все тесты микр. Микра 80. Сибирская язва относится к роду
 Скачать 2 Mb.
|
9. Сальмонеллалар: қасиеттері, жіктелуі, зертханалық диагностикасы.Жіктелуі мен номенклатурасы 1987 жылға дейін әртүрлі ғалымдармен өзгертіліп, қарастырылып келді. Іш сүзегі мен А және В парасүзектері – сәйкесінше Salmonella typhi, Salmonella раrаtyphi, Salmonella schottmuelleri тудыратын жұқпалы аурулар, олардың патогенетикалық және клиникалық белгілері ұқсас, ішектің лимфа жүйесінің зақымдалуымен, айқын интоксикациямен сипатталады. Таксономиясы. Тұқымдастығы: Enterobacteriaceae Туыстастығы: Salmonella Typi: Salmonella typhi; Salmonella paratyphi A, B, S Іш сүзегі мен А және В парасүзек қоздырғыштары Enterobacteriaceae тұқым-дастастығына, Salmonella туыстастығына жатады. Жалпы салмонеллалардың 2000-нан астам түрлері бар. Морфологиясы мен тинкториалдық қасиеттері. Салмонеллалар өте ұсақ, грам теріс. Ұшы жұмырланған таяқшалар. Жағындыда шашыранды орналасқан. Спора түзбейді, микрокапсуласы бар. перитрихтар. Ферменттік белсенділігі. Салмонеллалардың биохимиялық белсенділігі айтарлықтай жоғары, бірақ E.coli-ға қарағанда ферменттер жиынтыгы аз, мысалы, лактозаны ыдыратпайды. S.typhi белсенділігі парасүзек қоздырғыштарына қарағанда төмендеу, ол бірқатар көмірсуларды газ түзбей ыдыратады. Күкірт сутегін түзеді, ал индолды түзбейді. Антигендік қасиеті. Салмонеллалардың антигендік құрылымы күрделі, мозайкалы, вориабельдi. 0-және Н- антигендері немесе рецепторлары бар. Ф.Кауфман және П.Уайт салмонеллалардың антигендік құрылымы бойынша жіктелуін ұсынды, оның негізіне O-антигеннің құрылымы кіреді. Топтасқан деп аталатын жалпы O-антиген рецепторы бар салмонеллалардың барлық түрлері бірнеше топқа біріктірілген. Қазіргі уақытта мұндай топтардың саны 65-ке жуық. Жіктелуде H-антигеннің құрылымы да көрсетілген. Салмонеллалардың кейбір түрлері, соның ішінде S.typhi беткейлі, полисахаридті Vi-антигенге ие – бұл бактериялардың фагоцитозға тұрақтылығымен байланысты вируленттік антигені. 29. Микобактериялар: жіктелуі, морфологиясы, зертханалық диагностикасы.Mycobacteriaceae тұқымдастығының Mycobacterium туыстастығына (грек сөзі «myces» — саңырауқұлақ, «bacteria» - таяқша) 160 астам микобактериялар түрлері кіреді. Бұл полиморфты, тік немесе сәл иілген және тармақталған таяқшалар. Мицеллий секілді жіптер түзуі мүмкін, олары коктар мен таяқшаларға бөлінеді. Микобактериялардың ерекше қасиеті – қышқылға, спиртке, сілтіге тұрақты болуы. Бұл липидтердің көп мөлшерінің жасуша қабырғасында орналасуына байланысты. Олар анилин бояуларымен қиын боялады, мысалы Грам әдісімен – бояғанда әлсіз грам оң. Қозғалмайды, спора, капсула түзбейді. Аэробтар немесе факультативті анаэробтар. Өсуі баяу немесе өте баяу. Каталаза және арилсульфатаза өндіреді. Лизоцимге тұрақты. Халықаралық жұмыс тобының ұсынысы бойынша Mycobacterium туыстастығына жататын барлық микобактерияларды 3 топқа бөледі: 1. Баяу өсетіндер, олар температура мен қоректенудің қолайлы жағдайында тығыз қоректік орталарда 7 және одан да астам тәуліктен кейін көрінетін колониялар түзетін микобактериялар (М.tuberculosis, M.bovis, М.africanum, M.avium, M.cansasi, M.marinum, M.simia, М.gastrii ж.