Ответы. Биология ылымыны салалары Тірі табиаттаы згерістер жиынтыын зерттейді Биология
 Скачать 0.51 Mb.
|
|
Жорғалаушылар класы Жорғалаушылар:Нағыз құрлықта тіршілік етуге бейімделген омыртқалылар Жорғалаушылардың қаңқасы: 5 бөлім Жорғалаушылардың денесі: Бас, мойын, тұлға, аяқ, құйрық Ең алғаш жорғалаушылардың қаңқасында пайда болған: Кеуде қуысы Жорғалаушылардың терісі:Мүйізді қабыршақтармен қапталған, құрғақ, бездер өте аз Жорғалаушылардың мүйізді қабатының қызметі:Қорғаныш, құрғап кетуден сақтайды Жорғалаушылардың терісі қапталған: Қабыршақтармен, қалқаншалармен, сауытпен Жорғалаушылардың үшінші қабығы: Жыпылықтағыш жартылай мөлдір жарғақ Жорғалаушылар тыныс алады:Өкпемен Жүрегі үш қуысты, қарыншасы жартылай пердемен бөлінген: Жорғалаушыларда Жүрегі үш қуысты жартылай пердемен бөлінген:Кесіртке, жылан, гаттерия Жорғалаушылар жүрегі тұрады: 2 жүрекше, 1 қарынша Жорғалаушылардың дене температурасының тұрақсыз болу себебі: Артериялық қан мен веналық қанның араласып кетуінен Жорғалаушылардың зәр шығару мүшесі: Бүйрек Жорғалаушылардың қимыл-қозғалысын және тепе-теңдігін реттейді: Мишық Жорғалаушылардың негізгі сезім мүшелері: Көз, құлақ, танау Жорғалаушылардың есту мүшесі: Ішкі және ортаңғы құлақ Жыланның ұзын, жіңішке, ұшы екі айыр тілі: Сипап сезу, дәм сезу мүшесі Жорғалаушылардың қосмекенділерден айырмашылығы: Іштей ұрықтанады Жорғалаушылардың ұрығы дамиды: Құрлықта және іштей Жұмыртқа салу арқылы көбейетін жылан түрі: Қаражылан (гюрза) Ұрпақтарын тірі туатын жорғалаушы: Сұржылан, қалқантұмсық Тұмсықбастылар отрядының өкілі: Гаттерия Нағыз «тірі қазба» деп аталатын Жаңа Зеландия жорғалаушысы:Гаттерия Ерекше төбе көзі болатын жорғалаушы: Гаттерия Гаттерияның жарық сезгіш жасушалары орналасқан: Төбе көзінде Қабыршақтылар отрядының өкілдері:Құбылғы, жыландар,кесірткелердің түрлері Денесінің түсін өзгерте алатын жорғалаушы:Құбылғы Кесірткенің терісі: Қабыршақты, құрғақ Кесірткенің мүйізді қабыршақ терісінің негізгі қызметі: Құрғап кетуден сақтайды Кесіркеге тән белгі: Ері қабыршақпен қапталған Сұр кесірткенің тіршілік етуі: Құрғақ, күн жақсы қыздыратын жерде Қазақстандағы ең үлкен кесіртке:Сұр келес Қазақстанның оңтүстігіндегі Қызылқұмда өте сирек кездесетін жорғалаушы:Сұр келес Жыландарды питомникте (жыланханада, серпентарий) өсіру себебі: Уына Жемін бітеудей жұтатын: Барлық жыландар Республикамызда мекендейтін улы жылан: Қаражылан Тасбақатәрізділердің ерекшелігі:Денесі мүйізді сауытпен қапталған Тасбақалар отрядының өкілі:Дала мен батпақ тасбақасы Теңіз тасбақаларының аяқтарының ерекшелігі: Ескекаяққа айналған Теңіз (батпақшыл) тасбақасы суда: Жұмыртқа салатын кезден басқа уақытта Қазіргі кездегі жорғалаушылар арасындағы күрделі құрылысты:Крокодил Крокодилдер отрядының өкілі:Қолтырауын Крокодилдің жүрегі: 4 қуысты Құстар класы Омыртқалылардың ұшуға бейімделген тобы: Құстар Құстар түрлерінің саны: 8600 Алдыңғы аяғы қанатқа айналған, денесі қауырсынмен қапталған жануар:Құстар Құстардың жақсүйектері: Мүйізденген тұмсық Жақсүйектері мүйізденген тұмсық, тістері болмайды:Құстарда Құстардың қаңқасының ерекшелігі: Жеңіл және берік, қанат сүйектері пайда болған Құстардың мойын омыртқасының саны: 11-25 Құстарда болатын айыр сүйек: Ұштары біріккен бұғана Құстардың артқы аяқ қаңқасына тән сүйек: Жіліншік Құстың қауырсыны дегеніміз: Терінің үстіңгі қабатындағы теріден пайда болған түзіліс, сояудың екі жағындағы тармақ Қауырсынның атқаратын қызметі: Ұшуға жағдай жасау, дене жылуын реттеу Құстың ұшу бағытын өзгертуге және қонған кезде баяу ұшуға жәрдемдесетін қаурсыны: Бағыттаушы Қауырсынның теріге еніп тұрған бөлігі: Қаламша Құс қауырсынның мүйізді өзегі: Сояу Құстар сояуының екі бүйіріндегі ұсақ шашақ тәрізді түзілістер: Пәрі Құс миының жорғалаушыға қарағанда өте жақсы жетілген бөлігі: Мишық, алдыңғы ми сыңарлары Құс денесінің тепе-теңдігі мен қозғалыс үйлесімділігін реттейді: Мишық Құстардың мінез-қылығының күрделі болуы себебі: Алдыңғы ми сыңарлары жақсы жетілген Құстардың мінез-қылығының (жұптасу, ұя салу) күрделілігін басқаратын: Үлкен ми сыңарлары Құстардың көзінде болады: Екі қабақ, жыпылықтағыш қабыршақ Құстарда болатын без: Құйымшақ Құстардың асқорыту жүйесінің ерекшелігі: Безді және етті қарыны, жемсауы болады Құстарда алғашқы қорытылу басталады: Жемсауда Құстар қарны неше бөлікті: 2 Құстың тістің қызметін атқаратын: Етті қарын Құстың қорегі ұсақталып ботқаға айналады: Етті қарында Құстарда ғана болатын ас қорыту мүшесі: Безді қарын Құстардың безді қарнының қызметі: Қарын сөлін бөледі Қосарлы тынысалу тән: Құстарға Құстың тыныс алу мүшесіндегі ауа қозғалысының өту жолымен реті: Көмекей - кеңірдек –ауатамыр – өкпе Құстардың тыныс алу мүшесі: Ауа қапшығы, өкпе Құстардың ауа қапшықтарының көлемі өкпенің жалпы көлемінен: 10 есе артық Құстың қанаты көтерілгенде: Көкірек қуысы кеңейеді Құстың қанаты төмен түскенде: Көкірек қуысы кішірейеді Әнші құстар дыбыс шығарады: Төменгі көмекей арқылы Құстардың қанайналым жүйесі: жүрегі 4 қуысты, 2 шеңбер Құстардың жүрегі: 2 жүрекше, 2 қарынша Құстың үлкен қанайналу шеңбері басталады: Сол жақ қарынша Құстың мүшелері мен ұлпаларына баратын қан: Артерия қаны, салатамыр қаны Құстың зәр шығару мүшесі: Бүйрек Құстың зәр шығару жүйесі:Екі бүйрек, несепағар, клоака Құстардың зәр шығару жүйесінің ерекшелігі: Қуығы жоқ Құстардың ұшуымен бейімділік қасиет: Қуықтың болмауы Құстардың маусымдық қоныс аударуының сигналы:Күннің ұзақтығы 225млн. жыл бұрын өмір сүрген құстардың арғы тегі:Протоавис Бунақденеліқоректі құстар: Қарлығаш, үйрек, тауық Дәнқоректі құстардың асқорыту жүйесіндегі ерекшелік: Жемсау Дәнқоректі құстарға өңештің соңғы бөлімі: Жемсау Дәнқоректілерге жататын құстар: Кептерлер, тауықтар Өңешінің соңғы