Главная страница
Навигация по странице:

  • 12 сабақ 1. Тақырыбы: Қан және лимфа. 2. Мақсаты

  • 4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

  • Таратылатын материал

  • Адам қанының жағындысындағы нейтрофилдер

  • Адам қанының жағындысын-дағы базофилдер

  • Адам қанының жағындысындағы эозинофил дер

  • Адам қанының жағындысындағы лимфоцит.

  • Адам қанының жағынды-сындағы моноцит .

  • Адам қанының жағындысындағы тромбоцит.

  • Оқыту және оқыту әдістері/технологиялары

  • 7.Әдебиет негізгі

  • 13 сабақ 1. Тақырыбы : Постэмрбиональды гемопоэз. 2. Мақсаты

    		•

    Диана. метод.указ Практ.зан 1 курс ОМ Каз 2021-2022. Патологиялы анатомия жне гистология кафедрасы


    Скачать 0.59 Mb.
    НазваниеПатологиялы анатомия жне гистология кафедрасы
    АнкорДиана
    Дата10.03.2022
    Размер0.59 Mb.
    Формат файлаdocx
    Имя файламетод.указ Практ.зан 1 курс ОМ Каз 2021-2022.docx
    ТипДокументы
    #391041
    страница9 из 11
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

    Радиактивті белгілеу көмегімен эктодерма, вентральды мезодерма мен нефротом жасушалары белгіленген. Қандай органдар эпителийінде бұл белгілеулерді кейіннен көруге болады?



    № 12 сабақ

    1. Тақырыбы: Қан және лимфа.

    2. Мақсаты:

    Үйрету:

    1. Қанның тін ретінде морфофункциональдік сипаттамасын беру.

    2. Гистопрепаратта эритроциттерді, нейтрофилдерді, эозинофилдерді, базофилді гранулоциттерді, лимфоциттерді және моноциттерді ажырата білу.

    3. Гистопрепаратта лейкоциттердің пайыздық ара қатынасын санай білу.

    3 Оқыту міндеттері:

    Қан жүйесінде барлық элементтер дамуы мен қызметтеріне қарай бір-бірімен байланысқан және нейрогуморалдық реттеуге бағынады. Қанның барлық жасушалары жалпы полипотентті бағаналы жасушадан дамиды және түрлі жасушаларға дифференциялануы микроорта мен гемопоэтин әсерлеріне байланысты

    4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

    1. Ішкі ортаның тіндік гистогенезі және морфофункционалды ерекшеліктері.

    2. Қанның тіндік сипаттамасы.

    3. Қанның пішіндік элементтерінің қызметтері мен морфологиясы.

    4. Гемограмма мен лейкоцитарлық формуланың жас ерекшеліктері мен жынысына байланысты жалпы түсінік.

    5. Лимфаның құрамы.
    Таратылатын материал

    1 Микроскоптар

    2 Зерттеуге арналған микропрепараттар

    Адам қанының жағындысы. Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Адам қанының жағындысы.

    Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Эритроцит – құрамында сілтілік ақуыздың (Нв) көптігінен жасуша қызғылт түске боялған (эозинофилия) жасушаның орталық бөлігінің әлсіз боялуы эритроциттің пішініне байланысты.




    Адам қанының жағындысындағы нейтрофилдер.

    Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Нейтрофилдер (1) -3-5 сегментті ядродан тұрады.

    Ядросы тығыз базофилді боялған.

    Ұсақ азурофильді түйіршіктер – қызғыш-көк,ал арнайы түйіршіктер – сары қызғылт боялған.







    Адам қанының жағындысын-дағы базофилдер.

    Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Базофилдер (1). -3 бөлікшеден тұратын, S әріпке ұқсас базофилді тығыз ядросы бар. Метохроматикалық боялған (қызғылт-көкшілден қараға дейін) әртүрлі мөлшерлі түйіршіктері бар.

    Ядросы көбінесе түйіршіктермен ұштасқан.




     


    Адам қанының жағындысындағы эозинофилдер.

    Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Эозинофилдер (1) – ядросы онша тығыз емес, 2 бөліктен тұрады. Жасуша дұрыс емес пішінді, онда көптеген қызғылт – сары оксифилді түйіршіктер бар.




    Адам қанының жағындысындағы лимфоцит.

    Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Лимфоцит (1)– онша үлкен емес.

    ядросы жасуша көлемінің көп бөлігін алып тұрады.