т.б.). 2. Жылдам өсетіндер, олар температура мен қоректенудің қолайлы жағдайында тығыз қоректік орталарда 7 тәулікке дейін көзге көрінетін колониялар түзетін микобактериялар (М.phlei. M. accae, М.diernhoferi, M.smegmatis және т.б.). 3. In vitro-да дақылданбайтын немесе ерекше қоректік орталарды қажет ететін микобактериялар (M.leprae, M.lepraemurium, M.haemophylium). Осы микроорганизмдер микобактериялық инфекциялардың қоздырғыштары болып келеді: туберкулез, алапес (лепра), микобактериоздар. Таксономиясы. Тұқымдастығы: Mycobacteriaceae Туыстастығы: Mycobacterium Түрі: М.tuberculosis (негізгісі) Туберкулез (tuberculosis; латынша tuberculum — төмпешік) - микобактериялар туғызатын жұқпалы ауру, әр түрлі ағзалар мен жүйелерді (өкпе, ас қорыту, зәр шығару жолдары, тері, сүйек, және т.б.) зақымдаумен сипатталады. Қазіргі кезде туберкулез қоздырғыштары М. tuberculosis complex тобын құрады: М.tuberculosis- адамдық түрі, 80-85% жағдайда туберкулез тудырады; М.Боvis- өгіздік түрі, 10-15% жағдайда кездеседі, (пиразинамидқа төзімділік көрсетеді); М.africanum- африкалық тип, 90% жағдайда Оңтүстік Африканың елінде кездеседі (тиоцетазонға төзімділік көрсетеді); М.tuberculosis microti (М.microti)- тышқандық типі, адамдарда сирек кездеседі; М.avium- құстық типі, иммунды тапшылықпен ауыратын адамдарда кездеседі. Туберкулез қоздырғышын Р. Кох (1882) ашқан. Осы қоздырғышты ашқаны үшін Р.Кохқа 1911 жылы Нобель сыйлығы тағайындалды. Морфологиясы және тинкториалдық қасиеттері. Ұзын, аздап иілген, грам оң, қозғалмайтын, спора және капсула түзбейтін, Циль-Нильсен әдісімен боялатын таяқшалар. Электронды микроскоппен зерттегенде М.tuberculosis-те микрокапсула, көп қабатты жасушалық мембрана, цитоплазма – қосындылары (вакуольдар, рибосомалар,) және ядролық субстанция табылды. М.tuberculosis сыртқы ортаның әсерінен өзгергіштікке ие. М.tuberculosis полиморфты, ол - актиномицеттер сияқты жіп, дәндік, кокк тәрізді, L-пішінді, фильтрден өтетін және ультра ұсақ және басқа түрлер түзей алатындығымен байланысты. Полиморфизмі антибактериальдық препараттарды ұзақ уақыт пайдаланғанда да көрініс береді. Өзгергіштіктігінің тағы бір түрі туберкулезге қарсы препараттарға төзімділік пайда болуында. М.tuberculosis-тің антибиотиктерге төзімділігі плазмидті (R-плазмида) және хромосомды (гендегі өзгергіштік) болады. Антибиотиктерғе резистенттілігі бойынша М.tuberculosis: -монорезистентті: бір препаратқа; -полирезистентті: екі немесе одан көп препараттарға; -көп дәрілік резистентті: кем дегенде изониазид пен рифампицинге; -поливалентті: барлық туберкулезге қарсы препараттарға деп бөлінеді. Емдеген кезде олар организмде жылдам пайда болады, дегенмен, макрофагтардың ішінде ұзақ уақыт персистенцияланады. Соның нәтижесінде туберкулезге қарсы стерилді емес иммунитет қалыптасады. Туберкулез таяқшасының құрамында микол қышқылы, липидтер, майлы-балауызды