ортопедия. 1 сра. Ттас йылан кпір трізді протездер. Протездеу кезеінде кездесетін ателіктер мен асынулар. Кпір трізді протез
 Скачать 137.28 Kb.
|
|
4 сұрақ. Беттің төменгі бөлігінің төменденуімен болатын тістердің аса қажалуы компенсинрленбеген аса қажалу кезінде болады. Клиникасы: Генерализденген компенсирленбеген аса қажалу кезінде -тіс сауытының биіктігінің төмендеуі, - альвеолааралық биіктіктің төменденуімен, -беттің биіктігінің төменденуімен жүреді. -төменгі жақ жоғарғы жаққа жақындайды, кейде дистальді ығысуы мүмкін. Бұндай науқастардың бет скелетінің сипаты: 1. Барлық тістердің вертикальді өлшемдерінің қысқаруы; 2. Окклюзионды беткейінің деформациясы; 3. Тыныштық күйінде окклюзияаралық кеңістіктің үлкейуі. 4. Күректісаралық жабылу тереңдігінің азайуы; 5. Альвеолааралық биіктіктің төмендеуі; 6. Төменгі жақ конфигурациясының өзгеруі; 7. Төменгі жақтың жоғарғы жаққа қарай жақындауы; 8. Төменгі жақ бұрвшының өзгеруі. 9. Беттің вертикальді өлшемдерінің төмендеуі; 10. Тіс доғасының ұзындығының қысқаруы; 11.Алдыңғы тістер мен премолярлардың түбірлерінің қысқаруы. 12.Алдыңғы тістер мен премолярлар аймағының альвеолярлы бөлігінің төмендеуі. Емі: бұл формамен жүретін аса қажалудың емі келесідей болады: 1. Тістің анатомиялық формасын қалпына келтіру; 2. Тіс қатарының окклюзионды беткейін қалпына келтіру; 3. Альвеолааралық биіктікті қалпына келтіру және беттің төменгі биіктігін қалпына келтіру; 4. Төменгі жақ орналасуын қалпына келтіру. Емдеуді жүргізген кезде аса қажалудың дәрежесіне мән береді. І-дәрежелі генарилизденген компенсирленбеген қажалуда емдеу профилактикалық сипатта болады, себебі бұл кезде тістем бйіктігі төмендемейді. Дентиннің гиперестезиясы болса медикаментозды және физиотерапиялық ем тағайындайды. Бірақ консервативті емнен нәтиже болмаса ортопедиялық ем арқылы анатомиялық форма мен функцияны қалпына келтіреді, ем профилактакылқ мақсатта болады және қарама-қарсы жасанды сауыттармен, салмалармен протезделу керек. Сауыттың материалын таңдаған кезде оның қажалу дәрежесіне мән беру керек. Штампталған сауыттардв қолдануға болмайды, себебі ол қызылиек қалтасына терең еніп, маргинальді парадонтты зақымдап, циркулярлы байламды бұзады. Пластмассалы сауыттар тез қажалып кетеді. Фарфорлы, керамикалық сауыттармен протездегенде қарама-қарсы тістерді бірге протездеу керек, себебі эмальдің микроқаттылығы бұл материалдардан төмен, және тез қажалып қалады.І дәрежелі аса қажалуда көбінесе тот баспайтын болаттан жасалған металды сауыт, бағалы металдардан жасалған сауыттар қолданады. ІІ-ІІІ дәрежелі аса қажалуда салмалар және сауыттарды бірдей беріктіктегі материалдармен қарама қарсы протездеу керек. ІІ-дәрежелі аса қажалуда протездеуді жасанды сауыттармен мысалы металлокерамикалық, металопластмассалық, фарфорлы немесе құйылған окклюзионды накладкасы бар алынбалы простездермен протездейді. ІІІ-дәрежелі қажалуда тұқылды сауыттармен тістерді қалпына келтіреді. Аса қажалған тістердің түбірлік каналдары облитерацияланған болады және оларды эндодонтиялық