|
|
Медикаменты табл. Морфина гидрохлорид Морфин гидрохлориді Тобы
|
Морфина гидрохлорид Морфин гидрохлориді
|
Тобы:
|
Анальгетиктер-Айрықша орталық әсерлі заттар-Опиоидты анальгетиктер-Агонист-фенантрен туындысы.
|
Механизм:
|
ОЖЖның опиойдты мю ,дельта ,каппа рецепторларымен байланысып альгогендердің бөлінуі тежейді→ Пресинапстық нейронда кальций каналдарынан кальций кіруін тежеп, нейромедиатор бөлінуін тоқтатады→
Постсинапстық нейронда калий каналдарынан калийдің шығуын тездетіп гиперполяризация тудырады,ауырсыну импульстерін тежейді.
Жұлын аралық нейрондарды, ретикуляциялық Формация, таламикалық ауырсыну орталығы, лимбиялық жүйе, ми қыртысының жиынтық қабаты тежеледі.(Кітап)
1).Афферентті жолдардың орталық бөлімдерінде ауру импульстерінің нейронаралық берілу үрдісін тежейді.
2)Ауруды субъективті-эмоционалдық қабылдаудың, ауруды бағалаудың және оған деген реакцияның бұзылуы.
Ол агонист болып келетін опиоидты рецепторлармен (µ>σ=κ) байланысып, антиноцицептивті жүйе белсеніп, ОЖЖ-де ауыру сезімінің нейронаралық берілуі бұзылады.
|
Фарм.әсері:
|
-анальгетикалық
-противошоковое
-тыныштандырғыш
-ұйықтатқыш,
-жөтелге қарсы әсер.
Жоғары дозаларда гипнозды әсер етеді. Шартты рефлекстерді тежейді, жөтел орталығының қозғыштығын төмендетеді және кезбе нервінің қозуын тудырады, бұл брадикардияның пайда болуына әкеледі. Ішкі ағзалардың (соның ішінде бронхтардың), сондай-ақ асқазан-ішек жолдарының, өт жолдарының және қуықтың сфинктерінің тегіс бұлшықеттерінің тонусын арттырады. АІЖ секреторлық белсенділігін азайтады, негізгі алмасу мен дене температурасын төмендетеді(үлкен дозада). Тыныс алу орталығын тежейді. AДГ секрециясын ынталандырады.Емдік дозада ұйқышылдық(беткей ұйқы). Морфинді қолдану кезінде кейде құсу байқалуы мүмкін, ол құсу орталығын белсендіретін медулла облонгатасының химорецепторлы триггер аймақтарын қоздырумен байланысты. Алайда, әдетте, морфин құсу орталығына ингибиторлық әсер етеді, сондықтан морфинді қайталанған дозаларда құсу тудырмайды.
|
Қолданылуы:
|
-Ауыр (қауіпті) аурулар немесе жарақат кезінде болатын ауыру сезімін басу
-миокард инфаркті
-ісіктер
-премедикация және операциядан кейін
-қатты жөтел кезінде(жөтелге қарсы препараттар әсер етпегенде)
-қатты ентігу
-қатты ауыру сезімдерімен болатын ұйқысыздық кезінде
-жедел жүрек жеткіліксіздігі
|
Жанама әсері:-
|
жүрек айну, құсу, іш қату, жалпы өт жолында холестаз
-тыныс алудың орталығының тежелуі
-брадикардия
-жылуды реттеу орталығының тежелуі
-эйфория н/е дисфория, галлюцинация, ми ішілік қысымның көтерілуі
-миоз
-айқын гипотермия
-іш қату
-гипотензия
-зәр бөлудің қиындауы
|
|
2. Промедол Промедол
|
Тобы:
|
Анальгетиктер-Айрықша орталық әсерлі заттар-Опиоидты анальгетиктер-Агонист-Пиперидин туындысы-синтет анальгетик
|
Механизмі:
|
Опиоидты рецепторлармен байланысып, антиноцицептивті жүйені белсендіріп, ОЖЖ афферентті талшықтардын орталық бөлімдерінде импульсердің нейронаралық берілуін тежейді ж/е сол арқылы ауыру сезімін басады.
