Об особенностях учебного процесса. Об особенностях учебного процесса в организациях образования РК. Учебного процесса в организациях образования
 Скачать 6.6 Mb.
|
|
5.4 ОБЩИЙ СРЕДНИЙ УРОВЕНЬ ОБРАЗОВАНИЯ. ОСОБЕННОСТИ ОРГАНИЗАЦИИ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА В 10-11-х КЛАССАХ Цель общего среднего образования - создание образовательного пространства, благоприятного для обеспечения академической подготовки обучающихся к продолжению образования в вузе и профессионального самоопределения на основе развития навыков широкого спектра: 269 функциональное и творческое применение знаний; критическое мышление; проведение исследовательских работ; использование информационно-коммуникационных технологий; применение различных способов коммуникации; умение работать в группе и индивидуально; решение проблем и принятие решений. Основными задачами общего среднего образования являются: 3. Осуществление обучения по естественно-математическому, общественно-гуманитарному направлениям на основе сочетания обязательных учебных предметов и учебных предметов по выбору. 4. Обеспечение академической подготовки обучающихся для поступления в высшие учебные заведения. 5. Содействие профессиональному самоопределению выпускников соответственно их интересам и способностям. Деление класса на две группы допустимо в городских организациях образования при наполнении класса в 24 и более обучающихся, в сельских – в 20 и более обучающихся по: 1) казахскому языку и литературе – в классах с неказахским языком обучения; 2) русскому языку и литературе – в классах с нерусским языком обучения; 3) иностранному языку; 4) информатике; 5) физической культуре. (п. 51 ГОСО РК изменение и дополнения от 05.05.2020 № 182). Деление класса на группы допускается в городских, сельских организациях образования, в малокомплектных школах независимо от количества обучающихся при проведении уроков по предметам инвариантного компонента кроме предметов, указанных в пункте 51. (п. 51.1 ГОСО РК изменение и дополнения от 05.05.2020 № 182). Требования к максимальному объему учебной нагрузки обучающихся 1. Максимальный объем недельной учебной нагрузки обучающихся на уровне общего среднего образования составляет в каждом классе не более 39 часов в неделю. 2. Общий объем учебной нагрузки обучающихся, составляющий инвариантный и вариативный компоненты, а также недельная и годовая учебная нагрузка по классам устанавливаются типовым учебным планом. 270 В учебных планах специальных (коррекционных) организаций образования предусмотрен обязательный коррекционный компонент с учетом вида нарушения развития. Инвариантный, коррекционный и вариативный компоненты в учебных планах специальных (коррекционных) организаций образования устанавливаются с учетом особых образовательных потребностей обучающихся. ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ЯЗЫК И ЛИТЕРАТУРА» В рамках образовательной области «Язык и литература» изучаются следующие предметы: «Қазақ тілі», «Русский язык», «Қазақ әдебиеті», «Русская литература», «Қазақ тілі мен әдебиеті», «Русский язык и литература», «Иностранный язык». Қазақ тілі (оқыту қазақ тілінде) 2020-2021 оқу жылында «Қазақ тілі» пәні бойынша 11-сынып жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламасымен оқитын болады. Тіл де, әдебиет те – ғасырлар бойы жасалған, ұлттың дүниетанымы мен ғылыми-философиялық ойлау жүйесін танытатын құндылықтар. Дәл бүгінгі таңда жаһандану дәуірінің ұлттық құндылықтарға төндіріп тұрған қаупі үнемі қаперде болуы ескеріліп, бүкіл ұлттық құндылықтардың ұйтқысы қазақ тілін пән ретінде оқытудың басшылыққа алынған тенденциялары, оларды жүзеге асыру жолдары мен қағидалары мыналар: 1) Қазақ тілін оқытуды мемлекеттің даму стратегиясымен бірлікте қарау. 