|
|
Медикаменты табл. Морфина гидрохлорид Морфин гидрохлориді Тобы
|
26.Даназол(данол)
|
Тобы:
|
гипофиздің гонадотропты горм секрециясының тежегіші – синтетикалық препарат - 17α-этинилтестостерон туындысы.
|
Әсер ету мех:
|
ФСГ мен ЛГ бөлінуін тежейді. Андрогенді, гестагенді ж/е кортикостероидты рецепторлармен байланысатын жартылай агонист ж/е осы рецепторлармен әрекеттесетін стероид бета-глобулинмен байланысып, прогестеронның метаболизмдік клиренсін жоғарылатады, стероидогенезді тежейді. Овуляцияны тежейді және қан плазмасындағы 17β-эстрадиол деңгейін төмендетеді.Жатырда эндометрияның және эндометриозда эктопиялық ошақтардың атрофиясын шақырады.Сперматогенезді төмендетеді. Анаболикалық әсері бар әлсіз андрогендік белсенділікке ие.
|
Фарм әсері:
|
антигонадотропты әсер, иммуносупрессивті әсер, лимфоцциттердің пролиферациясын тежейді. Фиброзды-кистозды мастопатия кезінде түйінді тығыз түзілістерді жойып, ауру синдромын басады. IgA, IgG және IgM деңгейін, сондай-ақ эндометриозбен ауыратын науқастарда фосфолипидтердің концентрациясын және аутоантиденелер өндірісін төмендетеді. Тұқымқуалайтын веналық ангионевротикалық ісіктерде тиімді. Тұқым қуалайтын ангионевротикалық ісіну кезіндегі клиникалық тиімділік эстераза С1 тежегіші артуымен түсіндіріледі.
|
Қолданылуы:
|
эндометриоз, генекомастия, жатырдан қан кету сүт безінің қатерсіз ісігі (фиброзды-кистозды мастопатия), біріншілік меноррагия, предменуструальді синдром, уақытынан ерте жыныстық жетілу, ТҚ ангионевротикалық ісіну. Бедеулік, макромастия, гинекомастия, мастопатия, тұқым қуалайтын ангионевроздық ісінудің өршуінің алдын-алу.
-Жатырдан қан кетуде
|
Жанама әсері:
|
“Вульгарные” угри, гиперсекреция сальных желез, судың ағзада ұсталуы, гирсутизм, бетке қан келу, профузды тер, сүт бездерінін кішірейуі, дауыстың жуандауы, салмақтың артуы, вагинит, сперматогенез бұз, вирильді синдром, құсу, бас айналу, эмоционалды лабильділік, қаңқа бұлшықеттерінің спазмы, бас ауру, внутричерепное давление, люмбалгия, парестезии, ұйқы бұз, көру төмендеу, тромбоцитоз н/е тромбоцитопения, эритроцитоз, лейкоцитоз, қансырау (Гемофилиямен ауратындарда), бөртпе, дисменорея, сарғаю, гепатит, алопеция, бүйректік трансаминазанын белсенділігінін жоғарылауы. Диспепсиялық бұзылулар, бауыр функциясының бұзылуы, нервоздық, ыстық бөртпелер, айналуы, бас ауруы. Даназол ФСГны төмендетеді→ оның әсерінен эстроген мөлшері ↓ → адамның тәбеті ↑→ калориялы, тәтті тағамдарды жеуге ұмтылады да, семіздікке, яғни дене салмағының жоғарылауына ұшырайды.
-сүт бездерінің көлемінің төмендеуі: қан плазмасындағы 17β-эстрадиол деңгейі төмендейтіндіктен, өйткені ол сүт бездері түзілуіне қатысады.
-дауыстың дөрекіленуі: Даназол ФСГ мен ЛГ тежейді→ аналық безі фолликулдарының дамуы бұзылады→ аналық без гормондары азаяды→ дауыс дөрекіленеді, яғни вирилизм белгілері байқалып бастайды.
-аналық безінің функциясы ↓: ФСГ төмен болғаннан, өйткені ол әйелдерде аналық безде фолликулдар дамуын ж/е эстрогендер синтезін ынталандырады.
-сперматогенез ↓: ФСГ тежелгеннен, өткені ол ерлерде сперматогенезді ынталандыратын еді.
