|
|
Пайда болу
|
|
|
|
|
|
себептері
|
Шешу
|
|
|
|
жолдары
|
Дескриптор:
|
1. Қосымша материалды пайдаланады.
|
2. Мәселелерді,
|
себептерін
|
және
|
шешу
|
жолдарын
|
анықтайды.
|
Топта пікірлерді талқылайды.
|
3. Бизнестің даму мүмкіндіктері мен тәуекелдеріне баға
|
береді.
|
4. Қорытынды жасайды.
|
ҚБ. «Смайлдер»
|
Кері байланыс. Тапсырманы орындау барысындағы
|
ұсыныстар. Кестені толтыру қорытындылары бойынша
|
қорытындылар.
|
Сабақтың соңы 10 мин
|
Рефлексия. «Ормансыз жер» – эссе жазу.
|
|
Үй тапсырмасы
§ 126-127 (жоғары және төмен тәртіптегі үш сұрақты құр).
|
|
бөлім. АДАМЗАТТЫҢ ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРДІ ШЕШУ Зерттеу әдістерінің түрлері
|
|
Сабақтың тақырыбы
|
128-129. Жаһандық мәселелердің сандық әдістері
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу
бағдарламасына сәйкес)
|
10.1.1.3 Жаһандық мәселелер тақырыбы бойынша сандық әдістерді қолдану
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Жаһандық жылынудың географиялық мониторингісінің элементтерін зерделейді.
Оқушылардың көпшілігі: Мониторинг саласын анықтаудың әртүрлі тәсілдерін бағалау және әртүрлі бейімдегі мамандарды тарту қажеттілігін түсіндіреді.
Кейбір оқушылар: Өз елді мекеніндегі түскен жапырақтар климатының өзгеруі туралы өз көзқарасын ұсынады.
|
Бағалау өлшемдері
|
Жаһандық жылынудың географиялық мониторингісі элементтерін түсіндіреді;
Мониторинг саласын анықтаудың әртүрлі тәсілдерін бағалайды және әртүрлі бейіндегі мамандарды тарту қажеттілігін түсіндіреді;
Экологиялық зерттеулердегі жаһандық жылынудың рөлі туралы өз көзқарасын білдіреді.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: тақырып мазмұнынан негізгісін белгілеп алып оқу
Жазу дағдысы: «географиялық мониторинг әдістері» графикалық сұлбасын құру
Сөйлеу және тыңдау дағдылары: тапсырмаларды бөлу және өзара оқыту, мәселелерді талқылау
|
|
Негізгі тірек сөздер тізбегі: мониторинг, қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингісінің бірыңғай мемлекеттік жүйесі, биоэкологиялық мониторинг, геожүйелік мониторинг, биосфералық
мониторинг
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экологиялық тәрбие (табиғи ресурстар мен қоршаған ортаға ұқыпты қарау).
Ынтымақтастыққа баулу(оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы).
|
Пәнаралық байланыс
|
Биология
|
Тақырып бойынша алдыңғы
білім
|
Географиялық зерттеу әдістері
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған жаттығулардың түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 10 мин
|
Ұйымдастыру сәті. Сыныпта жағымды ахуал құру, эмоциялық көңіл күй.
«Өрмекші» әдісі
Оқушылар шеңберге тұрып, бір-біріне жіптің түйнектерін, барлығы жіптің сыртына кірісу үшін береді. «Бүгін сабақта саған тілеймін…»
Тірек етістіктердің көмегімен мақсатты қалыптастыру.
Мұғалім сабақ тақырыбын атайды және оқушыларға тірек етістіктердің көмегімен мақсатты тұжырымдауды ұсынады: оқыту, білу, анықтау, қорыту, бекіту, дәлелдеу, салыстыру, талдау, қорытынды жасау,
түсіну, жүйелеу, т.б.
|
Тірек етістіктері бар слайд
|
Сабақтың ортасы 20 мин
|
Жаңа материалды зерттеу.
1-тапсырма, 2-тапсырма.
«Мұздықтардың еруін болжау және су басу аймақтарының салдары» суретін пайдалана отырып:
Су басу аймағына қандай материктер кіргенін түсіндір.
Материк бөліктерін анықта.