емдеуге келмейді. Сондықтан тұқылды сауытпен протездеу кезінде парапульпарлы штифттермен фиксациялайды. Тістерде каналдарды жасау қауіпсіз зоналарында жасалады. Каналдар үшеу-төртеу болу керек, тіс осьімен параллель болу керек. Қажалған тістердің окклюзионды беткейін қалпына келтіру қыйын болып табылады. Оны қалпына келтірудің бірнеше әдістері бар. Бір әдісі болып пантограф көмегімен төменгі жақтың қозғалысын жазып алып, кейін индивидуальді артикуляторда алынбайтын протездерді немесе окклюзионды накладкаларды модельдеу. Екінші әдісі көпір тәрізді протездерді және сауыттарды индивидуальді окклюзионды беткейлерін модельдеумен жүргізіледі. Оны төменгі жақтың қозғалысын қатты балауызды тістем біліктері көмегімен жазу арқылы алады. Төменгі және эоғарғы жақ тіс қатарына балауызды білікті қажет болатын сауыт биіктігінен 2мм ге жоғары етіп орналастырады. Альвеоллааралық биіктікті анықтап, протетикалық жазықтықты құрады. Одан кейін біліктермен төменгі жақтың әр түрлі қозғалысын жасайды. Жасанды сауыттарды модельдеу окклюдаторда жүргізіледі. 3-әдіс екі этапты болады. Бірінші этапында жоғарыда аталған методика бойынша уақытша пластмассалы сауыт және көпір тәрізді протез дайындалады, онымен науқас шамамен бір ай қолданады. Бұл уақытта уақытша протездің окклюзионды беткейі қалыптасады. Екінші этапта уақытша протезді тұрақтыға ауыстырады ол үшін уақытша протезден қалып алынады, модель құйылады. Беттің төменгі биіктігін қалпына келтіру бір сәтте немесе кезеңді болады. Бір сәтті (одно моментно) альвеоллааралық биіктікті бүйір тістер аймағында 4-6 мм. дейін көтеруге болады,ОСЫ ЖЕРДІ НАЗДАН СҰРАЙМЫН егер СТЖБ аурулары болмаған жағдайда. Альвеоллааралық биіктіктің төмендеуі 6мм. жоғары болса оны кезеңді қалпына келтіреді ол үшін тістейтін протездерді қолданады, ол СТЖБ, шайнау бұлшықеттерінде патологиялық өзгерістер болмас үшін. Төменгі жақ дистальді жылжыған болса оны бір сәтте протездеумен немесе наклонная плоскасть ті бар емдік апараттармен және болшақта протездейді. 5 сұрақ. Тіс қатарының деформациясы. Жіктелуі,клиникасы, диагностикасы, ортопедиялық емдеу әдістері. Тіс қатарының деформациясы-бұл шайнау-сөйлеу аппаратындағы әртүрлі патологиялық процестер нәтижесінде жекелеген тістердің немесе тіс тобының орналасуының кеңістіктік өзгеруі есебінен окклюзиялық бет кескінінің бұзылуы. Деформация тұрақты тістер жарып шығып, тіс доғасы қалыптасқаннан кейін кейін пайда болады. Жіктемесі: Көптеген жіктемелер келтірілген. Гаврилов морфологиялық қағида бойынша құрған жіктемеге сүйенген жөн, ол 6 топтан тұрады. · 1топ- жоғарғы тістердің вериткальді тіс-альвеолярлы ұзаруынан болғн деформация(односторон, двухсторон.). · 2топ- төменгі тістердің вертикальді тіс-альвеолярлы ұзаруынан болатын деформциясы(односторон., двухсторон. ) · 3топ-екі жақтың өзара вертикальді тіс-альвеолярлы ұзаруымен жүретін тіс қатары деформациясы; · 4топ-жоғарғы немесе төменгі жақтың тіс қатарының сагиттальді (медиальді немесе дистальді) бағытта жылжуы (односторон., двухсторон); · 5топ- тіс қатарының