Ответы. Биология ылымыны салалары Тірі табиаттаы згерістер жиынтыын зерттейді Биология
 Скачать 0.51 Mb.
|
|
болғандықтан Гүл жазықтығына бірнеше сызық жүргізгенде теңдей бөлікке бөлінсе: Дұрыс гүл Дұрыс гүлдің дәл ортасында орналасқан бөлімін белгіле: Аналық Дұрыс гүлді өсімдіктер: Алма, итмұрын, мақта, лалагүл, қызғалдақ Бұрыс гүлді өсімдіктер: Үрмебұршақ, сәлбен, соя Қызғалдақ гүлінің формуласы: К3+3А3+3Ж(3) Гүлшоғырлар Гүл шығаратын өркенде белгілі бір ретпен орналасатын ұсақ гүлдер тобы: Гүлшоғыр Гүлшоғырдың биологиялық маңызы: Тозаңданып, ұрықтануға Жанама сабақшалары бұтақтанбайты, оны ұшы гүлмен бітеді: Жай гүлшоғырда Жеке гүлдер бірінен соң бірі кезектесіп ,ортақ кіндіктен таралатын ұзын гүлсағақтары бар гүлшоғыры:Шашақ Шашақ гүлшоғыры: Орталық сабаққа жеке гүлдері гүлсағақтарымен кезектесіп орналасуы, сабақ ұшына жақындаған сайын сағақтары қысқарып, ұшындағы гүлі ең соңында ашылады Шашақ гүлшоғырлы өсімдіктер: Мойыл, мия, қараған, қарақат, қырыққабат Гүлшоғырдың жеке гүлдері орталықтан таралатын сабаққа гүл сағақтарынсыз кезектесіп орналасатын гүлшоғыр: Жай масақ Гүлдері сағақсыз бекінетін гүл шоғыры: Жай масақ Жай масақ гүлшоғырлы өсімдік:Жолжелкең Негізгі сабағы жуан және орама жапырақтары бар гүлшоғыры: Собық Кіндігі жуан, етжеңді және орауыштары бар гүлшоғыр: Собық Собық гүлшоғырлы өсімдіктер: Жүгері, калла Сағағы ұзын біркелкі шоғырланған бірнеше гүлдер бір жерден таралатын гүлшоғыр, негізгі сабағы қысқа: Жай шатыр Жай шатыр гүлшоғырлы өсімдіктер: Пияз, наурызшешек, ақшұнақ, адамтамыр Қысқарған негізгі сабаққа сағақсыз гүлдер топтанып тығыз орналасады: Шоғырбас Шоғырбас гүлшоғырлы өсімдіктер: Жоңышқа, беде Гүлшоғыры қысқарған әрі жалпақ жуан негізгі сабаққа ұқсас гүлдер орналасқан: Себет Жиегін орама жапырақшалар көмкерген гүлшоғыры:Себет Гүлшоғыры себет өсімдіктер: Гүлкекіре, өгейшөп, бақбақ, күнбағыс Гүлшоғыр ең үлкен гүл: Күнбағыс,бақбақ Күрделі гүлшоғырлар:Сыпыртқы, сырға, күрделі масақ, күрделі шатыр Негізгі сабақтан бұтақтанып, гүлдері екі қатарда шашақталады: Күрделі шашақта Күрделі шашақ (сыпыртқы) гүлшоғырлы өсімдіктер:Күріш, тары, жүзім, гүлшетен, сұлы Орталық сабаққа бірнеше жай масақша гүлдер орналасады, әр масақшада 2-3 гүлден болады: Күрделі масақта Күрделі масақ гүлшоғырлы өсімдіктер:Бидай, бидайық, қарабидай Сырға гүлшоғырының масақ пен шашақ гүлшоғырынан айырмашылығы: Негізгі орталық сабағы иілгіш, гүлдеп болған соң тұтас үзіліп қалады Сырға гүлшоғырлы гүлді өсімдіктер:Қайың, тал, терек, көктерек Жай шатыр гүлшоғырынан құралады: Күрделі шатыр Күрделі шатыр гүлшоғырлы өсімдіктер:Аскөк, сәбіз, балдырған Гүлдердегі гүл сағақтарының ұзындығы әр түрлі болғанымен бір деңгейде орналасқан