2) Тілді оқытуды белгілі бір пәндік дағдыларға емес, білім алушының тұлғалық қабілеттерін дамытуға бағыттау. Тілдік білім мен біліктерді ХХІ ғасыр адамының бойында сөйлеу мәдениетін, ойлау мәдениетін және кісілік мәдениетті қатар дамытуға, құзіреттіліктер қалыптастыруға бұру. 3) Тілді оқытуда жеткіншек ұрпақтың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруға басымдық беру. 4) Қазақ тілін оқытуда білім мен ғылымның интеграциясын жүзеге асыру. Тілді ғаламның бір бөлшегі ретінде таныту. Қазақ тілі – мектепте оқытылатын барлық пәндердің, ғылымның кілті. Тіл тек қарым-қатынас құралы ғана емес, ол – танымның, ой мен сезімді білдірудің де құралы және ұлттық ділді сақтаудың кепілі, ұлттық сананы қалыптастырудың тетігі. Білім мазмұнын ұйымдастырудағы ерекшеліктер: 10-11-сыныпта оқу процесі «Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгеріс пен 271 толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 352 бұйрығына және «Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгеріс пен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 352 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 7 наурыздағы №105 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 12 наурызда № 18382 болып тіркелді) бекітілген Ұзақ мерзімді жоспар негізінде: - жалпы орта білім беру деңгейінің жаратылыстану-математикалық бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы; - жалпы орта білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптарына арналған «Қазақ тілі» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы жүзеге асырылады. Жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламаларын Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының ( https://www.nao.kz/Білім беруді оқу-әдістемелік қамтамасыз ету/ Оқу бағдарламалары/ сайтынан алуға болады Жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламалары. Қазақ тілі). Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және ұзақ мерзімді жоспарда әр сынып бойынша оқылатын шығармалар, тілдік дағдылар бойынша күтілетін нәтижелер оқу мақсаттары түрінде нақты көрсетілді. «Қазақ тілі» пәні бойынша оқу жүктемесінің жоғары шекті көлемі: - жаратылыстану-математикалық бағытта: 1) 10-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты; 2) 11-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды. - қоғамдық-гуманитарлық бағытта: 1) 10-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат; 2) 11-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды. Жалпы орта білім беретін мектептерде «Қазақ тілі» пәнін оқытудың мақсаты – ана тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру, сондай-ақ қазақ әдеби тілі нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету. «Қазақ тілі» оқу пәнін оқытудың негізгі міндеттері: 1) қазақ тілін ана тілі ретінде тани отырып, өмірлік қажеттіліктерінде коммуникативтік әрекеттер түрінде (тыңдалым/айтылым, оқылым, жазылым) сауаттылықпен қолдану дағдыларын қалыптастырады; 2) білім алушылардың қазақ тілін күнделікті өмірде өзі еркімен қолданып жүрген қарым-қатынас құралынан енді оны тілдік заңдылықтар негізінде танып-білу дағдыларын қалыптастырады; 3) қазақ тілі жүйесін құраушы кіші жүйелерді, тіл бірліктерін және олардың табиғатын танып біледі; 272 4) тіл бірліктерінің қарым-қатынас құралы болу, ойды білдіру, таным құралы болу, ақпаратты сақтау құралы болу қасиеттерін функционалдық- коммуникативтік бағдарда танып біледі, соған лайықты машықтар мен дағдыларды қалыптастырады; 5) «Қазақ тілі» пәні бағдарламасы білім алушының тіл сауаттылығы мен сөйлеу сауаттылығын, сөз байлығын, басқалармен еркін қарым-қатынасқа түсу қабілетін дамытуды және ойлау қабілеті мен танымдық дағдыларын жетілдіруді көздейді. «Қазақ тілі» пәні бойынша жаңартылған мазмұндағы бағдарламаның қолданыстағы бағдарламадан ерекшелігі қазақ тілін функционалдық- коммуникативтік тұрғыдан оқытуға назар аударылып, төрт дағдыға негізделген: 5) тыңдалым және айтылым; 6) оқылым; 7) жазылым; 8) әдеби тіл нормаларын сақтау. «Тыңдалым және айтылым» бөлімі оқушылардың төмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді: мәтін үзінділері бойынша болжам жасау, өз біліміне сүйеніп тақырыпты жалғастыру, мамандандырылған тар аядағы арнайы мәтіндердегі (дәріс, интервью, пікірталас, мақала) мақсатты аудиторияға арналған терминдер мен ұғымдарды, тілдік оралымдарды талдау, тыңдалған мәтіндегі ақпаратты ғаламдық мәселелермен байланыстыра білу, мәтінде көтерілген мәселені (қоғамдық-саяси) талдай отырып, негізгі ойды анықтау, мәтінде көтерілген мәселеге автор мен оқырманның