Кори дипломи. хидирова м коридипломи. Вазрати маориф ва илми УМурии тоикистон донишгои давлатии омзгории тоикистон ба номи садриддин айнї факултет химия Кафедра химияи органики ва биолог рисолаи хатм дар мавзи Методикаи халли масъалахои мохияти истехсоли дошта.
 Скачать 157.76 Kb.
|
|
Намунаи њалли якчанд масъалањо оиди мањлулњо дида мебароем. Масъалаи 70 гр NaCl–ро дар 150гр об њал карданд.Њиссаи массаи намакро дар мањлули њосилшуда бо фоиз ёбед. Њал: Д.ш.а.  (њалкунанда)= 150 гр ( њалшаванда) =70мл : 20% намак=? сул 1-ум мањ = намак + њалкунанда = 70 + 150 = 220 гр 2  20гр мањлул _______ 70гр х=  = 31,81гр100 гр мањлул_______ Хгр Усули 2 Њиссаи намак  % =  х 100% =  х 100% =0,3186 х 100 %= 31,18% съалаи 2300 мл мањлули кислотаи сулфат 1,03 г/мл зичи дошта дода шудааст. Њиссаи массаи кислотаро бо фоиз дар мањлул њисоб кунед. Агар массаи кислота ба 35 гр баробар бошад.Њал: Д.ш.а. (кислота)= 35 грV (мањлул) =300мл Р(мањлул) = 1,03 г/мл Wмодда =? Усули 1 Массаи мањлулро меёбем мањлул = Р х V = 300мл х 1,03 = 309гр  __________________________35 гр кислота  гр_________________________Хкислота х =  = 11,3%Усули -2 % =  =  = 11,3%Масъалаи-3 Барои тайёр намудани 1500 гр мањлули 5%-и намаки турши соддаи нушоки чанд гр об ва намак лозим аст? Д.ш.аст мањлули = 1500гр % намак = 5 % = ? намак =?У  сули 1 100гр ________________5гр1500гр________________Х Х=  = 75 гр/намак =  л - намак = 1500- 75 = 1425гр обМасъалаи 4 20 гр намаки ѓашдорро дар 150 гр обњал кардандва мањлули 10% њосил шуд. Дар ин намак чанд грамм (ѓаш)дида мешавад. Миќдори намаки тозаро тавассути формулаи % намак = : њисоб мекунем = : Х х100 = 10Х +1500100х -10х = 1500 90х = 1500х =16,6гр Ёфтани миќдори ѓаш (ѓаш) = (нам ѓаш)-  тоза = 20- 16,6=3,4 гр ѓашЊалли масъалањо ва консентратсияи моляри Консентратсияи моляри гуфта миќдори молњои моддаи њалшударо дар 1 литр мањлул меноманд ва онро бо мол/л ин мекунанд. См =  ё См =  Масъалаи мањлули 2 м намаки оши гуфта њаминро мефањманд, ки дар 1 литр мањлули ин намак 2 мол намак њал карда шуддаст.яъне 2 х 58,5= 117 Њангоми њал намудани ин масъалањо аз формулањои зерин истифода мебаранд. модда =  Р  махлул =  ; мањ =  ;См =  : модда =  =  х 100 Масъалаи 1 Дар 500 мл мањлули намак 55гр хлориди калсий мављуд аст. Њисса ва консентратсияи молярии мањлулиро њисоб кунед. Д.ш.аст (СаCl2)=55гр мањлул= 500мл= 0,5л 1 =?Њал: 1) миќдори молњои СаCl2 –ро меёбем  2 = = = 0,49 молСм =  /М = 0,49 : 0,5 л= 0,98 мол /лМасъалаи 2 Консентратсияи молярии мањлулро ки аз омехтаи карданиду мањлули 5м –и кислотаи хлорид њосил карда шудааст њисоб кунед. Њал Д.ш.аст С1 (НCl) = 0,6 м (мањ НCl ) = 400млС2 (НCl)= 5м мањ = 400мл :См=?Барои њалли ин масъала мо бояд миќдори моли кислотаи НCl-ро дар мањлули 1 ва 2 њисоб кунед. Мах/якум 1  000мл____________________0,6мол НCl400мл______________________ Х мол Х= 0,24 мол НCl Мањлули дуюм 1  000мл _____________________5мол Х=2молНCl 400мл_______________________ Х мол 0,24 мол + 2мол = 2,24 мол ( дар мањлули нав 400+400=800мл) = 0,8 л аз ин љо 0,8л __________________2,24мол Х=  = 2, 8мол /лДар 1д _________________Х Њалли масъалањои аз рўи кристалогидрат Кристалогидрат гуфта моддаи сахтеро меноманд, ки дар таркиби худ оби кристалогидратсиони дорад. кристалогидрат = намак + оби кристалогидратсиони Масъалаи 1 40гр ВаCl2 х 2Н2О чанд грам намаки беоб дорад. Д.ш.аст (ВаCl2 х 2Н2О) =40гр  ВаCl2 ?