бөлімі кеңейіп, жемсауға айналған құс: Кептер Құстардың балапандарының ерекшелігіне байланысты тобы: Ширақ, қызылшақа Қызылшақа балапан шығаратын:Торғай, кептер, тоқылдақтар, қарлығаш, көгершін, қарға Ширақ балапан шығаратын:Тауықтәріздестер, қазтәріздестер, жыртқыш құстар Ширақ балапан шығаратын құс: Тауық, құр, үйрек,бөдене Ширақ балапан шығаратын құстар отряды: Тауықтәрізділер Құстарды топқа бөлу Құстардың дене құрылысына, тіршілік әрекетіне байланысты топтары: Қыртөссіздер, жүзетін, қыртөстілер Ұшатын, жүзетін құстарда пайда болған сүйек: Қыртөс Ұшу қабілеті жоқ құс:Қыртөссіздер, жүзетін құстар Қыртөссіз құстарға жатады: Страус, нанду, эму, казуар Төс сүйегі жалпақ,қыры болмайтын құс:Түйеқұс, нанду Ұша алмайтын, жүгіретін құс: Түйеқұс (страус) Африка түйеқұсының саусағының саны: Екеу Жаңа Зеландияда кездесетін ең кішкене қанатсыз түйеқұс: Киви Алдыңғы аяқтары ескекке айналған құстар:Жүзетін құстарда Мамық қанаты жақсы жетілген: Суда жүзетін құстарда Ұша алмайтын, құрлықта теңселіп әрең қозғалатын құс: Пингвин Пингвиндердің ең ірі түрі: Кербез, император пингвин Саны өте көп әрі кеңінен таралған пингвиндер түрі: Қоршаукөз, Адели пингвині Қазіргі кездегі құстардың ең түрі көп тобы: Қыртөсті (ұшатын) Сулы, батпақты жерлердегі құстарға тән: Саусақтарының арасында жүзу жарғағы бар, тұмсықтары жалпақ, «тісшелері» болады Сулы, батпақты жерлерде мекендейді: Дауылпаз, дегелек, шағала, бірқазан,тырна,сұқсыр Аяғы, мойны ұзын, сирек кездесетін құс: Қоқиқаз Саусақтарының арасында жүзу жарғағы болатын құс: Үйрек Орман құсы: Тоқылдақ, торғай, көкек, жапалақ, тотықұс Ашық далалы алқаптардағы құстардың ерекшелігі:Тұмсықтары қысқа доғал, кейде иіліп келген өткір Ашық далалы алқаптарында мекендейтін құстардың өкілі: Қырғауыл, ұлар Жыл маусымдарына сәйкес қоныс аударатын құстар:Жыл құстар Бір орнында тұрақты қоныстайтын құстар: Отырықшы Қыстап шығатын құс: Шымшық, қарға, торғай, сауысқан Жыл бойы бір аймақта тіршілік ететін құстар:Торғай Көктемнің алғашқы айында жауған соңғы қар: Құс қанатының ызғары Көшпелі құс: Үйектік үкі, поляр үкісі Аққудың балапаның- «көгершін» деп атаса, ал қоразын: Саһар Сұңқартектестер:Сақалтай, ителгі, құмай, жұртшы, бидайық, лашын, кезқұйрық, жыланжегіш, бүркіт, балықшы тұйғын Қыран құстардың қоразы: Шәулі Қыран құстың мекиені мен балапаны аталады: Ұябасар мен ақүрпек Жыртқыш құстардың табиғат тазалығын сақтайтын түрі: Сақалтай Жыртқыш құстарға жататындар: Қаршыға Қазақ халқының ежелден келе жатқан дәстүрлі өнерінің бірі - қыран құстарды қолға үйретіп баптау, оны аң-құсқа салу: Саятшылық Тауықтәріздес құстардың дене бөлігіндегі ерешеліктері:Тұмсықтары қысқа,доғаланып келген, жіліншігінің артқы жағында мүйізді өскіні бар (тепкі) - қорғаныш үшін Тауықтектес құстарға жатады: Бөдене, кекілік, ұлар, қырғауыл Жапалақтектестерге жатады: Үкі Жемін түнде аулайтын жыртқыш құс: Үкі Қауырсының қадірлеп, бас киімге, домбыраға, үйге, бесікке іліп қояды: Үкінің Қорғау мақсатында Алакөл қорығы ұйымдастырылды: Реликті шағаланы Еліміздің шөлейтті алқабында мекендейтін жылдам жүгіретін құс: Жорға торғай Осы заманғы фенология - табиғаттағы маусымдық құбылыстар туралы ғылымның негізін қалаушы боп есептеледі: К.