қарым-қатынасын ескере отырып, сұрақтар құрастыру және бағалау, коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында тиісті сөйлеу әдебін сақтай отырып, дұрыс сөйлеу тілінің лексикалық, фонетикалық-морфологиялық, синтаксистік ерекшеліктерін ажыратып, орынды қолдану; «Оқылым» бойынша: әртүрлі графиктік мәтіндердегі (кесте, диаграмма, сызба, шартты белгі) мәліметтерді талдау, негізгі үрдістерді анықтау, ғылыми- көпшілік және публицистикалық стильді тілдік құралдар арқылы тану (терминдер, тілдік оралымдар, өзге стиль элементтері), әртүрлі стильдегі мәтіндердің жанрлық ерекшеліктерін таба білу, ауызекі сөйлеудің стильдік бедерін дұрыс қолдану, публицистикалық шығарма тілінің стильдік бедерін дұрыс қолдана білу, ресми ісқағаздары тілінің сөз бедерін дұрыс қолдана білу, көркем әдебиет тілінің сөз бедерін дұрыс қолдана білу, әртүрлі стильдегі мәтіндердің тақырыбын, мақсатты аудиторияға сәйкес қызметін, құрылымын, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау (фонетикалық деңгей, лексикалық деңгей, морфологиялық деңгей, синтаксистік деңгей негізінде), мәтіндегі негізгі ойды анықтау, көтерілген мәселеге баға беріп, мәліметтер мен пікірлерді өңдей білу, белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын жүйелі қолдана білу, БАҚ, энциклопедиялық, ғылыми-көпшілік деректерді ала білу, сілтеме жасау жолдарын білу; «Жазылым» бойынша: жоспар түрлерін құру (қарапайым, күрделі, тезистік), ауызекі сөйлеу стилінде әлеуметтік жағдайларға сай мәтін құрастыру, 273 ресми қарым-қатынас аясында ресми құжат түрлерін жазу: сенімхат, кепілхат, өтінім, тапсырыс, келісімшарт, еңбек шарты, шарт, еңбек келісімі және т.б. мәтіндер құрастыру, ғылыми стильдің стильдік және жанрлық ерекшеліктерін ескере отырып, баяндама, мақала, лекция, баяндама тезистері, аннотация, түйіндеме, рецензия және мәтіндер құрастыру, публицистикалық стильдің стильдік және жанрлық ерекшеліктерін ескере отырып, мақала, репортаж, сұхбат, ақпарат, информациялық хабар, очерк, памфлет жазу, көркем әдебиет стилінің стильдік және жанрлық ерекшеліктерін ескере отырып мәтіндер құрастыру (таңдау бойынша), мәтін құрылымын сақтай отырып, әртүрлі графиктік мәтіндегі деректерді салыстырып, маңызды тұстары мен үрдістерді талдап жазу, эссе түрлерінің құрылымын сақтай отырып, көтерілген мәселе бойынша өзіндік пікір жаза білу, оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ақпаратты іріктей отырып, түртіп жазу (конспектілеу), әртүрлі тақырып бойынша көркемдегіш құралдарды ұтымды қолданып, шығармашылық жұмыстар (өлең, хат, әңгіме, шығарма) ұсына білу, жазба жұмысын абзац пен бөліктерге бөлу, ойын (ақпарат, идея) дұрыс жүйелеп, логикалық және стильдік түзетулер енгізу, редакциялау; «Әдеби тіл нормалары» бойынша: орфографиялық нормаға сай жазу, сөздерді фонетикалық принцип негізінде жазу, сөздерді морфологиялық- фонематикалық принцип негізінде жазу, сөздерді тарихи-дәстүрлік принцип негізінде жазу, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерді дұрыс қою (нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі, көп нүкте), сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерді дұрыс қою (үтір, нүктелі үтір, жақша, қос нүкте, тырнақша, сызықша). Оқу мақсаттарымен жұмыс жүргізу жолдары, мәтінді оқыту кезеңдері, күнделікті сабақ жоспарын құруда назар аударатын мәселелер әдістемелік нұсқау хаттың «5-9-сыныптарда жаңартылған білім мазмұны бойынша оқу процесін ұйымдастыру ерекшеліктері» тарауында берілген. Бағдарламада әртүрлі оқыту сатыларында өмірлік маңызды міндеттерді шешу үшін қажетті дағды мен қабілеттерді бірізді және кезеңдік дамыту жүреді. Ақпаратты талдау, жалпылау, жіктеу, сондай-ақ әртүрлі жанрда және стильдерде мәтіндер жазу, жеке, іскерлік хат жазысуды жүргізу, түйіндеме, мақала, аннотация, тезис құрастыру, берілген тақырып бойынша эссе жазу дағдылары мен қабілеттерін жетілдіру тілді оқуды ынталандыруға септігін тигізеді. Сабақ жоспарын құрастыру барысында оқушылардың деңгейі мен қажеттілігіне сай әдеби тіл нормаларын қалыптастыруға назар аударған дұрыс. Тілдік бірліктер мен құрылымдарды, яғни грамматиканы оқыту коммуникативтік контекст негізінде жүзеге асырылуы