гүлшоғыр: Қалқанша Қалқанша гүлшоғырлы өсімдіктер:Алма, алмұрт, долана Өсімдіктердің жынысты көбеюі. Тозаңдану. Ұрықтану Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы: Жынысты көбею Аталық тозаңның аналықтың аузына түсуі:Тозаңдану Бір гүлдің өз аталық тозаңының сол гүлдің аналығының аузына түсуі:Өздігінен тозаңдану Гүлдері ашылмай тұрып тозаңдану:Өздігінен Өздігінен тозаңданатын өсімдіктер:Тары, бетеге, шегіргүл, саумалдық, жер жаңғағы Айқас тозаңдану:Бір гүлдің аталық тозаңының екінші гүлдің аналығының аузына түсуі Айқас тозаңданудың түрлері: Бунақденелілер арқылы, жел арқылы Өсімдіктердің гүлі ашық реңді, хош иісті, тозаңдары өте ірі және тәтті шырын бөледі: Бунақденелілер арқылы тозаңдану Бунақденелілер арқылы айқас тозаңданатын:Асқабақ, шие, шай, алма, алхоры, лимон Жел арқылы айқас тозаңданатындарға тән:Тозаңдары майда жеңіл көп, аталық жіпшелері ұзын, әрі төмен иіліп тұрады, аналығының аузы үлпек қауырсынды Желмен тозаңданатын өсімдіктердің гүлдері:Ұсақ, жеңіл, құрғақ тозаңды Жел арқылы айқас тозаңданатын өсімдіктер:Қант қызылшасы, емен, қайың, қарасора, қарабидай, жүгері, құлмақ Жарғанатармен тозаңданатын өсімдіктерді гүлдері ашылады:Түнде Көбею кезінде гүлді өсімдіктерде тозаңданғаннан кейін жүретін процесс: Ұрықтану Гүлді өсімдіктерінің қосарлы ұрықтануы:2 жұп жасушалардың спермия мен жұмыртқа жасушасының және спермия мен диплоидты жасушамен қосылуы Аналық жыныс жасуша түйінінде гүлді өсімдіктердің сперма саны: 2 Гүлді өсімдіктердің ұрықтануына қатысатын спермий (аталық гаметалар) саны: Екеу Тозаңның екінші спермиясы тұқым бүршігінің ең ірі жасушасымен қозғалғаннан кейін түзілетіні:Тұқым Ұрықтанудың тек гүлді өсімдіктерге тән түрі:Қосарлы Өсімдіктің қосарлы ұрықтануын ашқан ғалым:С.Г.Навашин Өсімдіктер ұрықтанғаннан кейін жатыннан дамиды: Жеміс Ұрықтанған жұмыртқажасушадан пайда болады: Ұрық Ұрықтанған соң жатынның тұқым бүршігінен дамиды:Тұқым Жемістер Барлық гүлді өсімдіктердің жемістері екі топқа бөлінеді: Шырынды, құрғақ Шырыны мол, жұмсақ шырынды жемістер: Жидек, жидек тәрізді, сүйекті Шырынды жемістер тобы: Жидек, жидек тәрізді, сүйекті Сыртқы қабығы жұқа, жұмсақ, ішінде тұқымдары көп шырынды жеміс: Жидек Жидек жеміс:Қызанақ, қарлыған, алқа,жүзім,қарақат,картоп, баклажан Көптұқымды жидек жемістер:Қызанақ Көп ұялы, көп тұқымды шырынды жеміс:Жидек тәрізді жеміс Жемісінің сыртқы қабатында эфир майы көпжемістер: Жидек тәрізді Ішкі қабаты етті, қалың, шырынға толы жемістер: Жидек тәрізді Жидек тәрізді жемісті өсімдік:Апельсин,мандарин,лимон Ішінде бір ғана тұқымы бар жеміс: Сүйекті Сүйекті жеміс сипаты: Сырты жұқа, ортасы қалың етті-шырынды, іші қатты сүйектенген Бір тұқымды жеміс:Шие, алхоры, өрік, шабдалы