заттар көп болғандықтан бірнеше қасиеттерге ие болады: әдеттегі бояулармен бояғанда тинкториалдық қасиеттері төмен; сыртқы ортаның факторлары қышқыл, сілті, кептіру, дезинфектанттарға төзімді келеді. Морфологиялық варианттарының пайда болуын туберкулезге микробиологиялық диагноз қою және емдеу кезінде ескеріп отыру қажет. М.tuberculosis-тің ең негізгісі микроскопияллық зерттеу әдісі, ол үшін патологиялық материалдан жағынды дайындап, оны Циль-Нильсен әдісімен бояйды. Ең бастысы жағындыны карбол фуксинімен бояп, 5% күкірт қышқылымен өңдеп, 0,3% метилен көгімен соңынан бояйды. Препараттарды иммeрcиялы жүйемен зерттейді. Қышқылға төзімді бактериялар қызыл түске, қалғандары көк түске боялады. М.tuberculosis-тің қышқылға төзімділігі екі қасиетімен байланысты: бояғыш заттарды нашар қабылдауы, ал кейбір бояғыштарды сіңірген соң қышқылмен, сілтімен, спиртпен өңдегенде түсін тұрақты сақтай алауы. Микобактериалардың осы қасиеттерінің маңызы өте зор, зерттейтін әдістердің барлығы осыған негізделеді (бактериоскопиялау, дақылдандыру, идентификациялау). Фильтрден өтетін ультра ұсақ пішінді микобактериялар туберкулездің созылмалы, каверна орналасқан деструкциялық түрлерінде және миллиарлы туберкулез кезінде бөлінеді, «қышқылға тұрақты емес» көгілдір варианттары сүйек туберкулезінің жабық ошақтарынан бөлінеді. Ал енді L-пішінді микобактериялар – көрініссіз, баяу, әлсіз дамитын науқастрдан бөлінеді. Фильтрлі, ультрамайда L-пішінді түрлері плацента арқылы және гематоэнцефалды кедергілерден өте алады. М.bоvіs — қысқа, жуан дәнді таяқшалар. Қолайлы биологиялық үлгі – орқояндар. М.africanum — жұқа, ұзын таяқшалар. Қарапайым қоректік орталарда өседі. Ерекшелігі-қолайлы температурасы 40-42°C. Адам үшін патогенділігі төмен. М.tuberculosis-тің вирулентті штамы тығыз ортада R-колония түзеді. Микробиологиялық диагноз қою. Туберкулезге зертханалық диагноз қою микробиологиялық әдістеріге сүйенеді, ал жарыктык және люминесценттік микроскопта зерттеу; бактериологиялық немесе дақылдык әдіс, биологиялық әдіс. Оған қоса микробтың өсуін анықтайтын раднометрикалық әдіс, ПТР қолданылады. Зерттеуге алынған материалды қақпағытыгыз бұралып жабылатын стерильді контейнерлерге жинайды. Ол қақырык, аспират, бронх пен асқазанның шайындысы, экссудаттар, операциядан кейінгі материалдар болуы мүмкін. Материалды зертханаға жеткізу кезінде күн сәулесінен, ыстықтан қорғау керек. 48 сағаттың ішінде зертханаға материал жеткізілсе оған консерванттар қажет емес. Туберкулезбен біріншілік жұқтырылғандарды туберкулинмен қойылған реакция нәтижесі терістен оңға айналған кезде (туберкулиндік сезімталдық «виражы») қорытынды диагноз қоюды бастайды. Бактериоскопиялық зерттеу. Бұл ең негізгі және кең таралған әдіс. Оның ерекшелігі қарапайым және тез нәтиже беруінде. Бірақ оның мүмкіндігі төмен. Жасалған жағындыдан бірен-саран микобактерияларды көрінуі мүмкін, ал көп бактериялар көру үшін 1 мл материалда 10 мыңнан 100 мың бактерия жасушалары болуы керек. Сол үшін бактериялар аз