керек. Яғни мұғалім тіл туралы білім қалыптастырудан гөрі тілдік қолданыс, грамматиканың функционалдығына назар аударуы тиіс. 274 «Қазақ тілі» пәні (жаратылыстану-математикалық бағыт) бойынша жиынтық бағалау саны «Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылауды, оларды аралық және қорытынды аттестаттауды өткізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығының (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 26 қарашадағы №509 бұйрығымен өзгерістер мен толықтырулар енгізілген) 14-4-тармағына сәйкес «Қазақ тілі» пәні (жаратылыстану-математикалық бағыт) аптасына 1 сағат болғандықтан БЖБ қажет болған жағдайда бөлімдерді біріктіре отырып, тоқсанына екі реттен артық жүргізілмейді, тоқсандық жиынтық бағалау өткізілмейді, қорытынды баға жартыжылдыққа қойылады. «Қазақ тілі» пәні (қоғамдық-гуманитарлық бағыт) бойынша жиынтық бағалау саны Оқу пәнінен әр тоқсан сайын бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау (БЖБ) рәсімінің нақты санын және әр тоқсан сайын 1 рет тоқсандық жиынтық бағалау (ТЖБ) өткізу қарастырылған. Төменде оқу пәнінен бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалау (БЖБ) рәсімдерінің нақты саны көрсетілген. 70-кесте. Бөлім бойынша жиынтық бағалау (БЖБ) рәсімдері және тоқсандық жиынтық бағалаудың (ТЖБ) балл сандары туралы ақпарат, 2020-2021 оқу жылы Пәні Сын ыбы Барлық БЖБ ТЖБ балдары 1- тоқса н 2- тоқса н 3- тоқса н 4- тоқса н 1- тоқсан 2- тоқс ан 3- тоқсан четверт ь 4- тоқсан 10-сынып Қоғамдық-гуманитарлық бағыт 1 Қазақ тілі 10 2 2 2 2 30 30 30 30 Жаратылыстану-математикалық бағыт 10-сынып 2 Қазақ тілі 10 2 2 2 2 - - - - 11-сынып Қоғамдық-гуманитарлық бағыт 3 Қазақ тілі 11 2 2 2 2 30 30 30 30 11-сынып Жаратылыстану-математикалық бағыт 4 Қазақ тілі 11 2 2 2 2 - - - - 275 Ескертпе: Тілдік пәндерде бөлім бойынша жиынтық бағалауда сөйлеу қызметінің екі түрі біріктіріледі (мысалы, тыңдалым және айтылым; оқылым және жазылым) Учебный предмет «Русский язык» (с русским языком обучения) Учебный предмет «Русский язык» в образовательном процессе выполняет две функции: во-первых, является предметом изучения, во-вторых, средством изучения других предметов. Целью обучения учебному предмету «Русский язык» является развитие творчески активной языковой личности путем совершенствования функциональной грамотности учащихся по всем видам речевой деятельности (слушание, говорение, чтение и письмо) на основе сформированных знаний о языке, с учетом норм употребления средств разных уровней и активизации их в продуктивной речевой деятельности в разных сферах общения. Предметом обучения является современный русский литературный язык в его реальном функционировании в современных условиях полиэтнического и многоязычного Казахстана. Учебная программа по предмету «Русский язык» направлена на: - использование знаний о русском языке, соблюдение норм литературного языка (орфоэпических, орфографических, лексических и грамматических) и правил речевого этикета в устной и письменной речи в различных сферах и ситуациях общения; - совершенствование навыков информационного поиска, извлечения и преобразования информации; - обогащение словарного запаса и расширение круга используемых грамматических средств академического языка; - совершенствование навыков критического мышления: анализа, синтеза, оценки, интерпретации полученной информации; - использование различных видов чтения в зависимости от коммуникативных задач; - совершенствование навыков слушания и говорения; - совершенствование умений создавать монологическое высказывание в различных жанрах публичных выступлений, критически оценивать и выбирать языковые средства с точки зрения нормативности, в соответствии с ситуацией общения; - совершенствование умений успешного диалогического общения, ведения дискуссии в разных сферах и коммуникативных ситуациях, предлагая пути решения проблемы; - совершенствование стилистической грамотности при создании текстов разных жанров; формирование индивидуального авторского стиля; умение корректировать и редактировать текст; формирование индивидуального авторского стиля; - расширение представлений о национально-культурной специфике