тілдік, таңдайлық, немесе ұрттық бағытта ығысуы; · 6топ-тіс қатарының комбинирленген ығысуынан болаған деформациясы (алдыңғы тістердің веер тәрізді ығысуы, айналуы, қисаюы.) Тіс қатарының деформациясының этиологиясы: - Тістердің кариеспен зақымдануынан; - Тіс қатарының ақауынан; - Пародонттың жүйелі бұзылыстарынын; - Тістердің аса қажалуынан және функциональді жүктемеден; - Травмалардан; - Жақтың ісіктерінен; - Денені мәжбүрлі қалыпта ұстау; - Потогенез: ақаудың пайда болуы барлық тіс қатарының морфологияқ бүтіндігін бұзады. Бұзылыс басында ақау жанында болса кейіннен барлық тіс қатарына таралады. Бұндай қайта құрылымдар тістердің ақауға қарай иілумен, антогонистерін жоғалтқвн тістердің вертикальді ықғысуымен, тістердің тілдік, ұрттық жақтарға ығысумен, тістің өз осьында айналуымен көрінеді. Абрикосов антогонистерін жоғалтқан тістердің ығысуын вакатты гипетрофиямен түсіндіреді. Попов жануарларға жасаған экспериментінде жануарлардың көз алмаларын алып тастағанда көз ұясының кішірейгенін байқаған. Корпусты ығысу вакатты гипертрофиямен түсіндіріледі. Годон теориясы оқып ал. Клиникасы: Клиникалық көрінісі топография, дефектінің ақау үлкендігіне байланысты, ығысу түріне байланысты болады. Егер жоғарғы бүйір тістер жұлынса төменгі тістер вертикальді ұзарады. Төменгі жақтың тісі жұлынса керісінше болады. Попов-Годон феномені негізінде тістердің вертикальді ығысқан деформациясының клиникасы: Клиникада вертикльді ығысудың екі түрі ажыратылады: 1 түрі- тістердің ығысуы альвеолярлы өсіндінің өсімен, яғни гипетрофиясымен жүреді. Бұл жағдайда тіс сауытының ұзаруы байқалмайды және тістің альвеоласыртылық альвеолаішілік бөліктері қалыпты сақталады, түбірдің жалаңаштануы болмайды, қызыл иек қалтасы пайда болмайды. Тіс-альвеолярлы ұзарудың гипертрофиялық формасы жас адамдарға тән кобінесе жоғарғы жақта байқалады. Тіс альвеолярлы ұзарудың айқындылығы тістерді жұлған уақытына байланысты болады, егер тіс ерте жұлынса деформация айқын болады. 2 түрі - Тістерлің ығысуы парадонт тіндерінің атрофиясы мен түбір цементінің жалаңаштануымен, патологиялық қозғалғыштықпен жүреді. Екінші түрінің өзін екіге бөледі. 1-подкласс: парадонт резорбция 1/4 дейін және альвеола өсіндісінің аздаған үлкейуімен жүреді. 2-подкласс альвеола өсіндісінің үлкейуі болмайды, парадонт тіндерінің резорбциясы 1/2 және одан жоғары. 2-клиникалық түрі бірінші түрінің нәтижесінде, яғни декомпесациясы сатысы түрінде болады. Бірақ парадонттың жүйелі бұзылыстарын да ұмытпау қажет. Егер тістер әртүрлі уақытта жұлынса онда тіс қатарының окклюзионды беткейі баспалдақ тәрізді болады. Егер вертикальді ығысу айқын болатын болса тістер тіссіз шырышты қабатқа тиіп тұрады, кейде ол жерде ойық жара пайда болуы мүмкін. Екі жақты молярларды және премолярларды жоғалту кезінде алдыңғы тістер аралас функцияны атқарады. Осы фонда пайда болған аса қажалу деформайцияны кобейтіп альвеолааралық биіктікті төмендетеді. Тістердің өзара ығысуы төменгі жақтың бүйір тістерінің алдыңғы экскурсияларын блокадалайды, бұл кезде