|
Фарм. Әсері
|
: -Анальгетикалық
-ұйықтатқыш
-спазмолитикалық
|
Қолданылуы:
|
-орташа ж/е қатты ауыру сезімі кезінде
-премедикация және операциядан кейін
- босану кезінде
-нейролептанальгезияда
Өт немесе зәр шығару түйілулерінде асқазан онекі елі ішек ойық жараларында, ішек шаншуларына байланысты ауруларда промедол тағайындайды, себебі олморфинге қарағанда тегіс бұлшықетті шамалы көтереді.м холиноблокатормен бірге колд
|
Жанама әсері:
|
-діріл, бұлшықет тартылуы, тырысу, гиперрефлексия, әлсіздік
-іш қату, құсу, жүрек айну, ауыздың құрғауы
-бас айналу, диплопия, тремор,эйфория, дезориентация-қорқынышты түс көру, галлюцинация
-аритмия, гиперемия
-дәріге тәуелділік
-тері бөртпелері
|
Ерекшелігі:
|
Белсенділігі морфиннен 3-4 есе кем, әсер ету ұзақтығы 3-4 сағат.. Тек қысқа уақыт қолдану керек. Орталық жүйке жүйесінің ауырсыну импульстарын қабылдауын азайтады, шартты рефлекстерді тежейді. ұйықтататын әсерді Көрсетеді. Морфинмен салыстырғанда тыныс алу орталығын аз дәрежеде тежейді, вагус нервінің орталығы мен құсу орталығын әлсіз тежейд. Ішкі мүшелердің тегіс бұлшықеттеріне спазмолитикалық әсер етеді және сонымен бірге тонусты арттырады және миометрияның жиырылуын күшейтеді.босану кезінде жатыр мойнының ашылуына ықпал етеді.
|
|
3. Фентанил Фентанил
|
Тобы:
|
Анальгетиктер-Айрықша орталық әсерлі заттар-Опиоидты анальгетиктер-Агонист
|
Механизм:
|
Наркотикалық анальгетиктер, орталық жүйке жүйесінің, жұлынның және перифериялық тіндердің опиоидты рецепторларының агонисті (негізінен mu рецепторлары). Антиноцептивтік жүйенің белсенділігін арттырады, ауырсыну шегін жоғарылатады
|
Фарм ә:
|
Препараттың негізгі терапиялық әсері анальгетиктер және седативті болып табылады. Ол тыныс алу орталығына айқын (тыныстың тоқтауына дейін алып келетін)бірақ қысқа уақыт тежелуін шақырады, қаңқа бұлшықеттерінің, сондай ақ кеуде қуысының бұлшықеттерінің тонусын жоғарылатады. Ол өкпенің желденуін нашарлатады және жасанды немесе қосымша тыныс берудің жүргізіліуін қиындатады. Эйфорияны тудырады. Есірткіге тәуелділіктің және анальгетикалық әсерге төзімділіктің даму қарқыны айтарлықтай жеке ерекшеліктерге ие.
|
Қолданылуы:
|
-нейролептаналгезия үшін (дроперидолмен бірге).премедикация үшін (белгілі бір схемалар шеңберінде). индукциялық анестезияға арналғананестезияға (қысқа мерзімді экстракавитарлық операцияларға).миокард инфарктісімен, бүйрек және бауыр коликасымен ауыр және орташа ауырсыну синдромымен жергілікті анестезиямен жасалатын операцияларға қосымша құрал ретінде.
|
Жанама әсері:
|
ақыл естің шатасуы, ұйқышылдық, галлюцинация, эйфория, бұлшықет ригидациясы, жиі - брадикардия, тамыр бойындағы ауырсыну; кожная сыпь, эритема флебит, қан қысымының ауытқуы. Бронхоспазм, тыныс алудың тежелуі, жиі - жүрек айну,лоқсу, құсу, іштің қатуы.:
|
Ерекшелігі:
|
Басқа опиоидты анальгетиктерден айырмашылығы, гистаминдік реакциялардың пайда болу ықтималдығы әлдеқайда аз, морфиннен әсері 300-400 есе күшті В/в енгізу кезінде анальгетикалық әсер 1-3 минуттан кейін, ал в/м кезінде - 10-15 минуттан кейін дамиды; бір реттік енгізу кезінде әсер ету ұзақтығы 30 минуттан аспайды.жиі брадикардия дамиды.
