БАШЛАНГЫЧ СЫЙНЫФТА ТАТАР ТЕЛЕ ДӘРЕСЛӘРЕНДӘ ТЫҢЛАП АҢЛАУ КҮНЕКМӘЛӘРЕ БУЛДЫРУ. дипломная Мухарлямова. Башлангыч сыйныфта татар теле дреслренд тылап алау кнекмЛре булдыру эчтлек Кереш Беренче блек. Тылап алауга йртне теоретик нигезлре

• Название: Башлангыч сыйныфта татар теле дреслренд тылап алау кнекмЛре булдыру эчтлек Кереш Беренче блек. Тылап алауга йртне теоретик нигезлре
• Анкор: БАШЛАНГЫЧ СЫЙНЫФТА ТАТАР ТЕЛЕ ДӘРЕСЛӘРЕНДӘ ТЫҢЛАП АҢЛАУ КҮНЕКМӘЛӘРЕ БУЛДЫРУ
• Дата: 13.12.2022
• Размер: 0.83 Mb.
• Имя файла: дипломная Мухарлямова.doc
• Тип: Документы; #842441
• страница: 6 из 6

ЙОМГАК

Башлангыч сыйныфта татар теле дәресләрендә тыңлап аңлау күнекмәләре булдыру үзенчәлекләрен анализлаганнан соң, без түбәндәге нәтиҗәләргә килдек:

1. Әлеге тикшеренүләрнең темасы татар телен укытуның заманча методикасында актуаль булып тора, чөнки тыңлап аңлаудан башка аралашу мөмкин түгел. Тыңлап аңлауның мөһимлеген бәяләп бетермәү мәктәп укучыларының тел әзерлегенә тискәре йогынты ясарга мөмкин.

АЛГА ТАБА ДӨРЕСЛӘП ЯЗЫП ЧЫК.

Безнең максат – рус мәктәпләрендә укучы балалар өчен аудирование элиментын кулланып камил рәвештә авазларның дөрес әйтелешен үзләштерүгә материал туплау. Әлеге максат һәм бурычларга ирешү өчен эшнең фәнни нигезен Сафиуллина Ф.С., Харисов Ф.Ф., Асадуллин А.Ш., Юсупов Р.А. кебек галимнәрнең хезмәтләре тәшкил итте, бүгенге көндә актив эшләүче алдынгы укытучыларның (“Мәгариф”, “Фән һәм мәктәп” журналларыннан) мәкаләләре өйрәнелде, үзебезгә әһәмиятле мәгълүматлар тупланылды.

Минем өчен әлеге эш бик әһәмиятле булды. Бу хезмәт аша аудирование күнегүләренең сөйләм телен үстерүдә зур роль уйнавына төшендек, яңгыраган сөйләмне аңларга комачаулаучы кайбер сәбәпләрне ачыкладык, ишетеп аңлау механизмының ни рәвешле эшләвенә төшендек, бүгенге көндә рус балаларына татар телен укыту эчтәлегенә, тарихына күз салдык.

Татар телен рус балаларына укыту, М. Корбангалиев, Р. Газизов, А.Ш. Асадуллин, Р.А. Юсупов, Ф.С.Сафиуллина, Ф.Ф.Харисов, И.Л.Литвинов, К.С. Фәтхулова, Р.Р.Җамалетдинов, Р.З.Хайдарова, С.Х.Айдарова кебек галимнәрнең хезмәтләре бүгенге көндә рус телле укучыларга татар телен укутуда нигез булып тора. Әлеге тупланган мирас һәм соңгы елларда язылган хезмәтләр безгә укытуда юнәлеш кенә күрсәтеп калмыйлар, хәзерге заман шартларында камилләшкән яңа чаралар кулланып, рус балаларына татар теле укытуда зур ярдәм итәләр.

Ишетеп аңлау материалы конкрет булырга, күчерелмә мәгънәле сүзләр кертелмичә, образлы, озын булмавы шарт. Аңларга өйрәтү дәреснең “оештыру өлеше” дип аталган җиреннән башлана. Укытучы дәресне алып бару өчен кирәкле гыйбарәләрне кертеп җибәрү ярдәм итә. Татарча телдән сөйләмне өйрәтер өчен, тыңлау материалының үрнәк дәрәҗәсендә бирелүе, ягъни укытучының үз сөйләме, темпы булуы шарт.