деген заттарға «байыту» әдістері қолданылады. Зерттелетін заттарды «байыту» үшін әр түрлі әдістер, соның қатарында центрифугалау әдісі,қақырықты гомогенизациялау, флотациялау қолданады. Микроскопиялық зерттеу жүргізгенде екі әдіс қолданылады: бірішісі тікелей микроскопиялау әдісі, ол өңделмеген заттан (ірің немесе қақырық түйіршігінен) жағынды дайындау; екіншісі себуге өңделген заттың тұнбасынан жағыңды дайындау. Дайын болған жағындыларды 15-30 минут бөлме температурасында кептіреді. Кепкен соң үш рет жалын үстінен өткізеді, фиксациялайды. Қышқылға төзімді микобак- терияларды Циль-Нильсен әдісімен бояйды. От және фенолмен (карбол қышқылы) бірдей әсер етудің салдарынан, анилинді бояғыш заттардың микроб жасушасының қабырғасына, әсіресе қабырға құрамындағы липидтер мен микол қышқылының бояуды сіңіруіне мүмкіндік береді. Қышқылға төзімсіз бактериялар кейінгі 3% түзқышқылды спирт ерітіндісімен өңдегенде түссізденеді, ал микобактериалар қышқылға және спирттерге төзімді болғандықтан сіңірген қызыл түсін тұрақты сақтайды. Жағындыда түссізделген элементтер метилен когiмен боялады. Микроскоппен қарағанда топталып немесе «өрілген шаш» түрінде жағындыда орналасқан, ашық қызыл түсті таяқшалар көрінеді. Сәулелі иммeрcиялық микроскопта (объективі x 90, окуляры 10) қарайды. Жалғыз жатқан микобактерияларды табу үшін 100 көру аймағын қараған жеткілікті. Кейінгі жылдары люминисцентті микроскоппен зерттеу әдісі кең таралды. Осы әдістің арқасында зерттеудің информативтiлiri 14-30%-ға жоғарылады. Микобактерияларды люминисцентті арнайы бояғыштармен (аурамин, родамин т.б.) ендегенде олар микроб кабырғасындағы балауыз тәрізді заттармен байланысып, флюоресцентті сәулелермен жарықтандырғанда ашық-қызыл немесе қызғыш-сары түспен жарқырайды. Бактериологиялық әдіс. Дақылдық әдіс микроскопиялық тәсілге қарағанда жоғары сезімталдықпен сипатталады. Таза дақыл бөліп алу үшін 1 мл зерттеу затында 20-100 микроб саны болса жетекілікті. Патологиялық заттан Левенштейн-Йенсен, Финн-2 коректi орталарына себінді жасайда, бір сепкенде құрамы әр түрлі 2-3 қоректік орталарға себінді жасайда, сонда микобактериялардың өсіп шығуы ықтимал. М.tuberculosis-тің таза дақылын бөліп алғуға 3-8 та уақыт кетеді. Алынған таза дақылдың биохимиялық қасиетін зерттеп, идентификациялап, антибиотиктерге сезімталдығын анықтайды. М. tuberculosis complex идентификациялағанда биохимиялық негізгі тесттерді қояды: - ниацин тест (никотин қышқылын бөлу қабілеті); - нитратpедуктазасын анықтайды; - термостабильді каталазасын анықтайды; - натрий салицин қышқылымен өсуін байқайды. Жедел диагноз қоюға микродақылды Прайс әдісі қолданылады. Заттық әйнектің бетіне клиникалық материалды жағып, күкірт қышқылымен өңдеп, натрий хлоридінің ерітіндісімен шайып, цитратты қан қосылған коректi ортаға салып қояды. 