Мr (ВаCl2 х 2Н2О ) = 244г/мол 244г/мол____________________208г ВаCl2 – дорад 40гр __________________________Х Х=  = 34 гр ВаCl2 дорад.Масъалаи 2 40гр гипс (гач) дар 400 гр об њал карда шудааст. Њиссаи массаи намакро дар мањлули њосилшуа њисоб кунед. Д.ш.аст намак беоб =? 400гр кристалогидрат 40грМr (СаSO4 х 2Н2 О ) = 136 + 36= 172 г/мол Массаи мањлули 40гр гипс +400 гр об = 440 гр Массаи намаки беоб 172 СаSO4 х 2Н2О_____________136 гСаSO4 дорад 40гр СаSO4 х 2Н2О_____________ Хгр СаSO4 Х=  = 31,6г СаSO4 Њиссаи массаи намак бо % дар мањлул СаSO4 =  = х 100 = 7,2 %Омехтаи мањлулњо Барои ёфтани њиссаи массаи модда њалшуда дар мањлули нав муодилањои њиссоби зерин-ро истифода мекунем.  1 + 2 2 = W3 ( 1 + 2 )W1 модда =  =  W2 модда=  =  == W2 модда= =  =  Масъалаи 1 Њиссаи массаи моддаи њалшуддаро дар мањлули, ки дар њангоми омехта кардани 70 г мањлули 20% ва 150 грамм мањлули 20 % ва мањлули 12 % њосил карда шудааст њисоб кунед. Д.ш.аст = 20% = 70гр = 12 %  =150гр 3 =?Њал: 1. Массалаи моддаи њалшуда дар мањлули якум =  = 0,2 х 70 = 14 грМассаи моддаи њалшуда дар мањлули дуюм модда= 0,12 х 150= 18грСуммаи массаи моддањои њалшударо мањлули 1 ва 2  мањ=  + мах= 70+150 = 220гСуммаи массаи моддањои њалшуда бошад. = + = 14+18 = 32гЊиссаи моддаи њалшударо дар мањлули 3-юми њисоб мекунем мода =  =  = 0,1454 14,54%Б.2. Муњокимаи натиљањои ба даст омада оиди аз моинаи педагоги Барои маќсади дар назди худ гузошташуда фанн бояд оиди « Њалли масъалањои гузошташуда истењсоливу иќтисоди» -дошта озмоиши педагоги гузаронам. Маќсад оиди ин мавзўъ гузаронидани озмоиш аз он иборат аст, кибо ташаббуси Пешвои миллат,Президенти Љумњури муњтарам Эмомали Рањмон Тољикистон дар 10-солаи охир аз давлати аграри ба индустрали бояд табдил ёбад. Ин ба он вобаста аст, киТољикистон дорои захирањои бой-и маъдани, энергетики ва истењсоли аст. Инчунин дар Љумњурии солњои охир як ќатор.Корхонањои истењсоли моддањои химияви ба монанди, заводи истењсоли моддањои химияви ба монанди, заводи истењсоли, моддањои химиявї ба монанди заводи истењсоли кислотаи сулфат криолит, соддаи каустики, шиша, семент дар ноњияи Ёвон истењсоли оњан дар ноњияи Њисор корхонаи истењсоли тилло дар ноњияи Вањдат сохта ба истифода дода шудаанд.Ва дар ин соњањо мутахасисони касби лозиманд.Бинобар ин интихоби касбњои химияви ва бо кадрњо таъмин намудани истењсолот яке аз масъалањои муњим ба њисоб меравад. Бинобар ин ман тасмим гирифтам дар ин кор оиди масъалањои химиявие, ки хусусияти истењсоливу иќтисоди доранд ва барои итењсоливу иќтисоди доранд ва барои интихоби касбњои химияви нињоят заруранд.Озмоиши педагоги гузаронам. Пеш аз оне, ки ба ин озмоиши педагоги шурўъ намоем. Ман номгуй чорабини ва мазмуни масъалањои химиявиро интихоб ва коркард намуда, барои гузаронидан омодаги дидам ин њам бошад: - Интихоби масъалањои моњияти истењсоливу иќтисоди дошта . - омода намудани маъруза ва гузаронидани сўњбат оиди касбњои химияви -Интихоби синфи озмоиши - Гузаронидани озмоиш дар рафти дарс корњои берун аз синфи ва сўњбатњои фарди -Љамъбаст ва натиљагири аз озмоиши педагоги мебошанд. Таљрибаи омўзгории ман дар мактаби тањсилоти умумии № нохияи Мувофиќи наќшаи пешнињодшуда тарњрези шуд. Дар ин мактаб зиёда аз хонандагон ва зиёда аз омузгорон ба кору фаъолият машѓуланд. Бояд њаминро ќайд намоем, ки асосан хонандагони снфи 9 ва 11 дар мактаб хатмкунанда њисобида мешавад ва дар синфи 9 мувофиќи барномаиомўзиши оиди истењсоли кислотаи сулфат, шиша, семент, роњњои бартараф намудани дурустии об металлургия истењсолоти чўян пўлод мавзўъњои махсус омадаанд.