тек шарнирлі қозғалыстар сақталады. Ал антагонисті бар тістер функциональді жүктемені көтеріп, алға қарай жылжыйды. Тістердің сагиттальді ығысуындағы деформацияның клиникасы: Сагиттальді ығысулардың арасында көбінесе төменгі жақтың молярының медиальді ығысуы кездеседі. Медиальді ығысу ақау аймағына корпусты ығысу немесе медиальді иілу кезінде болады. Бірінші түрі балалық шақта бірінші молярды жұлып тастағаннан кейін болады. Екінші моляр корпусты сагиттальді бағытта медиальді жылжып ақау аймағын тарылтады, кейіннен премолярға жақындап ақауды толығымен жабуы мүмкін. Екінші түрі ауыр окклюзионды бұзылыстарында тіс медиальді иіліп ығысады. Моляр сауытымен ақау аймағына иіліп ол жерді кішірейтеді. Медиальді төмпешіктер окклюзиядан шығып кетеді де контактте тек дистальді төмпешік қалады. Осыдан анатогонист тістер арасында үшбұрыш симптомы пайда болады, үшбұрыштың ұшы артұа қарайды. Иілу үлкен болған сайын тісті ығыстыратын күш те жоғарылай береді. Жоғары жақта көбінесе медиальді корпусты ығысу болады. Медиалтді ығысыу тіс-альвеолярыл ұзарумен, тілдік жаққа қисаюмен қатар жүруі мүмкін. Бұндай кезде төменгі жақтың қозғалысына блокада жасалып, блокада жасалған тістердің пародонтына көп күштеме түседі. Дистальді ығысу медиальдыға қарағанда аз кездеседі. Ал клиникасы аздаған оккклюзиялық бұзылыстармен көрінеді. Тіс арасында тремалар пайда болады. Тіс қатарының деформациясы ересектерге қарағанда балаларда тез дамыйды. Тістердің ығысуы тістің жұлған уақытына байланысты. Сондаықтан ауыр деформациялар үлкен кісілерде яғни, тістерін бұрын жоғалтып протез қоймаған адамдарда кездеседі. Алдыңғы тістердің комбинирленген ығысуы: ол көбінесе пародонттың жүйелі жүйелі ауруларында болады.Яғни пародонт әлсіз болғандықтан тілдің күшіне қарсы тұра алмайды. Әсіресе тілдің бұлшықетінің парафункциясы болса. Бұл деформация кезінде алдыңғы тістер веер тәрізді ығысады, арасында кеңістіктер пайда болып, тісаралық контакт бұзылады. Ауыр эстетикалық бұзылыстарға әкеледі. Диагностикасы: -қарау, -беттің төменгі биіктігін анықтау. -диагностикалық модельдерде: · Тіс-альвеолярлы ұзару тереңдігін, · Окклюзиялық қисық сипатын, · Жеке тістердің тіссіз альв.өсіндінің шырышты қабатына жанасуын, · Дистальді, медиальді ығысқан, иілген тістерді анықтау, · Төменгі жақтың блокада болған пункттарын, анықтайды. -нысанылық, және панорамды рентгенография- криозды процесстерді, пародонт жағдайын, түбірлерінің орналасуын қарпайды. -рентгеноцефалометрия -ЭОД антагонистерінен айырылған тістердің электр өткізгіштігі төмендейді. Щамамен 12-300 мкА. Емі: тіс қатары деформациясымен бірге асқынған тіс ақауын емдеу кезеңімен жүреді: бірінші деформацияны жояды, екінші тіс ақауын қалпына келтіреді. Деформацияны емдеуді оның дәрежесімен формасына байланысты бірнеше ем түрін қолданалы: 1. ығысқан тістердің қатты тіндерін егелеу(метод сошлифовывания); 2. Кезеңді дезокклюзия жүргізу; 3. Аппаратты-хирургиялық әдіс; 4. Хирургиялық әдіс ығысқан тістерді жұлып алып тастау. Егелеу әдісі (метод сошлифования). Бұл әдіспен 