3-4 күн 37°С-та инкубациялаған соң әйнектегі препаратты Циль- Нильсен әдісімен бояп, микроскопта қарайды. Таза дақылдың антибиотиктерге сезімталдығын анықтаудың маңызы зор. Жоғарыда аталып кеткендей микобактерияларда антибиотиктерге өзгергіштік пен резистенттілік тез пайда болады, сондықтан сезімталдылықты анықтау емдеудің сәттілігіне қажет. Антибиотиктерге сезімталдықты анықтағанда халықаралық стандартты әдістер қолданылады, кең тарағандары пропорциялық және абсолюттік концентрация әдістері. Пропорция әдісі Левенштейн-Йенсен ортасына препараттар қосып және препараттар қоспаған қоректі орталарға бактерия суспензиясының әр түрлі концентрациясын сепкенде, популяция ішіндегі препараттардың әр түрлі концентрациясында тіршілік ете алатын жеке даралар пайызы белгілі болады және төзімді мен сезімтал микобактериялардың зерттелген дақылда ара-қатынасы анықталады. Препаратсыз бақылаудағы колониялардан препарат қосылған тәжиребидегі колониялар саны 1%-дан асса, сол дақыл төзімді болып саналады. М.tuberculosis-тің резистенттілігін абсолюттік концентрациямен зерттегенде Левенштейн-Йенсен қоректік ортасына туберкулезге қарсы препараттардың белгілі мкг/мл есептегенде (изониазид- 1 мкг/мл, рифампицин - 40 мкг/мл, пиразинамид- 100 мкг/мл, стрептомицин - 10 мкг/мл, этамбутол- 2 мкг/мл, канамицин- 30 мкг/мл, амикацин- 8 мкг/мг, протионамид-30 мкг/ мл, офлоксацин - 2 мкг/мл, циклосерин- 30 мкг/мл) стандартты концентрацияларын қосады. Егер туберкулезге қарсы әр түрлі препараттардың концентрацияларын қосқан қоректі орталарда өскен колониялар саны 20-дан асса, М.tuberculosis-тің дақылы резистентті болып саналады. Таза дақылды бөліп алу мерзімі 1-1,5 айдан кем емес, ал антибиотиктерге сезімталдығын анықтау аталған әдістермен 2-2,5 ай уақыт алады. Ең негізгі кемшілігі осыда. Пропорциялық және абсолюттік концентрация әдістерін тікелей емес әдістерге жатқызады. Егер ауру бактерияларды какырыкпен көп мөлшерде белсе (жағындыда бір көру аймағында 1-5 микобактериялар көрінсе), онда патологиялык материалдан тікелей антибиотиктерге сезімталдық анықтай береді. Оның нәтижесі 3 аптаның ішінде белгілі болады. Сонымен қатар, микобактериялардын резистенттілігін тез анықтау үшін нүктелік мутацияларға молекулалық-генетикалық талдау жүргізеді. Микобактериялардың 95% рифампицинге резистентiлiгi rpo-В генінде кодталады. Ол гендегі мутациялар 80-90% Мtuberculosis штамдары изониазидке де төзімділігінің, дәлірек айтканда көпдәрілік резистенттіліктің белгісі. Нүктелік мутацияларды молекуларлық – генетикалық талдау жүргізгенде нәтижесі 3-4 күннен кейін белгілі болады. Биологиялық әдіс. Теңіз шошқаларына биологиялық сынама қою, туберкулезге диагноз қоюдың классикалық әдістерінің бірі болып табылады. 1мл клиникалық материалды жануарға теріасты немесе құрсақ ішіне жұқтырады. Антибиотикке төзімді микобактериялардың қасиеттері өзгерген болады, сондықтан жануарларға интертестикуларлық әдіспен де жұқтырады. 5-10 күннен кейін жануарда лимфаденит пайда болады. Пункцияда микобактериялардың саны көп болады. 