Сүйекті шырынды жемісі бар өсімдік:Шие, алхоры, өрік, шабдалы Сүйекті шырынды жемістердің құрғақ түрі: Грек жаңғағы, бадам, кокос пальмасы Құрғақ жемістердің түрлері: Бұршаққап, бұршаққын, қауашақ, қанатты, дәнек, тұқымша, жаңғақ, жинақталған Бір ұялы, тұқым саны біреу немесе бірнешеу болатын құрғақ жеміс: Бұршаққап Бұршаққап жемісінің сипаты: Тұқымдары жемісжақтауының жиегіне бекиді, піскенде екі жақ жіктері (тістері) өздігінен қақырап ашылады, тұқымдары сыртқа шашылады Бұршаққапты жемісті өсімдіктер: Беде, асбұршақ Қос ұялы, ішінде ұзынша тартылған жұқа жарғақты пердесі бар құрғақ жеміс: Бұршаққын Көптұқымды құрғақ жеміс:Бұршаққын Жемісі бұршаққынды өсімдік:Орамжапырақ, шомыр, шалқан Бір, үш, бес және көп ұялы, көп тұқымды қақырауыш құрғақ жеміс: Қауашақ Тұқымдары саңылауынан төгілетін жеміс: Қауашақ Қауашақ жемісті өсімдіктер:Пияз, қызғалдақ, шегіргүл, сүттіген, меңдуана, темекі Қауашағының қақпақшасы ашылып қақырайтын өсімдік: Меңдуана Жіктер шытынап, ұзынынан жарылып қақырайды: Сасық меңдуана, сүттіген, шегіргүл, қызғалдақ Жеміс серігінің біраз бөлігі жұқарған, қанатқа айналған жеміс: Қанатты Жел арқылы таралатын құрғақ жеміс: Қанатты Қанатты жемісі бар өсімдіктер: Үйеңкі, қайың, шаған, шегіршін Тұқымы жеміс серігімен бірігіп кеткен бір тұқымды жеміс: Дәнек Дәнек жемістің басқа құрғақ жемістерден айырмашылығы: Жеміс қабығымен тұқым қауызы бірігіп кеткен біртұқымды жеміс Дәнек жемісті өсімдіктер: Бидай, жүгері, арпа, күріш Жеміс серігі тұқыммен бірікпеген құрғақ жеміс:Тұқымша Тұқымша жемісті өсімдіктер: Қалуен, күнбағыс, бақбақ, кекіре, өгейшөп, таусағыз Жемістің жеміссерігі ағаштанып қатайып кеткен, тұқымымен бірікпеген жеміс: Жаңғақ Жаңғақ жемісті өсімдік: Емен жаңғағы, жаңғақша Бір-бірімен бірікпеген күрделі көп аналықтардан түзілген: Жинақталған жеміс Көп жаңғақшалы жинақталған жеміс:Итмұрын, құлпынай Көп сүйекті жинақталған жемісі бар өсімдік:Таңқурай, бүлдірген Біріккен жеміс: Ананас, тұт, інжір Сәбіз, балдырған, аскөк, жалбыз өсімдіктердің жемістері: Бөлшекті жаңғақша Сәбіз, балдырған, аскөктердің жемісі: Біріккен көп ұялы Тұқым. Тұқымның өнуі Жатынның тұқым бүршігінен дамиды: Тұқым Ұрықтанған тұқымбастамадан дамиды:Тұқым Әрбір тұқымбүршігінен пайда болады: 1 тұқым Тұқымның құрамына кіретін заттар:Су, минералды заттар, ақуыз, краxмал, май Тұқымның құрамындағы органикалық заттар:Май, ақуыз, краxмал Тұқымның саны байланысты:Тұқымбастама санына Тұқымбастаманың орналасқан жері:Аналық түйінінде Тұқымның спорадан айырмашылығы: Көп жасушалы түзіліс Тұқымның ең негізгі бөлігі: Ұрығы Тұқымның ұрығы зақымданса өсімдік:Өспейді Тұқым кіндігі дегеніміз:Тұқымның жеміске бекінген жері Тұқым ішіне