2 Перыядызацыя курса игпб крытэрыи перадызацыи
 Скачать 192.13 Kb.
|
|
69. Прыняцце и асноуныя рысы Канст. БССР 1927г. Новая канст.БССР,якая складалася з 13 глау и 76 артыкулау была прынята 8 Усебеларуским з”ездам Саветау 11 красавика 1927г.У ей БССР абвяшчалася дзяржавай дыктатуры пралетыяту,уся улада у якой належала Саветам рабочых,сял. И чырвонаарм.дэпутатау(арт2).Выбары у органы улады праводзилися на аснове усеагульнага для працоуных,не зусим роунага для рабочых и сялян выбарчага права пры адкрытым галасаванни.Канст.замацавала факт уваходжання БССР у склад СССР з правам свабоднага выхаду.У новай канст.гаворылася.што усе грамадзяне БССР маюць права свабодна карыстацца роднай мовай.Таксама была замацавана роунасць бел.рус.яурэйскай и польскай моу.Вярхоунай уладай абвяшчауся Усебел.з’езд Саветау рабочых,сял. И чырвонаарм.дэпутатау,а у перыяд памиж з’ездами-ЦЭНТР.Выканаучы Камитэт(зак.,распарадчы,кантралючы орган улады,скликай з’езды,утварау Савет Нар.Камисарау Рэспублики и Прэзидум ЦВК БССР. Прэзидум ЦВК БССР выконвау асноуную арганиз.работу у перыяд памиж сесиями+быу выш.зак.,распарадчым и кантралюючым органам улады.Штодзенную выканауча-распарадчую работу выконвау Савет Народных Камисарау(арт53)Структура мясцовых органау улады адпавядала админ.тэр падзелу рэспублики.Выш. органам улады на тэр.акруги або раена быу акруговы ци раенны з”езд Саветау,а их выканаучыми органами-акруговыя або раенныя вык.камитэты.Саветы рабочых.сял.и чырвонаарм.дэпутатау утваралися у гарадах,мястэчках и селах.Усе дзяржауныя органы были падпарадкаваны партыйным установам.Адбылося злицце партыйнага и дзярж.апарату | |||
| 70. Прыняцце и асноуныя рысы Канст. БССР 1927г. 24 мая 1922г быу прыняты Крыминал. Кодэкс РСФСР. 24 чэрвеня 1922 Зя сесия ЦВК БССР прыняла пастанову “распаусюдзиць дзеянне крым кодэкса РСФСР на усю тэр Бел-си з 1 липеня 1922”, а з 1924 гэты кодэкс стау афицыйна называцца “Крым кодэкс БССР” и яго дзеянне было пашырана на усе злачынствы, прымяненне закона па аналогии. Кодэкс складауся з Агульнай и Асабливай частак, з 227 арт закона, 56 прыпадала на агульную частку. У ей гаварылася пра межы дзеяння КК, агульныя асновы прымянення пакаранняу и инш. Асабливая частка складалася з 8 глау. Узрост крым адказнасци наступау з 14 гадоу. У верасни 1922 г. У КК было унесена дапауненне аб непрымяненни смяр кары да асоб, якия не дасягнули у момант учынення злачынства 18-га узросту. Забаранялася прымяненне смяр кары да цяжарных жанчын. Кпыницы крым права БССР:1)заканад акты РСФСР;2)закан акты БССР; 3)рэвалюцыйная правасвядомасць. Новы КК БССР быу уведзены у дзеянне 15 лист1928г. Парушауся прынцып 1)прыняты закон не мае адваротнай силы(на тыя злач. Якия были здзейснены, але не были разгледжаны у судовым парадку); 2)дапускали аналогию закона и права, таким чынам игнаравали прынцып “няма злач без указання на то у законе”; 3)без вины няма адказнасци (прынцып индывидуализацыи адказнасци..7 арт. Код 1928). Асабливасци КБССР1928г:1)паняцце пакаранне-мера сацыяльнай абароны; 2)прадугл больш строгия меры сацыяльнай абароны за злач, якое здзейснена было асобай, раней асуджанай (больш жорсткия