Дар синфи 11 бошад дар ќисми дуюми он оиди ин маводњо. Мавзўъњои алоњида набошанд њам лекин оиди металлњо, ѓайриметаллњо маълумоти пурра дода шудааст, бинобар ин ман барои интихоби синфњои озмоиши каме мушкили кашидам ва ба хулосае омадам , ки синфи озмоиширо аз синфњои 9-уми интихоб намоем. Барои он, ки бештар љавонон, ки мехоњанд дар истењсолот кор кунанд баъди хатми синфи 9-ум ба колељњо ва литсейњои касбиву техники рафта тањсилашон-ро давом медињанд. Дар ин мактаб се синфи 9 «А», «Б», «В»- тањсил менамоянд, барои интихоби синфи озмоиши ,ман бояд як пурсишнома (анкета)ва як кори назоарти аз фанни химия гузаронидам, ки матни онњо чунин буд: Пурсишнома (анкета) Ояндаи Тољикистон дурахшон аст ба фикри Шумо барои давлати мо оянда чи гунна мутахасисон лозим аст? Оё Шумо касби ояндаи худро интихоб намудаед? Шумо касбњои химиявиро медонед ва назари Шумо ин касбњо чигуна аст. Барои интихоби касб шумо аз ки мадад мепурсед. Шумо интиоби касби ояндаатонро аз рўи ќобилиятатон интихоб мекунед ё тавакали Ва якчанд саволњои ба инњо монанд. Кори дипломии ман оиди санљиши сатњи дониши хонандагони синфи 9-ум ин аз назар гузаронидани журналњои синфи оиди давомот, љамбасти чорякњо ва вазъи оилавии онњо буд.Аз натиљаи ин санљиш фањмидам, ки синфи 9 «Б» сатњи донишашон нисбат ба дигар синфњо пастар аст ва давомоташон низ хуб нест. Кори сеюми ман ин аз њар се синфи 9-ум гирифтани як кори назорати буд.Ман барои ин кор як матн интихоб намудам, ки чунин аст: Дар 4 мол намаки оши чанд грамм натрий дида мешавад? 230 грам мањлули дар таркибаш 25 грамм намак дорад.Њиссаи массаи намакро (бо фоиз) њисоб кунед. Реаксияњои зерин дода шудаанд. C  u + H2SO4Z n + H2SO4 H g + HCL C u + HNO3 Кадоме аз ин реаксияњо ба реаксияи оксиду барќароршави мансуб аст ва онро аз руй баланси электорони баробар намояд Реаксияи пурраи молекулавии иони ва мухтасари гидролизи ALCL3 –ро нависед. Дар пайвастагии К2Cr2O7 чанд банди ионии коваленти дида мешавад. Формулаи сохти пайвастагиро нависед. Супоришњои тестї Пайвастагиеро, ки дар он элементи мобайни дараљаи оксидшавии + в –дорад. Муайян намоед. А) К2Cr2O7 В) H2S2O3 В) Н2СО3 Г) Н2 CrO7 2. Кадом љуфт дорои бандњои ковалентии ќутбдор ва беќутб мебошанд. А) К2О - H2S, Б) Н2 О – Н2S, В) Na2 S– H2 Г) NH3 –H2 3. 0,5 литр аммиак чанд молекула дорад? А) 1,54  1023 Б) 1,59 1023 В) 1,34 1023 Г) 1,65 10 224) Дар кадом реаксия суммаи коэфитсентњо ба 4 баробар аст . А ) CH4 + O2 CO2 + Н2ОБ) Z n + СиSO4 Z nSO4 + СиВ ) Ва + О2 ВаОГ )Mg + N2 Mg3N25) Миќдори электоронњоро дар N3- њисоб кунед. А) 10, Б) 9 В) 13, Г)15 Якчанд роњи муайян намудани сатњи дониши хонандагони гуруњ ё синф мављуд аст яке аз ин рањхо аз рўи формулаи зерин муайян карда мешавад. СДГ = ( 15 1 + n 4 0,64 + n 3 0,36 +H2 0,16) 100/ N ки дар ин љо n 5 миќдори хонандагонки бањои 5 гирифтанд n -4 миќдори хонандагоне, ки барои 4 гирифтад n 3 миќдори хонандагоне, ки бањои 3 гирифтанд. Н2 миќдори хонандагоне, ки бањои 3 гирифтанд. Н2 миќдори хонандагоне,ки бањои 2 гирифтанд.Ман аз рўи ин формула сатњи дониши хонандагони синфи -9-умиро санљидам, ки натиљааш дар љадвали зер оварда шудааст.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||