ауа, су енеді: Тұқым кіндігі арқылы Тұқым (қабығы) қауызының қызметі: Кеуіп кетуден, мезгілсіз өнуден, зақымданудан, шіруден қорғайды Үрмебұршақта ұрыққа қорек болатын заттар жиналады: Жарнақта Тұқымында екі тұқымжарнағы болатын гүлді өсімдіктер:Қос жарнақты Қосжарнақты өсімдік:Күнбағыс, қияр, қауын, қарбыз, асқабақ, емен, үрмебұршақ Қосжарнақты өсімдіктердің тұқымында қор заттарының жинақталатын орны: Ұрығында Қосжарнақты тұқымдағы тұқымжарнағының қызметі: Қоректендіру Ұрықтың құрылысы:Алғашқы тамырша, сабақша, бүршікше Даражарнақты өсімдіктер:Баршынгүл, қияқөлең, бамбук, қызғалдақ, бидай Даражарнақты тұқымның құрылысы: Қауыз, жарнақ, эндосперм, ұрық Эндоспермді жемісқабы бар, тұқымқауызымен біріккен: Дара жарнақты тұқым Даражарнақты тұқымда қорек жиналады: Эндосперм Дәнекте қоректік заттар қоры жиналады:Эндоспермде Тұқымның қоректік заттар жинайтын жасушалары: Эндосперм Ұрықтанған орталық жасушадан пайда болады:Эндосперм Дәнектің едәуір үлкен бөлігі: Эндосперм Ұрықтағы май қоры жұмсалады: Өнуге Ұрықтан өскіннің дамуы:Тұқымның өнуі Өнген тұқымның: Қауызы жарылады Тұқымның өнуіне қажет жағдай:Жылу, су, ауа Өнген тұқым тыныс алады:Судағы еріген ауамен Тұқымның өнуіне,шыдамдылығын сақтауына, бөртуіне қажет: Су Өне бастаған тұқымның тыныс алуын күшейтеді: Ауа Тұқым бөртіп өнгенде өсімдіктер дамып, өсу кезінде: Тынысалу жылдамдайды Тұқым құрғақ болғанда өсімдіктің тыныс алуы: Баяу Қосжарнақты тұқымда ұрық тамыршасынан алдымен дамитыны: Негізгі тамыр Даражарнақты өскінде ұрық тамыршасынан алдымен өседі: Қосалқы тамыр Топырақ бетіне шыққан сабағы мен жапырағы бар жас өсімдік:Өскін Жел арқылы таралатын тұқымдарының құрылысының ерекшелігі:Майда, жеңіл, құрғақ Түкті,қанатты, морт сынғыш тұқымдар мен жемістердің таралу жолы: Жел Тұқымы мен жемісі жел арқылы таралатын өсімдіктер:Емен, қайың, қарабидай, жөке, үйеңкі, бақбақ, шаған, қарағаш, тал, терек, мақта, қарағай, орхидея Су арқылы таралатын тұқымдардың құрылысының ерекшелігі: Сыртында су жұқпайтын түктер, су өткізбейтін тоз қабықтары бар, өсінділер ауаға толы, батпайды Тұқымы мен жемісі су арқылы таралатын өсімдіктер: Қамыс, жалбыз, қияқ, тұңғиық, бөденешөп, қоға, түкті күреңот Жануарлар, бунақденелілер арқылы таралатын тұқымдардың құрылысының ерекшелігі: Тұқымсыртында тікенектер, ілмешек, желімтек түктер болады, тұқымы майлы Ашық реңді, шырынды жемістердің таралуы: Жануарлармен Тұқым мен жемісі жануарлар арқылы таралатын:Долана, шоңайна, итошаған, кәріқыз, иттікен, айдаршөп, бүлдірген, таңқурай Тұқымы мен жемісі құстар арқылы таралатын өсімдік:Шие, шетен Өздігінен таралатын тұқымдардың құрылысы:Жемістері қақырағыш, ширатылғыш Тұқымы өздігінен шашылып таралатын