|
|
4. Пентазоцин
|
Тобы:
|
Опиоидты наркотикалық анальгетиктер. Опиоидты рецепторлардың агонист антагонисттері
|
Механзм:
|
Опиоидты анальгетик, бензоморфты препарат. Опиоидты δ және κ рецепторларының агонисті, му рецепторларының әлсіз антагонисті. Ол морфиннен анальгетикалық тиімділігі жағынан төмен, бірақ аз дәрежеде тыныс алу орталығын тежейді, іш қатуды және зәрді ұстап қалуды жиі тудырады.
|
Фарм ә:
|
Өкпелік артерия қысымының жоғарлауын шақырады, жүрекке дейінгі жүктеменің артуына әкелетін орталық веналық қысым ұлғаяды. Жүрек жұмысын арттырады. Миокард инфарктісінде Қолданылмайды. Асқазан ішек жолдарында жақсы сіңеді. Абстиненция синдромы даму мүмкін.
|
Қолданылуы:
|
Ауырсыну синдромы әртүрлі шығу тегі орташа және ауыр қарқындылықта. Операция алдында премедикацияға арналған.
|
Жанама әсері:
|
-орталық жүйке жүйесі мен перифериялық жүйке жүйесі жағынан: жиі - ұйқышылдық, әлсіздік, бас айналу, ойлау айқындығының бұзылуы; ықтимал дисфория, бас ауруы, дезориентация, қорқынышты армандар, бұлыңғыр көру, миоз, көру қабілетінің нашарлауы; сирек ұйқысыздық, галлюцинация, тремор, парестезия, конвульсиялық ұстамалар, интракраниальды қысым жоғарылайды. ас қорыту жүйесінен: жиі - жүрек айну, құсу; мүмкін іш қату, ауыздың құрғауы, өт жолдарының спазмы, іштің ауыруы.жүрек-қантамыр жүйесі жағынан: мүмкін артериялық гипертензия, тахикардия; сирек - артериялық гипотензия.Тыныс алу жүйесінен: тыныс алу депрессиясы мүмкін.дерматологиялық реакциялар: мүмкін дерматит, қышу.аллергиялық реакциялар: беттің ісінуі мүмкін; сирек уытты эпидермиялық некролиз.Жергілікті реакциялар: тіндердің мүмкін инфильтрациясы, инъекция орындарындағы тері жағдайының нашарлауы.Басқалары: терлеудің жоғарылауы мүмкін; сирек - зәрді ұстап қалу. Абстиненция синдромы.
|
|
5. Димедрол Димедрол
|
Тобы:
|
Аллергияға қарсы препарат, H1-гистаминді рецепторлардың блокаторы
|
Механзм:
|
Ол антигистаминдік, антиаллергиялық, құсуға қарсы, ұйықтататын, жергілікті анестетикалық әсерге ие.Гистамин H1 рецепторларын блоктайды және рецепторлардың осы түрі арқылы қозғалатын гистаминнің әсерін жояды.
|
Фарм ә:
|
Гистаминнің әсерінен болатын тегіс бұлшықет спазмтарын, капиллярлардың өткізгіштігінің жоғарылауын, тіндердің ісінуін, қышынуды және гиперемияны азайтады немесе алдын алады. Гистаминмен антагонизм қабыну мен аллергиядағы қан тамырларының жергілікті реакцияларына қарағанда жүйеліктермен салыстырғанда көбірек көрінеді, яғни. қан қысымын төмендету. Бұл жергілікті анестезияны тудырады (ішке қабылдаған кезде ауыз қуысының шырышты қабығының жансыздандыру сезімі пайда болады), спазмолитикалық әсер етеді, вегетативті ганглияның холинергиялық рецепторларын блоктайды (қан қысымын төмендетеді).