-етеккір дисфункциясы
-аменорея
-қынап құрғауы
-бөртпе, дерматит
-бұлшықет спазмы
-бассүйек ішілік қысым жоғарылуы
-парестезия
|
Айырмашылығы:
|
Ол ішке қолданылады (t 1/2 1,5 сағ). Қарсы көрсеткіштер: порфирия, жүктілік, емізу. Ішке қабылдағаннан кейін даназол асқазан-ішек жолынан сіңеді. Сіңірілуі тамақ қабылдаған сайын жоғарылайды. Ол бауырда метаболизденеді, негізгі метаболиті 2-гидроксиметилтестостерон.
|
|
27.Актрапид
|
Тобы:
|
Орынбасушы ем үшін қолданылатын заттар,әсері тез дамитын, қысқа әсер ететін инсулин препараты.Гендік инженерлік инсулин препараты-Адам инсулина
|
Әсер ету мех:
|
арнайы плазмалық рецепторлармен байланысып, жасушалардың ішіне енеді. Жасушалардың ішінде белоктың форфорлануын арттырады, гликогенсинтетаза, пируваткиназа және гексокиназа ферменттерін ынталандырады. Май липазасы мен липопротеинлипазасын ынталандырады.
|
Фарм әсері:
|
1. Глюкозаның тіндерге өтуін жоғарылатады, оның тіндермен сіңірілуін арттырады. Глюкозадан гликоген түзілуін арттырады.
2. Бұлшықеттердегі гликоген қорын арттырады, пептидтер синтезін ынталандырады.
3. Гипогликемиялық
|
Қолданылуы:
|
- қантты диабеттің І және ІІ түрі
-жүктілік кезіндегі көмірсу алмасуының ьұзылыстары
-жануар тектес инсулин түріне аллергия болған жағдайда
-гипергликемиялық комада тері астына немесе бұлшықетке
Паррентеральды енгізгенде тері астына және бұлшықетке,сирек жағдайда көк тамырға .
|
Жанама әсері:
|
- Гипогликемия
- Аллергиялық реакциялар
- Рефракцияның бұзылуы (әдетте инсулин терапиясының басында)
|
Айырмашылығы:
|
Барынша көп әсері тез дамитын (1-4 сағаттан соң )және қысқа әсер ететін (4-8 сағат) көк тамырға енгізгенде тез әсер береді.Бұл енгізу жолы кома алды және жағдайында емдеуде қолданылады.Осы кома және инсулинге тәуелді қант диабетінде инсулин алмастыруға болмайтын препарат болып келеді. Актрапид НМ - адамның биосинтетикалық инсулинінің қысқа және жылдам әсер ететін 10 мл құтыдағы ерітіндісі .
Гипогликемиялық әсер 30 минуттан кейін дамиды, 1-3 сағаттан кейін максимумға жетеді және 8 сағатқа созылады.
|
|
28.Гликлазид (диабетон)
|
Тобы:
|
Эндогенді инсулиннің бөлінуін ынталандыратын заттар,Ұйқы безәнәі лангерганс арлш Вжасушаларындағы АТФтәуелді К каналарын тежелуі,сульфономочевина туындылары
|
Әсер ету мех:
|
АТФ тәуелді К+ каналдарын тежейді, кальций ионын арттырады. Бұл потенциал тәуелді Са+каналдарының ашылуына, жасушалар ішінде кальций иондарының көбеюіне және В-жасушалардан инсулиннің босап шығуына алып келеді. В жасушалардың глюкозаға және аминқышқылдарға сезімталдығы жоғарылайды. Инсулин секрециясын жоғарылата отырып, жанамалай әсер етеді. Перифериялық тіндердің инсулинге сезімталдығын арттырады. Ұйқы безінің бета-жасушалары арқылы инсулин секрециясын күшейтеді және глюкозаның қолданылуын жақсартады.Қанда глюкозаның айқын төмендеуін шақырып және тағам қабылдаудан кейін инсулин секрециясына дейінгі уақытты қысқартады.
|
Фарм әсері:
|
- Гликлазид тромбоциттердің адгезиясы мен агрегациясын азайтады, тамырлардың фибринолитикалық белсенділігін арттырады. Тамырлардың өткізгіштігін жақсартады.
- Антиатерогендік қасиеттері бар: қандағы жалпы холестерин мен төмен тығыздықтағы холестерин/липопротеин концентрациясын төмендетеді, жоғары тығыздықтағы холестерин/липопротеин концентрациясын арттырады, сонымен қатар бос радикалдардың санын азайтады.
