|
процестердің баяу жүруі. (Үлгінің уақыт масштабын өзгерту сипаттамасы қиындықты еңсеруге көмектеседі)
3. Үлгілеу географиялық жүйелердің аса қиын жерлерін, яғни жүйе элементтерінің шектеулі саны мен олардың арасындағы байланыстарды бөлшектеп қарастыру арқылы оңайлатуға мүмкіндік береді.
Үлгілер бірнеше топқа жіктеледі:
геожүйені кеңістік тұрғысынан зерттеу үшін қолданылатын үлгілер (континуальды және дискретті);
массалық тасымалдау үлгілері, қарапайым баланстық үлгілердің көмегімен биогенді тасымал, беткі шайылудың үлгісі, топырақтағы тігінен тасымалдану.
Геожүйенің деңгейі бойынша үлгілер жергілікті, аймақтық, жаһандық болып жіктеледі.
Сұрақтар:
Үлгілердің ерекшеліктерін ата.
Өз ойыңды айт, физикалық-географиялық аудандастыру қандай қағидаларға бөлінеді?
Дескриптор:
Үлгілердің ерекшеліктерін атайды.
Физикалық-географиялық аудандастыру қандай қағидаларға бөлінетіндігін сипаттайды.
ҚБ. Оқушы-оқушы «Бағдаршам» әдісі
(Т) 3-тапсырма
Оқулық мәтінін оқып шығып, кешенді- географиялық және тарихи-мәдени аудандастыруға өз үлгісіңді ұсын.
Дескриптор:
Кешенді-географиялық және тарихи-мәдени аудандастыруға өз үлгісін ұсынады.
ҚБ. Оқушы-оқушы. «Сэндвич» әдісі
|
Үлгілер
Жағымды пікір
Сындарлы сын
Ұсыныс
|
Сабақтың соңы
10 мин
|
«Үш М» әдісі. Оқушыларға сабақта үш сәтті атауға мүмкіндік береді және келесі сабақта жұмысты оңтайландыру әрекетін ұсынады.
|
|
Үй тапсырмасы.
§ 107 оқу, сабақ барысында ұсынылған үлгісіңнің жақсарту жолдарын анықтау
|
|
бөлім. ЕЛТАНУ
Кешенді географиялық аудандастыру
|
Сабақтың тақырыбы
|
108. Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймағының шығармашылық нысаны, олардың құрамы мен
ерекшеліктері, географиялық сипаттамасы
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу
мақсаттары (оқу
|
10.6.1.3 Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін, олардың құрамы мен ерекшеліктерін,
географиялық сипаттамасын шығармашылық түрде ұсыну
|
бағдарламасына сәйкес)
|
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін графикалық органайзер арқылыұсынады.
Оқушылардың көпшілігі: Дүниежүзінің тарихи- географиялық аймақтарының бейнесін, олардың құрамы мен ерекшеліктерін графикалық органайзер арқылы ұсынады.
Кейбір оқушылар: Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін, олардың құрамы мен ерекшеліктерін, географиялық сипаттамасын графикалық органайзер арқылы қолданады.
|
Бағалау өлшемдері
|
-Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін графикалық органайзер арқылы ұсынады;
-Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін, олардың құрамы мен ерекшеліктерін графикалық органайзер арқылы ұсынады;
-Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін, олардың құрамы мен ерекшеліктерін, географиялық сипаттамасын графикалық органайзер арқылы қолданады.
|
Тілдік мақсаттары
|
Оқу дағдысы: түртіп алу арқылы оқу
Жазу дағдысы: графикалық түрде «Дүниежүзінің физикалық-географиялық, тарихи-мәдени, саяси- географиялық, геосаяси аудандастырылуы» тақырыбында сызбанұсқа құрастыру
Сөйлеу және тыңдау дағдылары: тапсырмаларды бөлу және өзара оқыту, мәселелерді талқылау
Негізгі тірек сөздер тізбегі: аймаққа сипаттама беру жоспары, карта, диаграмма, сызба
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экономикалық бағытындағы тәрбие (ақпараттық және экономикалық мәдениет элементтерін қалыптастыру).
Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы).
|
Пәнаралық байланыстар
|
Тарих
|
Тақырып бойынша
алдыңғы білімдері
|
Кешенді-географиялық тарихи-мәдени аудандастырудың үлгісі
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарла нған
кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
|
Көрнекілік
|
Сабақтың басы
10 мин
|
Ұйымдастыру. Сыныпта қолайлы ахуал қалыптастыру. «Өрмекші торы» әдісі Оқушылар айнала тұрып жіп орамын бір-біріне береді, барлық оқушы жіптен ұстауы қажет. Орамды бергенде: «Бүгінгі сабақта саған ... тілеймін», – дейді.
Тірек етістіктер көмегімен мақсатты қалыптастыру.
|
Тірек етістіктермен слайд
|
Сабақтың ортасы 20 мин
|
Жаңа материалды меңгеру (Жеке) 1-тапсырма
«Түртіп алу арқылы оқу» әдісі
(Ж) Оқу материалы бойынша қандай сұрақтар туындады және қандай ақпарат тың, саған белгілі болған материалды жұппен талқыла.
Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарға аудандастырылуының өзектілігі неде, қандай негіздер келтіре аласың. Олардың құрамының сипаттамасы мен ерекшеліктерін ата.
Дескриптор:
Түртіп алу арқылы тақырыпты оқу.
«V» – білемін (тақырыпты оқығанға дейін мен білдім), «+» – жаңа мәлімет білдім!
«?» – сұрақтар туындады, осы әдіс туралы көп білгім келеді.
Тарихи-географиялық аймақтарға аудандастырылуының өзектілігіне негіздер келдіреді.
ҚБ. Мұғалім + оқушы.
«Екі жұлдыз – бір тілек» әдісі
(Ж) 2-тапсырма
Оқып шығып, сұрақтарға жауап бер. Графикалық органайзер – білімді, тұжырымды, идеяны және олардың арасындағы байланыстарды графикалық түрде көрсетудің құралдарының жиынтығы.
Көрнекілік, коммуникативтік және когнитивтік қызметтерді жүзеге асырушы дидактикалық құрал ретінде графикалық органайзер тек ақпарат тасымалдаушы ғана емес, сонымен қатар оқушылардың білім жобаларын жоспарлау, мәселені шешу, шешім қабылдау, зерттеу жүргізу құралы ретінде де қолданылады. Көзбен шолу органайзердің аймақтарды салыстыруда қолданылатын негізгі түрлері: жүйелік, графикалық, йерархиялық, концептуалдық.
Сұрақтар:
Көзбен шолу органайзерлердің негізгі түрлеріне талдау жаса.
Венн диаграммасының көмегімен графикалық органайзердің мәселені шешу, зерттеу жүргізуде маңызды құрал екендігін дәлелде.
Сипаттамасы бойынша елді анықта. Жақшадағы сандарды мағынасы сәйкес келетін сөздермен алмастыр. Демографиялық есепті шығар.
Дескриптор:
Көзбен шолу органайзерлердің негізгі түрлерін талдайды.
Венн диаграммасының көмегімен графикалық
|
|
|
органайзердің мәселені шешу, зерттеу жүргізуде маңызды құрал екендігін дәлелдейді.
- Түркияны анықтайды. Сандарды сөздермен алмастырады: 1. Түркия. 2. Еуропа. 3. Азия. 4. Қара теңіз. 5. Эгей теңізі. 6. Мәрмәр теңізі.
7. Жерорта теңізі. 8. Атлант мұхиты.
9. Босфор бұғазы. 10. Константинополь.
11. Памуккале. 12. Түріктер. 13. Күрдтер. Есеп: 4 ‰ өлім коэффициенті.
ҚБ. Оқушы-оқушы «Бағдаршам» әдісі
(Т) 3-тапсырма.
2-3 тапсырмаларды орында.
Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін, олардың құрамы мен ерекшеліктерін, географиялық сипаттамасын шығармашылық түрде ұсын.