русского языка, о культуре русского, казахского и других народов; 276 - воспитание сознательного отношения к языку как средству общения, источнику знаний, духовно-нравственной ценности, как к языковому капиталу, способствующему успешной социализации в обществе. Грамматический материал изучается в контексте речевых тем. Обучение языку осуществляется через интеграцию с другими предметами посредством изучения сквозных тем, использования текстов различных предметных областей, развития академического языка. Особенностью обновленных учебных программ является новая структура учебных программ, включающая 4 раздела: 1) Общие положения; 2) Организация содержания учебного предмета «Русский язык»; 3) Система целей обучения; 4) Долгосрочный план. Цели обучения позволяют учителю системно планировать работу по развитию четырех видов речевой деятельности (слушание, говорение, чтение, письмо), а также оценивать достижения учащихся, информировать их о следующих этапах обучения. Содержание учебного предмета включает четыре раздела: слушание и говорение; чтение; письмо; соблюдение речевых норм. Необходимым условием эффективности процесса обучения в школе, как и всякой сознательной и целенаправленной деятельности, если она представляется сложной и продолжительной, является планирование. Оно заключается в обоснованном предвидении процесса и результата деятельности на основе проекта действий, предусматривающих перечень предстоящих заданий, выполняемых в установленные сроки, методов и средств реализации этих заданий, способов контроля и оценки полученных результатов. Важным принципом учебной программы по русскому языку является спиральное обучение. Спиральный принцип положен в основу определения результатов обучения. Так, наблюдается наращивание рече-коммуникативных навыков (аудирование (слушание), говорение, чтение и письмо) из класса в класс. Ключевые особенности спиральной программы: – учащийся пересматривает тему несколько раз в течение обучения в школе; – сложность темы возрастает с каждым повторением; – новое обучение имеет отношение к предыдущему обучению и рассматривается в контексте с предыдущей информацией. Преимущества принципа спиральности: – информация повторяется и запоминается каждый раз, когда учащийся повторяет тему; – учебная программа позволяет осуществлять логический переход от упрощенных идей до сложных; – обучающиеся могут применять знания при формировании последующих целей урока. 277 Учебная программа предполагает повторное рассмотрение знаний и понятий по мере перехода учащихся из класса в класс. Цели обучения определены по разделам и подразделам для отслеживания прогресса обучения. К учебной программе прилагаются учебные планы, состоящие из долгосрочного, среднесрочного и краткосрочных планов на класс. В отличие от учебной программы учебные планы носят рекомендательный характер, поэтому учитель может адаптировать виды деятельности и подобрать свои альтернативные ресурсы, которые соответствуют интересам, уровню, потребностям и возрастным особенностям учащихся. Между долгосрочными, среднесрочными и краткосрочными планами существует очень тесная взаимосвязь. Планирование предполагает выбор средств и способов достижения целей педагогического процесса, последовательность действий в осуществлении намеченного, сроков выполнения. Планирование призвано обеспечить заинтересованность всех участников педагогического процесса и учет результатов деятельности. В долгосрочном плане отражаются темы обучения на один учебный год. Распределение часов внутри разделов можно варьировать по усмотрению учителя. Перечисленные цели обучения по классам в виде ожидаемых результатов (рече-коммуникативных навыков) отражены последовательно по четвертям в среднесрочных планах, что позволяет учителям планировать свою работу и оценивать достижения обучающихся, а также информировать их о следующих этапах обучения.. В среднесрочных планах формулируют основные задачи на установленный период. В нем отражаются темы обучения на каждую четверть или раздел. Распределение часов внутри разделов можно варьировать по усмотрению учителя. В среднесрочных планах на основе системы