Тыңлап аңлау күнекмәләре дәрестә кулланылырга, билгеле биремнәр үтәү белән кушылып китәргә мөмкин, чөнки алар укытучыга дәресне алып бару өчен кирәкле гыйбарәләрне кертеп җибәрергә, элек үтелгән материалны кабатларга мөмкинлек бирә, укучыларның хәтерен, игътибарын, фикерләү сәләтен үстерергә булыша.

Куелган проблемага карата теоретик, методик әдәбиятны өйрәнү, татар теле дәреслекләрен күзәтү нәтиҗәсендә түбәндәге фикерләргә килергә була:

1. 
   Татар мәктәбенә бала туган (татар) телендә сөйләм үзләштерү остылыгы һәм күнекмәләре белән коралланып килә, ә рус телендә сөйләшүче балаларны татар теле дәресләрендә татар сөйләмен тыңларга һәм аңларга, татарча сөйләшергә өйрәтергә кирәк. Программаларда билгеләнгән лексик һәм грамматик минимум, анда күрсәтелгән аралашу тирәлеге чикләрендә татар телен практик файдаланырга өйрәтү рус телле укучыларны татар теленә өйрәтүнең төп бурычы булып тора.
   

Икенче телне өйрәнү бала чакта туган телне үзләштерү кебек, ягъни сөйләмне гамәли кулланганда, ихтыярдан тыш аң белән эшләнә. Чит сөйләмне үзләштерү өйрәнелә торган телнең лексик һәм грамматик кагыйдәләрен максатчан беркетү процессы ул. Яңа тел үзләштерү бары тик бүгенге психология казанышлары белән гамәли сөйләмнең нисбәте дөрес булганда гына мөмкин.

2. 
   Башлангыч сыйныф укучысының психологик портреты эмоциональ төс белән характерлана. Бу яшьтәге балалар өчен эмоциональлек, импульсивлык, гамәлләр турында уйланмау, ихтыяр көче җитмәү кебек характеристикалар хас. Күпчелек очракта, бу сыйфатлар үсә төшә юкка чыга, чөнки алар шәхеснең формалашкан характеры түгел, ә типологик тәртип кенә була.
   

Кече яшьтәге укучыларның нерв системасы шактый пластик, шуңа күрә башлангыч сыйныф укучыларына белем бирүнең төрле ысуллары белән йогынты ясарга мөмкин. Башлангыч сыйныф укучылары өчен олылар (ата-аналар һәм укытучылар), һичшиксез, зур әһәмияткә ия, шуңа күрә балаларга яхшы үрнәк күрсәтү, дөрес әдәбият укырга, игелекле, гыйбрәтле фильмнар һәм мультфильмнар карау бик мөһим. Башлангыч сыйныф укучыларына чит телләрне өйрәтү процессында да аудиоязмалар, текстлар дөрес сайланылган булырга тиеш. Аларның фонетик тышчасы гына түгел, ә эчтәлеге дә зур әһәмияткә ия.

3. 
   Аудиоязмалар, текстлар белән эш укучыны тыңлап аңларга өйрәтү аша сөйләмгә алып чыга. Татар телен чит тел буларак өйрәнүче балаларга текстларны тыңлап аңлауга булышкан биремнәрнең төрлелеге әһәмиятле, алар үзләштерелүче материалны һәм чит телне өйрәнү процессын җиңеләйтә. Текстларны тыңлап аңлау аша укучыларда сүз сәнгатен өйрәнүгә нигез салына, сөйләм культурасы булдыруга ирешелә. Бала текстны тыңлап аңлау аша мәгълүмат чыганагы белән генә түгел, бәлки әхлакый һәм эстетик ләззәт алу чарасы булуына да төшенә.
   

Укучы тыңлап аңлау аша милли әдәбият үзенчәлекләрен тоярга, әсәргә карата үз бәясен белдерергә тиеш була. Гомумән, чит телне укытуны камилләштерүнең чикләре юк, фәкать эзләнергә, яңалыкка омтылырга, билгеләнгән максатка кыю барырга гына кирәк.