пакаранни за крадзяжы); 3)пры вызначэнни злач групы кодэкс назнач колькасную групу( 3 и больш чал);4)не прадугл 27складау злач,якия были замацаваны у кодэксе РСФСР, таму што БССР личыла их неуласцивыми, але были 8 складау злач, якия не прадугл кодэксам РСФСР(збыт водки без дазволу;купля, збыт и захоуванне пушнины, здабытай шляхам браканьерства, непаведамленне належным установам аб небяспечным для жыцця стан инш асобе и неаказанне дапамоги, распаусюджанне илжывых чутак, або неправильнх звестак, якия могуць выклик грамадз. Панику.) У далейшым у КК БССР 1928г уносилися дапауненни и змянненни, якия сведчыли пра узмацненне рэпрэсиунага крым закона.Важн дэмакрат прынцыпы крым працэсу, замац кодэксам, у працэсе станаулення таталитарнай дзярж парушалися усе часцей и больш истотна. | 71.Судовы лад у БССР у 20-я.гады. Пасля заканчэння Грамадзянскай вайны судовую систэму Беларуси складали народныя суды,асобныя ударныя сессии и дзяжурныя камеры народнага суда,дзяжурная камера пры надзвычайнай камисии,Савет народных суддзяу,рэвал. И вайсковыя трыбуналы,Калегия выш.судовага кантролюНКЮ(НАР.КАМИСАРЫЯТ ЮСТЫЦЫЙ)БССР.Да падсуднасци народных судоу адносилися усе крыминальныя и грам.справы.Асобныя ударныя сессии нар.суда разглядали тыя катэгорыя Крым.спрау,якия им перадавалися Рэутрыбуналам,а дзяжурныя камеры народных судоу прымали да вядзення справы аб дробных правапарушэннях,якия не патрабавали папярэдняга даследвання.Дзяжурная камера пры надзвычайнай камисии разглядала справы,якия были у вытворчасци гэтай камисии и па яких патрэбна было хуткае судовае разбирацельства.Савет народных суддзяу з’яуляуся касацыйнай инстанцыяй для народных судоу,их дзяжурных камер и асобных ударных сессий.На Беларуси функц.и надзвычайныя судовыя органы-Рэвалюцыйны и Касацыйны трыбуналы.Рэвал.трыбунал разглядау справы аб контррэвал .злачынствах,буйных спекуляцыях,бандытызме и инш.злачынствы.Нагляд за дзейнасцю Рэвал.тр.,разгляд касацыйных скаргау и пртэстау ажыццяуляу Касацыйны трыбунал пры ЦВК БССР.Яго старшынеу з’яуляуся народны камисар юстыцыи.Такая систэма судовых органау иснавала на Беларуси да 2-ой пал.1922г.У маи 1922 г праводзицца судовая рэформа на Беларуси.У вынику были скасаваны Рэвалюцыны трыбуналБССР,Савет нар.суддзяу и створаны Выш.суд рэспублики.а замест Касацыйнага тр.утвораны Выш.касацыйны суд.З 15 красавика1923г. на Беларуси уводзицца трохступенная систэма суд.органау;народны суд,Выш. И Вярхоуны суд БССР.1 жниуня 1924г.уводзицца новае Палажэнне аб судовым ладзе БССР(новы админ.-тэр.падзел рэспублики.З 1кастр.1925г.замест Выш.суда были утвораны акруговыя суды у Минску,Вицебску,Магилеве,Бабруйску и Мазыры.Яны выконвали функцыи,якия ранней уваходзили у кампетэнцыю Выш.суда. | 72.Канстытуцыя БССР 1937г.Змены ў структуры і кампетэнцыі органаў дзяржаўнай улады. У 1936г. У сувязи з палитыка-эканамичными зменами у дзяржаве было прызнана неабходным унесци змяненни у канст.СССР 1924г.,аднак канст.камисия прыйшла да вываду аб неабходнасци Распрацоуки новай канст.Новая канст.БССР поунасцю адпавядала канст СССР1936 г.Саюзныя законы пашыралися на тэр.рэспублики.а кожны грам.БССР з’яуляуся и грам.