целей и подходов к обучению даются рекомендации для учителя по проведению занятий по темам и разделам, организации деятельности учащихся на уроках, а также ресурсы (интернет, тексты, упражнения, видео- и аудиоматериалы и др.) Среднесрочные планы включают конкретные методические рекомендации к планированию содержания уроков по предмету. Краткосрочные планы(поаны уроков) включают конкретные способы использования ресурсов, необходимых для достижения целей, определенных в среднесрочных и долгосрочных планах. Краткосрочный план составляется учителем самостоятельно. Следует обратить внимание на дифференцированный подход в обучении и учитывать индивидуальные особенности обучающихся. При подготовке краткосрочного плана и описании хода урока, учителю важно предусмотреть обязательное включение различных форм или элементов оценивания: взаимооценивания, самооценивания, а также обратной связи. Для этого учителю необходимо тщательно отбирать учебный материал и подбирать соответствующие виды деятельности. После каждого урока учитель в соответствующей колонке краткосрочного плана отражает результаты анализа 278 своего урока, представляет рефлексию: «что удалось», «что не совсем удалось и можно улучшить», «на что обратить особое внимание» и др. Существует много моментов, которые необходимо учитывать при планировании уроков русского языка. Учителю необходимо определить способы активизации мыслительной деятельности учащихся, этапы уроков,поддерживать мотивацию в обучении и развивать языковые навыки. На уроке русского языка учителю рекомендуется: – создавать позитивную атмосферу обучения, вовлекать в деятельность всех учащихся; – воспитывать у обучающихся уверенность, ответственность, активность и направлять на самоанализ, рефлексию и инновационную деятельность; – использовать эффективные методы преподавания, направленные на развитие навыков учащихся; организовывать, управлять и планировать групповую (фронтальную или работу в малых группах), индивидуальную, парную или коллективную формы работы, эффективно использовать материалы, ресурсы и дополнительные материалы для проведения запланированных уроков согласно установленным целям; – наблюдать за обучающимися и предоставлять обратную связь. Краткосрочный план – это предложенные действия на основе целей обучения. При составлении краткосрочного плана учитель может руководствоваться следующими рекомендациями: – при организации урока необходимо руководствоваться целями, указанными в учебной программе и в учебном плане; – следует детализировать формулирование целей урока, то есть ставить конкретные, измеримые, достижимые цели; – на уроке должны быть организованы все виды деятельности; – при необходимости следует дополнить виды деятельности по усмотрению самого учителя. При планировании краткосрочного плана урока следует четко определить, каковы цели данного урока. Например, одна из целей обучения в 10-м классе звучит следующим образом: излагать содержание прослушанного, прочитанного и аудиовизуального материала в виде развернутых и сжатых планов, полного или сжатого пересказа, тезисов, резюме, конспектов. Эта цель обучения является основой для нескольких уроков, каждый из которых имеет разные задачи. Обучающиеся играют в «информационный обмен». Работая в парах, один из учащихся в течение 60 секунд обобщает всю информацию, которую узнал по данной теме. Партнер пары обобщает то, что они услышали в течение 50 секунд. Обучающиеся продолжают меняться и обобщать то, что они услышали, со временем уменьшая время на 10 секунд каждый раз. Обучающиеся анализируют информацию, которая передается в 10 секунд, и решают, какую представить информацию. Учитель может облегчить эту рефлексию и составить список ключевых моментов обучения на доске. 279 Рекомендуется также отражать некоторые моменты, которые следует учитывать при использовании различных заданий: 1. Рекомендуется планировать множество различных заданий в рамках одного урока. На одном уроке необходимо включить четыре, пять или более различных заданий. 