Линней Суда жүзетін құстар: Қаз,сұңқылдақ аққу Ұя салмайтын құстар:Көкек Ұясын жерге салатын (жасайтын) құстар:Үйрек, тырна, құрлар Үйректің аталығы: Кежек Уақытша топ құрайды: Құстар, сүтқоректілер Құстар шаруашылығы Кептертектес құстар отрядынан қолға үйретілген түрі: Көгершін Құйрық қауырсын ұзын болып келетін тауық: Феникс Әсемдік үшін арнайы торда қолдан өсіріледі: Тауыс, көгершін, баққунақ Асыранды қаздың жабайы арғы тегі: Сұр қаз, қутұмсық қаз Бұдан 7 мың жыл бұрын Еуропа мен Батыс Сібірде қолға үйретілген: Жабайы сұр қаз Асыранды тауықтың арғы жабайы тегі: Банкив тауығы Индия тұрғындары 4500 жыл бұрын қолға үйреткен: Банкив тауығы Үй құстарынан ең алғаш қолға үйретілгені: Асыранды қаз Жұмыртқалағыш тауық қолтұқымы:Минорка, леггорн, андалуз, орыстың ақ тауығы, орлов, павлов, воронеж Таза асылтұқымды жұмыртқалағыш тауық: Леггорн Етті бағытта өсірілетін тауық қолтұқымдары: Плимутрок, виандот, шантеклер, корниш, шантеклер, доминикан, дисерсей, род-айленд Әрі етті, әрі жұмыртқалағыш бағытта өсірілетін тауық қолтұқымы: Ақ плимутрок Қолға үйретілген үйректің арғы тегі: Жабайы барылдауық үйрек Алғаш рет Оңтүстік Америкада қолға үйретілгенүйректің түрі: Мускус Алғаш рет Мексикада, Американың оңтүстігінде қолға үйретілген үй құстарының ең ірісі: Күркетауық Балапандарды жасанды түрде шығаратын орын: Инкубатор Сәндік үшін өсірілетін тауық: Тауыс (павлин) Сүтқоректілер класы Ең жоғарғы сатыдағы омыртқалы жануарлар: Сүтқоректілер класы Сүтқоректілердің таралған түр саны:5000 Сүтқоректілерге тән белгілер:Ұрпағын тірі туады, сүтімен асырайтын жылықанды Сүтқоректілердің ең негізгі белгісі: Ұрпағын сүтпен қоректендіру Сүтқоректілердің бәріне ортақ және ерекше белгілері: Миы жақсы дамыған, тістері жақсүйектерден ұяларға тіс түбірімен бекиді Арнайы «ұрық жолдасы» бар желілер типінің өкілі: Сүтқоректілер Сүтқоректілердің алдыңғы аяқ (иық) белдеуі: Жауырын, тоқпан жілік, кәрі жілік, шынтақ Сүтқоректілердің мойын омыртқасының саны:7 Ең алғаш сүтқоректілерде пайда болған мүше: Көкет (диафрагма) Күрек, азу, сойдақ тістері болатын жануарлар:Сүтқоректілер Сүтқоректілердің асқорыту жүйелеріне тән бөлімдер: Ауыз, жұтқыншақ, өңеш, қарын, аш ішек, тоқ ішек, тік ішек Сүтқоректілер асқорыту жүйесінде кездеспейтін бөлік: Жемсау Сүтқоректілердің асқорыту жүйесінде пайда болған мүше:Ұрт Тәулік бойына тамақ бірлігін дене салмағына байланысты пайдаланатындар:Ұсақ сүтқоректілер Сүтқоректілердің бассүйектегі шайнау бұлшықеттерінің бәрі байланысады:Астыңғы жақсүйекпен