книга стандарт каз. олды леуметтік дегейде тазарту

• Название: олды леуметтік дегейде тазарту
• Дата: 29.05.2022
• Размер: 337.3 Kb.
• Имя файла: книга стандарт каз.docx
• Тип: Документы; #554927
• страница: 17 из 20

Мақсаты: диагностикалық: жүқпалы ішек ауруларының қоздырғыштарын айқындау, арнайы топтағы адамдарды (реконвалесценттерді) зерттеу.

Қолдану көрсетілімдері: ішектің микрофлорасын анықтау, жедел ішек жұқпалы аурулары.


Дайынданыз: көректі ортасы бар Петри табақшасын, залалсыздандырылған пробиркадан залалды тік ішектік ілгекті, нәжісті алуға арналған дәрет ыдысын (судноны) немесе горшокты, резеңке қолғапты, масканы, форма бойынша жазылған жолдаманы, стеклографты (шыны ыдысқа жазуды түсіріп жазатын қарандашты), биксті, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшара барысын, нәтиже алу мерзімін түсіндіріп, емшараға келісімін алыңыз.
   
2. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазартыңыз, халатты, масканы және қолғапты киіңіз.
   
3. 
   Жолдаманы жазып, журналға тіркеңіз.
   
4. 
   Жолдама нөмеріне сәйкес нөмерді қоректі ортасы бар Петри табақшасына стеклографпен жазыңыз.
   
5. 
   Науқасты горшокқа немесе судноға отырғызыңыз.
   
6. 
   Оң қолыңызбен пробиркадан тік ішектік ілгекті алыңыз.
   
7. 
   Залалсыздандырылған тік ішектік ілгекпен «ашық нәжістен» жаңа бөлінген нәжістің 3-5 әртүрлі жерінен алыңыз (патологиялық қоспа).
   
8. 
   Перти табақшасының қақпағын жартылай ашыңыз.
   
9. 
   Петри табақшысының көректі ортасының бетіне нәжісті келесі реттілікпен егіңіз: тік ішектік ілгекпен алынған нәжісті көректі ортаның бетіне бір қалыпты жағып үйкеңіз (ептеп, көректі ортаны тырнамай) 1,5-2 см көлемді «тегістік жерге» жасап.
   
10. 
    Залалсыздандырылған тік ішектік ілгекпен «тегістікке» көректіортаның барлық бетіне жиі қатар-қатар жіңішке сызықтармен егіңіз, тік ішектік ілгекті мезгіл-мезгіл өз-өзіне айналдыра бүрыңыз, Петри табақшасының қақпағын жабыңыз.
    
11. 
    Петри табақшасын өсіндімен бірге 37⁰С температурасындағы термостатқа немесе бикске паралонмен тығыздап салыңыз.
    
12. 
    Биксті «кілтке» жабыңыз.
    
13. 
    Қолғапты, масканы шешіп, қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.
    
14. 
    Бикстегі алынған материалды жолдамасы мен бірге бактериологиялық лабораторияларға апарыңыз.
    

Ескерту:

• 
  нәжісті жыйнау әртүрлі әдістермен жүргізіледі: унитаздан, горшоктан, суднодан, жаялықтан, «ашық нәжістен», тікелей тік ішектік ілгектің көмегімен;
  
• 
  өсінді жасау үшін шырышты, іріңді, фибринозды қабыршықтарды алады;
  
• 
  материалды лабораторияға апарғанға дейін тоңазытқышта t4-6⁰С сақтайды;
  
• 
  антибиотиктер мен сульфаниламид препараттармен емдемес алдында материалды алу жүргізіледі.
  

Бактериологиялық зертеуге «ашық нәжістен»

нәжісті шыны түтікке (пробиркаға) алу
Мақсаты: диагностикалық жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын айқындау, арнайы топтардағыадамдарды (реконвалесцентті) зерттеу.

Қолдану көрсетілімдері: ішектің микрофлорасын зерттеу,өткір ішек жұқпалы аурулары.

Дайындаңыз: залалсыздандырылған шыны түтікті мақта-дәке тампондарымен тығыз жабуға материал алу үшін темір ілмегі өзекке монтаж жасалған, дәрет ыдысын (судноны) немесе горшокты, қолғапты, масканы, форма бойынша жазылган жолдаманы, стеклографты (шыны ыдысқа жазуды түсіріп жазатын қарандашты), штативті, тасмалдауға арналған контейнерді немесе биксті, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа зерттеу мақсаты мен барысын, нәтиже алу мерзімін түсіндіріп, емшара жасауға келісімін алыңыз.
   
2. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазартыңыз, халатты, масканы және қолғапты киіңіз.
   
3. 
   Жолдаманы жазып, журналға тіркеңіз.
   
4. 
   Жолдама нөміріне сәйкес нөмірді шыны түтікке стеклографпен белгілеңіз.
   
5. 
   Шыны түтікті штативке орнатыңыз.
   
6. 
   Науқасты горшокқа немесе судноға отырғызыңыз.
   

7. 
   Оң қолымен тік ішектік ілгекті шыны түтіктен алыңыз (шыны түтікті тығыз жабқан мақта-дәке тампонын тек қана сыртқы жағынан ұстаңыз).
   
8. 
   Залалсыздандырылған тік ішектік ілгекпен «ашық нәжістен» жаңа бөлінген нәжістің 3-5 әр түрлі жерінен алыңыз (патологиялық қоспа).
   
9. 
   Тік ішектік ілгекті нәжісімен залалсыздандырылған шыны түтік шетіне, қабырғасына және сыртқы бетіне жанастырмай салып, соның ішінде қалдырыңыз. Шыны түтікті тығынымен тығыз жабыңыз.
   
10. 
    Шыны түтікке жолдаманы бекітіңіз.
    
11. 
    Шыны түтікті штативке, штативті поролонмен тығыздатып бикске қойыңыз.
    
12. 
    Биксті «кілтке» жабыңыз.
    
13. 
    Қолғапты, масканы шешіп қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.
    
14. 
    Бикстегі алынған материалды жолдамасымен 2 сағаттан кешіктірмей бактериологиялық зертханаға жеткізіңіз.
    

Ескерту:

• 
  нәжісті жыйнау әртүрлі әдістермен жүргізіледі: унитаздан, горшоктан, суднодан, жаялықтан, «ашық нәжістен», тікелей тік ішектен ілгектің көмегімен;
  
• 
  өсінді жасау үшін шырышты, іріңді, фибринозды қабықты алады;
  
• 
  материал зертханаға жеткізгенше тоназытқышта t-4-6⁰С сақталуы қажет;
  
• 
  антибиотиктер мен сульфаниламид препараттармен емдемес алдында материалды алу жүргізіледі.
  

Бактериологиялық зерттеуге

тікелей тік ішектен нәжісті алу
Мақсаты: диагностикалық жұқпалы ішек ауруларының қоздырғыштарын айқындау, арнайы топтағыадамдарды (реконвалесцентті) тексеру.

Қолдану көрсетілімдері: ішектің микрофлорасын зерттеу,жедел ішек инфекциялары.

Дайындаңыз: залалсыздандырылған мақта-дәке тампонымен тығыз жабылған шыны түтікті, яғни өзекке бұрап оралған құрғақ мақта тампонын материалды алуға арналған, қолғапты, дем пердесін, форма бойынша жазылган жолдаманы, клеенканы, стеклографты, штативті тасымалдауға арналған контейнерді немесе биксті, қауіпсіз жоюға арналған контейнерді.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа зерттеу мақсаты мен барысын, нәтиже алу мерзімін түсіндіріп, емшараға рұқсат алыңыз.
   
2. 
   Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазартыңыз, халатты, масканы және қолғапты киіңіз.
   
3. 
   Жолдаманы жазып, журналға тіркеңіз.
   
4. 
   Жолдама нөміріне сәйкес нөмірді шыны түтікке стеклографпен белгілеңіз.
   
5. 
   Шыны түтікті штативке орнатыңыз.
   
6. 
   Науқасты сол жақ қырына аяғын тізесінен жартылай бүгіп жатқызыңыз.
   
7. 
   Оң қолмен тік ішектік ілгекті шыны түтіктен шығарып алыңыз.
   
8. 
   Сол қолдың І және ІІ саусақтарымен науқастың бөксесін ажыратып, ал оң қолмен ептеп анал тесігіне айналмалы қозғалыспен ілгекті енгізіп, оны тік ішекке қарай жылжытып, ең алғаш кіндік бағытына қарай 3-4 см, сосын омыртқаға қатарластыра ілгекті 8-10 см тереңдікке жылжытып енгізіңіз.
   
9. 
   Тік ішектің ішкі қабырғасынан (өнезінен) материалды жеңіл айналмалы қозғалыспен алып, сосын абайлап ілгекті нәжіспен тік ішектен шығарыңыз.
   
10. 
    Шыны түтіктін шетіне, қабырғасына және сыртқы бетіне жанастырмай ілгекті нәжіспен шыны түтікке салып, ішінде қалдырыңыз.
    
11. 
    Шыны түтікке жолдаманы бекітіңіз.
    