(Ж) Сен үшін не жаңалық екенін және оқу материалы бойынша қандай сұрақтар туындағаны белгілі болғанын талқылаңыз. Кешенді экологиялық мониторингті ұйымдастырудың өзектілігін негізде.
Дескриптор:
Белгісі бар мәтінді оқиды.
«V» – білемін (бұл маған мәтінді оқығанға дейін белгілі болды), «+» – жаңа нәрсе білдім! (Мүлде жаңа ақпарат),
«?» – сұрақтар туындады, осы әдіс туралы
|
«Мұздықтардың еруін болжау және су басу аймақтарының салдары» суреті
Венн диаграммасы
|
|
көбірек білгім келді.
3. Кешенді экологиялық мониторингті ұйымдастырудың өзектілігін негіздейді.
ҚБ. Мұғалім + оқушы.
«Екі жұлдыз – бір тілек»
(Т) 3-тапсырма
- Оқулық мәтінін оқып, постерде елді мекендегі түскен жапырақтарды пайдалану жолдарын ұсын.
Дескриптор:
Өз елді мекенінде түскен жапырақтарды пайдалану жолдарын ұсынады.
ҚБ. Оқушы-оқушы. Кері байланыс
|
|
Сабақтың соңы 10 мин
|
Рефлексия
«Insert» әдісі арқылы қорытындылау, кері байланыс орнату
|
|
Үй тапсырмасы
§ 128-129, сараланған сұрақтар
|
|
бөлім. АДАМЗАТТЫҢ ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРДІ ШЕШУ
|
Сабақтың тақырыбы
|
130. Жаһандық мәселелердің аумақтық көріністері
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу
мақсаттары (оқу бағдарламасына сәйкес)
|
10.7.1.4 Жаһандық мәселелердің аумақтық көріністерін анықтау
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Деректерді көзбен шолу, инфографика, графикалық интерфейс, картограмма, картодиаграмма, гистограмма, оқшаулау ұғымын анықтайды.
Оқушылардың көпшілігі: Экожүйенің географиясын анықтайды.
Кейбір оқушылар: Дамушы елдер халқының тығыздығын орналастыра отырып, шаруашылық географиясын бағалайды.
|
Бағалау өлшемдері
|
Деректерді көзбен шолу, инфографика, графикалық интерфейс, картограмма, картодиаграмма, гистограмма, оқшаулау ұғымдарын анықтай алады; Экожүйенің географиясын анықтайды;
Дамушы елдер халқының тығыздығын орналастыра отырып, шаруашылық географиясын бағалайды.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: тақырып мазмұнынан негізгісін белгілеп алып оқу
Жазу дағдысы: диаграммаларды құру. Диаграммаларды құру және оқу дағдылары
Негізгі тірек сөздер тізбегі: деректерді көзбен шолу, инфографика, графикалық интерфейс, картограмма, картодиаграмма, гистограмма, оқшаулау
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экологиялық тәрбие (табиғи ресурстар мен қоршаған ортаға ұқыпты қарау).
Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру
|
|
арқылы).
|
Пәнаралық байланыс
|
Биология, экономика
|
Тақырып бойынша алдыңғы білім
|
Жалпыгеографиялық зерттеулер түрлері
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған жаттығулардың түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 10 мин
|
Ұйымдастыру сәті. Сыныпта жағымды ахуал құру. «Калейдоскоп»
Педагог топқа ұсынылған бір сөз тіркесінен (геосфера түрлері) шектеулі уақыт ішінде, мүмкіндігінше, көп сөз құрастыруды ұсынады. Көп сөздерді ұсынатын топ жеңеді. Бұл әдіс сабақтың басында эмоциялық шиеленісті жояды және топта балаларға жылдам «топтық рух» табуға және сабаққа көңіл бөлуге көмектеседі.
Ал енді топтарға бөлуге кірісеміз, парталарда түрлі түсті тас жатыр. Мен сендерді тастың түсіне байланысты топтарға бөлемін. Сыныптарды топтарға бөлу. Коллаборативті орта жасайды.
Үй тапсырмасын тексеру.
«Ыстық орындық» стратегиясы
Оқушылар зерттелген тақырып бойынша сұрақтар құрап, оларды қапшыққа салады, содан кейін «ыстық» орындықта отырған оқушы сұрақтарды алып, оларға жауап береді. Егер оқушы жауап беруге қиналса, сынып көмектеседі.