Сүтқоректілердің тынысалу жүйесіне кіреді: Мұрын қуысы, көмей, кеңірдек, бронхы (тарамдалған ауатамыр), өкпе көпіршіктері Сүтқоректілердің кеуде қуысында орналасатын мүше: Өкпе Өкпесінде ауатамыр таралып, оның төменгі ұштары өкпе көпіршіктерімен аяқталатын ағзалар: Сүтқоректілер Сүтқоректілердің көмекейінде орналасады: Дыбыс сіңірлері Сүтқоректілердің қанайналым жүйесі:4 қуысты, 2 қанайналым шеңбері, аортаның бір доғасы Сүтқоректілердің кіші қанайналым шеңбері басталады: Оң жақ қарыншадан Сүтқоректілердің кіші қанайналым шеңбері аяқталады: Сол жақ жүрекшемен Сүтқоректілердің үлкен қанайналым шеңбері басталады: Сол жақ қарыншадан Дене температурасы тұрақты, қоршаған ортаның температурасына тәуелді емес жануар: Сүтқоректілер, құстар Сүтқоректілердің зәр шығару мүшелері:Екі бүйрек, несепағар, қуық және тері Сүтқоректілердің зәр шығару жүйесінің орталығы:Бүйрек Сүтқоректілердің күрделі қозғалыстарының үйлесімділігіне байланысты жақсы дамыған бас миының бөлімі:Мишық Иіс сезімі вибристерінің сүтқоректілерде орналасқан жері: Көз бен мұрынның төңірегінде Сүтқоректілердің ата-тектері: Аңтісті кесірткелер Сүтқоректілердің ұрығы дамиды: Жатырда Сүтқоректілерде кеуде мен құрсақ қуыстарын бөліп тұратын: Көкет Сүтқоректілердің терісінің сыртында түкті жамылғысы болады, ең қысқа және жұмсақ түктері мамық - немесе түбіт: Денедегі жылуды сақтайды Сүтқоректілердің терісінде болатын бездер: Тер, май, сүт, иіс шығаратын Сүтқоректілер терісінің созылғыштығы, су жұқпайтындығы байланысты бездер: Май Сүтқоректілерде тұз бен несеп ағарының артық мөлшері бөлініп шығады: Тер безімен Сүтқоректілер терісіндегі қосалқы бөлімдер: Мүйіз, тұяқ, түк, мүйізді тырнақ Сүтқоректілер мен қосмекенділердің арасында өзара көптеген ұқсастық белгілердің байқалуы: Ұрықта Сүтқоректілердің жорғалаушылардан ерекшелейтін басты белгілері: Сүт бездері, көкет, сыртқы құлақ қалқаны, тістері жақсүйекке түбірі арқылы орнығады Дәм сезу әсіресе жақсы дамыған жануарлар: Шөппен қоректенетін жануарлар Сүтқоректіледің қысқы тыныштық күйге көшкен жасушаларының құрамында: Қоректік заттар қоры көп болады Тек суда,жер астында тіршілік ететін сүтқоректілерде болмайды:Құлақ қалқаны Есту мен көру мүшелері дамымаған сүтқоректілердің мекені: Жер асты Суда тіршілік ететін сүтқоректі: Құндыз, үйректұмсық Киттің тіршілік ортасы: Су Киттің мойын омыртқасының саны: 7 Киттің теңіздің суық суында тіршілік ете алуының себебі:Тері асты қалың май қабаты бар Кит өкпемен тыныс алғанына қарамастан судан кездейсоқ шығып қалса бір сағатқа шыдамай өліп қалады: Терісі құрғап кетеді Тісті киттердің тістерінің саны: 150 астам Иіс сезбейтін сүтқоректі жануарлар: Дельфин мен кит Дельфиндер қорегін табады: Ультра дыбыстар көмегімен Ұшатын сүтқоректі: Қолқанаттылар Кеңістікті бағдарлау кезінде ультрадыбыстар шығаратын сүтқоректілер: Қолқанаттылар Қолқанаттылар отрядының