мықын лимфа түйіндері - жал- пы мықын артерияның жолымен.
   

Жамбас астауының көптеген лимфа та- мырлары сегізкоз жэне інікі мықын лимфа түйіндеріне багытталады.

Несепқуықтыц лимфа тамырлары лим- фаны лимфакапиллярлық тордан жи-

нап, бүлшықеттік қабатқа жэне шандыр қабыққа енігі, несепқуықты жан-жагынан қоршайды. Ерлерде қуықасты бездің, шәует қуықшасының жэне несеп шығаратын езектің лимфа тамырларымен қосылып, сегізкөз, сыртқы жэне ішкі мықын лимфа түйіндеріне, nodi lymphatici sacrales,nodi lymphatici iliaci externi et nodi lymphatici iliaci interni, багытталады.

Еркек жыныс мүшесінің терец лимфа та- мырлары V. dorsalis penis profimda-меи бірге жүріп, сегізкөз, nodilymphatici sacrales жэне ішкі мықын лимфа түйіндеріне, nodi

lymphatici iliaci interni, жетеді.

Атабез лимфа тамырлары ақ қабықтыц жэне атабез паренхимасыныц лимфа өрімі- нен лимфакагіиллярлық торынан басталып, атабез қосалқысыныц лимфа тамырларымен қосылын, інікі ш эуег лимфа өрімін түзеді, әрім шэует шылбырының қүрамында, шаи озегі арқылы іш қуысына барады. Бүл жерде лимфа тамырлары vasa testicularis-пен бірге жүріп, бел жэне бүйрек лимфа түйіндеріне ашылады.

Жатырдыц лимфа тамырлары жатырдыц сірлі, бұлшықетті жэне шырышты қабаттарында жататын лимфакапиллярлық тордан басталады. Жатыр түбі мен денесінің әкетуші лимфа гамырларыныц үлкен болігі жалпақ жалгаманың жапырақшаларының арасында орналасып, жатыр түтігі мен ана- без лимфа тамырларымен қосылып, бір жалпы ішкі анабез лимфа ерімін түзеді. Бүл орім анабез тамырларымен жүріп, бел жэне бүйрек лимфа түйіндерінде аяқталады.

Сонымен катар, жагыр түбі мен денесініц кейбір лимфа тамырлары мықын лим-

фа түйіндеріне багытталады, жатырдьщ жұмыр жалгамасы жолымен шагітық лим- фа түйіндеріне багытталады. Жатырдыц

Nodi lymphatici gluteales

superiores

M. gluteus maximus

кесілген
M. piriformis

Nodi lymphatici gluteales inferiores
N. ischiadicus

M. gluteus minimus

M. gluteus maximus

кесілген

M. quadratus femoris

M. adductor magnus _{M. biceps femoris}

кесілген

A. et v. popliteae

Nodus lymphaticus tibahs posterior

Vasa lymphatica profunda

Nodi lymphatici poplirealis profundi

M. gastrocnemius

кесілген

Vasa lymphatica profunda
M.soleus жартылай алынып тасталынған

Nodus lymphaticus fibularis

A. et vv. fibularia (peroneae)
Vasa lymphatica profunda

A. et vv. tibiales posteriores
Tendo calcaneus

M.psoas major».^ V.cava inferior-4 ^

Ureter dexter - i -
Nodi lymphatici iliaci extemi

Lig.inguinale V.iliaca extern;

Peritoneum parietale

Nodi lymphatici inguinales profundi

Vesica urinaria M.recrus femoris^

A.femoralis V.femoralis''

M.sartorius V.saphena magna'

Nodi lymphatici iliaci interni

I

Corpus vertebrae

^ Aorta

^ ^ Nodi lymphatici lumbales
Ureter sinister

• 
  A.iliaca communis sinistra
  

V.iliaca communis sinistra Promontorium

«Rectum

Nodi lymphatici inguinales superficiales

iatus saphenus Nodi lymphatici

.inguinales superficiales
Fascia lata
^V.saphena magna crotum
Vasa lymphatica superficialia

169-cypem. Ulan жэне мықын аймақтарының лимфа тамырлары мен түйіндері, алдыңгы корініс

бұлшықеттік қабығының бірнеше қатар лим- фа тамырлары несепкуықтың лимфа түйін- деріне барады.

Жатыр мойны мен онымен байланысқан қынаптың 2/3 лимфа тамырлары сегізкоз, ішкі жэне сыртқы мықын лимфа түйіндеріне багытталады.

