|
|
рубеж ответ педиатрия. Рубежка педиатрия. Балаларды денсаулы жадайын кешенді баалау. Баалау критерийлері. Денсаулы топтары
ПС: Балалардың денсаулық жағдайын кешенді бағалау. Бағалау критерийлері. Денсаулық топтары
Жауап: Денсаулықты кешенді бағалау бөлімшелік педиатр және басқа да специалисттермен жүргізіледі.Бағалау қарау кезінде жүргізіледі. Ағзалардың және жүйелердің функциональды жағдайы клинико –функциональды пробалармен анықталады. Ағзаның реактивтілігімен резистенттілігі ағзаның сыртқы орта қолайсыз жағдайларын жауабымен көрінеді . Қарау кезіндегі жағдайына байланысты педиатр денсаулық тобын өзгертіп немесе бұрынғыдай қалдыруы мүмкін.
Әрбір профилактикалық қарау кезінде баланың денсаулық жағдайының негізгі критерийлерін осыларға қарап негіздейді:
Анте-, интра-, және ерте постнатальді периодтағы ауытқулар
Физикалық және жүйке-жүйелік дамуының деңгейі мен сәйкестігі
Негізгі ағалар мен жүйелердің функционалдық жағдайы
Организмнің резистенттілігі мен реактивтілігі
Созылмалы және туа пайда болған аурулардың бар жоқтығы
Генеалогиялық әдіс- туыстарының арасында тұқым қуалайтын аурулардың, жалпы қандай аурулардың бар жоқтығын қадағалау.
Тұқым куалайтын ауруларға скринингтік сандық баға беру үшін JORформуласы қолданылады. Ол жалпы ауыратын туыстардын санын жалпы туыстардын санына бөлеміз. баға крийтерилері:
0-0,2 – генеалогиялық анамнездің дәрежесі төмен
0,3-0,5 – орташа дәрежеді
0,6-0,8 – жоғары дәрежелі
Биологиялық анамнез бала онтогенезінің әртүрлі периодындағы дамуындағы өзгерістер
Антенатальды период (жүктіліктің 1-ші және 2-ші жартысы бөлек)
Токсикоздар
Тусік тастау қаупі
Анасының экстрогенитальды аурулары
Ата- анасының зиянды жұмыс орны
Анасында резус фактордың теріс болуы, антидене титітінің көтерілуімен болса
Хирургиялық манипуляциялар
Жүктілік кезіндегі вирустық аурулар.
Генеалогиялық әдіс- туыстарының арасында тұқым қуалайтын аурулардың, жалпы қандай аурулардың бар жоқтығын қадағалау.
Тұқым куалайтын ауруларға скринингтік сандық баға беру үшін JORформуласы қолданылады. Ол жалпы ауыратын туыстардын санын жалпы туыстардын санына бөлеміз. баға крийтерилері:
0-0,2 – генеалогиялық анамнездің дәрежесі төмен
0,3-0,5 – орташа дәрежеді
0,6-0,8 – жоғары дәрежелі
Биологиялық анамнез бала онтогенезінің әртүрлі периодындағы дамуындағы өзгерістер
Антенатальды период (жүктіліктің 1-ші және 2-ші жартысы бөлек)
Токсикоздар
Тусік тастау қаупі
Анасының экстрогенитальды аурулары
Ата- анасының зиянды жұмыс орны
Анасында резус фактордың теріс болуы, антидене титітінің көтерілуімен болса
Хирургиялық манипуляциялар
Жүктілік кезіндегі вирустық аурулар
Денсаулық топтары:
1-ші топ –ешбір физикалық және психикалық ауытқуларсыз, анатомиялық дефектілері жоқ, функционалдық және морфофункционалдық ауытқулары жоқ дені сау балалар кіреді