3-4 аптадан соң туберкулез инфекциясын туберкулин сынамасымен анықтайды. Жануар 1-2 айда генерализацияланған инфекциядан өледі. Аллергиялық сынама. Сынама қою үшін ақуыздардан тазартылған қоректік ортада өсірілген, кептірілген туберкулин ППД (PPD- Purified Protein Derivative) пайдаланады. Ол үшін М.tuberculosis пен М.bоvіs дақылдарын жоғары температурада өлтіріп, ультрасүзгіден өткізіп, консервант ретінде 0,005% твин-80 стабилизатор ерітіндісінде, 0,01% хинозол қосып дайындайды. Препарат 5мл-лік флаконда (50 дозалы), 3 мл-лік флаконда (30 дозалы) шығарылады. Біріншілік туберкулезбен ауырғанды анықтаған кезде, балалар мен жас өспірімдерге терішілік туберкулин енгізгенде, «вираж» 6 мм немесе одан үлкен болса, «оң» нәтиже деп диагноз қойылады. Манту сынамасын білектің іш жағына қояды. Манту сынамасы вакцинациядан кейінгі және инфекциялық аллергияны көрсетеді. Манту сынамасының нәтижесін төмендегі көрсеткіштер бойынша тіркейді: теріс - гиперемия иненің орнында 2 мм ғана болғанда; күмәнді -папула немесе гиперемия 2-4 мм болса; оң – 5-17 мм папула балалар мен жасөспірімдерде, 5-21 мм үлкендерде болса; гиперергиялы – 17 мм-ден үлкен папула балалар мен жасөспірімдерде, 21 мм үлкендерде болса. Серологиялық әдіс: ПГАР(пассивті гемагглютинация реакциясы), ИФТ.ПТР. Қоздырғыштың ДНҚ-ның спецификалық бөлшегін амплификациялайды. Бұл әдіс 5-6 сағаттың ішінде диагностикалық материалдың ішіндегі микобактерияларды идентификациялауға мүмкіндік береді, сонымен қатар сезімталдығы жоғары (микробтар саны 1-10 жасуша арасында болса да). Қоздырғыштың гендік дактилоскопиялау әдісі – зонд ретінде инсерционды элементті қолдана отырып Саузерн-блот- гибридизация жүргізіледі. Микобактериялардың фильтрден өте алатын және L-трансформацияланған түрлерін анықтау. L-формалы қоздырғыштар көбінесе жақында микобактерияларды бөлуді тоқтатқан ауруларда кездеседі. Өкпесіндегі деструкция ойықтары және қабынған өзгерістері сақталған аурулар 3-4 ай немесе одан да көп уақыт L-пішінді қоздырғыштарды сыртқы ортаға бөліп отырады. L-пішінді қоздырғыштар — дәрі-дәрмектің әсерінен жасуша қабырғасында ақауы бар бактериялар. Олар макроорганизмде ұзақ уақыт тіршілік етіп, реверсия кезінде өздерінің вируленттік қасиеттерін толық қалыптастырады. Дәстүрлі микробиологиялық әдістер L-пішінді түрге айналған қоздырғышты таба алмайды. L-пішіндегі және соған жақын қоздырғыштың түрлерін зерттегенде, таза дақылын бөліп алу үшін зерттеу затын өңдегенде жеңіл әсер ететін әдістер қолданады, дақылдандыру үшін элективті қоректік орталар, нативті ақуыздар, осмос стабилизаторларын пайданалады. Алапес – адамдарда болатын генерализацияланған бірінші реттік созылмалы ауру. Клиникасы-тері және жоғары тыныс алу жолдарының кілегей қабатының гранулематозды зақымданулары және шеткері жүйке жүйесі мен ішкі ағзалардың бұзылыстарымен сипатталады. Аурудың аталуы грекше lepros — қабықшалы, бұдырлы сөзімен байланысты. Алапестік зақымданулар негізі-туберкулездегідей спецификалық гранулема болып табылады. Ауру қоздырғышы - Mycobacterium leprae, 1874 жылы норвегия дәрігері Г.А.