Тік ішектің лимфа тамырлары шырышас- ты негізде өрім түзеді. Тік ішектің шырыш- ты қабыгының әкетуші лимфа тамырлары nodi lymphatici iliaci interni кіреді, олардан шыққан әкетуші тамырлар, қантамыр жо- лымен сегізкөз лимфа түйіндеріне жетеді.

Сыргқы өтіс терісінің лимфа тамырлары шатаралыктыц тамырларымен бірге беткей шаптық лимфа түйіндеріне бағытталады.

Тік ішектің жогаргы болімінен, сірліасты өрімнен лимфа тамырлары гік ішектің лимфа түйіндеріне ашылады. Соңгылары

жоғарғы тік ішек артериялары жолымен еніп, әкетуші жэне әкелуші тамырлармен бірге жогарғы тік ішектік лимфа орімін тү- зеді.

Сегізкоздің алдыңғы бетінде nodi

lymphatici sacrales оларды біріктіретін та- мырлармен бірге, ортацгы сегізкоз лим- фа орімін түзеді. Ол орталық сегізкоз артерияның жолымен жатып, жамбас аста- уы қабырғасының артқы болімінен жэне

омыртқа жотасының томенгі болімінің лим- фа тамырларын қабылдайды.

Vasa obturatoria жэне vasa ischiadica мен қосарлана жүретін лимфа өрімдері жамбас асгауы қуысына сэйкес тесіктер арқылы енігі, тамырлар жолымен ішкі мықын лим- фа түйіндеріне барады.

Ортацгы сегізкоз орімінің экетуші лимфа тамырлары томенгі бес лимфа орімдеріне,

nodi lymphatici litmbales (170-сурет), багыт- талады.

Ішкі мықын лимфа түйіндері мен лим- фа тамырлары ішкі мықын тамырларының айналасында к і і і і і жамбас астауы қабырга- сы мен агзаларынан лимфаны жинайтын лимфа ерімін түзеді. Бүл өрім аяқтан, жам- бас астауы мен іш кабыргасының томен-

гі болімінен лимфаны жинайтын мыкын лимфа орімімен бірге тамырлар жолында жалпы мықын лимфа өрімін гүзеді.

Жалны мықын өрімі vasa iliaca commu- nis айналасында IV-V омыртқа децгейінде өзара бірігіп, бел лимфа өріміне қосылады.

Iin қуысының лимфа тамырлары

мен түйіндері
Бүйрек нен бүйрекүсгі бездің лимфа тамы рлары
Бел лимфа өрімі аяқ пен жамбас астауы лимфа тамырларымен коса бүйрек пен буй- рекусг! бездің, омыртқа жотасының бел жэ- не сегізкоз боліктерініц, іш қабырғасы мен арканың бүйір болімдерінің лимфа тамыр- ларын қабылдайды.

Бүйректің лимфа гамырларын беткей жэне терец деп бөледі. Беткейлері бүйрек капсул а- сында орналасып, тереңмен байланысады.

Терец лимфа тамырлары несеп озекше- лерін қоршайтын лимфакапиллярлық тор- дан басталып, қантамырлар бойымен бүйрек қақпагына багытталады, ол жер- де беткей лимфа тамырларымен бірігеді. Бүйрек аягыныц қүрамына бүйрек қақ- гіагынан жүріп, бүйрек лимфа тамырла-

рының бір болігі бүйрек венасының алдын- да, екінші болігі - вена мен артерияның арасында, үшіншісі артерияның артында орналасады.

Бүйректің көрсегілген үш топ лимфа та- мырлары бел лимфа орімінід түйіндеріне құйылады.

Корсетілген түйінге бүйрек тамырлары- мен бірге бүйрекүсті бездің, несепагардың жогаргы болімінің лимфа тамырлары жэне іпікі атабез лимфа орімі қүйылады.

Бел лимфа орімінің лимфа тамырлары қолқалық лимфа орімінің лимфа тамырла- рымен қосылып, оң жэне сол жагынан сол жэне он бел сабауларын, trunci lumbales sinister et dexter, түзеді.
Іш ектік сабау
Ішектік сабау, truncus intestinalis (171-су- рет), шажырқай гүбірі түйіндерінің экетуші лимфа тамырлары мен кұрсақтық лимфа орімінің экетуші лимфа тамырларының бірігуінен түзіледі. Ішектік сабау жүйесінің лимфа тамырларымен байланысқан келесі негізгі лимфа түйіндерін ажыратады.