СССР.Суверэнитэт Беларуси быуабмежаваны.Канст.1937г.БССР складалася з 11 раздзелау.+было122 арт.У канст. Быу намечаны пераход да падзелу улады на заканадауч.,выканаучую и судовую.Выш.органам улады у рэспублицы упершыню абвяшчауся Вярхоуны савет,яки выбирай Прэзидыум и стварау урад СНК БССР.Канст.БССР упершыню змяшчала раздзелы пра бюджэт,суд и пракуратуру.Многия палажэнни Канст. Насили чыста дэкларатыуны характар,не адпавядаючы рэчаиснасци таталитарнай дзяржавы.Была зменена выбарчая систэма.Выбары ва усе Саветы дэпутатау здзяйсняюцца на аснове усеагульнага,роунага и прамога выбарчага права пры тайным галасаванни.У канст.гаворылася пра новую класавую стр-ру грамадства и кируючую ролю рабочага класса у жыцци савецкага народа.Гаспадарчае жыцце Беларуси вызначалася дзяржауным народнагаспадарчым планам.Сацыялистычная уласнасць у БССР мела дзяржауную або калгасна-кааператыуную форму.Спынила иснаванне систэма з’ездау Саветау.Зак. улада стала належыць Вярхоунаму Савету БССР.Упершыню было зроблена размежаванне памиж органами дзяржаунай улады и цэнтр.органами дзяржаунага киравання.Мясцовыя Саветы дэпутатау з’яулялися органами дзяр.улады.Выканкамы мясцовых Саветау были аднесены да органау дзярж.киравання.Пазней у канст.были унесены змяненни и дапауненни,звязаныя з новыи адм.-тэр. дзяленнем,расшырэннем правой рэспублики и инш. | |
| 73. Прычыны и сутнасць парушэння законнасци у Беларуси у канцы 20-х-пачатку 50-х гадоу Сац-экан і грам-паліт развіццё СССР прыняло пад канец 20-х гадоў і асабліва ў пачатку 30-х гадоў выразна акрэсленыя камандна-адмін рысы, якія ў рэшце рэшт прывялі да ўсталявання таталітарнага рэжыму. Гэта быў даволі супярэчны час, калі спалучаліся працоўны энтузіязм народа і яго страх перад уладай і беззаконнем, узмоцненым рэпрэсіямі. Першая прычына, што прывяла да ўсталявання таталітарнай сістэмы, каранілася ў прынцыповых палажэннях марксізму: ідэі дыктатуры пралетарыяту, разуменні сацыялізму як абагульненне ўсіх сродкаў вытворчасці, стварэнні моцнай улады, пры якой усялякае разважанне наконт дэмакратыі разглядалася як хітрыкі буржуазіі. Другая прычына звязана з трагізмам Кастрычніцкай рэвалюцыі, якая ўскалыхнула значную масу маргінальных нізоў. Спроба пабудаваць новае грамадства на прынцыпах сац справядлівасці і калектывізму пераўтварылася ў фарміраванне дыктатуры партыйна-дзяржаўнай структуры, аснову якой складалі выхадцы з тых жа самых нізоў. Да таго ж узровень пісьменнасці, агульнай культуры ўвогуле членаў кіруючай партыі доўгі час заставаўся нізкім. Трэцяя прычына заключаецца ва ўнутрыпартыйнай барацьбе, што вялася ў 20-я гады паміж рознымі групоўкамі. У першую чаргу трэба адзначыць саперніцтва Сталіна і Троцкага. У адрозненне ад Сталіна Троцкі не хаваў свае аўтарытарныя падыходы да сацыяльна-эканамічнага і грамадска-палітычнага развіцця краіны, як і асабістыя дыктатарскія памкненні. Самым надзейным сродкам спыніць Троцкага ў той час з'яўлялася падтрымка Сталіна, што і было зроблена большасцю партыйных дзеячаў у 20-я гады. Але гэта ўзмацніла пазіцыі Сталіна, садзейнічала стварэнню глебы для ўзвышэння яго асобы. Пераход да таталітарызму праяўляўся ў далейшым