2-ші топ-ешбір созылмалы аурулары жоқ, бірақ кейбір функционалдық және морфофункционалдық ауытқулары бар , реконваленсцентті, әсіресе ауыр немесе орташа ауырлықты инфекциялық аурумен ауырса; жалпы физикалық дамуы артта қалған балалар(эндокриндік паталогиясыз); дене салмағының аз немесе көп балалар; жедел респираторлық аурулармен жиі ауыратын балалар кіреді
2А- (угрожаемые дети) биологиялық, генеологиялық және социалды анамнезі нашар, бірақ басқа денсаулық крийтерилерінен белгі жоқ
2Б-(қауіп тобы)
-көп ұрықты жүктіліктен туса
- шала туылу, немесе кеш туылу
- ОЖЖ перинаталдық бұзылуы
-құрсақішілік инфицирленуі
- рахит(бастапқы период, 1-ші дәреже, қалдық көріністермен)
- гипотрофияның 1-ші дәрежесі
- конституцияның аномалиялары
- Тимомегалия
- асқорыту жүйесінің дисфункциясы
- туберкулинді сынаманың виражы
3-ші топ- клиникалық ремиссия сатысындағы, белсенді сатыдағы, созылмалы аурумен ауыратын ,функционалдық мүмкүншіліктері компенсирленген немесе сақталған балалар. Травма немесе операциялардан кейін белілі функцияларының компенсация сатысындағы физикалық мүкістігі бар балалар кіреді. Компенсация сатысы баланың оқуына, жұмысына кедергі келтірмеуі керек.
4-ші топ- белсенді немесе тұрақсыз клиникалық ремиссия сатысындағы , жиі қайталатын, функцоиналдық жағдайынын жартылай немесе толық компенсациялануы, созылмалы аурудың ремиссия сатысындағы, негізгі аурудың өршуі. Травма немесе операциядан кейінгі физикалық мүкістігі баланың оқуына және еңбегіне кедергі келтіретін болса
5-ші топ- ауыр созылмалы аурумен ауыратын балалар, жиі рецедивпен, организмнің функционалдық жағдайының декаменсациясымен, негізгі аурудың қатерленуі; мүгедек балалар, физикалық мүкістігі
оқу мен еңбекке кедергі келтіретін балалар,
 
|
ОБӨЖ: Учаскелік дәрігермен бірге қабылдауда балалардың денсаулық жағдайына бағалау жүргізу және балалардың денсаулық топтарын анықтау
Жауап:
|
ПС: Жаңа туған нәрестелердің бағытталған қауіп топтары. Қауіп тобына байланысты дәрігерлік бақылау ерекшелігі (уақыты, тактикасы, сауықтыру шаралары). Тіркеуден шығару уақыты мен критерилері.
Жауап: Ерте жастағы балалардың қауіп топтары
ОЖЖ патологиясы даму қауіпі бар балалар.
Анасының жасы 30-дан асқан болса
Анасының жаман әдеттері
Экстрагенитальды патология (гипертониялық ауру, қант диабеті т.б)
Жүктілік және босану патологиясы (гестоз, жүктіліктің үзілу қауіпі, көпсулылық, жылдам және жедел босанулар және т.б)
Инфекциялар (қызамық, герпес, токсоплазмоз, ЦМВ)
ОЖЖ перинатальды зақымдалуының белгілері
Вирусты-бактериальды инфекциялардың ауыр ағымы (токсикоз, фебрильді тырысулар)
Бейімделу кезеңінің ауыр өтуі (созылыңқы сарғаю, дене салмағының қосылмауы)
Құрсақішілік инфекцияның клиникалық белгілері
Бақылау жоспары
Педиатр бірінші айында 4-тен кем емес.
Невролог 2 айға дейін, ары қарай кварталына бір рет
Ай сайын неврологиялық статусты бағалау, бас айналымын өлшеу.
Екпелер индивидуальды жоспар бойынша невролог рұқсатымен жүргізіледі
1 жасқа келгенше ОЖЖ жағынан өзгерістер анықталмаса диспансерлік бақылаудан шығарылады.
