Тест. Хирургия%20ответы. Билет1 Ст безі аурулары. Клиникасы. Емі. Жедел мастит
 Скачать 134.66 Kb.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| | Қадам | Әрекет алгоритмі |
| 1 | Емшара маңызын түсіндіру, келісімін алу | Манипуляцияны өткізу мақсаты мен емшараны түсіндіру, науқастың келісімін алу (алып келушінің, ата-анасының немесе қамқоршысыың) |
| 2 | Жарақаттың сипатын (status localis) бағалау | Жарақаттың орналасуын, сипаты мен ӛлшемін, ластану дәрежесін, мүмкін болатын асқынулардың болуын (қан кету, тӛменде жатқан құрылымдардың зақымдануы) анықтау |
| 3 | Қолды ӛңдеу. Стерильді қолғап кию. Қажетті құралсаймандарды дайындау. | Қолды жуу және кептіру. Асептика ережелерін сақтай отырып қолды антисептикалық ерітіндімен ӛңдеу. Қолды қайталап кептіру. Стерильділік ережесін бұзбай стерильді қолғап кию. Емшараны ӛткізу үшін қажетті құрал-саймандарды дайындау. |
| 4 | Жарақаттың айналасындағы теріні ӛңдеу | Жарақаттың айналасындағы теріні 70% спирт ерітіндісіне малынған стерильді мақта бӛлшегі бар пинцетпен ӛңдеу. Ӛңдеуді ортасынан шетіне қарай үш рет жасайды, әр ретте стерильді мақта бӛлшектерін ауыстырып отырады. |
| 5 | Бӛтен денелерді алып тастау | Пинцетпен бӛтен денелерді (шыны сынықтары, мата, шӛп т.б.) алып тастау |
| 6 | Жарақат беткейін тазалау | Жарақатты антисептик ерітіндісіне (3% сутегі тотығы ерітіндісі) малынған стерильді дәкелік бӛлшектермен суландыру, жарақат толығымен тазарғанға дейін қайталау. Асқынуларды (қан кету, аурулық синдром, жарақат беткейінің қосымша зақымдануы) болдырмау үшін жарақатқа шектен тыс әсер етпеу. Жарақат айналасындағы теріні кептіру, жарақаттың жиегін 5% йод ерітіндісімен (бетадин) ӛңдеу. Жарақатты бақылауды ӛткізу: жарақаттың жиектерінің жағдайын, қан кетудің болмауын, тазалығын бағалау. |
| 7 | Жарақатты стерильді дәкелік сүрткішпен жабу | Жарақатқа жиектерін толығымен жауып тұратындай етіп стерильді дәкелі сүрткішті жабу. Үстіне қосымша тағы екі стерильді дәкелі сүрткішті қосу. |
| 8 | Бинтпен таңғыш салу | Дәкелі сүрткіштерді бинттік таңғышпен бекіту қажет. Бұл үшін бетпен бинттейтін беткейге қарай орналасу қажет. Дененің бинттелетін бӛлігін орташа физиологиялық жағдайда орналастыру. Бинтті бір қолда ұстау керек, басын екінші қолына ұстайды, нәтижеде ашылатын жағы жоғарыға қарауы тиіс. |
| | | Бинттеуді екі циркулярлық бекітуші айналымнан бастайды. Бинтті бір бағытта ашады, бинттің әрбір айналымы алдыңғысының жартысын немесе оның енінің үштен екісін жауып тұруы қажет. |
| 9 | Таңғышты бекіту | Бинттеуді аяқтаған соң бинтті енінен, сосын ұзына бойынан кеседі, осылайша жеткілікті ұзындықтағы таңғыш жасалады. Бинтті таңғышты сау жағындағы анағұрлым тар жерге бекітеді. Науқасқа емшараның аяқталғанын және таңғышқа қарау ережелерін сақтау қажеттілігі айтылады (сулауға, ӛзі ауыстыруға болмайды, шағымы пайда болғанда медициналық қызметкерге жедел түрде қаралу керек) |
| 10 | Қолданылған барлық құрал-саймандарды және материалдарды ыдысқа салу | Әр кезде қолданылған барлық құрал-саймандарды және материалдарды ыдысқа салыңыз (дезинфекцияға арналған ыдыс). Емшараны аяқтағаннан кейін бақылау ӛткізіңіз. |
41 жастағы науқас дене қызуы 38 С көтеріліп, артқы тесігі аймағында ауырсынуға шағымданып емханадағы хирургқа қаралды. Осыдан бірнеше күн бұрын терапевтің субфебрилитет, жалпы әлсіздік еңбекке жарамсыздық қағазын алғын. Анамнезінде 5 жыл бұрын кішкене ірің бөлінген анус аймағында азуақытты қабыну болған. Объективті: анус аймағында 2,0 х 3,0 см ауырсынатын қабынған инфильтрат сыртқы анальдық тесіктің деформациясы және оның үңіреюі 5-8 сағат бойы анықталды, тік ішектен сілемей бөлінеді. Острый парапроктит
Билет - 11
Асқазан мен 12-елі ішектің жаралы аруы диагностикасы, емі.Асқынулары.