Сұрақтар мысалдары:
Экологиялық жүйе қалай және қайда қолданылады?
«Географиялық деректер базасы» нені білдіреді?
Дескриптор:
Экологиялық жүйе туралы біледі.
Үш дәлел келтіреді, географиялық деректер базасын құру қажет.
Шаруашылық салаларын салыстырады.
ҚБ. Мұғалімнің кері байланысы
|
|
Сабақтың ортасы 25 мин
|
Жаңа материалды зерттеу.
Географиялық деректерді ұсыну адамның оларды зерттеу бойынша ең тиімді жұмысын неге қамтамасыз ететінін түсіндір.
(Т) 1-тапсырма
«Өмір сүру деңгейі» картасын пайдалана отырып, қоршаған ортаның ластануының өзара байланысын түсіндір.
|
Геосфералардың әсер ету және өзгеру
|
|
Дескриптор:
Таңбалы мәтіндерді оқиды.
Қоршаған ортаның өмір деңгейіне әсер ету түрткіжайттарын бөліп көрсетеді.
Қоршаған ортаға қарым-қатынастың өзгеру динамикасын анықтайды.
ҚБ. Өзара бағалау. «Екі жұлдыз – бір тілек»
Дескриптор:
Картаны талдайды.
Қоршаған ортаны ластаудың негізгі себептерін түсіндіреді.
Карта бойынша қорытынды жасайды. ҚБ. Мұғалім + оқушы. «Білім ағашы» 3-тапсырма.
Осы диаграмма бойынша Африка өңірлерінің тамақтанбау ауқымын талда.
Дүниежүзі аймақтары бойынша тамақ аздығы ауқымы.
Дескриптор:
Диаграмманы талдайды.
Диаграмма бойынша қорытынды жасайды.
4 тапсырма. «SWOT-талдау»
SWOT - қоршаған ортаға өмір деңгейінің әсер ету түрткіжайттарын жаса.
Нысанды орналастыру Күшті жақтары (S)
Әлсіз жақтары (W) Мүмкіндіктер (O) Тәуекелдер (T) Қорытынды
Дескриптор:
Қосымша материал мен оқулықты пайдалана отырып өмір сүру деңгейінің қоршаған ортаға әсер ету түрткіжайттарының күшті және әлсіз жақтарын анықтайды.
Топта пікірлерді талқылайды.
Экологиялық мәселелерді шешу мүмкіндіктеріне баға береді.
Қорытынды.
ҚБ. «Смайлдер»
(Ж) Кері байланыс. Тапсырманы орындау барысындағы ұсыныстар. Кестені толтыру бойынша қорытындылар.
|
бағыттарын анықтайды.
Әрбір топ
технологиялық картада ұсынылатын мәселелер бойынша геосфералардың бірін қарастырады.
|
Сабақтың соңы 5 мин
|
Рефлексия. «Үш М» - оқушыларға сабақ барысында жақсы болған үш сәтті атау және келесі сабақта олардың жұмысын жақсартатын
бір әрекетті ұсыну ұсынылады.
|
|
Үй тапсырмасы §130
|
|
7-бөлім. АДАМЗАТТЫҢ ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖАЛПЫГЕОГРАФИЯЛЫҚ ӘДІСТЕР
Зерттеу әдістерінің түрлері
|
Сабақтың тақырыбы
|
131. Жаһандық мәселелерді аудандастыру әдістері
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу
бағдарламасына сәйкес)
|
10.1.1.5 Жаһандық мәселелерді аудандастыру әдістерін қолдану
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: жаһандық мәселелерді аудандастыру әдістерін қолданады.
Оқушылардың көпшілігі: жаһандық мәселелерді талдайды және саралайды.
Кейбір оқушылар: жаһандық мәселелерге баға береді.
|
Бағалау өлшемдері
|
Жаһандық мәселелерді аудандастыру әдістерін қолданады;
Жаһандық мәселелерді талдайды мен саралайды;
Жаһандық мәселелерге баға береді.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: тақырып мазмұнынан негізгісін белгілеп алып оқу
Жазу дағдысы: диаграммаларды құру. Диаграммаларды құру және оқу дағдылары
Негізгі тірек сөздер тізбегі: Азық-түлік бағдарламасының мәселелерін талдау жәнесинтездеу
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экологиялық тәрбие (табиғи ресурстар мен қоршаған ортаға ұқыпты қарау).
Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы).
|
Пәнаралық байланыс
|
Биология, экономика
|
Тақырып бойынша алдыңғы
білім
|
Жалпыгеографиялық зерттеулер түрлері
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған жаттығулардың түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 10 мин
|
Ұйымдастыру сәті. Сыныпта жағымды ахуал құру, эмоциялық көңіл күй.
«Калейдоскоп». Педагог топқа ұсынылған бір сөз тіркесінен (геосфера түрлері) шектеулі уақыт ішінде мүмкіндігінше көп сөз құрастыруды ұсынады. Көп сөздерді ұсынатын команда жеңеді. Бұл әдіс сабақтың басында эмоциялық шиеленісті жояды және топта балаларға жылдам командалық рух табуға және сабаққа көңіл бөлуге көмектеседі.
- Ал енді топтарға бөлуге кірісеміз, парталарда түрлі түсті тас жатыр. Мен сендерді тастың түсіне байланысты топтарға бөлемін.
Сыныптарды топтарға бөлу. Коллаборативті орта жасайды.
Үй тапсырмасын тексеру.
«Ыстық орындық» стратегиясы
Оқушылар зерттелген тақырып бойынша сұрақтар құрастырады және оларды дорбаға
|
|
|
салады, содан кейін «ыстық» орындықта отырған оқушы сұрақтарды алып, оларға жауап береді. Егер оқушы жауап беруге қиналса, сынып көмектеседі.
Сұрақтар мысалдары:
1. «Тоя тамақтанбау» сөзі нені білдіреді?
Дескриптор:
Азық-түлік бағдарламасын біледі.
Үш дәлел келтіреді, географиялық деректер базасын құру қажет.
Шаруашылық салаларын салыстырады.
ҚБ. Мұғалімнің кері байланысы
|
|
Сабақтың ортасы 25 мин
|
Тапсырманы орындауға нұсқау:
Жұмыс нәтижелерін картаның қысқаша аннотациялық сипаттамасы және оның аңыздарын құру сызбасы түрінде ұсыну. Аннотация мәтіні логикалық, толық, әдеби тілде жазылған болуы керек:
Картаның атауын және шығу деректерін (шыққан жылы мен орны; картаны дайындаған ғылыми және өндірістік ұйымдардың атаулары; карта авторларының тегі; жасау көздеріне нұсқау және басқа мәліметтер.
Картаның математикалық негізін анықтау (масштабы және картографиялық проекция).
Географиялық негіздің ерекшеліктерін сипаттау (осы тақырыптық картаның географиялық негізін құрайтын жалпыгеографиялық карта элементтерін қарастыру).
Дескриптор:
Картаның негіздік ерекшеліктерін біледі.
Тақырыптық мазмұнның ерекшеліктерін сипаттау:
Картада бейнеленген қандай табиғи немесе әлеуметтік-экономикалық нысандар оның тақырыбын ашады?
Қандай сапалық және сандық сипаттамалары бар?
Қандай нысандар мен құбылыстар картада көрсетілген?
Нысандар мен құбылыстарды картографиялық бейнелеудің қандай тәсілдері қолданылды?
Картографиялаудың әр әдісі үшін қандай безендіру құралдары пайдаланылды?
5. Картаның легендасын мұқият зерттеу және оның түрін анықтау:
- жергілікті жердің экономикалық ерекшеліктерінің жекелеген элементтерінің біржақты сипаттамасы бар қарапайым
|
Геосфералардың әсер ету және өзгеру бағыттарын анықтайды.
Әрбір топ технологиялық картада ұсынылатын мәселелер бойынша геосфералардың бірін қарастырады.
|
|
легенда; сандық немесе сапалық көрсеткіштерді пайдалану;
осы құбылыстың ғылыми таксономиялық жіктелуіне негізделген типологиялық легенда;
аумақтың экономикалық ерекшеліктерінің екі немесе бірнеше құрамдас бөліктерін, сондай-ақ әрқайсысын өз көрсеткіштерінде көрсететін кешенді легенда;
табиғи жағдайларды, экономикалық нысандарды, олардың байланыстарын, жалпы немесе топтар бойынша қатынастарды көрсететін күрделі немесе синтетикалық легенда, нысандар мен құбылыстардың жекелеген сандық көрсеткіштерін көрсетпей.