өсімдіктер:Қараған, шегіргүл, бөрібұршақ, шытырлақ, ат талшын, жауқазын +50С температурада тұқымның тыныс алуы:Тоқтайды +10С өнетін:Жүгері, күнбағыс +15С өнеді:Қауын, күріш, қияр, асқабақ, мақта, темекі +1-5С өнеді:Бидай, қарабидай, арпа, сұлы, зығыр, беде, жоңышқа, асбұршақ Егер тұқым тіршілігін жойса: Топырағы тығыз, ауа, су, қоректік зат жетіспегені Өсімдіктер тыныс алуына қажет газ: Оттегі Өсімдіктерде органикалық заттардың тотығуы дегеніміз: Тыныс алу Өсімдіктерде тыныс алуға жұмсалатын негізгі заттар: Органикалық заттар Тыныс алу кезінде өсімдікте болатын өзгерістерді белгілеңіз:Салмағы кемиді Бір тұқымбастамасы бар жатын: Шиеде Көп тұқымбастамасы бар жатын: Мақтада Вирустар 1892ж. темекі теңбілін зерттеп, вирусты ашты:Д.И.Ивановский 1899ж. алғаш рет «вирус» терминін ғылымға енгізген:М.Бейерник Вирустар өз алдына жеке патшалық болып саналу себебі:Жасушасы жоқ Анциттерге жатады:Вирустар Жасуша ішінде өмір сүретін паразит:Вирус Тірі ағза жасушасынан тысқары өмір сүре алмайтын:Вирус Тек тірі жасушада өсіп өнуге,көбеюге бейімделген жасушасыз тіршілік иесі:Вирустар Жасушадан тысқары жерде зат алмасу жүрмейді:Вирустар Вирустың көбеюі: Тек қожайын жасушасының ішінде Жоғарғы температурада және қысымда:Вирустар қырылады Латынша «у» деген: Вирус Вирустың құрылысы:Нуклеин қышқылы, нәруызды қабығы Вирустың сыртын қаптайды:Нәруыз қабаты (капсид) Вирустың пішіні:Шар, сопақ, таяқша, цилиндр,жіп тәрізді, итшабақ тәрізді Вирустың өлшемі: 0,0000002 см Бактерияларды зақымдайтын вирус:Бактериофаг Бактериофагтың құрылысы: Нәруызды қабықша 1915ж. бактериофагты ең алғаш сипаттаған ағылшын вирусологі мен бактериологі: Ф.Туорт 1898ж. топалаңды қоздыратын бактерияларды ерітіп жіберетін бактериофагтарды ең алғаш рет анықтаған орыс микробиологі: Н.Ф.Гамалея 1917ж. іш сүзегі бактериясын ерітіп жіберетін бактериофагті байқаған канадалық бактериолог: Ф.Эррель Бактерия жасушасында тіршілік етіп, ерітпей, тек көбейгенде зақымдайтын фагтарды тасымалдаушы бактериялар: Лизогенді Вирустың жануарларда кездесетін түрі: 500 Өсімдікте тіршілік ететін вирустың саны: 400 Темекі теңбілі вирусының жапырақ жасушасының зақымдайтын бөлігі:Хлоропластарын Темекі теңбілі вирусымен зақымданған жапырақтың сарғаю уақыты:9-11 күннен кейін Темекі жапырағында вирус бөлшектері алты қырлы кристалл пішінді шоғыр түзетіндігін дәлелдеген ғалым: У.Стэнли Вирус тудыратын ауру түрлері: Шешек, тұмау, ұшық, қызылша, ИТИС, аусыл, құтыру, полиомиелит, сары ауру, балалардың сал ауруы Балалар арасында кең таралған вирустық ауру: Полиомиелит,қызылша Полиомиелит ауруында вирустардың зақымдайтыны: Жұлынның қозғаушы нейрондарын Нағыз қоздырғышы 1933 жылы табылды: Тұмаудың Прокариоттар(Бытыранықтар) Жасушасында толық қалыптасқан ядросы болмайтын ағзалар: Прокариоттар Прокариотты ағзалар: Бактерия, цианобактериялар Бактерия мөлшері, пішінін сипаттап, Лондондағы король қоғамына хат жіберді:А.