Дескриптор:
Дүниежүзінің тарихи-географиялық аймақтарының бейнесін, олардың құрамы мен ерекшеліктерін, географиялық сипаттамасын шығармашылық түрде ұсынады.
ҚБ. Оқушы-оқушы «Сэндвич» әдісі
|
|
|
|
|
Жағымды пікір
Сындарлы сын
Ұсыныс
|
|
|
Сабақтың
соңы 10 мин
|
«Үш М» әдісі. Оқушыларға сабақта үш сәтті
атауға мүмкіндік береді және келесі сабақта жұмысты оңтайландыру әрекетін ұсынады.
|
|
|
|
Үй тапсырмасы: § 108
|
|
|
|
6-бөлім. ЕЛТАНУ
6.2 ДҮНИЕЖҮЗІ ЕЛДЕРІ Салыстырмалы елтану
|
Сабақтың тақырыбы
|
109. Дүниежүзінің елдерін салыстыруда қолданылатын
көрсеткіштер
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу
бағдарламасына сәйкес)
|
10.6.2.1 Дүниежүзінің елдерін сәйкестендіру үшін қолданылатын көрсеткіштерді анықтау
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Салыстыру әдісін, ЖІӨ, ЖҰӨ, сатып алу қабілеті, гендерлік теңсіздік ұғымдарын біледі.
Оқушылардың көпшілігі: Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін қолданылатын көрсеткіштерді анықтайды.
Кейбір оқушылар: Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін диаграммалар құрады.
|
Бағалау өлшемдері
|
-Салыстыру әдісін, ЖІӨ, ЖҰӨ, сатып алу қабілеті, гендерлік теңсіздік ұғымдарын біледі;
-Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін қолданылатын көрсеткіштерді анықтайды.
-Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін диаграммалар құрады.
|
Тілдік мақсаттары
|
Оқу дағдысы: түртіп алу арқылы оқу
Жазу дағдысы: графикалық түрде «Дүниежүзінің физикалық-географиялық, тарихи-мәдени, саяси- географиялық, геосаяси аудандастырылуы» тақырыбында сызбанұсқа құрастыру
Сөйлеу және тыңдау дағдылары: тапсырмаларды бөлу және өзара оқыту, мәселелерді талқылау
Негізгі тірек сөздер тізбегі: салыстыру әдісі, ЖІӨ, ЖҰӨ, сатып алу қабілеті, гендерлік теңдік
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экономикалық бағытындағы тәрбие (ақпараттық және экономикалық мәдениет элементтерін қалыптастыру).
Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы).
|
Пәнаралық байланыстар
|
Тарих, адам және қоғам
|
Тақырып бойынша
алдыңғы білімдері
|
Дүниежүзінің аймақтары
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарла нған
кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
|
Көрнекілік
|
Сабақтың басы
10 мин
|
Ұйымдастыру. Сыныпта қолайлы ахуал қалыптастыру - «Шаттықшеңбері»
Тірек етістіктер көмегімен мақсатты қалыптастыру.
|
Тірек етістіктермен слайд
|
Сабақтың ортасы 20 мин
|
Жаңа материалды меңгеру (Жеке) 1-тапсырма.
«Түртіп алу арқылы оқу» әдісі
(Ж) Оқу материалы бойынша қандай сұрақтар туындады және қандай ақпарат тың, саған белгілі болған материалды жұппен талқыла.
Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін қолданылатын көрсеткіштерді анықтаудың өзектілігі неде, қандай негіздер келтіре аласың. Дескриптор:
Түртіп алу арқылы тақырыпты оқу.
«V» – білемін (тақырыпты оқығанға дейін мен білдім), «+» – жаңа мәлімет білдім!
«?» – сұрақтар туындады, осы әдіс туралы көп білгім келеді.
Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін қолданылатын көрсеткіштерді анықтаудың өзектілігіне негіздер келтіреді.
ҚБ. Мұғалім + оқушы.