35-40 жастан асқан адамдарды емдейді. Көрсеткіші: Попов-Годон феноменінің екінші түрінде емдейді. Бұл әдісті протеотикалық жазықтықтан тістердің вертикальді өлшемінің жартысына дейін ығысуында қолданады. Егелеу дәрежесін анықтау үшін диагностикалық модельдерді зерттейді немесе бүйірлік ауызсыртылық рентгенограмма, бүйірлік ТРГ-ны қолданады. Окклюзионды жазықтықты жүргізу арқылы тістің қаншалықты одан ығысқанын анықтайды, осы арқылы қанша тін алынатыны анықталады. Рентгенограммада тісті депульпациялау қажеттілігін анықтайды. Егер ығысу аз болатын болса эмаль аймағындағы тіндерді алса жеткілікті. Осы әдістен кейін фторлак терапиясын қолданады. Егер егелеу кезінде дентин де алынатын болса тісті міндетті түрде сауытпен қаптау керек. Дезокклюзия әдісі: Бұл әдіс Попов-Годон феноменінің бірінші түрінде және 35-40 жасқа дейінгі адамдарда жасалады. Бұл әдіс тіреп ұстап тұрушы кламмері бар емдік алынбалы протез көмегімен ығысқат тістерге жоғары қысым беруге негізделген. 1 этап. Емдік аппарат ығысқан тістермен антагонист болатын және қалған бөлікте тістемді ажырататын тістеу алаңы(накусочьная прщадка) бар пластиналық немесе бюгельді протез болып табылады. Антагонистерін жоғалтқан тістер тістеу алаңымен тістескендегі беттің төменгі биіктігін әр жағдайға индивидуальді жасайды. Антагонист естественный тістер арасындағы саңылау 2мм ден аспау керектігін ескеру қажет. Бірақ әр уақыта 2мм ді сақтап жасалған перестройкада окклюзия қалыпқа келмейді, сол себепті бірнеше кезеңмен көтереді. Емдік аппараттың әсері естественный тіс қатары тістескенге дейін созылады. 2 этап тістер арасында контакт пайда болғаннан кейін басталады. Бұл кезде шайнау алаңына тез қататын пластммасаның жаңа қабатын 1-2 мм қалыңдықта үлкейтеді. Пластмассаның қалыңдығы 2мм-ден аспау керек. Окклюзионды аажыратуды ығысқан тіс толығымен ликвидацияланғанға дейн жасайды. Тіс қатарының окклюзионды беткейі түзелгеннен кейін қарама-қарсы жақтағы ақау көрсеткіші бойынша протезбен қалпына келтіріледі. Алынбайтын және алынбалы протездер арасынан, алынбалыны қолданған жөн. Себебі кейбір айқын дәрежелі деформацияны бірнеше этапта ғана оклюзияға келтіреді. Осындай кезде алынбалы конструкциялар ыңғңайлы. Тістердің окклюзияға келуі тістердің ендірілуімен емес, альвеолярлы бөлікте қайта құрылулар есебінен болады. Аппаратты-хирургиялық әдіс. Егер ығысқан тіс аймағында қабыну рекциясы дамыса, альвеолярлы өсіндідегі қайта құрулар, тістер окклюзияға 3-4 аптадан кейін келмесе басқа әдіске көшеді, бұл апп-хир. әдіс. Бұл әдісті Попов-Годон феноменінің 1-түрінде ғана қолданады. Бұл әдісте жартылай компактостетомия жасалып және дезокклюзияға арналған емдік аппаратпен қолданады. Жартылай компактостеотомияны жергілікті жансыздандырумен жасайды. Ығысқан тістің қызыл иек жиегімен 0,5 см. Отступайтетіп П-тәрізді немесе бұрыш тәрізді тілік жасайды. Шырышты-сүйек қапты лоскутты ашады. Компактті пластинканы вестибулярлы және таңдайлық жағынан П әріпі тәрізді етіп бормен перфорация (лента немесе тор тәрізді етіп) жасайды. Кортикотомияның