-Микротромбоз және атеросклероздың дамуына жол бермейді.
-Микроциркуляцияны жақсартады.
-Қан тамырларының адреналинге сезімталдығын төмендетеді. Диабеттік нефропатияда гликлазидті ұзақ қолдану аясында протеинурияның сенімді төмендеуі байқалады.
-Дене салмағын арттырмайды, керісінше оның төмендеуіне алып келеді.
Гипогликемиялық,қанда глюкозаның айқын төмендеуін шақырады
! Ерекшелігі.Антиагрегациялык, Микроциркуляцияға оңтайлы әсер етеді: Тромбоцит адгезиясы мен агрегациясы ↓,
Қантамыр өткізгіштігі↑
|
Қолданылуы:
|
- 2 типті қант диабеті, монотерапия және инсулинмен немесе басқа пероральді гипогликемиялық препараттармен бірге. Ангиопатия, ретинопатия, нефропатия.
|
Жанама әсері:
|
- диспепсиялық бұзылыстар, тромбоцитопения, лейкопения, анемия, агрунлоцитоз, аллергиялық реакциялар.
- гипогликемия
|
Айырмашылығы:
|
Гликлазид (Глиораль, Диабетон, Диабресид, Реклид) метаболикалық өзгерістер кезінде 8 метаболит түзеді, олардың бірі микроциркуляцияға айқын әсер етеді. Бұл тромбоциттер агрегациясының төмендеуімен, коагуляцияның төмендеуімен (гепарин тәрізді әрекет), фибринолиздің активтенуімен, сондай-ақ кейбір антиоксидант әсерімен көрінеді. Осыған байланысты гликлазидті қолданғанда микроциркуляция жақсарады, ангиопатия, ретинопатия, нефропатия ауырлығы төмендейді, конъюнктиваның васкуляризациясы және трофизмі жақсарады, микростаз белгілері төмендейді.Асқазан ішек жолына жақсы сіңеді,қандағы жоғарғы концентрациясы шамамен 4 сағаттан соң анықталады.Біршама бөлігі қан сарысуы белогымен байланысады,бауырда метаболизденеді.t=12 сағат.Метаболиттері бүйрек арқылы шығарылады.Ерекшелігі гипогликемиядан басқа микроциркуляцияға оңтайлы әсер береді.
|
|
29.Метформин (СИОФОР)
|
Фарм тобы
|
Глюконеогенезді тежейтін және глюкозаның тіндерге түсуіне ықпал ететін препараттар,бигуанид тобының препараты
|
Әсер ету мех
|
Метформин бауырда глюкозаның (глюконеогенез) түзілуін бәсеңдету арқылы қандағы глюкоза концентрациясын төмендетеді. Метформин ағзаның барлық энергетикалық теңгерімінде және глюкоза мен майлардың метаболизмінде инсулин сигнализациясында маңызды рөл атқаратын бауыр ферменті-АМФ — белсендірілетін протеинкиназаны (АМФК) белсендіреді. АМФК активтенуі бауырдағы глюконеогенезге метформиннің ингибиторлық әсері үшін қажет. Бауырда гюкогонеогенезді тежейді, глюкозаның бұлшықетпен тіндерге түсуіне ықпал етеді, бірақ гликоген түзілуіне әкелмейді. Аз дәрежеде көмірсулардың ішектен сіңірілуін тежейді.Ол глюкозаның бұлшықетпен сіңірілуіне ықпал етеді,бірақ бұл гликоген түзілуіне әкелмейді.Бұлшықеттерде сүт қышқылы жинақталады(анаэробты гликолиздің ынталануынан ).
Гликлазидтен айырмашылығы-инсулин секрециясын стимулдамайды яғни күшейтпейді.
|
Фарм әсері
|
- гипогликемиялық
- глюкозаның бұлшықетпен сіңірілуіне ықпал етеді, алайда бұл гликоген түзілуіне әкелмейді.
-Бұлшықеттерде сүт қышқылының жиналуына алып келеді.
- Глюкозаның май тіндерімен сіңірілуін арттырады.
- Аз дәрежеде көмірсулардың ішектен сіңірілуін тежейді.
- анорексигенді әсер, яғни дене салмағын төмендетеді.