    ал базофилды цитоплазмасы жіңішке сақина тәрізді ядроны қоршап орналасқан.

    Үлкен лимфоциттердің ядросы онша тығыз емес, қызғылт – қошқыл боялады, цитоплазмасы әлсіз базофилді, үлкен көлемді болып келеді.

     

    Адам қанының жағынды-сындағы моноцит.

    Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Моноцит (1) – ірі жасуша, қоршаған эритроциттерден екі есе үлкен. Ядросы – боб тәрізді.








    Адам қанының жағындысындағы тромбоцит.

    Романовский-Гимза әдісімен боялған.
    Тромбоцит (1) – пішіні әлсіз көрінеді, аздаған топтар құрайды, қасында таяқша ядролы нейтрофил (2) көрінеді.

    Цитоплазмасы дәнді (грануломер), базофилді, цитоплазманың перифериясы әлсіз боялған.

    Қызметтері – транспорт, гемостаз, қорғаныс, гемокоагуляция.

    5.Оқыту және оқыту әдістері/технологиялары: микроскопия, гистологиялық препараттар мен микрофотосуреттер

    сипаттамасы.

    6.Бағалау әдістері/технологиялары: ауызша сұрау, "Quizizz" тестілеу, кестелерді толтыру, ситуациялық есептерді шешу.

    7.Әдебиет

    негізгі:

    1.Афанасьев Ю.И. және Юрина Н. А. Гистология, цитология және эмбриология-6-шы басылым. – М.: Медицина, 2016. 800 Б.

    2.Гистология, цитология және эмбриология: Атлас.- М.: ГЭОТАР-Медиа, 2017. 296 б.

    қосымша:

    1. Крстич р. в. адам гистологиясы туралы иллюстрацияланған энциклопедия: 1576 иллюстрация. Пер. с англ. – М.: ООО "Издательство Оникс": "Издательство" Мир и Образование", 2010. 608 б.

    2.Селезнева, Т. б. Гистология]: учеб. пособие / Т. Д. Селезнева А. С. Мишин В. Ю. Барсуков. - М.: Эксмо, 2010. - 350 б.

    3.Жункейра Л. К., Карнейро Ж.. Гистология: оқу құралы. Пер. с англ. Под ред. В. Л. Быкова. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2009. 576 б.

    Гистология, цитология және эмбриология. Оқулық. Басылым: МИА, 2017. 600 Б.

    Ағылшын тілінде:

    1. Basic histology. Texts and atlases, published in Northern America, 2003, 512 pp.

    2. Functional histology. Texts and colour atlas. Curchill Livingstone, International edition. Sidney. Toronto. 2000. 413 pp.

    Электронды оқулықтар:

    1. Гистология, эмбриология, цитология [Электрондық ресурс] : оқулық / ред. Ю. И. Афанасьева. - Электрон.текстовые дан. (41.1 Мб). - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2016. - 800 б.

    2. Гистология. Кешендітесттер: жауаптар мен түсініктемелер [Электрондық ресурс]: оқу құралы / ред. С. Л. Кузнецова. - Электрон.текстовые дан. (41.1 Мб). - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2014. - 288 б.

    3. Гистология [Электрондық ресурс]: оқу құралы / С. ю. Виноградов. - Электрон.текстовые дан. (39.6 Мб). - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2014. - 184 б.

    4. Гистология. 1-бөлім [Электронный ресурс]: оқулық. - Электрон.текстовые дан. (13,1 Мб). - [Б. м.: б. и.]. - эл. опт. диск (CD-ROM).

    5. Гистология. Практикалық сабақтарға арналған Атлас [Электрондық ресурс] : оқу құралы / Н. В. Бойчук [және т.б.]. - Электрон.текстовые дан. (131 МБ). - М.: "ГЭОТАР - Медиа" баспатобы, 2010. - 160 Б. эл. опт.диск (CD-ROM).

    http://www.udel.edu/biology/Wags/histopage/histopage.htm жұмысістейді

    «MICROSCOPIC ANATOMY» - University of Delaware. Жасушалардың, тіндерменмүшелердіңмикроскопиялықжәнеультрамикроскопиялықбейнелерініңколлекциялары, дәрістердіңтұсаукесерлері, жасушаларментіндердіңанимациялықжәне 3D модельдері (ағылш.)