көлденең сызығы түбір ұштарының проекциясынан жоғары жату керек . Таңдайлық жақта бірнеше послабляющий тесіктер жасауға болады. Лоскутты орнына қойып тігеді, әрі қарай альв. өсіндіге операция жасалған науқастардағыдай күтім қажет. Әрі қарай дезокклбзияны жасайды. Хирургиялық әдіс. Попов-Годон феноменінің 2 түрінде және ығысқан тістер түбірі маңында емдеуге келмейтін қабыну процесстері болса, айқын қозғалғыш болса, айқын окклюзиялық бұзылыс болса-хирургиялық әдіс қолданылады. Егер альв.өсіндінің айқын гипертрофиясы болып жоғары аталған әдістермен емдемделмесе онда тісті жұлып қана қоймай, альв.өсіндінің, жоғарғы жақ төмпешігінің резекциясы жасалады. Резекциялау деңгейін Гаймор қуысын ескеріп жасау керек. Сондықтан операция алдында қуыстың бүйірлік рентгенографиясын жасау керек. Ортодонтиялық әдіс. Попов-Годон феноменінің 1 түрінде емделінеді. Қарсы көрсеткіш: пародонттағы бұзылыстар, тіс-альв.ұзаруының 2 формасы, егде жас. Ем негізі-аппараттар көмегімен тіс қатарының керекті жеріне максимальді шайнау күш түсіру болып табылады. Жоғары күштеме түскен жердегі альвеолярлы қсіндіде, пародонтынада өзгерістер болып деформация қалпына келеді. Бұның негізде атрофия процессі жатыр, атрофия деформация болған аймақта ғана емес тісі жоқ аймақта да болады, сол себепті қосымша протездейтін аймақ пайда болады. 6. Винирлер. Қолдануға көрсетулері және кері көрсетулері. Винирлерді тура және кері әдістермен дайындау кезеңдері. Винир — тістің вестибулярлы беткейін қалпына келтіретін фарфор (керамикалық) немесе композитті пластинка. Көрсеткіштері: - ағарту әдістерімен қалпына келмейтін тістің түсінің өзгеруі (эмальдің пигментті дақтары, флюороз, тетрациклин тістері); - тістің формасының өзгеруі (жарақат, сынатәрізді ақау, қажалу, жеткіліксіз амелогенез, гипоплазия) - айқын емес тістің өз осі бойымен айналуы; - қызылиектік күлкі; - трема, диастемалардың болуы; - тістің дистопиясы; - түсі өзгерген көптеген пломбалардың болуы. Кері көрсеткіштері: салыстырмалы болады, оларды жойған соң, винирлерді қоюға болады. - науқастың тіс-жақ жүйесінің жеткіліксіздігі, мысалы науқаста шайнау тістері болмаса, ақауды жою бірінші тарапта болу керек; - пародонттың тез дамитын прогресстелетін аурулары; - эмальдің айқын дефектілері, қажалуы; - тіс сауытының ½ бөлігінен асатын ақаулары; - шайнау бұлшықеттерінің парафункциясы – бруксизм; - төмендегіш тістем – снижающийся прикус; - бала жасы; - ауыз қуысының қанағаттанарлықсыз гигиенасы; - жағымсыз әдеттер ; - материал мен компоненттерге аллергия. Винирді тура әдіспен дайындау – науқастың аузында жасалады. Жасалу материалы – композит. + бір қаралуда жасалады; Арзан; - сынғыш; Тез қажалады; Композит ылғалды ортада ісінеді; Жылтырлығын жоғалтады; Кезеңдері: 1. Қарау, диагноз қою, емдеу жоспарын құру, емдеуге науқастың ақпараттандырылған ерікті келісімін алу. 2. Тістерді кәсіби тазалау; 3. Науқаспен келісе отырып, болашақ винирлердің түсін таңдау; 4. Жансыздандыру; 5. Коффердамды фиксациялау; 6. Фиксацияны жақсарту үшін эмаль деңгейінде беткей егелеп, кедір-бұдырлы қылу (0,3-0,5 мм); 7. Ортофосфорлы қышқылмен тіс беткейін өңдеу, шаю, кептіру; 8. Адгезивті (бонд-жүйені) жағу, полимеризациялау; 9. Қабатпен жапсырманы үлгілеу, УК-лампамен полимеризациялау. Дәрігер алдымен композитті материалдың күңгірт түстерін жағып, сосын эмальға ұқсас ақшыл түстерін қолданады. Соңында тістің кесу қырын үлгілейді. 