Консервативті ем — қышқыл өндіруді тежеуші, антацит, седативті, шырышты қабаттың қорғаныс қызметін жақсартатын заттар. Консервативті ем әсері болмаса, оперативті ем қолданылады. Ваготомия және дистальді асқазан резекциясы жасалады. Асқазан резекциясы кезінде гастрин өндіретін антральді бөлімді алып тастайды, Билирот І әдісін қолданады. Бағаналық Ваготомия, селективті асқазан Ваготомиясы, проксимальді селективті Ваготомия, Джадду бойынша пилоропластика, Жабулэ бойынша гатродуоденостомия, Финей бойынша пилоропластика, гастроеюностомия жасалады.
Дәрі дәрмексіз ем
Диета №1 (1а, 15) аурудың клиникалық көріністерін тудыратын жəне күшейтетін тамақтарды алып тастау (мысалы, ащы приправалар, маринадталған жəне қақталған өнімдер). Тамақтану дүркін дүркінді, тəулігіне 5б рет.
Асқазан резекциясы Бильрот 1 әдісі бойынша
Асқазан мобилизациясынан кейін пилорикалық бөлімімен он екі елі ішектің бастапқы бөліміне ішектік жомдар қояды.Жомдар арасынан асқазанды кесіп, сол жаққа қайырады.Асқазан 3/1 бөлігіне Пайра жомы және Гофмейстер-Фейнстер тәсілі бойынша екі қысқыш салады.Салынған жіптерді анастомоз салған кезде ұстағыш ретінде болатын шеткісінен басқасын кесіп өтеді. Осыдан кейін жомдар арасындағы асқазанды кесіп препаратты алып тастайды.Қалған жомның кіші иіліміне жіп-ұстағыш тағады және жоғарғы жоммен бірге асқазан қабырғасының шетін кесіп алады. Асқазан культіне бастапқыда үздіксіз кетгутты жіп салады да кейін түйінді серозды-бұлшықетті жіп тағады.Культтің жоғарғы бөлігін тіккеннен кейін, асқазан және12 елі ішек қабырғаларының шетін кесіп өтеді
Диагностикасы
• ФГДС
• Рентгеноскопия
• Гастроскопия
• Биопсия
• Лабараториялық зерттеулер
Жүрек-өкпелік реанимация жасау алгоритмі
| № | Қадам | Әрекет алгоритмі |
| Науқастың жағдайын бағалау | ||
| 1 | Жағдайды бағалау: ақыл-есін анықтау, ұйқы артериясының пульсациясын анықтау. | науқастың иығынан қағып айқайлап шақыру; ұйқы артериясын тауып ондағы пульсті анықтау; |
| 2 | Пульсі мен тынысын бағалау: тынысының болуын анықтау, кӛмек шақыру | кеудесінде қозғалыс болуын кӛзбен бақылау қарашығының жарыққа әсерін тексеру жедел жәрдем бригадасын шақыру/кезекші реаниматологты шақыру |
| Жүрек-өкпе реанимациясын ӛткізу | ||
| 3 | Науқасты дайындау | реанимация жасаушы мен зақым кӛрушінің жеке қауіпсіздігін қамтамасыз ету; науқасты қатты, тегіс беткейге жатқызу, қолдарын денесінің жанына қою; зақым кӛрушінің мойны мен кеудесін киімінен босату, белдігін шешу, таза ауаның болуын қамтамасыз ету; реанимациялық әрекеттің басталу уақытын белгілеу. |
| 4 | Зақым кӛрушінің кеудесіне қолды дұрыс қою | қолды тӛстің тӛменгі үштен біріне, семсер тәрізді өсіндіден 2 саусақ жоғары қою; тірек нүктелері жұмыс қолының тенары мен гипотенары болады. Бір қолдың негізі екінші қолдың сыртына сүйенеді. |