12. 
    Шыны түтікті штативке, штативті бикске қойып, поролонмен тығыздаңыз.
    
13. 
    Биксті «кілтке» жабыңыз.
    
14. 
    Қолғапты, дем пердесін шешіп қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.
    
15. 
    Бикстегі алынған материалды жолдамасымен бактериологиялық зертханаға 2 сағаттан кешіктірмей апарыңыз.
    

Ескерту: материалды жеткізгенше t-4-6⁰С тоназытқышта сақталуы қажет.


Науқасты бронхоскопияға даярлау
Мақсаты: науқасты зерттеуге сапалы даярлауды қамтамасыз ету, бронхтың сілемейлі қабықтарын қарау.

Дайындаңыз:залалсыздандырылған: қолғапты, бронхоскопты, сүрткілерді, транквилизаторларды, ішінде зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысты, сүлгіні, ауру тарихын, жолдаманы.

Бронхоскопияны дәрігер жасайды,

мейірбике көмекші қызметін атқарады

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа зерттеудің мақсатын мен барысын, зерттеу жасаған уакыттағы тәртіп ережесін түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Науқасқа психикалық дайындықты жүргізіңіз.
   
3. 
   Науқасқа зерттеу таңертең ашқарынға өткізілетінін хабарлаңыз. Ол зерттеу алдында таңертең тамақты, суды қабылдамауы, темекі шекпеуі керек.
   
4. 
   Зерттеудің алдында наукас алмалы-салмалы тіс протездерін шешіп тастауын қадағалаңыз.
   
5. 
   Тура зерттеуді жасар алдында науқастан қуығын және ішегін босатуын сұраңыз.
   
6. 
   Дәрігердің тағайындауы бойынша зерттеудің алдында кешке қарай және таңертең жансыздандыруды жасаудан 1-1,5 сағат бұрын транквилизаторлармен (элениум, диазепам) премедикацияны жүргізіңіз.
   
7. 
   Қарауға 15-45 минут қалғанда дәрігердің тағайындауы бойынша премедикацияны (наркозға дайындауды) жүргізіңіз.
   
8. 
   Науқасты сүлгісімен, ауру тарихымен және жолдамасымен эндоскопиялық кабинетіне тағайындалған уақытта ертіп апарыңыз.
   
9. 
   Наукасты палатаға ертіп апарыңыз, жасалған зерттеуден кейін екі сағат бойы тамақ ішуіне, темекі шегуіне болмайтынын ескертіңіз.
   

Науқасты фиброгастродуоденоскопияға даярла
Мақсаты: науқасты зерттеуге сапалы дайындауды қамтамасыз ету, өңеш, асказан және он екі елі ішектің сілемейлі қабығын қарау.

Дайындаңыз:залалсыздандырылған гастроскопты, сүлгіні, зерттеуге жолдаманы.
ФГДС-ті дәрігер жасайды,

мейірбике көмекші қызметін атқарады
Іс-әрікет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа алда болатын зерттеудің мақсатын, барысын және мағынасын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Науқасқа психологиялық дайындықты жүргізіңіз.
   
3. 
   Наукасқа зерттеу таңертең ашқарынға өткізілетінін хабарлаңыз. Тамақ, су ішуіне, дәрілік препараттарды қабылдауына тыйым салыңыз, темекі шегуге, тісті тазалауға болмайды.
   
4. 
   Науқасты зерттеу қарсаңында кешке қарай сағат 18-ден кешіктірмей кешкі жеңіл тамақпен қамтамасыз етіңіз, кешкі тамақтан кейін науқас суды, тамақты ішпеуі керек.
   
5. 
   Зерттеу алдында науқас алмалы-салмалы тіс протездерін шешіп тастауын қадағалаңыз.
   
6. 
   Эндоскопия жасаған уақытта сөйлеуге және түкірігін жұтуға болмайтынын наукасқа ескертіңіз (науқас сілекейін сүлгіге немесе салфеткаға түкіріп отырады).
   
7. 
   Науқасты сүлгісімен, ауру тарихымен, жолдамасымен белгіленген сағатта эндоскопиялық кабинетіне ертіп апарыңыз.
   
8. 
   Зерттеуден кейін науқасты палатаға ерітіп апарыңыз және одан жұту акті толық қайта қалпына келгенше 1-1,5 сағаттай тамақ қабылдамауын сұраңыз. Темекі шегуге болмайды.
   

Ескерту:

• 
  т/а премедикация жасалмайды, себебі зерттелетін мүшенің жағдайын өзгертеді;
  
• 
  биопсияға материал алғанда, науқасқа тамақ тек салқын түрде беріледі.
  