1. 
   Жоғаргы шажыркайлық лимфа түйін- дері, nodi lymphatici mesenterici superiores (172-сурет), 180-200 молшерінде жіңішке ішек шажыркайы жапырақшаларының ара- сында орналасады; бүл түйіндердің ішінде бірнеше топшаларды ажыратады. Әсіресе, коптеген түйіндер шажырқай түбірі айма- гында жиналады.
   
2. 
   Тоқ ішектің лимфа түйіндері, nodi
   

lymphatici colici, 20-30 молшерінде ток ішектің әкетуші лимфа тамырларының жолында, ішастар артында жатады; олар бірнеше топшаға болінеді.

3. 
   Қүрсақтық лимфа түйіндері, nodi lym- phatici coeliaci, 10-15 молшерінде truncus сое/шсги'түбірінде орналасады. Бүлтүйіндер асқазанның, кокбауырдың, ұйқыбездің, он екі елі ішектің жоғарғы бөлімі мен бауыр бөлігінің әкетуші лимфа тамырларының орталыгы болыгі саналады.
   
4. 
   Асқазанның лимфа гүйіндері.
   

а) Сол асқазан лимфа гүйіндері, nodi lym- phatici gastrici sinistri, асқазанның кіші иіні аймағы мен сол асқазан артерия жолында орналасады.

б) Оң асқазан лимфа гүйіндері, nodi lym- phatici gastrici dextri, кішкене топтар гүрінде асқазанның үлкен иінінде орналасады.

Жатыр мен оның қосалңысынан лимфа тамырлары бойынша негізгі агыс жолдары. Қызыл - артериялар; қара —лимфа тамырлары мен түйіндері; сары - ішкі жыныс агзалары

Жүктіліктің ең максимачді мерзімі кезеңіндегі жатыр мен бала орны (апдыңгы көрініс). Жатырдың алдыңгы қабыргасы алынып тасталынган, бала орнының орнапасуы көрсетілген

Әйелдің кіші жамбас астауы тамырлары (алдыңгы-артқы көрініс, артериограмма)

