механика. термех сұрақ-жауаптар сессия. Статика бос жне бос емес дене. Байланыстар жне оларды реакциялары. Жиі кездесетін байланыстар трлері. Босату принципі
 Скачать 3.87 Mb.
|
|
∪OM=S(t). Зная эти параметры можно найти все кинематические характеристики точки в любой момент времени 7. Нүктенің табиғи осьтер жүйесіне қатысты толық үдеуі Нүкте үдеуін анықтау үшін қозғалыс барысында векторының бағытының өзгеретінін ескере отырып, оның жылдамдығы векторынан бірінші туынды аламыз (19):  Үдеу (Ускорение) — нүктенің жылдамдығының мәні мен бағытының өзгеруін сипаттайтын векторлық шама. 8. Траектория қисықтығы Траектория (кейінгі лат. 'trajectorіus' – ығысу немесе орын ауыстыруға қатысты) – материялық нүктенің өз қозғалысы кезінде сызатын біртұтас сызығы. Егер траектория түзу болса нүктенің қозғалысы түзу сызықты, басқа жағдайда қисық сызықты қозғалыс’’ деп аталады. Еркін материялық нүктенің траекториясы оған әсер ететін күштерге, бастапқы қозғалыс жағдайларына, қандай санақ жүйесіне қатысты қозғалуына және айналасындағы денелермен байланысына тәуелді. Мысалы, бастапқы жылдамдықсызбелгілі биіктіктен жердің тарту күшінің әсерінен төмен қарай құлайтын материялық нүктенің (дененің) траекториясы түзу сызық болады; ал ол дене горизонтқа бұрыш жасай V0жылдамдықпен ауасыз кеңістікте лақтырылса, оның траекториясы ұштары төмен қарай бағытталған парабола болады 9. Қатты дененің кез келген екі нүктелердің радиус-векторлары арасындағы байланыс Жәй мағынасына сәйкес вектор деп бағытталғын кесінді деп түсінуге болады, ал басқа жағдайларда әртүрлі векторлар – белгілі бір эквиваленттік қатынасы бойынша әртүрлі бағытталған кесінділер эквивалентті класстары болып табылады. Бұл эквиваленттік қатынасы әртүрлі болуы мүмкін: ол векторлардың түрін анықтайды (“еркін”, “тұрақты” т.б.). Басқаша айтқанда, эквивалентті классішінде кез келген екі вектор тең болып есептеледі, яғни кез келген вектор сол класты толықтай бейнелей алады. Еркін векторлар жиыны мен олардың кеңістікті параллель жылжыту жиыны арасындағы изоморфизмды ескерсе, егерде қосу операциясын жылжыту композицияларымен теңестірсе, онда кеңістікті параллель жылжыту жиынын тіпті векторды анықтау үшін де пайдалануғы болады. Кеңістікті шексіз аз трансформацияларын зерттеуде маңызды рөл атқарады. 10. Қатты дененің ілгерілемелі қозғалысы Қатты дене қозғалысының 6 түрі бар: 1) ілгерілемелі, 2) тұрақты ӛстен айналмалы, 3) жазық - параллель, 4) сфералық, 5) күрделі, 6) еркін қатты дене қозғалысының жалпы жағдайы. А: Қатты дененің ілгерілемелі қозғалысы деп оның әрбір екі нүктесін қосатын түзулердің кез-келгені ӛзіне ӛзі тек параллель қозғалатындай қозғалыс түрін айтамыз. Ілгерілемелі қозғалыстағы қатты дененің барлық нүктелері бірдей қозғалады. Қатты дененің ілгерілемелі қозғалысы оның бір нүктесінің қозғалысымен толық сипатталады. Үш ӛлшемді кеңістікте ілгерілемелі қозғалыстағы дененің еркіндік дәреже саны үшке тең. Оның қозғалысын үш тәуелсіз координаталық түрдегі қозғалыс теңдеулерімен былай жазуға болады  мұндағы М – дененің кез-келген нүктесі. Ілгерілемелі қозғалыстағы дене нүктелерінің траекториялары, жылдамдықтары және үдеулері туралы теорема: ілгерілемелі қозғалыста дене нүктелерінің траекториялары, жылдамдықтары мен үдеулерінің әрбір уақыт кезінде мәндері мен бағыттары бірдей, яғни дене нүктелері конгруэнтті қозғалыста болады. Мысалы  |