паніжэнні ролі і ўдзелу ў справах грамадства дэм, прадстаўнічых органаў, поўным іх падпарадкаванні партыйнаму апарату. Саветы ў 30-я гады ўжо толькі стваралі бачнасць улады працоўных. Канстытуцыя Беларускай ССР 1927 г. замацоўвала палажэнне аб тым, што БССР з'яўляецца "сацыялістычнай дзяржавай дыктатуры пралетарыяту", у якой ад імя пралетарыяту дыктатуру ажыццяўляе Камуністычная партыя. Таму ўсе дзяржаўныя органы былі падпарадкаваны партыйным установам і павінны былі выконваць дырэктывы і пастановы партыйных з'ездаў, канферэнцый і іх выканаўчых органаў. Яшчэ ў 1927 г., асобаму дзяржаўнаму палітычнаму ўпраўленню (пазне Наркамату ўнутраных спраў) давалася права разглядаць у пазасудовым парадку, аж да прымяненння вышэйшай меры пакарання, справы аб дыверсіях, падпалах, псаванні машынных установак як са злым намерам, так і без яго. Рэпрэсіі праводзілі падраздзяленні НКВД: Галоўнае ўпраўленне дзяржаўнай бяспекі, Галоўнае ўпраўленне папраўча-працоўных лагераў і пасяленняў, а таксама Асобая нарада пры НКУС і падпарадкаваныя ёй "тройкі" на месцах. У рэспубліках, краях, абласцях, гарадах стваралася разгалінаваная сістэма "троек", падначаленых Асобай нарадзе пры НКУС СССР. У іх склад уваходзілі начальнікі ўпраўленняў НКУС, сакратары партыйных камітэтаў і пракуроры. Састаў "троек", як правіла, зацвярджаўся на бюро партыйнага органа. Шквал рэпрэсій у Беларусі прайшоў па віне Цэнтра і яго прадстаўнікоў, загадчыкаў аддзелаў ЦК УКП(б) Г. Малянкова і Я. Якаўлева, якія гаспадарылі тут летам 1937 г. Усяго ў 20-50-х гг. у Беларусі было неабгрунтавана рэпрэсіравана ў адміністрацыйным парадку звыш 349 тыс. чалавек, а агульная колькасць ахвяр палітычных рэпрэсій склала каля 600 тыс. чалавек. За самавольства Сталіна і яго акружэння наш народ заплаціў вялікую цану. | 74. Пачатак Другой Сусветнай вайны.Разгром польскай дзяржавы 1 верасня 1939г. Германія напала на Польшчу. Англія і Францыя, звязаныя з Польшчай саюзным дагаворам, 3 верасня 1939 г. аб'явілі вайну Германіі. Так пачалася другая сусветная вайна, ў якую было ўцягнута 4/5 насельніцтва зямнога шара; вайна пазбавіла жыцця каля 55 млн. чалавек,з іх 3 млн. – жыхары Беларусі. Маючы вялик эканам і ваенн перавагу, фаш Герм хутка акупір ўсю тэр Польшчы, яе войскі падступілі да межаў Зах Беларусі, занялі некат яе населеныя пункты, у тым ліку Брэст. Больш чым над 4 млн. жыхароў Заходняй Беларусі навісла рэальная небяспека фашысцкага зняволення. 17 верасня 1939 г. па распараджэнню савецкага ўрада войскі Чырвонай арміі перайшлі савецка-польскую граніцу і ўзялі пад абарону жыцце і маёмасць насельніцтва Заходняй Беларусі і Заходняй Украіны. Да 25 верасня Чырвоная Армія цалкам вызваліла Заходнюю Беларусь. Ням войскі адыйшлі на ўзгодненую паміж урадамі Германіі і СССР мяжу. 28–30 кастрычніка 1939 г. у Беластоку адбыўся Народны сход Заходняй Беларусі. Ён аднагалосна прыняў па дакладу С.В.