- қан сарысуында холестерин мен үшглицерид мөлшерін аз мөлшерде төмендетеді.сондықтан бұл ауыр асқынуға әкелуі мүмкін.Бүл әсер болмау ушін препаратты минималды дозада қолдану қажет және бүйрек жетіспеушілігінде тағайындамау керек.
Кейбір науқастарда препаратты қолданғанда сүт қышқылы ацидоз дамуы мүмкін,
|
Қолданылуы
|
- 2-ші типті қант диабетінде, көбінесе әсер ету механизмі гипогликемиялық заттармен жұптастырылып. Мысалы, глибенкламид+метформин=глибомет. МЕТФОРМИНДІ КӨБІНЕСЕ БАСҚА ГИПОГЛИКЕМИЯЛЫҚ ЗАТТАРМЕН ЖҰПТАСТЫРЫП ҚОЛДАНАДЫ ,10 жастан аскан балаларда монометрияны емдеу үшін.
-БҮЙРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНДЕ ТАҒАЙЫНДАМАУ КЕРЕК
|
Жанама әсері
|
- лоқсу, құсу, ауызда темір дәмі, диарея, гипогликемия сирек байқалады. Кейбір науқастарда сүт қышқылды ацидоз дамуы мүмкі
|
Айырмашылығы/салыстырмалы
|
ерекшелігі басқаларына қарағанда гипогликемия сирек байқалады.Ішекте жақсы сіңіріледі,биожеткіліктігі 50-60%/Ағзада метаболизмге ұшырамайды , қан сарысуы белоктарымен байланыспайды.Бүйрек арқылы өзгермеген түрде шығады t=1,5 -3 сағат.Тәулігіне 2 рет енгізеді.
|
|
30.Левотироксин натрий
|
Тобы:
|
қалқанша безі гормондарының препарат- Тироксиннің синтетикалық леворотаторлық изомері
|
Әсер ету мех:
|
Жасуша ядросындағы арнайы рецепторлармен әсерлесу арқ, Левотироксин+тиреоглобулин= трийодтиронинге айналады. Тироксиннің лево-изомері болып табылады. Организмге түскеннен кейін тироксинге айналып тироксин тәрізді әсер көрсетеді.
|
Фарм әсері:
|
Кіші дозаларда анаболикалық әсер көрсетеді. Орташа дозаларда өсу мен дамуды ынталандырады, тіндердің оттегіге қажеттілігін арттырады, нәруыздардың, майлар мен көмірсулардың метаболизмін арттырады. Жүрек-қан тамыр және орталық жүйке жүйесінің функционалды белсенділігін арттырады. Үлкен дозаларда гипоталамустың тиреотропин-рилизинг гормонын және гипофиздің тиреотропты гормонының өндірілуін азайтады.
Анаболикалық, оң инотропты әсер
- өсу мен дамуды ынталандырушы
- зат алмасуды ынталандырушы
- гиполипидемиялық әсер
-адреналин әсерін күшейтеді
-дене температурасы жоғарылайды
-мидың, жүйке және жүрек-қан тамырлары жүйесінің, репродуктивті және сүт бездерінің қызметін, баланың өсуі мен дамуын реттейді.
|
Қолданылуы:
|
ГИПОТИРЕОЗ
- микседема ,кретинизм
- эутороидты зоб
- аутоиммунды тиреоидит
- зобтың рецидивінің профилактикасы
- Диффузды уытты зоб
-қалқанша без резекциясынан кейін (ауыстыру терапиясында)
|
Жанама әсері:
|
-тахикардия, аритмия, кеуде тұсында ауыру сезімі, тремор,ентігу
-мазасыздық, ұйқысыздық, бастың ауыруы,қозғыштық,тершеңдік
-дене салмағының төмендеуі
Гипертиреоз симптомдары: тахикардия, пальпитация, аритмия, стенокардия ұстамалары, бас ауруы, жүйкелік, тремор, ұйқының бұзылуы, ішкі мазасыздық сезімі, бұлшықет әлсіздігі және құрысулар, дене салмағының жоғалуы, диарея, етеккір оралымының бұзылуы, құсу мүмкін.
|
Айырмашылығы:
|
ішке тағайындайды,сирек көк тамырға.Әсері біртіндеп әлдеқайда әлсіз және баяу - терапиялық әсер 3-4 күнде болады және максимумға 10-15 күнде жетеді.
| |
|
|
Скачать 136.11 Kb.