4. 
   Күргәнебезчә, тыңлап аңларга өйрәтү чаралары һәм күнегүләре төрле уку максатларынаирешергә ярдәм итә. Моннан тыш, тыңлап аңларга өйрәнү процессы укучы өчен дә, укытучы өчен дә мавыктыргыч шөгыльгә әйләнә; дәреслек, китап, тавыш тыңлау аппаратлары, укучы һәм укытучы белән хезмәттәшлектән канәгатьләнү алуга китерә.
   

Тыңлап аңлау материалы конкрет булырга, күчерелмә мәгънәле сүзләр кертелмичә, образлы, озын булмавы шарт. Аңларга өйрәтү дәреснең “оештыру өлеше” дип аталган җиреннән башлана. Укытучы дәресне алып бару өчен кирәкле гыйбарәләрне кертеп җибәрү ярдәм итә. Татарча телдән сөйләмне өйрәтер өчен, тыңлау материалының үрнәк дәрәҗәсендә бирелүе, ягъни укытучының үз сөйләме, темпы булуы шарт.

Тыңлап аңлау күнекмәләре дәрестә кулланылырга, билгеле биремнәр үтәү белән кушылып китәргә мөмкин, чөнки алар укытучыга дәресне алып бару өчен кирәкле гыйбарәләрне кертеп җибәрергә, элек үтелгән материалны кабатларга мөмкинлек бирә, укучыларның хәтерен, игътибарын, фикерләү сәләтен үстерергә булыша.

Йомгак итеп, шуны әйтер идек: укучыларга тыңларга тәкъдим ителгән текстларның стиль һәм тематика буенча төрлелеге телне өйрәнүчеләрдә кызыксыну уята, телнең камиллеген һәм байлыгын күрсәтүдә дә оптималь чара булып тора.

ФАЙДАЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ ИСЕМЛЕГЕ

Норматив документлар

1. 
   Приказ Минобрнауки России от 08.06.2015 № 576 «О внесении изменений в федеральный перечень учебников, рекомендуемых к использованию при реализации имеющих государственную аккредитацию образовательных программ начального общего, основного общего, среднего общего образования, утвержденный приказом Министерства образования и науки Российской Федерации от 31 марта 2014 г. №253»
   
2. 
   Приказ Минобрнауки РФ от 17.12.2010 №1897 (в ред. от 31.12.2015) “Об утверждении федерального государственного образовательного стандарта основного общего образования”
   
3. 
   Приказ МОиН РТ от 24.02.2014г №933/14 “Об утверждении примерных программ учебных предметов “Татарский язык” и “Татарская литература” для основного общего и среднего общего образования”.
   
4. 
   Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1-11 нче сыйныфлар) Төзүче-авторлар: Р.З. Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева, 2014. БУ СОҢГЫ ПРОГРАММАМЫ??? СОҢГЫ ПРОГРАММАНЫ КУЕГЫЗ!
   
5. 
   Федеральный государственный образовательный стандарт основного общего образования, утверждённый Приказом Министерства образования и науки Российской Федерации от 17.12.2010 года No 1897 (с изменениями в ред. Приказа Минобрнауки РФ от 29.12.2014 г. No1644, от 31.12.2015 г. No1577).
   

Методикхезмәтләр

6. 
   Аркусова И. В. Современные педагогические технологии при обучении иностранному языку (структурно-логические таблицы и практика применения); НОУ ВПО МПСИ –Москва, 2012. – 128 c.
   
7. 
   Харисов Ф.Ф. Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре / Ф.Ф. Харисов ФАМИЛИЯ ИКЕ ТАПКЫР КАБАТЛАНМЫЙ. ЧИСТАРТЫП ЧЫГЫГЫЗ ЯМЕ. – Казан: Мәгариф, 2002. – 367 б. ФӘННИ ХЕЗМӘТЛӘРГӘ КЕРТ
   
8. 
   Хуҗиәхмәтов Ә. Н. Педагогик технологияләр: Югары һәм махсус урта уку йортлары өчен уку ярдәмлеге: 2 китапта.1 нче китап / Ә.Н. Хуҗиәхмәтов. – Казан: Мәгариф, 2008. – 368 б. ФӘННИ ХЕЗМӘТЛӘРГӘ КЕРТ
   

Фәннихезмәтләр

Татар телендә

9. 
   Әсәдуллин A.Ш., Юсупoв Р.A. Рус телендә сөйләшүче бaлaлaргa тaтaр теле укыту метoдикaсы нигезләре / A.Ш.Әсәдуллин, Р.A.Юсупoв. – Кaзaн: Мәгaриф, 1998. – 149 б.
   
