База данных. пособие. Ермагамбетова т. С
 Скачать 228.1 Kb.
|
|
КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ БАИШЕВ УНИВЕРСИТЕТ ЕРМАГАМБЕТОВА Т.С. Сандық өндіріс технологиясы ОҚУ ҚҰРАЛЫ Актобе, 2021 ББК ауыл шаруашылық және экология кафедрасының аға оқұытушысы Пікір білдірушілер: Алиева А.М. а.ш.ғ.к., Баишев университетінің" Ауыл шаруашылық және экология" кафедрасының аға оқұытушысы Жаксылыков Б. - главный агроном-семеновод, ТОО «Актюбинская сельскохозяйственная опытная станция» Буктыбаева А.Б. Голландық және казіргі кездегі прогрессивтік технологиялар: Оқу құралы/ Буктыбаева А.Б. – Актобе : Баишев Университет, 2021. Оқу құралында картоптың ауылшаруашылық технологиясы мәселелері қарастырылған. Шетелде және Қазақстанда картоп өсірудің тарихи мәліметтері келтірілген. Картоптың сорттары мен өсу жағдайларына сипаттама беріледі. Картоп өсірудің прогрессивті ауылшаруашылық әдістері мен инновациялық технологиялары қарастырылған "Голландық және басқа да перспективалы заманауи технологиялар" пәнін білу жемісті шығармашылық белсенділік үшін қажет және картоп өсірудің заманауи перспективті технологиялары мен оларды өсіру шарттары туралы заманауи ғылыми түсінік алуға мүмкіндік береді. Оқу құралы ауыл шаруашылығы бағытындағы жоғары оқу орындарының оқытушылары мен студенттеріне, өсімдік шаруашылығы және ауыл шаруашылығы саласындағы мамандарға ,сондай-ақ ауыл шаруашылығы өндірісіне қызығушылық танытатын қалың оқырманға ұсынылды. © Буктыбаева А.Б., 2021 © Баишев Университет, 2021 г. МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ Картоп-Қазақстан Республикасындағы маңызды ауыл шаруашылығы дақылдарының бірі. "екінші нан"деп аталды. Картоп-Әмбебап пайдалану мәдениеті. Картоп түйнектерінде орта есеппен 14-тен 22% - ға дейін крахмал, 2-3% ақуыз бар. Картоп спирті фармацевтика, парфюмерия және ликер-арақ өнеркәсібінде әлі де қажет. Крахмал кондитерлік өнімдерде, тоқыма және шұжық өндірісінде қолданылады. Аспазшылар 200-ден астам картоп тағамдарын біледі. Картоптың жемдік өсімдік ретінде маңызы зор. Бұл шошқалардың жемшөп рационындағы негізгі компонент, сүтті мал мен құс етін тамақтандыру үшін қолданылады. 1 кг картоптың құрамында 0,3 Жем бар. бір.мал азығына өнеркәсіптік өндіріс қалдықтары да қолданылады: целлюлоза (крахмал өндірісі) және барда (алкоголь өндірісі). Республика мен облыстың топырақ-климаттық жағдайы мәдениеттің биологиялық ерекшеліктеріне сәйкес келеді. Географиялық орналасуы, баға мен сапаның арақатынасы, сұраныстың болуы ТМД елдерінің нарықтарындағы басқа жеткізушілермен бәсекелесуге мүмкіндік береді. Ақтөбе облысының агроклиматтық әлеуеті кем дегенде 25-35 т/га картоп дақылын алуға мүмкіндік береді, алайда бұл дақылдың өнімділігі әлі де төмен және 15-20 т/га аспайды, ал көптеген сорттардың сапасы нарық талаптарына сәйкес келмейді. Картоптың өнімділігін арттыруға және сапасын жақсартуға әсер ететін маңызды факторлардың бірі-картоп өсірудің инновациялық технологиясын қолдану. Қазіргі заманғы технология-бұл топырақтың құнарлылығын сақтау және энергия ресурстарын оңтайлы пайдалану кезінде максималды өнім алу үшін қатаң белгіленген ретпен орындалатын ұйымдастырушылық, агротехникалық және технологиялық шаралар кешені. Картоптың қоршаған орта факторларына үлкен сезімталдығы оны өсірудің әртүрлі технологияларының болуын түсіндіреді, олардың ішінен тек белгілі бір топырақ-климаттық жағдайларда жақсы көрінеді. Әр түрлі технологияларды қолдану кезінде картоптың жоғары өнімділігін алудың негізгі факторлары келесідей механикалық құрамы бойынша оңтайлы топырақ таңдау; оңтайлы предшественниктерді таңдау; ең жақсы сорттардың жоғары сапалы тұқымдық материалын пайдалану жеткілікті және теңдестірілген тыңайтқышпен қамтамасыз ету прогрессивті өңдеу әдістерін қолдану арқылы топырақтың оңтайлы су-физикалық қасиеттерін құру; картопты зиянкестерден, аурулардан және арамшөптерден тиімді қорғау. Ғылыми зерттеулер мен тәжірибе көрсеткендей, картоп өсірудің әртүрлі әдістері түйнектерден бірдей жоғары өнім алуға мүмкіндік береді. Оңтайлы технологияны таңдау мамандардың технологиялық біліктілігінің нәтижесі, ал критерий-экономикалық тиімділік. Ол топырақтың механикалық құрамымен, ауа-райы жағдайымен, сорттық құрамымен, ластану сипатымен және басқа факторлармен анықталады. Мамандардың жоғары технологиялық біліктілігі мәдениеттің биологиялық ерекшеліктерін білу және технологияның жекелеген элементтерінің өсімдіктердің өсуі мен дамуына әсер ету тетіктерін түсіну негізінде қалыптасады. Кейбір проблемалар мен олардың шешімдері осы Нұсқаулықта көрсетілген | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||