Құрсақішілік инфекция даму қауіпі бар балалар. Қауіп факторлары
Экстрагенитальды патология (пиелонефрит, пневмония, АІЖ патологиясы т.б)
Қабынулық гинекологиялық аурулар;
Босану патологиясы (ұзақ уақыт сусыз кезең, плацента патологиясы);
Жүктілік кезінде ауырған бактериальды инфекциялар аурулары
Құрсақішілік инфекцияның клиникалық белгілері(туа пайда болған токсоплазмоз, қызамық, ЦМВ, сифилис, герпетикалық инфекция)
Іріңді-қабынулық аурулар жергілікті және генерализденген формалары
Кіндік қалдығының кеш түсуі 6 күннен кейін, кіндік жарасының эпителизациясының кешеуілдеуі
3 топ трофикалық бұзылыстар және эндокринопатиялар даму қауіпі бар балалар
Туғандағы дене салмағының жоғары болуы, гипотрофия
Анасының кәсіби зияндылықтары
Анасында қант диабеті, гипотиреоз, гипертония, семіздік.
Анасында экстрагенитальды патологиялар болса
Жүктілік патологиясы
Анемияның, рахиттің, гипотрофияның ерте дамуы
Вирусты-бактериальды инфекциялармен аурушаңдықтың жоғарылауы
Бейімделу кезеңінің ауыр өтуі
Жүрек айну, іштқату
Эндокринді бұзылыстар гипотиреоз, диабетикалық эмбриофетопатия
4 топ мүшелер мен жүйелердің туа біткен даму ақауы бар балалар
Жүктілік патологиясы
Ата-анасының жасы 30-40
Жаман әдеттер
Дәрілік заттарды жүктілітің алғашқы жартысында қабылдау
Жүктіліктің алғашқы триместріндағы ЖРВИ
Басынан өткерген құрсақішілк инфекция
Кәсіби зияндылық
Әлеуметтік қауіп тобындағы балалар:
Нашар әлеуметтік және тұрмыстық жағдай.
Толық емесижәне көпбалалы отбасылар
Студенттік отбасылар
Психологиялық климаты нашар отбасылар
|
ОБӨЖ: Учаскелік дәрігермен бірге үйде жаңа туған нәрестеде қауіп тобын анықтау және осы балаларды учаскеде қауіп тобына байланысты дәрігерлік бақылау жүргізу тактикасын таңдау
|
ПС: Жаңа туған нәрестелердің неонатальды скринингі. БМСК жағдайында жаңа туған баланың бастапқы патронаждың ерекшеліктері
Жауабы: Неонаталдық скринингті ұйымдастыру тәртібі
36. Неонаталдық скрининг мүгедектікке және балалар өліміне әкелетін ауыр аурулардың дамуының алдын алу мақсатында уақтылы емдеу тағайындау үшін тұқым қуалайтын және туа біткен ауруларды ерте анықтауға бағытталған.
37. Неонаталдық скрининг жаңа туған нәрестелерді фенилкетонурияға (бұдан әрі – ФКУ) және туа біткен гипотиреозға жаппай зерттеп - қарау, фенилаланин мен тиреотропты гормонның (бұдан әрі – ТТГ) деңгейін анықтауға қан талдауы, есептілікті жүргізе және ұсына отырып, медициналық-генетикалық консультация беруге жіберу жолымен жүргізіледі.
38. Неонатальды скрининг бағыты төрт кезеңнен тұрады:
бірінші кезең - туғаннан кейінгі ерте кезеңдерде жаңа туған нәрестелерде ФКУ-ға және туа біткен гипотиреозға тексеру үшін қан алу, оларды талдау жүргізу үшін денсаулық сақтау субъектілеріне жеткізу.
екінші кезең - фенилаланин мен ТТГ деңгейін анықтау үшін нәрестенің бастапқы қан талдауы.