Науқасты колоноскопияға даярлау

Мақсаты: науқасты зерттеуге сапалы дайындауды қамтамасыз ету, жуан ішектің жоғары орналасқан бөлігінің сілемейлі қабығын қарау.

Дайындаңыз:колоноскопты, Эсмарх крушкасын, шылапшынды, қайнатылған суды, фортрансты, клеенканы, жайманы, судноны, салфеткаларды, резеңке қолғаптарды, вазелинді, шпательді, ішінде зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысты, жолдаманы.
Колоноскопияны дәрігер жасайды,

мейірбике көмекшіқызметін атқарады

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшараның мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оны жасауға келісімін алыңыз.
   
2. 
   Науқасқа психологиялык дайындықты жүргізіңіз.
   
3. 
   Дайындық ережесінің бұзылуы салдары туралы ескертіңіз (зерттеу нәтижесі дұрыс шықпайды).
   
4. 
   Науқасқа зерттеу таңертең ашқарынға өткізілетінін хабарлаңыз.
   
5. 
   Зерттеуге дейін 2-3 күн бұрын іш кебудің алдын алу үшін шлаксыз диета тағайындалады, науқастың тағамынан газ түзетін азық-түліктер, көкөністер, жеміс-жидектер, сүт, нан алынып тасталады.
   
6. 
   Зерттеуді жасар алдында 2 күн бойы іш жүргізетін дәрілер тағайындалады (фортранс схемаға сәйкес). 1 литр ерітіндіні 15-20 кг дене салмағына, бұл 3-4 литр ерітіндіге сәйкес келеді. Зерттеуді жасау қарсаңында кешке қарай немесе бірдей бөлікке бөліп кеш қарсаңында және зерттеу жасайтын күні таңертең қабылданады. Соңғы препарат емшара алдында 3-4 сағат бұрын қабылданады.
   
7. 
   Зерттеуді жасау қарсаңында кешке қарай науқасқа биік тазарту клизмасын 1,5 литрдей сумен жасаңыз.
   
8. 
   Таңертең зерттеу жасайтын күні зерттеуден 2 сағат бұрын 1 тазарту клизмасын жасаңыз.
   
9. 
   Белгіленген сағатқа науқасты эндоскопиялық кабинетке ертіп апарыңыз (ауру тарихымен).
   
10. 
    Зерттеуден кейін науқасты палатасына дейін шығарып салыңыз.
    

Ескерту:жуан ішекті нәжістен, сұйықтықтан және сілемей сұйықтықтардан тазарту –дайындықтың негізгіміндеті, осының дұрыс шешілуі зерттеудің жетістігін қамтамасыз етеді.
науқасты РекторомАноскопияға даярлау

Мақсаты: науқасты зерттеуге сапалы дайындауды қамтамасыз ету; диагностикалық: тік және сигма тәрізді ішектерді қарап зерттеу, бактериологиялық және цитологиялық зерттеуге сілемейлі қабықтан жағынды, қырынды және кеселді ұлпадан үзінді алу.

Дайындаңыз:залалсыздандырылған: ректоскопты, салфеткаларды, вазелинді, шпательді, клеенканы, Эсмарх кружкасын, суды, шылапшынды, алжапқышты, қолғапты, ішінде зарарсыздандыру ерітіндісі бар ыдысты.
Ректороманоскопияны дәрігер жасайды,

мейірбике көмекші қызметін атқарады

Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа емшараның мақсатын, барысы және зиянсыздығы туралы әңгіме жүргізіңіз.
   
2. 
   Таңертең ашқарынға зерттеу өткізілетінін науқасқа хабарлаңыз.
   
3. 
   Науқасқа тазарту клизмасын таңертең сағат 6-да (толық кружка) және зерттеуге дейін 2 сағат бұрын (толмаған кружка) қойыңыз. Науқас зерттеуге дейін тік қалыпта болуы тиіс.
   
4. 
   Тұп-тура зерттеу алдында науқастың қуығын босатуын сұраңыз.
   
5. 
   Науқасты манипуляциялық (ректороманоскопия) кабинетіне апарыңыз.
   
6. 
   Науқасты палатаға апарып, бақылауды және тыныштықты қамтамасыз етіңіз.
   

Ескерту:

• 
  ректоскоп тік ішекке 25-30 см ара қашықтыкқа енгізіледі;
  
• 
  ішектегі жедел қабыну процесі басылған соң, ректороманоскопия жүргізіледі;
  
• 
  егерде науқастың іші қатса, онда қосымша зерттеу қарсаңында кешке тазарту клизмасы қойылады;
  
• 
  науқастың ішегін дайындау және зерттеу арасында 2 сағаттай үзіліс болуы қажет, неге десеңіз, тазарту клизмасы сілемейлі қабықтың табиғи түрін біршама уақытқа өзгертеді.
  