Левенгук Ең алғаш ұсақ ағзаларды сипаттап жазған: Антони Ван Левенгук Микроорганизмдердің өздігінен пайда болмайтындығын дәлелдеген:Луи Пастер 1807-1880ж. ауру тудыратын ұсақ ағзалар бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеген: Л.Пастер Ұсақ ағзаларды зерттеген ғалымдар: А.Левенгук, Луи Пастер Микробиологияның дамуына жол ашқан: Л.Пастер Микробиология ғылымында күкіртті бактерияны зерттеген: С.Н.Виноградский Тек қана микроскоп арқылы көрінеді:Бактерия Бактерияларды зерттейтін ғылым:Микробиология Бактерия грекше:«Бактерион» - таяқша Бактерияның құрылысы:Қабықша, цитоплазма, ядро заты, сақина тәрізді ДНҚ Бактерия органоиды: Рибосома, вакуоль, мезосома Бактерияларға талшық қажет: Қозғалуға Бактерияларда болмайды:Ядро Бактериялардың пішіндері:Таяқша, оралма, шар, үтір Таяқша тәрізді бактериялар:Бациллалар Үтір тәрізді бактериялар: Вибрион Қолайсыз тіршілік жағдайында бактерия түзеді: Спора Бактериялардың спорасының атқаратын қызметі: Қорғаныштық Бактерияның споралары топырақта сақталады: 20-30 жыл Спораның өніп тіршілікке бейімделіп бактерияға айналуы: Барлық қажетті қолайлы жағдайлар жеткілікті болғанда Бактериялардың көбеюі: Дамуына қолайлы жағдай туғанда Бактериялар көбейеді: Бөліну арқылы (жыныссыз) Қолайлы жағдайда бактериялардың көбею циклі: 20 мин сайын Бактериялардың көбеюіне, дамуына қолайлы температура: +10+40С Бактерия 0С өмір сүруін тоқтатады, бірақ тіршілігін жоймайды, себебі: Тығыз қабықпен қапталған ерекше жасуша түзеді Бактериялар қоректенуі бойынша:Паразитті, сапрофитті Тірі ағзаның жасушаларында органикалық заттармен қоректенетін бактериялар:Паразиттер Ауру туғызатын бактериялар: Паразитті Жұқпалы ауру қоздырғышын тарататын бактерия: Патогенді Өлі ағзалардың ішінде тіршілік ететін ағза:Сапрофит Сапрофитті бактерияларға жатады: Шіріту бактериялары Өлген ағзаларды қарашірікке айналдыратын бактериялар: Шіріту Шіріту бактериялары: Топырақта қарашіріктің түзілуіне қатысады, тау жыныстарын ыдыратады, қарашірікті минералды заттарға айналдырады Ғаламшарымыздың тазалаушысы:Шіріту бактериялары Ауру туғызатын бактериялармен адамдардың жаппай ауруы: Індет (эпидемия) Бактерия тудыратын аурулар:Іш сүзегі, оба, сіреспе, баспа, туберкулез, топалаң, құздама, қызамық, сарып, қантышқақ, ботулизм, пневмония Туберкулез таяқшалары лас шаңды ауада тіршілік етеді: 3 ай Оба бактериясы топырақта сақталады: 25 күн Іш сүзегінің бактериясы топырақта сақталады: 3 ай Бактериялар әсерінен өкпені жарақаттайтын ауру: Туберкулез 1882ж. адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтады: Р.