өкілдері: Салпаңқұлақ, ақбауыр, қатпар ерінді жарқанат Иттістері болмайтын сүтқоректілер: Жарқанаттар Төменгі сатыдағы қазіргі сүтқоректілер: Қалталы сүтқоректілер Қалталы сүтқоректілердің өкілі: Тасманиялық қасқыр Алғашқы аңдардың мекені: Австралия Ілкіаңдар (алғашқы аңдар): Үйректұмсық Жұмыртқа салушы, қалталы сүтқоректілер кеңінен таралған аймақ: Аустралия Жұмыртқа салу арқылы көбейетін сүтқоректі жануарлар: Ехидна, үйректұмсық Сүт бездері нашар дамыған сүтқоректілер: Ехидна (түрпі) Сыртқы құлақ құлақ қалқаны болмайтын сүтқоректі жануар: Ехидна Қазіргі кездегі құрлықтағы тұяқты сүтқоректілердің ең ірісі: Піл Ең ұзақ буаз болатын сүтқоректі жануар: Азиялық піл Жирафтың мойын омыртқасының саны: 7 Морж - ескекаяқтылардың ішіндегі ең ірісі, оның өзіне тін үстіңгі жақсүйегінен тік төмен қарай өскен сойдақ тісінің ұзындығы: 30-40см Маймылдардың басқа сүтқоректілерден ең басты айырмашылығы: Бас миы мөлшерінің үлкендігі, үлкен ми сыңарларында иірімдердің көп болуында Қазақстанды мекендейтін сүтқоректілер Бунақденеқоректі сүтқоректілердің ерекшеліктері: Миы нашар дамыған, ми сыңарларында иірімдер жоқ, көзі нашар көреді, иіс сезуі жақсы дамыған Көздері нашар көргенімен иіс сезуі өте жақсы дамыған сүтқоректілердің отряды: Бунақденеқоректілер Тістерінің құрылысы біркелкі, дене температурасы онша тұрақты емес сүтқоректі:Бунақденеқоректілер Қағанақтылардың өте ертеде пайда болған, ірі қарапайым тобын құрайтын сүтқоректілер: Бунақденеқоректі отряд Жәндікқоректілер отрядына жататын сүтқоректілер:Жертесер, кірпі, көртышқан Кемірушілер отрядының өкілдері:Көксуыр, жайра, құндыз, кәмшат, қалқанқұлақ (жалман), соқыртышқан, ондантра Жер астында тіршілік етеді: Соқыртышқан Қоянтәрізділер отрядының тұқымдастары:Ор, ақ, құм қояндар Күрек тістері жақсы дамыған, сойдақ тістері болмайтын жануар:Құндыз, тиін, үй қояны Күрек тістері нашар дамыған, сойдақ тістері күшті жануарлар:Сусар, ит, арыстан Жұптұяқтылар отрядының өкілі:Шошқа, бегемот, киік,ақбөкен, арқар(қуысмүйізділер) Күйіс қайыратын сүт қоректілер: Елік Еліктің аталығы: Күлміз Күйіс қайтармайтын жұптұяқтылар:Бегемот, шошқа Өсімдіктекті азықпен қоректенетін ірі, күйіс қайыратын сүтқоректілердің қарны: 4 бөлімді Күйіс қайыратын сүтқоректілерде қорек өңештен кейін қайда өтеді: Таз қарынға Күйіс қайтаратын сүтқоректілердің қарнының ең үлкен бөлігі: Тазқарын Сиырдың асқорыту мүшелерінің ерекшелігі: Қарны тазқарын, жұмыршақ, қатпаршақ, ұлтабарұшынан тұрады Жыртқыш сүтқоректілердің кемірушілерден негізгі айырмашылығы: Өте үлкен иттістері, ара тәрізді азу тістері болады Етпен қоректенетін жыртқыштардың ішегінің дене тұрқынан ұзындығы:4-5есе ұзын Сүтқоректілер класының жыртқыштар отрядының өкілдері: Аю, қасқыр, түлкі, сусар Аюдың қысқы ұйқыға кету себебі: Қоректін жетіспеуінен Ақ аюдың қоңыр аюдан негізгі айырмашылығы: Мекені мұздық үсті, балаларын