| 5 | Кеудеге компрессия жасау | қатаң түрде тігінен күш салады, қолдың шынтақ буындары жазылған қалыпта; компрессия тереңдігі – 5-6 см, алақанды кеудеден ажыратпайды; компрессия жиілігі – 30 (минутына 100-ден кем емес); кеудені әрбір басудың аралығы минималды болуы тиіс; кеуде әрбір басудан кейін толық жазылуы керек; |
| 6 | Ауыз қуысын тексеру және тазалау | науқастың басын бұруға қарсы кӛрсетілімдердің болуын нақтылау (тапсырма шартына сәйкес); науқастың басын ӛзіне қарай бұру, ауыз қуысын дәке оралған саусақтармен тазалау. Тазалау бір рет айналдыра қозғалыспен жасалады. |
| № | Қадам | Әрекет алгоритмі |
| 7 | Сафардың үштік тәсілін ӛткізу | бір қолды зақым кӛрушінің маңдайына қою, екіншісін – мойын астына қою, басты максималды артқа шалқайту, астына білік (валик) салу; бір қолдың 2-5 саусақтарын иек астына қою, тӛменгі жақты жоғары және алға шығару; оң қолдың бас бармағымен ауызды ашу. |
| Ӛкпеге жасанды желдету жасау | ||
| 8 | Жасанды тыныс беруді ӛткізу | науқастың тӛменгі жағынан бір қолды алмай екінші қолымен оның аузына дәкелік сүрткішті салу, сосын науқастың мұрнын қысу; кеудесі кӛтерілу үшін дем береді; екінші дем беру кеудесінде кӛрінетін қозғалысты бақылаудан кейін жасалады. компрессия мен дем беру қатынасы 30:2. |
| 9 | Жүрек-ӛкпе реанимациясының (ЖӚР) 1-ші кезеңін ӛткізу | ЖӚР бір кезеңін ӛткізу – 2 минут ішінде ЖӚР 5 циклін ӛткізу (30:2) |
| 1 0 | ЖӚР тиімділігін анықтау | екі жағынан да ұйқы артериясында пульстің болуын анықтау; пульс болмаған жағдайда 30 минут бойы немесе жедел жәрдем/кезекші реаниматолог келгенше реанимациялық әрекетті жалғастыру |
Науқас 70 жаста,20 жылдан бері асқазанның ойық жара ауыруымен зардап шегеді. Бірнеше рет амбулаторлы және стационарда емделіп шыққан. Бір жыл бұрын асқазан-ішектен қан кетудің жеңіл дәрежесіне консевативті ем қабылдаған. Ауруханаға түскен кезде 5 сағ бұрын қою кофе түсті құсық, мелена және қысқа уақытқа есінен айырылу болған. Жалпы жағдайы ауыр. Тері жабындысы бозғылт. АҚ70/40 мм.с.б.б . Пульсі 100 рет мин. Эритроциттері -2,4 мин.Hb-64г/л. ФГДС те асқазанның кіші иінінде каллезді жара қызыл тромбпен, астынан қан ағады. Қосымша аурулары: ЖИА, гипертониялық ауру, қант диабеті. Диагноз?Қан кетумен асқынған, асқазанның ойық жара ауруы. Жедел операция
Билет - 12
1.Ішектің жедел жүрмеуі ( ішек өтімсіздігі).- асқазаннан тік ішекке баратын ішектегі тағамдық заттардың пассажының бұзылуымен сипатталатын ауыр түрде өтетін ауру.
Классификация
I.Динамикалық (функциональді) ішек өтімсіздігі.
Спастикалық
Паралитикалық
II.Механикалық, даму механизіміне байланысты:
Странгуляциялық (қысылу, оралу, түйін түзу)
Обтурациялық (ісікпен бітелу, бөгде дене, фитобезуарлар, аскарида түйіндер )
Аралас.
Клиникалық ағымы бойынша- бөліктік, толық, жедел, созылмалы, қайталанбалы.
Бөгелу жолына байланысты
1) жоғарғы -ащы ішек өтімсіздігі
2) төменгі - тоқ ішек өтімсіздігі
Клиника:Ауру
Ауа мен нәжістің шыкпауы
Құсу
Науқастық жалпы жағдайы:
Орташа немесе ауыр дәрежелі:(Аурудың формасы, сатысы, уақыты)
Есі анық, мазасыз
Температура, пульс: (симптом токсических ножниц).