Прытыцкага дэкларацыю аб устанаўленні савецкай ўлады на тэрыторіі Заходняй Беларусі. Аднадушна дэлегаты выказаліся і за ўваходжанне ў БССР. 2 лістапада 1939 г. Нечарговая V сесія Вярхоўнага Савета СССР і 12 лістапада Нечарговая ІІІ сесія Вярхоўнага савета БССР адпаведна прынялі законы аб уключэнні Заходняй Беларусі ў склад СССР і уз'яднанні яе з БССР. На тэрыторыі былой Зах Бел было створана 5 абласцей - Баранавіцкая, Брэсцкая, Вілейская, Пінская і Беластоцкая. Уз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР паскорыла эканамічнае развіццё гэтага рэгіёна. Праз год пасля ўз'яднання ў заходніх абласцях дзейнічала 392 прадпраемствы. Аб'ём прамысловай прадукцыі павялічыўся ў канцы 1940г. амаль у два разы ў параўнанні з 1938 г. За кароткі час была рэканструявана ўся чыгуначная гаспсдарка. Рачны флот папоўніўся новымі самаходнымі судамі і буксірамі. У вёсцы беззямельным і малазямельным сялянам было раздадзяна звыш 1 млн. га зямлі, якая належыла польскім памешчыкам, асаднікам і членам вартаўнічай аховы. Пачалася работа па калектывізацыі. У той жа час у грамадска – палітычным жыцці края адкрыта праявіла сябе камандна – рэпрэсіўная сістэма. Па дагавору з Літоўскай рэспублікай ад 10 лістапада 1939 г. кіраўніцтвам СССР быў перададзены Віленскі край з горадам Вільня ў абмен на размяшченне савецкіх войск на тэрыторыі Літвы. Яшчэ раней, 30 верасня 1939г., былі арыштаваны, а потым рэпрэсіраваны многія беларускія дзеячы нацыянальна – вызваленьчага руху. Адпаведна прынятай ў снежні 1939 г. сакрэтнай пастанове СНК СССР аб высяленні асаднікаў і работнікау лясной аховы з Заходней Беларусі было дэпартавана ва ўсходнія раёны СССР 120тыс. чалавек. Гэта вельмі адмоўна адбілася на маральна – псіхалагічнай атмасферы ў краі. Аднак нягледзячы на гэтыя і іншыя моманты, ўз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР мела, безумоўна, станоўчае значэнне. А галоўнае заключалася ў тым, што ўпершыню ў сваёй шматвякавой гісторыі, практычна ўсё насельніцтва беларускага этнасу атрымала магчымасць жыць разам, працаваць і сумесна адстойваць свае інтарэсы. | 75. Надзвычайныя савецкия органы киравання у перыяд ВАВ. Дзярж.органы БССР и их дзейнасць 25 чэрвеня 1941 г., калі нямецкія войскі набліжаліся да Мінска, Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР пераехаў у Магілёў, затым у Гомель, пасля акупацыі ўсёй тэрыторыі Беларусі эвакуіраваўся ў г. Арол, а затым — у Маскву. Але і ва ўмовах эвакуацыі ён працягваў выконваць функцыі дзярж улады рэспублікі, выдаваў указы аб аб’яднанні наркаматаў, назначэнні, перамяшчэнні народных камісараў і членаў урада БССР, прадаўжэнні паўнамоцтваў органаў улады і г. д. У чэрвені 1942 г. тэрмін паўнамоцтваў Вярхоўнага Савета БССР першага склікання скончыўся, але з улікам ваеннага становішча ён штогод адтэрміноўваў выбары і прадаўжаў свае паўнамоцтвы да 1945 г. Пасля вызвалення Гомеля Прэзідыум Вярх Савета БССР пераехаў з Масквы ў гэты абласны цэнтр, а 14 лютага 1944 г. быў выдадзены ўказ аб скліканні шостай сесіі Вярх Савета БССР, першай за час вайны. На сесіі быў абмеркаваны і зацверджаны дзярж бюджэт рэспублікі на 1944г., а таксама справаздача аб выкананні бюджэту за 1940–1941 гг., прынята рашэнне аб утварэнні двух наркаматаў БССР — замежных спраў і абароны. Былі таксама зацверджаны указы Прэзідыума Вярх Савета, прынятыя паміж 5 і 6 сесіямі. Дзейнасць Прэзідыума Вярх Савета БССР пасля сесіі