10. 
    Вәлиевa Ф.С. М.Х. Кoрбaнгaлиевнең тaтaрлaргa һәм тaтaр булмaгaннaргa тaтaр теле укыту буенчa метoдик системaсы: Дис. кaнд. пед. нaук. – Кaзaн, 1951. – 286 б.
    
11. 
    Гaзизoв Р.С., Кoрбaнгaлиев М., Бәдигый Х. Кoмплекс системaсындaaнa теле укыту юллaры / Р.С.Гaзизoв, М.Х.Кoрбaнгaлиев, Х.Бәдигый. – Кaзaн: ТМХК, 1926. – 63 б.МОНДЫЙ ИСКЕ ХЕЗМӘТЛӘРНЕ КУЙМАГЫЗ ЯМЕ. БУ ӨЛКӘДӘ БИК КҮП ЯҢА ХЕЗМӘТЛӘР БАР БИТ. ЯҢАЛАРЫН КУЕЫЗ ЯМЕ .
    
12. 
    Йосыпова И. Тыңлап аңлау күнегүләре: Казан, “Мәгариф” журналы, 2008.-22бит. ДӨРЕС ИТЕП ФОРМАЛАШТЫРЫГЫЗ
    
13. 
    Сaбирoв Р. A. Рус бaлaлaрынa тaтaр телен укыткaндa яңa лексикa үзләштерү мәсьәләләре. – Кaзaн: Тaтaрнaмә, 2007. – 44 с.
    
14. 
    Сабирова И. Телгә өйрәтү алымнары: Казан, “Мәгариф” журналы, 2012. -22бит. ДӨРЕС ИТЕП ФОРМАЛАШТЫРЫГЫЗ
    
15. 
    Сaфиуллинa Ф.С. Тaтaр теленә өйрәтүнең фәнни-метoдик нигезләре / Ф. С. Сaфиуллинa. – ТР “Хәтер” нәшрияты, 2001. – 432 б.
    
16. 
    Фәтхуллoвa К.С., ЮсупoвaA.Ш., Денмөхәммәтoвa Э.Н. Тaтaрчa сөйләшәбез, укыйбыз, язaбыз. – Уртa дәрәҗә. Кaзaн: Хәтер, 2015. – 147 б. БУ БИТ ДӘРЕСЛЕК, ФӘННИ ХЕЗМӘТ ТҮГЕЛ. МОННАН АЛЫП ТАШЛАГЫЗ ЯМЕ.
    
17. 
    Фәтхуллова К.С. Диалогик сөйләмгә өйрәтү алымнары / К.С.Фәтхуллова // Мәгариф. – 2001. – № 3. – 33-35 6.
    
18. 
    Фәтхуллова К.С., Юсупова Ә.Ш., Денмөхәммәтова Э.Н. Татарча сөйләшик //Давайте говорить по-татарски. – Казан: Татар.кит.нәшр., 2012. – 311 б. БУ БИТ ДӘРЕСЛЕК, ФӘННИ ХЕЗМӘТ ТҮГЕЛ. МОННАН АЛЫП ТАШЛАГЫЗ ЯМЕ.
    
19. 
    Фәтхуллова К.С. Тел аралашу чарасы булсын: Казан, “Мәгариф” журналы, 2009.-21 бит.
    
20. 
    Хәсәнова М.К. 3 нче класста уку һәм сөйләм үстерү дәресләре. Казан.Татарстан китап нәшрияты, 1991.- 136б. ДӨРЕС ИТЕП ФОРМАЛАШТЫРЫГЫЗ
    
21. 
    Хaрисoв Ф.Ф. Тaтaр телен чит тел булaрaк өйрәтүнең фәнни-метoдик нигезләре / Ф. Ф. Хaрисoв. – Кaзaн: Мәгaриф, 2002. – 397 б.
    