«Екі жұлдыз – бір тілек» әдісі
(Ж) 2-тапсырма.
Оқып шығып, сұрақтарға жауап бер.
Салыстыру – зерттеудің жалпы ғылыми әмбебап әдісі. Өзінің функционалдық бағыты мен қолдану түріне қарай эмпирикалық, яғни тікелей
|
|
|
бақылау мен тәжірибеге сүйене отырып, фактілерді зерттеуге негізделген болып табылады. Салыстыруды сәтті қолдану бақылау әдісінің бірегейлігінде. Сонымен қатар, келесі көрсеткіштер бойынша сәйкестендіруді бастапқы мәліметтер мен соңғы нәтижені салыстыру арқылы жүргізуді де жатқызуға болады:
ЖІӨ
ЖҰӨ
САҚ - сатып алу қабілеті
Гендерлік теңсіздік
Сұрақтар:
Бақылау және тәжірибе нәтижесінде алынған фактілерді салыстыруға мысалдар келтір.
Венн диаграммасының көмегімен дүниежүзі елдерін сәйкестендіруде қолданылатын бастапқы мәліметтер стандарттарын салыстыр.
Дүниежүзі елдерін сәйкестендіруге диаграмма құр.
Дескриптор:
Бақылау және тәжірибе нәтижесінде алынған фактілерді салыстыруға мысалдар келтіреді.
Венн диаграммасының көмегімен дүниежүзі елдерін сәйкестендіруде қолданылатын бастапқы мәліметтер стандарттарын салыстырады.
Дүниежүзі елдерін сәйкестендіруге диаграмма құрады.
ҚБ. Оқушы-оқушы «Бағдаршам» әдісі
(Т) 3-тапсырма
1-2-3-4 тапсырмаларды орында.
Дескриптор:
А, Б, В
Қытай - Шанхай
1. Қазақстан. 2. Еуропа. 3. Азия.
Каспий теңізі. 5. Иран. 6. Әзербайжан.
7. Қарақия. 8. Қытай. 9. Қырғызстан.
10. Астана. 11. Алматы. 12. Қазақтар.
13. Орыстар. 14. 4,8‰
ҚБ. Оқушы-оқушы «Сэндвич» әдісі
|
Жағымды пікір
Сындарлы сын
Ұсыныс
|
Сабақтың соңы
10 мин
|
«Үш М» әдісі. Оқушыларға сабақта үш сәтті атауға мүмкіндік береді және келесі сабақта жұмысты оңтайландыру әрекетін ұсынады.
|
|
Үй тапсырмасы: § 109 оқу.
|
|
6-бөлім. ЕЛТАНУ
6.2 ДҮНИЕЖҮЗІ ЕЛДЕРІ Салыстырмалы елтану
|
Сабақтың тақырыбы
|
110-111. Дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын
көрсеткіштердің бірін есептеу әдісі
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу
бағдарламасына сәйкес)
|
10.6.2.2 Дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын көрсеткіштердің бірін есептеудің әдісін түсіндіру (таңдау
бойынша: ЖІӨ, ЖҰӨ, жан басына шаққандағы көрсеткішті қоса алғанда, сатып алу қабілеті, гендерлік тепе-теңдік)
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Сәйкестендіру көрсеткіштерінің бірін есептеу әдісін түсіндіреді.
Оқушылардың көпшілігі: ЖҰӨ анықтайды.
Кейбір оқушылар: ЖҰӨ, сатып алу қабілетін есептеудің әдістерін ұсынады.
|
Бағалау өлшемдері
|
Сәйкестендіру көрсеткіштерінің бірін есептеудің әдісін түсіндіреді.
ЖҰӨ-ні анықтайды.