үшінші кезең - жаңа туған нәрестенің алғашқы қан талдауында фенилаланин мен ТТГ деңгейінің ауытқуы кезінде қайта алу және қан талдауы;
төртінші кезең - медициналық-генетикалық консультация беру фенилаланин мен ТТГ деңгейі жаңа туған нәрестенің қанын қайта талдауда ауытқыған кезде жүргізіледі.
39. Бірінші кезең осы Қағидаларға 4-қосымшада келтірілген фенилаланин мен тиреотропты гормонды айқындауға жаңа туған нәрестелердің құрғақ қан дақтарының үлгілерін алу, таңбалау және тасымалдау алгоритміне сәйкес босандыру қызметтерін көрсететін денсаулық сақтау субъектілерінде (перинаталдық орталықтар, босандыру үйлері, стационарлардың босандыру бөлімшелері) (бұдан әрі - босандыру ұйымдары) жүргізіледі.
40. "Неонатология", "Педиатрия", "Жалпы дәрігерлік практика" мамандығы бойынша дәрігер барлық жаңа туған нәрестелерге қандағы фенилаланин мен ТТГ деңгейін анықтау жолымен неонаталдық скрининг жүргізуді тағайындайды, орта медицина қызметкері жаңа туған нәрестенің қан үлгілерін алуды және таңбалауды жүргізеді.
41. ФКУ – ға және туа біткен гипотиреозға зерттеп - қарау үшін қан алу толық туған нәрестелерді тамақтандырғаннан кейін 3 сағаттан кейін өмірдің 2-3 тәулігіне (өмірдің 25-72 сағаты), шала туған нәрестелерде - өмірдің 7-14 тәулігіне жүргізіледі.
42. ФКУ және туа біткен гипотиреозға тексеру үшін қан алуды жүргізер алдында медицина қызметкері жаңа туған баланың ата-анасына немесе басқа заңды өкіліне қан алудың және неонаталдық скрининг жүргізудің мақсаттары мен рәсімі, тексеруден бас тартудың ықтимал салдары туралы ақпарат береді.
Фенилаланин мен ТТГ деңгейін анықтау үшін құрғақ қан дақтарын алуға ерікті түрде хабардар етілген келісім немесе бас тарту медициналық құжаттамаға енгізіледі.
43. Екінші кезеңде жаңа туған нәрестелердің қан үлгілерін жеткізу осы Қағидаларға 5-қосымшада келтірілген фенилаланин мен тиреотропты гормонды айқындауға бастапқы және қайта талдау жүргізу алгоритміне сәйкес жаңа туған нәрестенің қан үлгісін фенилаланин мен ТТГ айқындауға бастапқы талдау үшін "Зертханалық диагностика" кіші түрі бойынша Медициналық қызметке лицензиясы бар денсаулық сақтау субъектілеріне құрғақ қан дақтарының үлгілерін алғаннан кейін күнтізбелік 3 күннен кешіктірілмей жүргізіледі.
44. Жаңа туған нәресте үйге шығарылған немесе медициналық көрсетілімдер бойынша басқа медициналық ұйымға (балаларға медициналық көмек көрсететін стационар) ауыстырылған жағдайда, сондай-ақ жаңа туған нәрестенің құжаттамасында ФКУ-ға және туа біткен гипотиреозға тексеру үшін құрғақ қан дақтарының үлгілерін алу туралы ақпарат болмаған кезде (алу босандыру ұйымында жүргізілмеген) жаңа туған нәрестенің болу стационарында немесе медициналық-санитариялық алғашқы көмек (бұдан әрі - МСАК) ұйымдарында алғашқы патронаждық қарап-тексеру кезінде құрғақ қан дақтарының үлгілерін алу, фенилаланин мен ТТГ анықтауға талдау жүргізу үшін тасымалдау.