Гансен микроскопиялық зерттеулер нәтижесінде ашқан. Аурудың 85%-нан астамы Азия мен Африка континенттерінде кездеседі. Қазақстанда да алапес ауруы тіркелген. Алапес ауруы барлық мемлекеттерде кездеседі, сондықтан дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының маңызды мәселесіне жатады. Таксономиясы. Тұқымдастығы: Mycobacteriaceae Туыстастығына: Mycobacterium Typi: Mycobacterium leprae. Морфологиясы мен тинкториалдык қасиеттері.Mycobacterium leprae - тік немесе иілген, шеттері жұмырланган таяқшалар. Морфологиялық epeкшeлiктepi бойынша туберкулез қоздырғышына ұқсас. Грам оң, спора түзбейді, микрокапсуласы бар. Қозғалмайды. Қоздырғыштың ерекшелігі қышқылға, спиртке тұрақты, сондықтан Циль-Нильсен әдісімен ғана боялады. Антилепроздық препараттар әсерінен морфологиялық өзгерістер пайда болады және де кышкыл мен спиртке тұрақтылығы жойылады. Mycobacterium leprae тіндік макрофагтардың жасушаішілік облигатты паразиттері және де тері мен аймақтық жүйке жүйесі жасушаларына (лемоциттер) жоғары деңгейдегі тропизмділігі бар (арнайы зақымдау). Қоздырғыш жасанды қоректік орталарда дақылданбайды. Mycobacterium Leprae-ны дакылдандыру үшін арнайы жасуша дақылдары жасалған. Қоздырғыш жасуша шитоплазмасында көлденең бөлініп көбейеді, бір жасушадан микробтың 1-3 жаңа ұрпағы пайда болады, олар бір-бірінен ажырамайды, сондықтан осы коздырғышқа тән шар тәрізді жиынтыктары орналасады ("globi"), Олардың ішінде микобактериялар бір-біріне қатарласып орналасады, кораптағы сигареталарға ұксас, осындай түрлері зақымданған ағзаларда да орналасады. Бұндай жиынтықтар шар тәрізді 200-300 жасушадан тұрады, бұл қоздырғыштың таза дақылы болып келеді. Алапес ауруында аяқталмаған фагоцитоз дамиды. Зақымданған макрофагтар ерекше қасиеттерге ие - бозарған ядросы және «көбіктенген» цитоплазмасы бар. Бұндай ерекшелік коздырғыштың метаболизм өнімдерінің құрамында липидтердің көп орналасуына байланысты. Микрокапсуласы және липидтерге байлыгы микобактериялардан фаголизомалық ферменттерге тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Mycobacterium leprae-ға туберкулез қоздырғышындай полиморфизм тән: таяқша түрлері, фрагментацияланған, дэн тәрізді пішіндері болады. Осы ерекшеліктерін бактериоскопиялық зерттеулерде ескеру қажет. Mycobacterium leprae-ның L-пішінді түрлері де кездеседі. Микробиологиялық диагноз қою. Зерттеу материалы-тері мен мұрын кілегей қабықшаларының бөлшектері, қақырық, лимфа пунктаттары т.б. Зерттеу үшін бактериоскопиялык, серологиялық әдістер қолданылады. Жедел әдісі бактериоскопиялық. Жағындыны Циль-Нильсен әдісімен бояйды. Қорытынды диагноз кою үшін тері және кілегей қабаттарын гистологиялық зерттеулермен толықтырады. Серологиялық диагностикасы – фенолды гликолипидке қарсы антилипидтерді ИФТ көмегімен анықтау. Қосымша зерттеулері — аурудың иммундық статусын анықтау, фенолды гликолипидпен лейкоциттердің бласттрансформация реакциясын және лепроминді сынама қою. Аллергологиялық әдіс. Аса сезімталдықты анықтауға лепроминмен сынама қойылады. Лепроминді сынама — Фернандес және Мицуда реакциясы арқылы жүргізіледі. Қосымша мына Мицуда,Фернандес деген реакцияларды оқып ал өзің. |