22. 
    Хәйдәрова Р.З. Рус телендә сейләшүче балаларга татар теле укыту: Укытучылар өчен методик кулланма / Р.З. Хәйдәрова, Н.Г.Галиева. – Казан: Мәгариф, 1999. – 103 б.
    
23. 
    Шәрифуллина Д.Р. Сөйләм эшчәнлегенең бер төре буларак тыңлап аңлауга өйрәтү // Межвузовская научная студенческая конференция «Проблемы истории и теории тюркских и финно-угорских языков» (Казань, 26–28 октября 2004 года): Сборник докладов. ‒ Казань: Казанский государственный университет им. В.И. Ульянова-Ленина, 2004. ‒ Б. 82-84.
    
24. 
    Шәрифуллина Д.Р. Мәктәп укучыларының тыңлап аңлау күнекмәләрен үстерү // Ученые записки ‒ 2006: сборник. ‒ Казань: Изд-во Казанск. Гос. Ун-та, 2007. ‒ Б. 489-494.
    
25. 
    Юсупов Р.А. Рус мәктәбендә татар теленә өйрәтү мәсьәләләре: Казан, “Мәгариф” журналы, 2009.-24 бит. ДӨРЕС ИТЕП ФОРМАЛАШТЫРЫГЫЗ
    

Рус телендә

26. 
    Ахметзянова Н.В. Психолого-педагогическая характеристика младшего школьника: Методическое пособие. – Казань, 2012. – 91 с.
    
27. 
    Асадуллин А.Ш., Юсупов Р.А. Татарский язык в русскоязычной аудитории. – Казань: Мәгариф, 1995. – с. 205.??? БУ НӘРСӘ?
    
28. 
    Беляев Б.В. Психологические основы обучения русского языка в национальных школах // РЯНШ. – 1992. – №3. – С. 12-18.
    
29. 
    Выготский Л.С. Мышление и речь / Собр. соч. – М., 1982 – Т. 6 Выготский Л. С. Проблема возрастной периодизации детского развития // Вопросы психологии. – 1972 – №2. – 114с.
    
30. 
    Гальскова Н.Д., Гез Н.И. Теория обучения иностранным языкам. – М.: Академия, 2006. – С. 237-245. 
    
31. 
    Жинкин Н.И. Речь как проводник информации / [Предисл. Р.Г. Котова, А.И. Новикова] – М.: Наука, 1982. – с. 159. .??? БУ НӘРСӘ?
    
32. 
    Зайцев В.С. Современные педагогические технологии: уч.пособие. – В 2-х книгах. – Книга 1. – Челябинск, ЧГПУ, 2012. – 411 с.
    
33. 
    Замалетдинов Р.Р. Лингводидактические основы обучения чтению татарском языке учащихся начальных классов русских школ. – Казань: Мәгариф, 1999. – 169 б.
    
34. 
    Информационно-коммуникационные технологии в преподавании иностранных языков. Министерство образования и науки РФ, НОПрил, МГУ-СУНИ, ЦДО на ФИЯ МГУ им. М. В. Ломоносова. – Москва: МГУ, 2004. БИТЕ???
    
35. 
    Карамышева Т.В. Изучение иностранных языков с помощью компьютера. В вопросах и ответах. – Спб.: Издательство «Союз», 2001. – 192 с., С. 27-38. .??? БУ НӘРСӘ?
    
36. 
    Коломийцева Н. В., Сизова Ю. С. Эффективность использования отдельных аутентичных видеоматериалов канала YouTube в обучении иностранному языку // Педагогика высшей школы. – 2016. – №1. – С. 87-94.
    
37. 
    Любина Г.А. Работа с родителями в Монтессори-группе (из опыта работы) / Г.А.Любина. – М.: ММЦ, 1995. – 40 с.
    
38. 
    Маслыко E.А, Бабинская П.К, Будько А.Ф, Настольная книга преподавателя иностранного языка: Справ. пособие. – Мн.: Выш.шк., 2014. – 522 с.
    