Кох Туберкулез қоздырғыш:Бактерия. Коx таяқшасы.Туберкулез таяқшасы Туберкулез таяқшасының кездесетін жері: Ауада Ауыратын сиырдың сүті арқылы таралатын ауру: Сарып (бруцеллез) Бактерияның пішен таяқша деген түрі қайнатқанда: Өлмейді Сүрлемеленген көкөністің құрамында қайнатқаннан кейін де спорасы сақталатын бактерия:Клостерум, ботулинус Бактериялардың өсімдіктерде туғызатын ауруы: Бактериоз Мақтада бактериялар тудыратын ауру: Гоммоз Бактериялардың өте көп кездесетін жерлер: Топырақ 1 грамм қара топырақта кездесетін бактерия саны: 5-6 млрд Бактерилар аз кездесетін жерлер: Биік таулы жердің ауасында Қарашірікті минералды заттарға айналдыратын бактерия: Топырақ бактериясы Ауадағы азотты сіңіріп топырақты азотпен байытады: Түйнек бактериялар Топырақта азот қосылыстарын жинаушы бактериялар аталады:Нитрлеуші Түйнек бактериясымен селбесіп тіршілік ететін: Соя, беде, жоңышқа (бұршақтұқымдас) Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын микрооргонизмдер:Ашытқы бактериялары Тамақ өнеркәсібінде пайдаланатын бактериялар:Сүтқышқыл бактериялары Бактериялардың халық шаруашылығындағы маңызы: Сүт ашыту Алма, қарбыз, саңырауқұлақ жемістерін тұздау үшін қолданылатын бактерия: Сірке қышқылы бактериялары Табиғатта бактерияның рөлі: Зат айналымға қатысатын болғандықтан, өте зор Фотосинтез құбылысы жүретін бактериялар: Цианобактерия Цианобактерия деп аталатын балдыр: Көк-жасыл Цианобактериялардың пішіні: Цилиндр, шар Цианобактериялардың сыртқы боялған бөлігі: Хроматоплазма Цианобактериялардың ішкі түссіз бөлігі: Орталық плазма Шар тәрізді, бөлініп ажырамай, сілемеймен қапталған жеке жасушалар: Хроококкалар Жер асты ыстық суларында, балшық жерлерде, тастың бетінде, тоқтау суларда кездесетін цианобактерия:Хроококкалар Ұлудың бақалшағында, теңізде, жартаста, ағаш діңдерінде кездесетін цианобактерия: Хамесифондар Жіп тәрізді, көк жасыл балдырлардың көбею әдісімен, өсімді жолмен көбейетін:Гормогония Цианобактерияларды көрсет: Спирулина, носток, глеокапса, толипотрикс Носток көбірек кездеседі: Қынаның құрамында, далалы жерлерде Нәруыз өндіру үшін суқоймаларда арнайы өсірілетін балдыр: Спирулина Бактерияның біржасушалы балдырдан айырмашылығы:Қалыптасқан ядросы жоқ Прокаритоттардың эукариоттардан айырмашылықтары: Толық жетілген ядро жоқ, сақиналы ДНҚ-ның тек бір молекуласы бар Тікелей күн сәулесіне бактериялардың көпшілігі: Қырылып бітеді Терідегі бактерия тудыратын іріңді аурудың себепшісі:Стрептококкалар және стафилококколар Стафилококк: Жүзім тәрізді шоғырланған кокктар Эктопаразиттер: Маса, кене, қандала Эндопаразит: Вирус, бактерия, гельминт |