1. Балалардаы асазанны жне он екі елі ішекті ойы жарасы. Диагностика, емдеуді заманауи дістері. Асазанны жне он екі елі ішекті ойы жарасы бар балаларды диспансерлік баылауды йымдастыру
 Скачать 0.97 Mb.
|
|
Жедел бүйрек жеткіліксіздігі- бүйрек гипоксиясына байланысты бүйректің гомеостатикалық функцияларының жедел өтпелі немесе қайтымсыз жоғалуы нәтижесінде дамитын, азотемияның тез жоғарылауымен және ауыр су-электролиттік бұзылулармен көрінетін бүйректің экскреторлық қызметінің жедел, потенциалды қайтымды бұзылуы тін, содан кейін түтікшелердің басым зақымдалуы және интерстициальды тіннің ісінуі. Жедел бүйрек жеткіліксіздігінің дамуының негізгі себептері[3] 1. Преренальды жеткіліксіздік: - тамырішілік көлемнің төмендеуі; - тиімді тамырішілік көлемнің төмендеуі. 2. Бүйрек жеткіліксіздігі: - жедел құбырлы некроз (вазомоторлы нефропатия) - гипоксиялық/ишемиялық инсульт - Улы: - эндогендік токсиндер – гемоглобин, миоглобин; - экзогендік токсиндер – этиленгликоль, метанол. - нефропатиямен байланысты нефропатия және ісік лизисі синдромы - интерстициальды нефрит: - дәрілік заттан туындаған; - идиопатиялық. - гломерулонефрит - қан тамырларының зақымдануы: - бүйрек артерияларының тромбозы; - бүйрек веналарының тромбозы. - Кортикальды некроз - гемолитикалық-уремиялық синдром - обструктивті уропатиямен немесе онсыз гипоплазия/дисплазия: - идиопатиялық; - уретрадағы нефротоксикалық препараттардың әсері. - Тұқым қуалайтын бүйрек ауруы. - постренальды жеткіліксіздік - обструктивті уропатия. - жалғыз бүйректің бітелуі. - несепағардың екі жақты бітелуі Жедел бүйрек жеткіліксіздігінің белгілері: • диурездің төмендеуі, • гипотензия, • гематурия, • ісіну, • қан сарысуындағы креатининнің жоғарылауы, • қандағы мочевина азотының креатинин деңгейіне қатынасы 20-дан аз, • өстінатрийдің фракциялық экскрециясы. Келесі белгілер де мүмкін: • гиперкалиемиябіргежүрек аритмиясы,[4] • гипервентиляцияарқасындаацидоз, • салдарынан жүрек айнуы мен құсууремия. Шағымдары мен анамнезі:әлсіздік, жүрек айну, құсу, ісіну, олигоанурия, несептің іркілуі немесе полиурия, энцефалопатия, ступор, кома, құрысулар. Физикалық тексеру:ісіну, артериялық гипертензия. Зертханалық зерттеулер: - қанда: креатинин, мочевина деңгейінің жоғарылауы, метаболикалық ацидоз, электролиттік бұзылулар, анемия, тромбоцитопения және т.б.; - ОАМ: протеинурия, макро- немесе микрогематурия. Емдеу мақсаттары: - преренальды жедел бүйрек жеткіліксіздігі - БЦК қалпына келуі - жедел бүйрек жеткіліксіздігі - жедел бүйрек жеткіліксіздігінің себебін жою, катаболизм және патогенетикалық терапия (иммуносупрессия және т.б.) - постренальді жедел бүйрек жеткіліксіздігі - кедергіні жою Жедел бүйрек жеткіліксіздігін емдеудің жалпы принциптері: - негізгі ауруды емдеу - электролиттік бұзылыстарды түзету - сұйықтықтың шамадан тыс жүктелуі туралы ескерту - бүйрек жеткіліксіздігінің дамуының алдын алу - дұрыс тамақтануды қамтамасыз ету - ГФР бойынша дәрілік заттардың дозасын есептеу - бүйрек алмастыру терапиясы Бүйрек ауруы бар балаларды диспансерлік бақылау науқастарды бақылаудың маңызды кезеңдерінің бірі болып табылады. Табысқа жетудің қажетті шарты – стационарда, емханада, санаторийде науқастарды тексеру мен емдеудің үздіксіздігі. Бүйрек аурулары клиникасында медициналық тексерудің міндеті – стационар ұсынған емді жалғастыру, маусымдық профилактика, интеркуррентті аурулар кезінде емдеу, созылмалы инфекция ошақтарын анықтау және санитарлық тазарту, созылмалы процестің өршуі кезінде емдеу. Баланы әрбір диспансерлік тексеру кезінде интоксикация белгілеріне, қан қысымының деңгейіне, ісінуіне назар аударылады; науқастың шағымдарын, зертханалық мәліметтерді ескере отырып. Пациенттер бақылауға жатады: • пиелонефрит; • гломерулонефрит; • дисметаболикалық нефропатиясы бар балалар. 