2. Рекомендуется также обращать внимание на то, что каждое задание следует за предыдущим, и постоянно напоминать учащимся о главных учебных целях. Повторяйте задание по-разному. Например, сделать задание в устной форме, а затем попросить учащихся сделать ту же самую задачу в письменной форме. Это помогает учащимся понять задачу, приводит к плавному переходу, укрепляет предыдущее обучение и позволяет учащимся практиковать более одного навыка. 3. Рекомендуется включать индивидуальные, парные, групповые задания в деятельность всего класса. При планировании уроков рассматриваются такие вопросы, как: Какова цель урока? Поддерживает ли каждая часть урока достижения учащимися этой цели? Насколько план урока является гибким? Какую обратную связь от учащихся Вы планируете услышать? Как включить, записать и обсудить этот вопрос? и др. Рекомендации по плану урока: – пишите четко сформулированные и подходящие цели урока; – включите детали различных компонентов плана урока; – предоставьте подробную информацию о стадиях учебной деятельности и способах достижения задач обучения, которые логически упорядочены и алгоритмированы для выполнения учащимися; – определите соответствующие стратегии для разработки целевых знаний и навыков, предусмотрите проблемы и предложите решения, касающиеся необходимых навыков; – спланируйте использование соответствующих материалов и ресурсов. В план рекомендуется включить примерные задания для класса: – обучающиеся практикуют ролевые игры; – «стратегия Джигсо»: обучающиеся собирают воедино части информации; – представление ситуации для мозгового штурма и решения; – сбор информации: обучающиеся собирают информацию и представляют ее классу; – обмен мнениями; – завершение задач: головоломки, игры, чтение; – проектные работы; – сбор информации: опросы, интервью, поиски; – передача информации: обучающиеся получают информацию, интерпретируют в одной форме, но представляют в другой форме. Объем учебной нагрузки по учебному предмету «Русский язык» в 10-м классе ОГН составляет 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году; ЕМН – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году. 280 Объем учебной нагрузки по учебному предмету «Русский язык» общественно-гуманитарного направления уровня общего среднего образования по обновленному содержанию (с русским языком обучения) составляет: 1) в 10 классе– 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году; 2) в 11 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году. Ниже в таблице 71 приведено количество суммативного оценивания за раздел/сквозную тему. Таблица 71. Количество суммативных оцениваний по предмету «Русский язык» Класс Количество суммативных оцениваний за раздел/сквозную тему 1 четверть 2 четверть 3 четверть 4 четверть 10 класс 2 2 2 2 11 класс 1 1 1 1 *Примечание: По языковым предметам в суммативном оценивании за раздел объединяются два вида речевой деятельности (например, аудирование и говорение, чтение и письмо). Итоговая аттестация обучающихся является частью системы критериального оценивания, которая также включает формативное и суммативное оценивание. Целью оценивания является определение степени освоения обучающимися объема учебной программы по предмету «Русская литература» в соответствии с Государственным общеобязательным стандартом основного среднего образования. Итоговая аттестация обучающихся 11-х классов охватывает содержание Типовой учебной программы по предмету «Русский язык» (с русским языком обучения) для 10-11 классов уровня основного среднего образования по обновленному содержанию. Уровень знаний и умений, а также навыки обучающихся определяются ожидаемыми результатами ГОСО. Экзамены проводятся согласно Типовым правилам проведения текущего контроля успеваемости, промежуточной и итоговой аттестации обучающихся в организациях образования, реализующих общеобразовательные учебные программы начального, основного среднего, общего среднего образования, утвержденных приказом Министра образования и науки Республики Казахстан «Об утверждении Типовых правил проведения текущего контроля успеваемости, промежуточной и итоговой аттестации обучающихся для организаций среднего, технического и профессионального, послесреднего образования» от 18 марта 2008 года № 125. |