    http://www.kumc.edu/instruction/medicine/anatomy/histoweb/

    «JAYDOC HISTOWEB» - University of Kansas Medical Center, Department of Anatomy and Cell Biology. Құрамындагистологиялықпрепараттаржиынтығыбар, олардыәртүрліүлкейтуарқылыкөругеболады (ағылш.)

    http://www.uni-ainz.de/FB/Medizin/Anatomie/workshop/englWelcome.html

    «ELECTRON MICROSCOPIC ATLAS in the Internet» - University Mainz, Germany. Органдардың, тіндерменжасушалардыңэлектрондықмикрофотографияларыныңтоптамасыұсынылған (ағылш., нем.)

    http://astro.temple.edu/sodicm/labs/index.htm

    «HISTOLOGY WEB LABS»- Temple University. Гистология бойыншаpptпрезентациялар (ағылш.)

    http://www.meddean.luc.edu/lumen/meded/histo/frames/histo_frames.html

    «ZOOMIFIED HISTOLOGY» - LoyolaUniversity. Тіндер мен мүшелердіңмикропрепараттарыныңсуреттеріоларғасипаттамабереотырып, сондай-ақгистологиялыққұрылымдарды (ағылш.)

    http://histologyatlas.wisc.edu/

    Электрондық ресурстар:

    https://meduniver.com/Medical/Video/predmet_metodi_istoria_gistologii.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/citologia.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/lekcia_po_citologii.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/lekcia_po_embriologii.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/razvitie_ploda_i_stroenie_placenti.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/gistologia_epitelialnix_tkanei.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/gistologia_rixloi_voloknistoi_tkani.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/gistologia_sobstvenno_soedinitelnix_tkanei.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/osteogenez_i_xondrogenez.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/gistologia_epitelialnix_i_gelezistix_tkanei.html

    https://meduniver.com/Medical/Video/gistologia_mishechnoi_tkani.html
    8. Бақылау

    Сұрақтар

    1. Гемограмма дегеніміз не, қалыпты жағдайда адамдарда қандай болады.

    2. Қалыпты жағдайда адамдардағы лейкоциттарлы формула.

    3. Гранулоциттердің морфологиялық және химиялық сипаттамасы және олардың қызметтік маңызы.

    4. Агронулоцит дегеніміз не, олардың морфорлогиялық және қызметтік маңызы.

    5. Эритроциттер мен қан пластикаларының морфологиялық және химиялық сипаттамасы.


    Тест сұрақтары

    1. Қан жағындысында лейкоциттер жалпы санының 0,5% құрайтын, S – тәрізді иілген ядросы бар, цитоплазмасында метахромды боялған түйіршіктері бар жасушалар анықталды. Бұл ерекшеліктер … тән.

    1. нейтрофильдерге

    2. базофильдерге

    3. эозинофильдерге

    4. моноциттерге

    5. лимфоциттерге

    2. Қан жағындысын гистохимиялық зерттегенде цитоплазмасында құрамында гистамин және гепарин анықталатын түйіршіктері бар жасушалар байқалды. Бұл ерекшеліктер … тән.

    1. нейтрофильдерге

    2. эозинофильдерге

    3. базофильдерге

    4. моноциттерге

    5. эритроциттерге

    3 Адамның сүйектік қызыл кемігінің препаратында синусоидтық капиллярға жанаса орналасқан алып жасушалардың шоғыры анықталды. Бұл жасушалардан кейінірек … пайда болады.

    1. эритроциттер

    2. лейкоциттер

    3. моноциттер

    4. тромбоциттер

    5. лимфоциттер

    4 Лейкоциттердің жиынтығы бар пробиркаға микроорганизмдер қоспасын қосты. Микробтарды фагоцитоздау көріністері ... цитоплазмаларында байқалады.

    1. лимфоциттер мен базофильдердің

    2. лимфоциттер мен эозинофильдердің

    3. нейтрофильдер мен моноциттердің

    4. моноциттер мен лимфоциттердің

    5. лимфоциттер мен нейтрофильдердің

    5 Қан жағындысын Романовский-Гимза әдісімен зерттегенде 20% үлкен (диаметрлері 20 мкм), дөңгелек пішінді әлсіз базофильді цитоплазмасы мен бүйрек пішінді ядросы бар жасушалар байқалды. Бұл құбылыс клиникалық жағынан ... тән.

    1. лимфоцитозға

    2. лейкопенияға

    3. моноцитозға

    4. нейтрофилезге

    5. ретикулоцитозға

    6 Паразиттік аурумен ауыратын (глистік инвазия) науқастың қанында әдетте ... санының жоғарылауы байқалады.

