окыту. оқыту әдістері. Негізгі бет стаз ебегі
 Скачать 306.73 Kb.
|
|
Талдау: Сіз белсендінің, рефлексия жасаушының, теоретиктің және прагматиктің стилін қолданған жағдайларды анықтаңыз. Зерделеу: Сіз қалаған стильдің мықты және осал жақтарын айта аласыз ба? Ал онша қаламайтын стильдің ше? Сіздің қандай оқу тапсырмаларын қалайтыныңыз сіздің стильдеріңізді көрсете ме? Оқу үдерісінің көпшілігі белгілі бір сәттерде осы төрт стильдің төртеуін де қамтиды. Қолдану: Сіз жетілдіргіңіз келетін оқу стилі бар ма? Бар болса, қалай әрекет етер едіңіз және Сізге кім көмектесе алады? Бұл әдіс оқу стилін анықтаудағы Хани мен Мамфордтың тәсіліне негізделген және осы тәсіл туралы жалпы ақпарат ұсынуға бағытталған. Толығырақ ақпарат алу үшін мына нұсқаулықты қараңыз: П. Хани және А. Мамфорд (1992), Оқу стилі жөніндегі ТАБЫСҚА ЖЕТЕТІНДІГІНЕ СЕНІМ ҰЯЛАТУ Әр адамның өз күшіне деген сенімі әртүрлі болады: кейбіреулер өз күшіне сенімді болу оларға табысқа жетуге көмектеседі деп санаса, кейбіреулер кедергі жасайды деп ойлайды. Бұл жаттығу сізге өз жетістіктеріңіз туралы пікіріңізге көз жүгіртуге көмектеседі. Орындау: Сіз төменде ұсынылған 16 пікірдің әрқайсысымен келісетініңізді немесе келіспейтініңізді белгілеңіз. Сонымен бірге тұжырымға қатысты басқа пікірде болсаңыз, оны арнайы бағанға жаза аласыз.
Талдау:Өз жауаптарыңызды шағын топтарда сыныптастармен талқылаңыз. Пікірлеріңіздің арасындағы ұқсастық пен айырмашылықтарды анықтаңыздар. Зерделеу: Қандай сенімдеріңіз сізге кедергі келтіруі мүмкін? Егер ісіңізде табысқа жете алмаған болсаңыз, нені кінәлар едіңіз? Бұл сізге қалай әсер етеді? Қандай ұстанымдарыңыз сізге көмектесе алады? Сіз олардың көбісін қалай қолдана аласыз? Қолдану: Сіздің ұстанымдарыңыз бен бір нәрсені қабылдамауыңыздың оқу сапасына әсерін анықтауға тырысыңыз. Мұндай жағдай орын алса, сіз басқаша қалай істер едіңіз? Бұған дейін болған осындай жағдайдан мысал келтіре аласыз ба? МЕКТЕПТЕГІ ОҚУ ЖАҒДАЙЛАРЫН МОДЕЛЬДЕУ Бұл әдіс мектептегі әртүрлі оқу жағдайларынан барынша көбірек пайда алу мақсатында оларды егжей-тегжейлі ойластыруға көмектеседі. Орындау: Мектептегі оқуды мына жағдайлар бойынша салыстырыңыз: • сіз жақсы оқыған екі жағдай; • сіз нашар оқыған бір жағдай; • сабақта емес, мектепте болған оқу жағдайы. Жағдайлардың әрқайсысын ойластырып, олар бойынша кестедегі сұрақтарға жауап беріңіз.
Талдау: Жағдайлардың арасында қандай айырмашылық байқадыңыз? Жағдайлардағы қандай ұқсастықтарды байқадыңыз? Өз жауаптарыңызды досыңыздың жауабымен салыстырыңыз. Олар ұқсас па, әлде әртүрлі ме? Зерделеу: Өзіңіз берген жауаптарға қарап, «жақсы оқу» жағдайы «нашар оқу» жағдайына ұқсамайтын екі немесе үш аспектілерді анықтаңыз. Қолдану: Нашар оқу жағдайын жақсарту үшін жақсы оқуды қамтамасыз ететін факторлар туралы біліміңіздің қайсыбірін қолдана аласыз ба? Бұны шағын топтарда талқылап, қандай әрекет жасау қажет екендігін шешіңіз. МЕКТЕПТЕН ТЫС ОҚУ ЖАҒДАЙЛАРЫН МОДЕЛЬДЕУ Осы тапсырма оқуды өмір бойы жалғаса беретін үдеріс ретінде, басқа сөзбен айтқанда, мектептен кейін де аяқталмайтын үдеріс екендігі туралы пікірді қарастыруға көмектеседі. Бұл сондай-ақ зерттеу жүргізу арқылы сіздің оқу дағдыларыңызды жетілдіруге бағытталған. Орындау: Мектепте және одан тыс, жұмыс орнында және одан тыс жерлердегі оқытуды қоса алғанда, мектепті бітіргеннен кейінгі оқуға қатысты басқа адамдардың тәжірибелері мен пікірлерін білу үшін сұхбат ойлап табыңыз. Олар қазір не оқып жатыр? Қайда? Кіммен? Осы оқу мектептегі оқумен ұқсас па, әлде басқаша ма? Бірнеше адаммен, мысалы: • мектепті биыл ғана бітірген адаммен; • бірнеше жерлерде жұмыс істеген адаммен; • жұмыс істемейтін адаммен; • зейнеткермен