10. Коффердамды шешу. 11. Өңдеу, жылтырату. Өңдеуді абразивтілігі төмен бормен бастап, резина чашечкасымен, соңында щетка мен жылтыратқыш пастаны қолданады. Винирді кері әдіспен дайындау – тістехникалық лабораторияда жасалады. Бұл – керамикалық реставрациялы жапсырмалар. + жоғары эстетика Формасы тұрақты – қажалмайды Биоинертті Тағам бояғыштарымен боялмайды Ұзақ уақытқа шыдайды · қымбат Винир шеті сынған жағдайда дұрыстау мүмкіншілігі аз Ұзақ уақыт жасалады Бекітуші материалды таңдаудың шектеулілігі; Кезеңдері: І клиникалық кезеңі: 1. Қарау, диагноз қою, емдеу жоспарын құру, емдеуге науқастың ақпараттандырылған ерікті келісімін алу. Қажет жағдайда диагностикалық үлгілер алып, силиконды шаблонмен алдын ала винирлер жасап, болашақ тістердің пішіні мен өлшемін анықтауға болады. 2. Тістерді кәсіби тазалау; 3. Науқаспен келісе отырып, болашақ винирлердің түсін таңдау – түсін таңдау кезінде тістің беткейі ылғалды болуы қажет. Күннің ортасында табиғи жарықтандыру кезінде түс таңдаған жөн. 4. Уақытша тістерді қаптау үшін, тістерден қалып алу. 5. Жансыздандыру; 6. Коффердамды фиксациялау; 7. Тістерді егелеу – келесі реттілікпен жүргізіледі: - Егелеу тереңдігін вестибулярлы беткейде маркировкалау; - вестибулярлы беткейді бір мезетте мойын аймағындағы кертпені түзе отырып, егелеу; - проксимальді беткейде кертпе түзу; - қосымша контактті беткейлерді егелеу; - кесу қырын егелеу; - қорытынды кертпені түзіп, өткір қырларды тегістеу. Винирлер жасау үшін тісті егелеуге арналған топтамалардың ең жиі қолданылатыны - TPS Brasseler. Ол 8 бордан тұрады: TFC-1,TFC-2 тереңдікті бақылау үшін арналған бор; TFC-3, TFC-4 вестибулярлы беткейді егелеу мен маргинальді жиекті түзу үшін; TFC-5, TFC-6 кесу қыры мен окклюзиялық беткейді егелеу үшін; TFC-7, TFC-8 финишті өңдеу үшін қажет. - Алдымен 0,3-0,5 мм тереңдікте маркировочный борлардың көмегімен вестибулярлы беткейде егелеу тереңдігін белгілейміз. Сосын осы тереңдікте вестибулярлы беткейді тегістелгенше егелейді. Мойын аймағында кертпе түзіледі. Жиектік пародонтты зақымдамас үшін, науатәрізді кертпені түзген жөн. Тістің түсі қатты өзгерген кезде, кертпені тісқызылиек жүлгесіне оның тереңдігінің жартысына дейін жасайды. - Апроксимальді беткейді егелеген кезде 2 нұсқа бар. Біріншісінде контактті пунктілерді сақтау үшін, 0,5 мм тереңдіктегі вертикальді паздар жасалады. Екіншілік вариантта егелеу шекарасы сауыттың оральді беткейіне өтеді, бұл кезде винирдің ретенциясы жоғарылайды, трема диастема кезінде осы әдісті қолданған жөн. - Кесу қырын егелеген кезде оны 0,5-1 мм деңгейде алып тастайды. Болашақ винирдің тістің беткейіне өтетін жері тістердің түйісу нүктесінде орналаспауы керек. - Егелеуді тістің беткейін фиништік өңдеумен аяқтайды. Дәрігер тістің өткір қырларын толығымен жою қажет, себебі болашақта бұл жерлерге қысым түсіп, винирдің сынып қалуы мүмкін. 