2. 
   Амнион
   
3. 
   Жатыр косалкысы
   
4. 
   Жатырдың бүлшықеттік қабаты
   
5. 
   Жатырдың жұмыр байламы
   
6. 
   Жатырдың ішкі тесігі
   
7. 
   Жатыр мойны
   
8. 
   Кіндік шылбыры
   
9. 
   Бел лимфа түйіндері
   
10. 
    Сырткы мыкын лимфа түйіндері
    
11. 
    Шап лимфа түйіндері
    
12. 
    Қолканың іштік бөлігі
    
13. 
    Анабезді үстайтын байлам
    
14. 
    Сырткы мыкын артерия
    
15. 
    Сегізкөз лимфа түйіндері
    
16. 
    Ішкі мыкын артерия
    
17. 
    Анабез
    
18. 
    Жатыр түтігі
    
19. 
    Ішкі мықын лимфа түйіндері
    
20. 
    Сыртқы жыныс мүшелері
    
21. 
    Жоғарғы бөксе артериясы
    
22. 
    Жапкыш артерия
    
23. 
    Төменгі боксе артерия
    
24. 
    Жатыр артериясы
    
25. 
    Ішкі жыныс артериясы
    
26. 
    Орталык сегізкөз артериясы
    
27. 
    Жатыр куысы
    
28. 
    Сан артериясы
    
29. 
    Үлкен жыныс ернеулері
    
30. 
    Ортан жілік
    

2. 
   Amnion
   
3. 
   Adnexa
   
4. 
   Paries uteris-tunica muscularis vel myome trium
   
5. 
   Lig. teres uteri
   
6. 
   Ostium int uteri
   
7. 
   Cervix uteri
   
8. 
   Funiculus umbilicalis
   
9. 
   Nodi lymphatici lumbales
   
10. 
    Nodi lymphatici iliaci ext
    
11. 
    Nodi lymphatici inguinales
    
12. 
    Pars abdominalis aortae
    
13. 
    Lig. suspensoorium ovarii
    
14. 
    A. iliaca ext
    
15. 
    Nodi lymphatici sacrales
    
16. 
    A. iliaca int
    
17. 
    Ovarium
    
18. 
    Tuba uterina
    
19. 
    Nodi lymphatici iliaci int
    
20. 
    Organa genitalis ext
    
21. 
    A. glutea sup
    
22. 
    A. obturatoria
    
23. 
    A glutea inf
    
24. 
    A. uterina
    
25. 
    A. pudenda int
    
26. 
    A. sacralis mediana
    
27. 
    Cavum uteri
    
28. 
    A. femoralis
    
29. 
    Labium majus pudendi
    
30. 
    Femur
    

Денедегі негізгі лимфа тамырлары мен лимфа түйіндерінің орналасуы

1. 
   Жақсүйекасты түйіндер 1. Nodi lymphatici submandibu-
   
2. 
   Мойынның терең түйіндері lares
   

Тұлганың негізгі лимфа тамырлары

Ішкі мойындырық вена маңында жатқан терең мойын түйіндері

3. 
   Оң жарма сабауы
   
4. 
   Оң бүғанаасты сабауы
   
5. 
   Оң бронхкөкірек сабауы
   
6. 
   Кеуде түтігі
   
7. 
   Кеуде түтігінің кеңеюі
   
8. 
   Ішек сабауы
   
9. 
   Оң бел сабауы
   
10. 
    Ішкі мықын түйіндері
    
11. 
    Шаптық түйіндер
    
12. 
    Қолтыктык түйіндер
    
13. 
    Төмендемелі сабау
    
14. 
    Төмендемелі колка
    
15. 
    Сырткы жарма сабауы
    
16. 
    Бүганаасты венасы
    
17. 
    Сол иык-бас венасы
    
18. 
    Төменгі жақсүйек
    
19. 
    Көмей
    
20. 
    Ішкі мойындырык венасы
    
21. 
    Мойынның терең түйіндері
    
22. 
    Бүғанаүсті нерві (мойын өрімдері)
    
23. 
    Мойын шандырының кеңірдекалды табағы
    
24. 
    Шүйделік түйіндер
    
25. 
    Қүлақмаңы түйіндері
    

26 Такымдык түйіндер

2. 
   Nodi lymphatici cervicales prof
   
3. 
   Truncus iugularis dext
   
4. 
   Truncus subclavius dext
   
5. 
   Truncus bronchomediastinalis dext.
   
6. 
   Ductus thoracicus
   
7. 
   Cisterna chili
   
8. 
   Truncus intestinalis
   
9. 
   Truncus lumbalis dext
   
10. 
    Nodi lymphatici iliaci int
    
11. 
    Nodi lymphatici inguinales
    
12. 
    Nodi lymphatici axillares
    
13. 
    Truncus descendens
    
14. 
    Aorta descendens
    
15. 
    V. ingularis ext
    
16. 
    V. subclavia
    
17. 
    V. brachiocephalica
    
18. 
    Mandibula
    
19. 
    Larynx
    
20. 
    V. iugularis int
    
21. 
    Nodi lymphatici cervicales prof.
    
22. 
    N. supraclavicularis (plexus cervicalis)
    
23. 
    Lamina pretracheal fasciae cervicalis
    
24. 
    Nodi lymphatici occipitals
    
25. 
    Nodi lymphatici parotidei
    
26. 
    Nodi lymphatici popliteales
    

Nodi lymphatici colici dextri

Nodi lymphatici mesenterici superiores

Intestinum tenue
Ren dexter V.cava inferior

Ovarium
Uterus Vesica urinaria

Nodi lymphatici colici medii

Colon transversum A.mesenterica superior

Glandula suprarenalis

Nodi lymphatici colici sinistri
Aorta

Ren sinister

lymphatici mesenterici inferior
inferiores Nodi lymphatici recti

_Rectum Tuba uterina

172-cypem. Жіңішке және тоң іиіектердің лимфа тамырлары

в) Қақпалық лимфа түйіндері, nodi

lymphatici pylorici, қақпа аймағында жа- тады.

5. 
   Үйқыбез-көкбауырлық лимфа түйін- дері, nodi lymphaticipancreaticolienalis, көк- бауыр қақпагы аймагында, көкбауыр арте- риясы жолында, үйқыбез басының алдыңгы жэне артқы беттерінде жэне оның төменгі жиегі бойында орналасады.
   
6. 
   Бауырдың лимфа түйіндері.
   

а) Бауыр лимфа түйіндері, nodi lymphatici hepatici, бауыр қақпағы аймагында жатады.

б) Өтқуық лимфа түйіні түрақсыз, өтқуық мойны аймағында жатады.