ЖҰӨ, сатып алу қабілетін есептеудің әдістерін ұсынады.
|
Тілдік мақсаттары
|
Оқу дағдысы: түртіп алу арқылы оқу
Жазу дағдысы: ЖІӨ, ЖҰӨ, жан басына шаққандағы көрсеткішті қоса алғанда, сатып алу қабілеті, гендерлік тепе- теңдік бойынша деректер
Сөйлеу және тыңдау дағдылары: тапсырмаларды бөлу және өзара оқыту, мәселелерді талқылау
Негізгі тірек сөздер тізбегі: ЖІӨ, ЖҰӨ, сатып алу қабілетін есептеудің әдістері, гендерлік теңдік индексін анықтау
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экономикалық бағытындағы тәрбие (ақпараттық және экономикалық мәдениет элементтерін қалыптастыру) Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау
және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы)
|
Пәнаралық байланыстар
|
Математика
|
Тақырып бойынша
алдыңғы білімдері
|
Елдерді сәйкестендіру көрсеткіштері
|
Сабақ барысы
|
Сабақ кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған жаттығу түрлері
|
Көрнекілік
|
Сабақтың басы
10 мин
|
Ұйымдастыру. Сыныпта қолайлы ахуал қалыптастыру. «Шаттықшеңбері»
Тірек етістіктер көмегімен мақсатты қалыптастыру.
|
Тірек етістіктермен слайд
|
Сабақтың ортасы 20 мин
|
Жаңа материалды меңгеру (Жеке) 1-тапсырма.
«Түртіп алу арқылы оқу» әдісі
(Ж) Оқу материалы бойынша қандай сұрақтар туындады және қандай ақпарат тың, саған белгілі болған материалды жұппен талқыла.
Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін қолданылатын көрсеткіштерді (ЖІӨ, ЖҰӨ,
|
|
|
сатып алу қабілеті, гендерлік саясат, теңдік индексі) анықтаудың өзектілігі неде, қандай негіздер келтіре аласың.
Дескриптор:
Түртіп алу арқылы тақырыпты оқу.
«V» – білемін (тақырыпты оқығанға дейін мен білдім), «+» – жаңа мәлімет білдім!
«?» – сұрақтар туындады, осы әдіс туралы көп білгім келеді.
Дүниежүзі елдерін сәйкестендіру үшін қолданылатын көрсеткіштерді анықтаудың өзектілігіне негіздер келдіреді.
(ҚБ) мұғалім + оқушы.
«Екі жұлдыз – бір тілек» әдісі
2-тапсырма
Оқып шығып, сұрақтарға жауап бер.
Теория бойынша ішкі өнім мөлшері таза күйінде есептелуі керек, яғни негізгі капиталдан шығынды алып тастау арқылы. Ұлттық есептеу жүйесінің қағидаларына сәйкес негізгі капиталдың жұмсалуын анықтау үшін негізгі қорды қалыптастырушы бағамы жайындағы мәліметтер негізінде жасалған арнайы есептеулер қажет. Бухгалтерлік есеп амортизациясы бұл мақсаттарға жарамайды. Мұндай есептеулерді барлық елдер жүргізе бермейді, ал жүргізетіндер әртүрлі әдістерді қолданады. Сондықтан ЖІӨ көрсеткіші елдер арасында салыстыру үшін қолайлы. Осыған орай таза ішкі өнімнен гөрі жалпы ішкі өнім көрсеткіші неғұрлым көбірек қолданылады. ЖІӨ үш түрлі әдіспен есептелуі мүмкін.
Сұрақтар:
Сәйкестендіру көрсеткіштерінің бірін есептеудің әдісін түсіндір.
ЖҰӨ анықта.
ЖІӨ мен сатып алу қабілетін анықтаудың әдісін ұсын.
Дескриптор:
Сәйкестендіру көрсеткіштерінің бірін есептеудің әдісін түсіндіреді.
ЖҰӨ анықтайды.
ЖІӨ мен сатып алу қабілетін анықтаудың әдісін ұсынады.
ҚБ. Оқушы-оқушы. «Мадақтау» әдісі
(Т) 3-тапсырма
1- 6 тапсырмаларды орындау.
ҚБ. Оқушы-оқушы. «Сэндвич» әдісі
|
Жағымды пікір
Сындарлы сын
Ұсыныс
| |
Скачать 0.64 Mb.