45. Фенилаланин мен ТТГ деңгейін анықтауға қан талдауы анализаторларда сертификатталған медициналық техниканы, шығыс материалдарын, медициналық бұйымдарды пайдалана отырып, флюоресценттік белгі әдістерімен жүргізіледі.
Баланың қанында тиреотропты гормон 9,0 mU/ml және одан жоғары, фенилаланин 2,1 mg/dL және одан жоғары болған кезде құрғақ қан дақтарының бастапқы үлгілерінен ре-тест жүргізіледі.
46. Зертханалық зерттеулердің барлық түрлерінің сапалы орындалуын қамтамасыз ету үшін сапаны зертханаішілік бақылау және ФКУ аурулары мен туа біткен гипотиреозды кеш анықтау (30 күннен кеш) немесе өткізіп жіберу жағдайларында зертханаішілік салыстырмалы сынақтар жүргізіледі.
47. Босандыру және МСАК ұйымдарының медицина қызметкерлері неонаталдық скрининг жүргізу туралы мәліметтерді медициналық құжаттамаға (МАЖ) енгізеді.
48. Үшінші кезеңде фенилаланин мен ТТГ жоғары деңгейі туралы ақпарат алғаннан кейін 48 сағаттан кешіктірмей МСАК ұйымының учаскелік дәрігері немесе орта медицина қызметкері ата-анасына немесе баланың басқа заңды өкіліне талдау нәтижелері және қан үлгілерін қайта алу қажеттігі туралы хабарлайды.
49. Жаңа туған нәрестеден қан үлгілерін қайта алу оның орналасқан жері бойынша амбулаториялық немесе стационарлық жағдайларда жүргізіледі, зертханаға жеткізу, талдау осы Қағидаларға 4-қосымшада келтірілген фенилаланин мен тиреотропты гормонды айқындауға жаңа туған нәрестелердің құрғақ қан дақтарының үлгілерін алу, таңбалау және тасымалдау алгоритміне сәйкес жүргізіледі. Нәтиже қан үлгісін жіберген медициналық ұйымға жіберіледі, ақпарат пациенттің бекітілген жері бойынша МСАК ұйымына беріледі.
50. Төртінші кезеңде жаңа туған нәрестеде фенилаланин немесе ТТГ деңгейі жоғары болған кезде МСАК ұйымының учаскелік дәрігері отбасына медициналық-генетикалық консультация беретін "Медициналық генетика" мамандығы бойынша дәрігерге жібереді.
51. "Медициналық генетика" мамандығы бойынша дәрігер басқа жағдайлармен дифференциалды диагностика үшін баланы толық тексеруге, оның ішінде тандемді масс-спектрометрия әдісімен қандағы фенилаланин мен тирозин деңгейін анықтауға жібереді және диагноз қояды.
52. ТТГ деңгейі жоғарылаған кезде учаскелік дәрігер "Туа біткен гипотиреоз" диагнозын клиникалық-биохимиялық верификациялау жүргізу үшін баланың бекітілген жері бойынша "Эндокринология" мамандығы бойынша дәрігерге жібереді.
53. "Медициналық генетика" мамандығы бойынша дәрігер босандыру және МСАК ұйымына осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес фенилкетонурия, туа біткен гипотиреоз бойынша алғаш анықталған қатер тобындағы бала туралы ақпаратты береді.
54. Медициналық ұйымдар ай сайын есепті айдан кейінгі айдың 1-күніне дейінгі мерзімде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес жаңа туған нәрестелерге неонаталдық скрининг жүргізу туралы ақпарат береді.
55. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары тоқсан сайын есепті кезеңнен кейінгі айдың 5-күніне дейінгі мерзімде жетекшілік ететін республикалық орталықтарға жаңа туған нәрестелерге неонаталдық скрининг жүргізу туралы ақпаратты жібереді, олар есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күніне дейінгі мерзімде жиынтық ақпаратты және талдамалық анықтаманы денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органға ұсынады.
| |
|
|
Скачать 0.66 Mb.