8. Қалып алу. Зертханалық әдіспен винирлерді жасау жоғарғы дәлдікті қажет етеді. Сол себепті қазіргі заман талаптарына сай силиконды және полиэфирлі материалдар қолданылады. Егелеу шекарасын айқын көрсету үшін қызылиек ретракциясын жүргізген жөн. 9. Дентин түтікшелерінің герметизациясы – тітіркендіргіш әсерлердің алдын алу үшін десенситайзерлердің көмегімен іске асыруға болады. 10. Уақытша жапсырманы жасау - егелеу алдында алынған қалыппен және Протемп материалымен уақытша жапсырманы жасап, тіске бекітеміз. Зертханалық кезең: Винирлерді жасаудың келесі әдістері бар: - қабаттап жағу әдісі – отқа төзімді үлгіде немесе үлгіге жапсырылған 0,025 мм платина фольгасы арқылы жасалады. Платина фольгасы пеште күйдіру барысында керамикалық массаны ұстап тұру үшін қажет. - құю немесе инжекциялық пресстеу әдісі –үлгіде балауызбен винирлерді үлгілеп, құю ж.йесін орнатып, арнайы отқа төзімді массаға салады. Балауызды күйдірген соң, жоғарғы температурада, вакуумдық жағдайда жұмсартылған керамикалық блоктан қысыммен каркас түзеді. Құйғаннан кейін винирлерді бояйды. - фрезерлеу әдісі (CAD/CAM) – компьютерлік сканерлеу, үлгілеу, керамикалық құрылымдарды автоматты түрде жасау әдісі. CEREC жүйесі арқылы егелген тістің оптикалық қалыбы алынып, автоматты түрде керамикалы стандартты блоктан протез фрезерленеді. Фрезерленген винирді жылтыратады, қажет жағдайда бояп, глазурлейді. ІІ клиникалық кезеңі: - Винирді шақтап кигізіп көру келесі реттілікпен жүргізіледі: - үлгіде винирлерді бағалау; - әр винирді тірек тіске отырғызып көру; - барлық винирлерді бірге отырғызу; - эстетикалық нәтижені бағалау. Шақтап көру алдында уақытша винирлерді шешеді, дайын винирлерді антисептикалық өңдейді. Винирлерді бір-бірден отырғызу кезінде олар еш қиындықсыз отырғызылатынына көз жеткізу керек. Жиектік жанасуы дұрыс болуы керек. Бірнеше винирді отырғызған кезде арнайы гельмен уақытша бекітіп, бағалаймыз. Винирлер бір-бірін ығыстырмай, тығыз апроксимальді контактта болуы керек. Эстетикалық түрде пішінін, өлшемін, түсін бағалап, науқасқа көрсетеміз. Қажет жағдайда, зертханада коррекциялайды. Отырғызып көргеннен кейін, винирді ылғалды тампонмен сүртіп, спиртпен өңдейді. · Фиксациялау: арнайы бекітуші топтамаларды қолданады. Винирді фиксациялау дайындықтың 3 этапынан тұрады: - винирдің беткейін дайындау – ол үшін винир беткейін плавиктік қышқылмен өңдейдң, ішкі бетін пескоструйный аппаратпен өңдеуге болады. - тістің беткейін шақтап көретін гельден тазалайды. Сосын ортофосфор қышқылымен уыттандырады. Бетін кептіріп, праймер, адгезив жағып, полимеризациялайды. - бекітуші материалды винирдің ішкі беткейіне жағып, тіске жанастырады. Артық материалды алып тастап, полимеризациялайды. Полимеризациядан кейін, «желімдік тігісті» өңдейді, окклюзиялық-артикуляциялық қарым-қатынасты коррекциялайды. |