көктемде туады Аю тұқымдасына жатады: Ақ аю Етпен қоректенетін сүтқоректілер:Ит, қасқыр Қасқыр тұқымдасына жататындар: Түлкі Мысықтұқымдасыжататын жануарлар:Ілбіс, сілеусін, сабыншы, қабылан, қарақұлақ Мысық тұқымдастарының аяқ құрылысының ерекшелігі:Тырнақты доғал, аяқ басыжұмырланған, тырнақтары ішке жиылады Сүтқоректілердің жиналып (тығылып) тұратын тырнақтарының қызметі: Қорегін аулау Сусар тұқымдасы:Борсық, құндыз, бұлғын, құну, ақкіс, аққалақ, күзен, итаю (балқы) Сусарлар тұқымдасының ең кішкене жыртқыш: Сасық күзен Тақтұяқтылар: Тапир, құлан, тарпан, жылқы,түзат, керік Құлан үйірлерінде бүкіл үйірді басқарады: Айғыр Жылқы табанында үйірдің орнын алмастырып, қозғалуын бағыттап отыратын: Бие Бұғылардың басқа тұяқты жануарлардан басты ерекшелігі:Тұяқтары жалпақ әрі тегіс болады Доңыздың төлі: Торай Иттің өмір сүретін уақыты:14-15 жыл Ескекаяқтылар отрядына жататындар:Түлендер, морждар, теңіз мысығы Түлендердің 600м.тереңдікке дейін сүңгіп, 40-60 мин. шыдау себебі:Миоглобин пигменті Түлендер төлдеп көбейеді: Су бетіндегі қатқыл мұзда Мысықтың зәр шығару жүйесі: Бүйрек Ауыл шаруашылық жануарлары Қолға үйретілген жылқының арғы тегі, жабайы жылқылар: Тарпан, түзат Тариxи кезеңдерде тарпанның таралған аймақтары:Монғолия шөлі Жылқы малынан алынатын өнім:Қымыз Қазіргі кезде жылқының тұқымдарының саны: 200 астам Мініске арналған қолтұқым: Орлов жорғасы Ауыр жүк тасымалдайтындардың ішіндегі ең чемпионы: Орлов тұқымдары Шөлді аймақтарда тіршілік етуге бейімделген:Түйе Сыңар өркешті түйенің ғылыми атауы: Дромадер Қойдың жабайы арғы тегі: Муфлон, арқар Қазақстандағы қылшық жүнді құйрықты қолтұқым: Еділбай, қаракөл Қазақстандағы ұяң жүнді құйрықты қолтұқым: Қарғалы, сараджын Қазақстандағы жартылай биязы жүнді қолтұқым: Гемпшир, кроссбред, дегерес, қазақтың етті қойы Қазақстандағы биязы жүнді қолтұқым: Арқар-меринос Қойлардың жүн алу бағытындағы тұқымдары: Арқар-меринос Халықтық селекция жолымен алынған, қылшық жүнді, құйрықты қазақы қой: Еділбай Еділбай қойының өсірілетін бағыты: Ет-май Қазақтың ақбас сиырын шығарған: Б.М.Мусин, Н.З.Ғалиакберов Арқар-меринос қойын шығарған: Ә.Есенжолов, Жандеркин,Бутарин Ірі қара малының жабайы тегі: Тур Қазақстандағы сүтті бағыттағы ірі қара: Қырдың қызыл сиыры, әулиеата, алатау, қарала, симменталь Қазақстандағы етті бағыттағы қолтұқымдар: Әулиекөл, ақбас сиыр Медициналық мақсатта адам өмірінде баларалардың қызметі: Бал жинақтайды Үй жәндігіне айналған бунақденелілердің түрі: Тұт жібек көбелегі Жабайы түрі табиғатта кездеспейтін жәндік:Жібек көбелегі Жұптұяқты сүтқоректі басындағы мүйізінен өте бағалы дәрі жасалынады: Бұғы аталығы Шошқалардың арғы тегі болып саналатын доңыздарды қолға үйрету бұдан: 6-7мың жыл бұрын жүргізілді Үй қоянның арғы тегі: Жабайы інқоян Австралия фермерлерін үлкен шығыннан алып қалған көбелек: Кактус оганевкасы |