|
Қолданылуы:
|
- есекжем- поллиноз- вазомоторлы ринит- қышыма дерматоздар- өткір иридоциклит- аллергиялық конъюнктивит- ангиодема- капилляротоксикоз- сарысулық ауру.дәрілік терапия, қан құю және қан ауыстыратын сұйықтық кезіндегі аллергиялық асқынулар.анафилактикалық шок, сәулелік ауру, бронх демікпесі, асқазан жарасы және гиперацидті гастриттің кешенді терапиясы;.суық тию.ұйқының бұзылуы.премедикация.терінің және жұмсақ тіндердің үлкен жарақаттары (күйіктер, жаншу жарақаттары);паркинсонизм.хорея.теңіз ауруы және ауа ауруы.құсу, Меньер синдромы;жергілікті анестезияға қарсы аллергиялық реакциясы бар науқастарға жергілікті анестезия жүргізу.
|
Жанама әсері:
|
- жүйке жүйесінен және сезім мүшелерінен: жалпы әлсіздік, шаршағыштық, тыныштандыру, зейіннің төмендеуі, айналуы, ұйқышылдық, бас ауруы, қимыл-қозғалыстың үйлесімділігі бұзылған, мазасыздық, қозғыштығы жоғарылайды (әсіресе балаларда), ашуланшақтық, нервоздық, ұйқысыздық, эйфория, абыржу сана, тремор, неврит, конвульсия, парестезия; көру қабілетінің бұзылуы, диплопия, жедел лабиринтит, құлақтың шуылы. Мидың жергілікті зақымдануы немесе эпилепсиясы бар науқастарда ол ЭЭГ-тегі конвульсиялық разрядтарды белсендіреді (тіпті төмен дозада) және эпилепсиялық ұстаманы қоздыруы мүмкін.- Жүрек-қан тамырлары жүйесі және қан жағынан: гипотензия, жүрек қағуы, тахикардия, экстрасистолия, агранулоцитоз, тромбоцитопения, гемолитикалық анемия.- ас қорыту жолынан: ауыздың құрғауы, ауыз қуысының шырышты қабығының қысқа мерзімде жансыздануы, анорексия, жүрек айнуы, эпигастрий стрессі, құсу, диарея, іш қату. Несеп-жыныс жүйесінен: жиі және / немесе қиын зәр шығару, зәрді ұстап қалу, ерте етеккір
|
Ерекшелігі:
|
Оның тыныштандыратын, ұйықтататын және құсуға қарсы әсері бар. Бронх демікпесінде ол белсенді емес және теофиллинмен, эфедринмен және басқа бронходилататорлармен бірге қолданылады.
|
.
|
6. Парацетамол Парацетамол
|
Тобы:
|
Анальгетиктер-Айрықша орталық әсерлі заттар-Анальгетикалық әсері бар опиоидты емес препараттар-Парааминофенол туындысы
|
Механизмі:
|
ОЖЖ-де простогландиндер синтезінің төмендеуіне әкелетін ЦОГ-3-ті тежейді, гипоталамуста орналасқан терморегуляция орталығына әсер етеді.
|
Фарм.әсері:
|
-анальгетикалық
-қызуды түсіру, әлсіз қабынуға қарсы
|
Қолданылуы:
|
-инфекциялық аурулар кезінде болатын лихорадка
-бас ауыруы, миалгия, невралгия, атралгия
-операциядан кейінгі ауруларда
-қатерлі ісіктермен шақырылатын ауруларда
-қызба кезінде температураны төмендету үшін
|
Жанама әсері:
|
-анемия, тромбоцитопения, агранулоцитоз, метгемоглобинемия, лейкопения, панцитопения
-гломерулонефрит
-жүрек айну
-гепатотоксикалық әсер
нефротоксикалық әсер
-тері бөртпелері, қышу, терілік аллергиялық реакциялар
Дипепсиялық бұзылыстар
|
Ерекшелігі:
|
-педиатрияда ауыруды басатын, қызуды түсіретін зат ретінде қолданылады, себебі балаларда Р-450 цитохромдар жүйесінің жеткілікіздігіне байланысты
| |
|
|
Скачать 136.11 Kb.