Жедел ішек өтімсіздігінің ағымы.
(О.С. Кочнев 1984): бойынша ішек өтімсіздігінің ағымында 3 кезеңді ажыратады.
1-кезең. *Илеусты айғайлау* кезеңнің басты белгісі болатын ауырсыну синдромы, ішектегі заттардың жүруінің жедел тоқтауымен сипатталады.(12-14сағатқа дейін)
2-кезең. Интоксикациялық кезең (12-36 сағат) гемодинамикалық өзгерістер, ішекте қанайналымының ,су-тұз,белок зат алмасу процесінің,нәжіс пен желдің толық тоқтауы,ағзада сусыздану болады.
3-кезең. Кеш немесе терминальді *перитонит* 36 сағаттан соң дамиды. Функциональды өзгерістер тұрақты болады. Гемодинамика бұзылысының өршуі: пульсі жиі, кіші, АҚ қысымы төмен, тілі құрғақ, нәжіс иісті құсық, олигоурия, іші кепкен, перистальтикалар жоқ. Көптеген Клойбер табақшалары болады.
Емі:
Ішек өтімсіздігінің қандай түрінде болмасын емді басында консервативті жолмен
бастайды, ол кей жағдайларда науқасқа көмектесіп жазады, басқадай кезінде операция
алдындағы дайындық болып саналады:
Интоксикациямен күресу, ішектің дұрыс қалыпты жүруіне шаралар қолдану
-Асқазанға активті аспирация жасау(Жуу,назогастральді зонд)
-Сифонды клизма
-Паранефральді тосқауыл
-Инфузиялы-дезинтоксикациялық ем (дегидратациямен күресу).
Емдеу шараларын жүргізу өтімсіздік формасы, уақыты аурудың басталуынан бастап және
науқастың жалпы жағдайына байланысты. Емдеу ішек өтімсіздігін шақыратын
факторларды жоюға арналады, су тұзды айналымның бұзылуымен күресу,
интоксикациямен, жүрек қан тамыр жүйесін ұстап тұрған жүйке – бұлшық ет
аппаратының функциясының бұзылысымен, күресумен аяқталады.
Ішек өтімсіздігінің көбінесе жиі бастапқы сатыларында сифонды клизма және асқазанішек жолдарының декомпрессиясы. Сифонды клизма көмегімен сигма тәрізді ішек айналуларын орнына келтіруге болады.
Ішек резекциясы – сау тінге дейін жасалынады. Ішектің біткен жерін 30-40 см
аралықта некроздың көрінген шекарасына дейін қиылыстырады, ал әкеткішті 15 см
аралықта. Егер ішек түбінен қан кетсе онда ішек өмір сүру қабілеттілігі сақталған деп
көңіл аудару керек. Шырыш түсі қалыпты деңгейге дейін ішекке резекция жасалынады.
Ішек резекциясы шажырқайда байланудан басталады, ал ішекті кесу кейінге қалдырады.
Шажырқайды қиылыстырады және бағалаған кезде артериальды доғаның бірінші қатарынан төмен болмау керек.