    1. лимфоциттер

    2. моноциттер

    3. базофильдер

    4. эозинофильдер

    5. эритроциттер

    7 Цитотоксиндік қызметі бар лимфоциттерге …жатады.

    1. В - лимфоциттер

    2. Т -супрессорлар

    3. Т - хелперлер

    4. Т - есте сақтау жасушалары

    5. Т – киллерлер

    8 Базофилдің негізгі қызметі:

    1. коллаген бөлу

    2. антидене шығару.

    3. гистаминді ыдырату.

    4. гистамин және гепарин шығару.

    5. микробтарды фагоцитоздау.

    9 Нейтрофилдің негізгі қызметі:

    1. фагоцитоз.

    2. коллаген синтездеу.

    3. антидене шығару.

    4. оттегіні тасымалдау.

    5. гистаминді синтездеу.

    10. Лейкоцитоз дегеніміз қандағы лейкоциттердің ...

    1. қарым-қатынастың өзгеруі

    2. азаюы

    3. көпмөлшерде бұзылуы

    4. көбеюі

    5. толық жетілмеген пішіндердің пайда болуы


    Бақылау есептері

    1. Ересек адамның қан жағынындағы лейкоцитарлы формуланы есептеу кезінде, ашық көк цитоплазманың тар шеңберімен айналасында күрт доғалданған базофильдік ядросы бар лейкоциттер табылған. Олардың салыстырмалы саны 40% құрады. Бұл біркелкі элементтер қандай? Нормасы олардың санына сәйкес келе ме?

    2. Ересектердің қан жағынындағы лейкоцитарлы формуланы есептегенде, бұршақ тәрізді ядросы бар лейкоциттердің 5% және нәзік оксфильді түйіршіктері бар цитоплазмасында жасушалар табылды. Лейкоциттерге ұқсас, бірақ таяқша пішінді ядро ​​10%, ал сегменттелген ядро ​​- 45% құрады. Бұл лейкоциттер қандай? Нормасы олардың санына сәйкес келе ме? Клиникада жасушалардың осындай қатынасы қалай аталады?

    3. Лейкоцитарлы формуланы есептегенде баланың қан жағынынан лимфоциттердің 60% және нейтрофильді гранулоциттердің 30% -ы табылды. Бұл нәтижені қалай бағалайсыз? Жауап туралы түсініктеме беріңіз.

    4. Таулы және жазық жер тұрғындарының қаны зерттеледі. Гемограммада қандай айырмашылықтар күтіледі? Себептерін түсіндіріңіз.

    5. Қан талдауында 63% нейтрофилдер, 9% эозинофилдер, 22% лимфоциттер және 6% моноциттер анықталды. Нормасы лейкоцитарлы формулаға сәйкес келе ме? Егер жоқ болса, оның өзгеруінің мүмкін себептері қандай?

    6. Науқастың қанында 2,5 х 1012 / л эритроциттер және 12% ретикулоциттер табылған. Клиникада қандай терминмен қанның көрінісін сипаттайды? Мұндай өзгерістердің мүмкін себептері қандай?


    № 13 сабақ

    1. Тақырыбы: Постэмрбиональды гемопоэз.

    2. Мақсаты:

    Үйрету:

    • Эмбрионалдық қан жасалу ерекшеліктерін сипаттау.

    • Қызыл сүйек кемігі жұғындысындағы эритроидты жасушалар және лейкоциттер қатарын анықтап ажырату.

    • Қан жасаудың унитарлық теориясын талдау.

    • Постэмбрионалдық қан жасалу ерекшеліктерін сипаттау.

    • Қан жасау жасушаларының дифференциялану кезіндегі ультрақұрылымдық және гистохимиялық өзгерістерінің негізгі заңдылықтарын түсіндіру.

    3. Оқыту міндеттері:

    Қан, лимфа және оларды жасайтын ағзалар, сонымен қатар дәнекер және эпителий тіндеріне орын ауыстырған қанның жасушалары қан жүйесін құрайды. Бұл жүйе организмнің ішкі ортасының тұрақтылығын және генетикалық тұтастығын сақтауға қатынасады. Кезкелген патологиялық жағдайлар осы қан жүйесіне өзінің белгілерін білдіреді, бұл медицинада ауруларға диагноз қоюға маңызы зор.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

    написать администратору сайта