актывізавалася. Акрамя вырашэння пытанняў аб зменах у сістэме выш органаў дзярж кіравання рэспублікі, назначэння і вызвалення наркамаў Прэзідыум разглядаў і іншыя пытанні, у прыватнасці, 21 крас 1944 г. ён разгледзеў пытанне аб памілаванні грамадзян, асуджаных суд органамі БССР. Аднаўленне мясцовых органаў дзярж улады і кіравання мела некаторыя асаблівасці. Справа ў тым, што ўмовы ваеннага часу, прызыў большасці дэпутатаў у армію не дазвалялі склікаць сесіі абласных Саветаў. Па гэтай прычыне склад выканаўчых камітэтаў абласных Саветаў зацвярджаўся Прэзідыумам Вярхоўнага Савета БССР. Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР прымаў у гэты час шэраг НПА па арганізацыі дзейнасці органаў улады і кіравання ва ўмовах пераходу да міру. Дзейнасць Саўнаркама рэспублікі ў пачатку вайны вызначалася арганізацыйна-гаспадарчымі задачамі, звязанымі з перабудовай работы прамысловасці і транспарту на ваенны лад, эвакуацыяй насельніцтва і матэрыяльных сродкаў у глыбокі савецкі тыл. Дзейнасць белар ўрада не спынялася і ва ўмовах эвакуацыі. 3 мэтай наладжвання і ўмацавання сувязі з грамадзянамі БССР, якія знаходзіліся ў тыле, і паляпшэння работы сярод іх урад у красавіку 1942 г. арганізаваў аддзел па рабоце сярод эвакуіраванага з Беларусі насельніцтва. Пасля ўваходжання часцей Чырв Арміі на тэрыторыю Бел-сі СНК БССР разгарнуў работу па арганізацыі дзейнасці органаў кіравання і аднаўленню разбуранай гаспадаркі ў вызваленых раёнах рэспублікі. На працягу 1943–1945 гг. урад Беларусі разгледзеў шырокае кола пытанняў аб узнаўленні дзейнасці органаў дзярж кіравання, гаспадарчых і культурных устаноў, ліквідацыі вынікаў акупацыі і г. д.Акрамя таго, урад накіроўваў і пастаянна кантраляваў дзейнасць наркаматаў і выканкамаў мясцовых Саветаў, у сувязі з чым да 1944 г. на вызваленай ад акупантаў тэрыторыі пачалі дзейнічаць амаль усе цэнтр органы дзярж кіравання і гаспадарчыя органы, выканаўчыя камітэты мясцовых Саветаў. У лістападзе 1943 г. упершыню за ваенныя гады пачалася работа па складанню народнагаспадарчага плана і дзярж бюджэту рэспублікі на 1944 г. У жніўні 1945 г. ЦК КП(б)Б і СНК разгледзелі першы пасляваенны пяцігадовы план аднаўлення і развіцця народнай гаспадаркі БССР. | |
| 76. Змены у заканадаустве БССР у ваенны перыяд У гады вайны прымалися меры па сац абароне насельн.Пастановай СНК СССР ад 5 жниуня 1941г.на час вайны за усими ваеннаслуж.захоув их жылая плошча.14сакавіка 1945г. Указам Прэзідыума Вярх Савета СССР-унесены змены у парадак атрым.спадчыны (уключаліся бацькі,браты і сестры памерлага.чарговасць атрымання). Парадак скасавання шлюбу быу ускладнены,уводзіл стадыя суд.разбору-прымірыц.вытворчасць у нар судзе. 27 снежня 1944г.зацвердж Палажэнне аб Дзярж.арбітражы Бел ССР. Ен вырашау маемасныя спрэчкі паміж прадпрыем. Задача крымін.закан.заключ у ахове устаноул правапарадку, умац воінс і прац дысцыпліны. Была павышана матэрыяльн. адказнасць за раскраданне,недастачу і страту таварау ідр. 7ліпеня 1945г. Прэзідыум Савета СССР прыняу указ «Аб амністыі у сувязі з перамогай над гітл. Герман.»(поунасцю вызвалял.ад пакар.асуджан.да пазбаул.волі на тэрмін да 3 гадоу.) | |||