33. Ерте жастағы балалардағы ақуыз-энергетикалық жеткіліксіз тамақтану (PEM). ПЭУ дәрежесіне байланысты тамақтану себептері, диагностикасы, есептеу. Денсаулық тобы. ICD санаттары: Алиментарлық ессіздік (E41), ақуыз-энергетикалық жеткіліксіз тамақтану, анықталмаған (E46) Ақуыз-энергетикалық жеткіліксіз тамақтану- баланың дұрыс тамақтанбауы, ол дене салмағының өсуінің тоқтауы немесе баяулауы, тері астындағы негіздің үдемелі төмендеуі, дене пропорцияларының, тамақтану функцияларының, зат алмасуының бұзылуымен, спецификалық, спецификалық емес қорғаныстың әлсіреуімен және организмнің астениясымен сипатталады. , басқа аурулардың даму үрдісі, физикалық және неврологиялық кешігу - психикалық даму Шағымдар:дұрыс тамақтанбау белгілеріне әкелген патологияға байланысты: салмақтың нашар өсуі және өсуі, нашар тәбет, тамақтанудан бас тарту, құсу, жүрек айнуы, тамақтандыру кезінде тұншығу, кебулер, бос нәжіс, іш қату, үлкен нәжіс, іштің ауыруы, ісіну, құрысулар, жөтел , ентігу, ұзақ температура, мазасыздық, құрғақ тері, шаштың түсуі, тырнақ деформациясы, әлсіздік. Себептері: Тамақты жеткіліксіз қабылдау Ас қорыту және қоректік заттардың сіңуінің бұзылуы (ас қорыту және мальабсорбция) Ағзадан қоректік заттардың жоғалуы Метаболикалық бұзылулар Клиникалық критерийлер: центильді кестелер бойынша физикалық жағдайды бағалау (салмақ, дене ұзындығы және т.б. жас нормаларына сәйкестігі); Соматикалық және эмоционалдық жағдайды бағалау (тірілік, қоршаған ортаға реакция, аурушаңдық және т.б.); Теріні бағалау (бозару, құрғақтық, бөртпелердің болуы және т.б.); Шырышты қабаттардың жағдайын бағалау (афта, молочница және т.б. болуы); тіндердің тургорын бағалау; Балалардағы дұрыс (идеалды) дене салмағы баланың бойына және жасына және жынысына байланысты дене салмағының центильдік немесе процентильдік үлестіру кестелері арқылы анықталады [14]. Балалардағы антропометриялық көрсеткіштерді зерттеуде стандартты нүктелердегі бас, кеуде, іш, иық, жамбас шеңбері, сондай-ақ тері-май қатпарларының қалыңдығы бағаланады. Кішкентай балаларда бас шеңберінің көрсеткіштеріне, тістердің санына және фонтанелдердің өлшеміне үлкен мән беріледі. Амбулаторлық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық тексерулер: · жалпы қан анализі; · жалпы зәр анализі; · қосымша бағдарлама; биохимиялық қан анализі: жалпы ақуыз, жалпы билирубин және оның фракциялары, ALT, AST, глюкоза; баланың денесінің ұзындығын өлшеу және өлшеу Амбулаторлық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер: биохимиялық қан анализі: сілтілі фосфатаза, электролит деңгейлері (калий, натрий, магний, фосфор, кальций), мочевина, трансферрин, креатинин; құрттар мен паразиттердің жұмыртқаларында нәжіс; Құрсақ қуысы мүшелерінің, бүйректің ультрадыбыстық зерттеуі; ЭКГ; эхокардиография; кеуде қуысының рентгендік зерттеуі; мамандардың консультациялары (гастроэнтеролог, невропатолог, онколог, эндокринолог, генетик, хирург, жақ-бет хирургы, кардиохирург, гематолог, диетолог, инфекционист, психолог, психиатр); · целиак ауруына тест жүргізу – «Биокард целиак» сынамасын қолдану арқылы АТ-тан ТТГ-ға дейін; колонияларды іріктеу арқылы биологиялық сұйықтықтарды егу; микробтардың антибиотиктерге сезімталдығын талдау; · коагулограмма; Иммунограмма (лимфоциттердің жалпы саны, CD4+Т-лимфоциттер, гранулоциттер, комплемент белсенділігі); қалқанша безінің гормондары (TSH, T3, T4), бүйрек үсті бездері (кортизол, ACTH, 17-KS); биопсиямен FGDS; 4-кесте - ПЭУ 1-ші дәрежелі диеталық емдеу
7-кесте – Күшейтілген тамақтану кезеңінде ІІ дәрежелі ПЭУ кезіндегі тамақтануды есептеу
10-кесте – Репарация кезеңіндегі ПЭУ III дәрежелі тамақтану есебі
34. CKD. Диагностикалық критерийлер. Зәр шығару жүйесі аурулары бар балаларды диспансерлік бақылауды ұйымдастыру. 2013 жылғы 12 шілдедегі No14 Созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі - әртүрлі бүйрек ауруларының салдарынан бүйрек тінінің склерозының дамуына байланысты негізгі бүйрек функцияларының қайтымсыз біртіндеп жоғалуы. ҚҚСБ бүйрек зақымдануы және/немесе GFR ≤ 60 мл/мин/1,73 м2 төмендеуі 3 ай немесе одан да көп болғанда анықталады. Бүйректің зақымдалуы – қанда, зәрде немесе бейнелеу сынақтарында анықталатын бүйректің құрылымдық және функционалдық ауытқулары. Диагностикалық критерийлер: кемінде 3 ай ішінде расталған бүйрек зақымдануының кез келген клиникалық және зертханалық маркерлерін анықтау; органның интравитальді морфологиялық зерттеуі кезінде немесе оны визуализациялау кезінде бір рет анықталған органда қайтымсыз құрылымдық өзгерістер маркерлерінің болуы; Бүйрек зақымдануының басқа белгілерінің болуына қарамастан үш немесе одан да көп айға созылатын шумақтық фильтрация жылдамдығының (ГФР) төмендеуі < 60 мл/мин/1,73 м2. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||