39. 
    Педагогика: педагогическое наследие / И.Г.Пестагоцци, Я.А.Каменский, Дж.Локк, Ж.-Ж.Руссо. – М.: Педагогика, 1987. – 496 с.
    
40. 
    Харисов Ф.Ф. Обучение устной речи: лингв. основы первоначального обучения татарской устной речи в русской школе. – Казань: Магариф, 1999. – 175 с.
    
41. 
    Харисов И.М. Методика обучения татарскому произношению учащихся начальных классов русских школ. – Казань: Магариф, 2000. – 167 с.
    
42. 
    Шарифуллина Д.Р. Направленность обучения аудированию на уроках татарского языка в начальной школе // IV Международные Бодуэновские чтения (Казань, 25-28 сентября 2009 г.): труды и материалы: в 2 т. ‒ Казань: Казан. гос. ун-т, 2009. ‒ С. 193-195.
    
43. 
    Эшбоева Д. А., Ашурбоева М. Р. Сущность и классификация «аутентичных материалов» // Молодой ученый. – 2014. – №10. – С. 454–456.
    

Электрон ресурслар

44. 
    Малыгина Е. В. Комплекс упражнений для обучения аудированию / Е. В. Малыгина. — Текст: непосредственный // Молодой ученый. — 2010. — № 7 (18). — С. 283-287. — URL: https://moluch.ru/archive/18/1824/ (дата обращения: 21.05.2021).
    
45. 
    Мехтиханлы С. Г. Связь аудирования как речевой деятельности с говорением в обучении русскому языку как иностранному в иранской аудитории / СевинджГабильМехтиханлы. — Текст: непосредственный // Образование и воспитание. — 2016. — № 5 (10). — С. 158-162. — URL: https://moluch.ru/th/4/archive/48/1700/ (дата обращения: 11.05.2021).
    
46. 
    Нуруллина Л.Х. Использование современных инновационных подходов к преподаванию татарского языка и литературы [Электронный ресурс]: режим доступа: // conf.knitu.ru: (дата обращения: 19.04.2021).
    
47. 
    Шишкина И. В., Пахоменко Е. П. Методы и приёмы работы с текстом на уроке иностранного языка [Электронный ресурс]: режим доступа: http://www.rusnauka.com/3_SND_2010/Philol ogia/58359.doc.htm(дата обращения: 01.05.2021).
    

Чыганаклар

45. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 1 нче сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сейләшүче балалар өчен) / К.С.Фәтхуллова. – Казан: Тат. кит. нәшр., 2013. – 195 б.

46. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 2 нче сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сейләшүче балалар өчен) /К.С. Фәтхуллова. – Казан: Тат. кит, нәшр., 2013. – 160 б.

47. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 3 нче сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сейләшүче балалар өчен) /К.С.Фәтхуллова. – Казан: Тат. кит. нәшр., 2013. – 150 6.

48. Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 4 нче сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сейләшүче балалар өчен) /К.С.Фәтхуллова. – Казан: Тат. кит. нәшр., 2014. – 175 б.

49. Хәйдәрова Р.З., Галиева Н.Г. Күңелле татар теле. Дүртьеллык башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 1 нче сыйныфы өчен татар теле һәм әдәби уку дәреслеге (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). – Казан: Татармультфильм, 2013. – 109 б.

50. Хәйдәрова Р. З., Гыйниятуллина Л.Ә. Татар теле. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту. 2 нче сыйныф өчен дәреслек. – Казан, “Мәгариф” нәшрияты, 2013. – 129 б.

51. Хәйдәрова Р.З., Әхмәтҗанова Г.М., Гыйниятуллина Л.Ә. Күңелле татар теле. 3 сыйныф: рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен д-лек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен). 2 кисәктә. – Казан: Татармультфильм, 2013. – 1 нче кисәк. – 102 б.: рәс б-н.; 2 нче кисәк. –а 108 б.

52. Хәйдәрова Р.З., Әхмәтҗанова Г.М., Гыйниятуллина Л.Ә. Татар теле. 4 сыйныф: рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен д-лек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен). 2 кисәктә. – Казан: Татармультфильм, 2014. – 1 нчекисәк. – 152 б.; 2 нче кисәк. – 128 б.