Травмалар кезінде шұғыл көмек көрсету (Шина салу алгоритмі)
| Қадам | Әрекет алгоритмі |
| Қауіпсіздікті қамтамасыз ету | Ӛзі үшін және зақым кӛруші үшін қауіптіліктің болмауын тексеру және кӛз жеткізу. Зақым кӛрушіге қауптілік болмаған жағдайда оны оқиға болған жерден әкетпеу қажет. |
| Зардап кӛрушінің жағдайын бағалау | Зақым кӛрушінің жағдайын, зақымның болуы мен сипатын, жалпы асқынулар болу мүмкіндігін (қан кету, басы мен омыртқаларының зақымдануы) бағалау Тыныс және жүрек-тамыр жүйелерінің жағдайын бағалау, шоктың болмауына кӛз жеткізу. |
| Зақымданған аяқтың жағдайын бағалау. Иммобилизация жасауға кӛрсеткішті анықтау. Науқастың келісімін алу. | Сирақ сынуының абсолютті және салыстырмалы белгілерін анықтау: аяқтың мәжбүрлі қалпы, тексеруде тіндердің гиперемиясы, теріасты гематомасы байқалады, сүйек сынықтарының кӛзге кӛрінетін ығысулары жоқ. Сирақтың ортаңғы үштен бірін пальпациялауда ӛткір ауырсыну, патологиялық қозғалыс анықталады. Ашық жарақаттар байқалмайды. Табан артерияларынан пульсті, капиллярлық қанағым жағдайын анықтау. Иммобилизация жасауға кӛрсеткішті анықтау. Зақым кӛрушіге иммобилизация емшарасының маңызы мен мақсатын түсіндіру. Науқастың келісімін алу. |
| Жалпы ауырсынуды басуды жасау. Стерильді қолғап кию. Қолды ӛңдеу. | Жалпы ауырсынуды басу мақсатында зақым кӛруші 10 мг кеторолакты (немесе 100 мг кетоналды, немесе 10 мг кеторалды) пероралды қабылдау қажет. Қолды антисептиктер ерітіндісімен ӛңдеу, стерильді қолғап кию. |
| Зақымданған аяқ-қолды орташа физиологиялық жағдайға келтіру. | Шина салардан бұрын зақымданған аяқ-қолды орташа физиологиялық жағдайға келтіру (жамбас-сан және шынтақ буындарында бүгу, сирақ-табан буындарын 90 градусқа дейін сыртынан бүгу). Егер бұл мүмкін болмаған жағдайда, онда сүйек сынықтары барынша аз ығысатын қалыпты қамтамасыз ету. |
| Шинаның ӛлшемі мен түрін анықтау | Шинаның ұзындығын анықтау (зақымданған орынға қатысты ең болмағанда жоғарыда және тӛменде жатқан буындарды қамтуы тиіс). Зақымданған аяқтың ұзындығын сау аяқтың контурлары бойынша табанның II башпайының ұшынан сыртқы тобыққа дейін және сыртқы тобықтан мықын сүйегі тарағының сыртқы жиегіне дейін ӛлшеу. Шинаның түрін анықтау (тасымалдайтын баспалдақты Крамер шинасы). |
| Зақымданған аяқ-қол контурлары бойынша шинаны құрастыру | Шинаны таңдаудан соң зақымданған аяқтың артқы беткейі контуры бойынша шинаны құрастыру қажет |
| Сүйек шодырларының астына дәкеден жасалған тӛсемелер салу | Сүйек шодырларын (тобық, тізе буыны) қысылып қалудан және некроздың дамуынан сақтандыру үшін мақтадан (дәкеден) жасалған тӛсеме салу қажет. |
| Зақымданған аяқ-қолды құрастырылған шинаға | Ассистенттің кӛмегімен (егер ол болса) зақымданған аяқты құрастырылған тасымалдайтын шинаға салу. |
| салу | Ассистент болмаған жағдайда аяқты топай сүйектің бұдырының артынан кӛтеру және иыққа салу, сосын аяқтың астына құрастырылған шинаны қою, аяқты ақырындап түсіру. |
| Шинаны бекіту. Зақым кӛрушіні ауруханаға жеткізу. | Шинаны шетінен ортасына қарай бинтпен тығыздап бекіту, ол үшін бинттің келесі қабаты алдыңғысының үштен бірін немесе жартысын жабатындай болу керек. Дисталды қанайналымның жағдайын бақылау үшін тырнақ пластинкаларын ашық қалдыру керек. Зақым кӛрушіні травматологиялық кӛмек кӛрсететін жақын ауруханаға жеткізу қажет. |
2.Науқас 36 жаста ауруханаға жедел түрде ауру басталысымен 3 сағ соң түсті. 5 жылдан бері он екі ішектің ойық жара аурумен зардап шегеді. Ішіндегі қатты ауру сезіміне шағымданады. Оң жақ бүйірімен екі аяғы ішіне бүгілген күйінде мәжбүрлік қалыпта жатыр. Тері жабындылары бозғылт,пульсі-160 рет мин. АҚ 90/60 мм.сб. Іші демалу актісіне қатыспайды. Пальпация кезінде алдыңғы іш қабырғасында тақтай тәрізді кернелуі, барлық аймағында ауыру сезімі байқалады. Щеткин-Блюмберг симптомы оң. Жалпы шолу ренгенографияда диафрагманың оң жақ күмбезі астында орақ симптомы бар. Диагноз?он екі ішектің ойық жарасы. Перфорациямен асқынған. Жедел операция жасау