сұхбат жүргізіңіз. Талдау: Не болды? Адамдардың айтқандарында сізді таңқалдырған бірдеңе болды ма? Сұхбат кезінде өзіңізді қалай сезіндіңіз? Сұхбат барысында сіз қажетті ақпарат алдыңыз ба? Егер сіз «Мектепте және оның қабырғасынан тыс оқу» тапсырмасын орындасаңыз, осы тапсырмадағы сіздің жауаптарыңыз бен адамдардың айтқандарының арасында айырмашылық бар ма? Зерделеу: Сіз адамдардың жауабынан не білдіңіз: • Адамдарға әртүрлі кезеңде білім алу үшін не қажет? • Мектеп бітіргеннен кейін адамдар қаншалықты ұзақ оқиды? • Уақыт өте келе оқу үдерісі қалай өзгереді? • Олардың оқу туралы пікірі қандай? Сіз осыдан зерттеу жүргізу жолдары туралы не білдіңіз? Қолдану: Сіз өзіңіздің мектеп бітіргеннен кейінгі кездегі білім алуыңыз жайында не ойлайсыз? Зерттеу жүргізу туралы сіз білгеніңізді ескере отырып, өз сұхбатыңыздың сұрақтарын өзгертіңіз. Сіз көп адамдардан сұхбат алу арқылы немесе оларға көп сұрақ қоя отырып, бұл зерттеуді кеңейте аласыз. СЫН ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУ Сын тұрғысынан ойлау бақылау, тәжірибе, толғану және ой жүгірту нәтижесінде алынған ақпаратты ұғыну, бағалау, талдау және синтездеуде қолданылатын әдіс болып табылады, сонымен қатар ол әрекет жасауға негіз, түрткі болуы да мүмкін. Сын тұрғысынан ойлау көбінесе бір нәрсені елестетуге, баламалы шешімдерді қабылдауға, ойлау және іс-әрекеттің жаңа немесе түрлендірілген тәсілдерін енгізуге дайын болуды көздейді, ол ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге бейілділік пен басқаларды сын тұрғысынан ойлауға баулуды білдіреді. Бастапқы деңгейде сын тұрғысынан ойлау үдерісі: • қажетті ақпараттар жинауды; • дәлелдерді сын тұрғысынан талдау мен бағалауды; • кепілдендірілген шешімдер мен жинақталған қорытындылар; • ауқымды тәжірибе негізінде болжамдар мен ұсыныстарды қайта қарауды көздейді. Төменде балаларға сынып тапсырмаларын ойдағыдай орындау үшін қажетті әрекеттер реті мен дағдылар келтірілген: 1. Көру немесе есту арқылы алынған ақпаратты өңдеу, сондай-ақ бастапқы дереккөздерді зерделеу кезінде алынған деректерді, жауап алу немесе сауалнама барысында жиналған деректерді немесе оқулықтар, энциклопедиялар немесе веб-сайттар сияқты екінші дереккөздерден жиналған ақпаратты өңдеу. 2. Зерттеу жүргізуге арналған дәлелдемелерді немесе зерттеу нәтижесінде алынған дәлелдердің негізін құрайтын дәлелдемелерді жүйелейтін түйінді мәселелер,болжамдар мен гипотезалардытүсіну. 3. Осы түйінді мәселелер мен қолда бар дәлелдемелердің бір-біріне сәйкес келуін және үндесуін талдау. 4. Жекелеген факторлар немесе түрлі дербес бағалар мен болжамдар арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтау. 5. Дәлелдерді немесе бірқатар идеяларды дайындау үшін түрлі ақпарат көздерін жүйелеу. Сіздің идеяңызды қалыптастыратын және қолдайтын түрлі дереккөздер арасында байланыс жүргізіңіз. 6. Сіздің зерттеуге қатысты дәлелдемелердің шынайылығы мен дәлелділігін және дәлелдемелер сіздің болжамдарыңызбен, туындаған идеяларыңызбен қаншалықты сәйкес келетінін бағалау. 7.Зерттеу негізінде жатқан сұрақтардың жауабына түсініктеме беру кезінде зерттеу барысында алған білімін қолдану. 8. Зерттеу қорытындылары мен нәтижелерін дәлелдеу және негіздеу. Белсенді оқыту мен оқу әдістерін қолдану үдерісінде оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын дамытқысы келетін мұғалімдер арасында оқу мақсаттарын жіктеудегі Блум таксономиясы ең маңызды жұмыстардың бірі болып табылады.  Блум таксономиясына сәйкес танымдық мақсаттарды топтастыру Роберт Фишер (2005: 57) ұсынған төмендегі кестеде түрлі ойлау деңгейлеріне тән түрлі санаттар мен үдерістер аталған. 1-кесте. Ойлау үдерісінің санаттары мен мазмұны
|