Науқасты цистоскопияға даярлау
Мақсаты: науқасты зерттеуге сапалы дайындауды қамтамасыз ету; диагностикалық: қуықтың сілемейлі қабығын қарау; емдік: қуықтан қатерсіз ісік және түймешікті алып тастау.

Дайындаңыз:залалсыздандырылған: цистоскопты, жыныс мүшесін жуындыруға және тазарту клизмасын қоюға арналған құрал-жабдықтарды.
Цистоскопияны дәрігер жасайды,

мейірбике көмекші кызметін атқарады
Іс-әрікет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа психологиялық дайындықты жүргізіңіз, зерттеудің мақсатын түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
   
2. 
   Зерттеуді ашқарынға жасаңыз.
   
3. 
   Таңертең зерттеу алдында науқасқа жыныс мүше аймағын мұқият жуу керек екенін ескертіңіз, оны гигиеналық емшара іс-әрекетіне (жуыну) сырткы жыныс мүшесін жууды үйретіңіз.
   
4. 
   Таңертең зерттеуге дейін 2 сағат бұрын тазарту клизмасын жасаңыз.
   
5. 
   Тұп-тура зерттеу жасар алдында науқасқа қуығын босатуды ұсыныңыз.
   
6. 
   Белгіленген сағатта науқасты ауру тарихымен эндоскопиятык кабинетіне ерітіп барыңыз.
   
7. 
   Зерттеуден кейін науқасты палатаға дейін ертіп апарыңыз.
   
8. 
   Зерттеуден кейін 2 сағат бойы төсек тәртібін сақтау қажет екендігін науқасқа ескертіңіз.
   

Науқасты ультрадыбыстық зерттеулерге дайындау

іш перде қуыс мүшелері (бауыр, өт, ұйқы безі, талақ) және бүйрек
Мақсаты: зерттеуге науқасты сапалы дайындауын қамтамасыз ету.

Қолдану көрсетілімдері: іш перде қуысы және бүйрек мүшелерінің аурулары.

Дайындаңыз: дәрігер тағайындаған дәрілерді, сүлгіні, ақ жайманы.

Ультрадыбыстық зерттеулерді дәрігер жүргізеді, ал мейірбике науқасты дайындайды.
Іс-әрекет алгоритмі:

1. 
   Науқасқа зерттеу мақсаты мен барысын түсіндіріп, оның рұқсатын алыңыз.
   
2. 
   Дайындау ережесін бұзыуының.
   
3. 
   Зерттеу ашқарында жүргізілетінін науқасқа ескертіп қойыңыз.
   
4. 
   Зерттеуге дейін 2-3 күн бұрын тамақтану рационынан жел (газ) жинауды болдырмайтын тамақтарды қабылдамайтының науқасқа түсіндіріңіз (көкөністер, жеміс-жидектер, сүт тағамдары, қара нан, бұршақ тағамдар, жеміс сөктер), таблеткалы іш айдайын дәрілер.
   
5. 
   Науқас зерттеу қарсынында дәрігердің тағайындауы бойынша іш кебуді болдырмайтын дәрілерді қабылдайды.
   
6. 
   8-12 сағат зерттеуге дейін науқас тамақ қабылдауды тоқтатуы керек.
   
7. 
   Зерттеу қарсаныңда кеште тазарту клизмасын қойыңыз.
   
8. 
   Зерттеу алдында темекі шегуге болмайды.
   
9. 
   Науқас ультрадыбыстық зерттеуге барғанда өзімен бірге сүлгіні және ақ жайманы алады.
   
10. 
    УДЗ кабинетіне науқасты ауру тарихымен ілестіріп апарыңыз.
    
11. 
    Зерттеуден кейін науқасты палатаға апарыңыз.
    

Кіші жамбас мүшелерін ультрадыбыстық зерттеуге (қуықты, қуық асты безі, жатыр қосалқылары):

• 
  науқастың дайындағы іш перде қуысы мүшелерінің УДЗ сияқты жүргізіледі;
  
• 
  2-3 сағат зерттеуге үшін 1,5 л сұйықтықты (қайнаған су) ішуі қажет екенін науқасқа ескертіп қойыңыз;
  
• 
  зерттеуге дейін науқас кіші дәретке (толық қуықы) отырмауын сұраңыз.
  

науқасты Бронхографияға дайындау