Дескриптор:
Карта легендасын зерттеп, түрін анықтайды.
Легенданы құру ерекшеліктерін белгілеу – мәтіндік сипаттамалар түрінде; сипаттамаларды көлденең және тігінен орналастыра отырып, кестелік түр; жіктеу бөлімшелерін қаріппен немесе өзге әдіспен бөлу; абсолюттік және шартты шәкілдерді, үздіксіз немесе сатылы пайдалану. Легенданың түс және штрихтік безендірілуін сипаттау, қолданылған графикалық әдістерді (мысалы, зәйтүн түсінің жұқа сызықтары; түрлі сурет сызықтары және көлбеу бұрышы) бөліп көрсету.
Карта легендасын құру.
Дескриптор:
Карта легендасын құра алады.
Картаның жабдықтау элементтерін және аумақтың қосымша сипаттамасының элементтерін анықтау (шеңберде және негіздемелік ресімдеуде бар картографиялық тордың тығыздығы туралы мәліметтер, масштабтың түрлері, мәтіндік, кестелік деректердің, қосымша карталардың, профильдердің, диаграммалардың, т.б. бар болуы).
Картаның орналасуын сипаттау (картада қабылданған картографияланатын аумақтың, оның шегараларының, картаның шеңберіне қатысты орташа меридианның, олардың оңтайлы нұсқаға сәйкестігіне талдау жасау). Дескриптор:
Картаны сипаттай алады.
|
|
Сабақтың соңы 5 мин
|
Рефлексия
«Үш М» – оқушыларға сабақ барысында жақсы болған үш сәтті атау және келесі
|
|
|
сабақта олардың жұмысын жақсартатын бір
әрекетті ұсыну ұсынылады.
|
|
Үй тапсырмасы: §131
|
|
|
7-бөлім. АДАМЗАТТЫҢ ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
КАРТОГРАФИЯ
|
Сабақтың тақырыбы
|
132-133. Жаһандық мәселелердің картографиялық
әдістері
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу
бағдарламасына сәйкес)
|
10.2.1.1 Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістерін қолдану
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Тақырыптық карталар мазмұнын
оқиды.
Оқушылардың көпшілігі: Карта аңыздарын құру ерекшелігін анықтайды.
Кейбір оқушылар: Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістеріне (шаруашылық географиясы) баға береді.
|
Бағалау өлшемдері
|
Тақырыптық карталар мазмұнын оқиды;
Карта аңыздарын құру ерекшелігін анықтайды;
Тақырыпқа сәйкес картографиялық зерттеулер әдістеріне баға береді.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: тақырып мазмұнынан негізгісін белгілеп
алып оқу
Жазу дағдысы: диаграммаларды құру. Диаграммаларды құру және оқу дағдылары
Негізгі тірек сөздер тізбегі: деректерді көзбен шолу, ақпараттық графика, графикалық интерфейс, картограмма, картодиаграмма, гистограмма, оқшаулау
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экологиялық тәрбие (табиғи ресурстар мен қоршаған
ортаға ұқыпты қарау).
Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы).
|
Пәнаралық байланыс
|
Биология, экономика
|
Тақырып бойынша алдыңғы білім
|
Жалпыгеографиялық зерттеулер түрлері
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың
жоспарланған кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған жаттығулардың
түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
10 мин
|
Ұйымдастыру сәті. Сыныпта жағымды
ахуал құру, эмоциялық көңіл күй.
«Калейдоскоп». Педагог топқа ұсынылған бір сөз тіркесінен (геосфера түрлері) шектеулі уақыт ішінде мүмкіндігінше көп сөз құрастыруды ұсынады. Көп сөздерді ұсынатын команда жеңеді. Бұл әдіс сабақтың басында эмоциялық шиеленісті жояды және
|
|
|
топта балаларға жылдам командалық рух табуға және сабаққа көңіл бөлуге көмектеседі.
- Ал енді топтарға бөлуге кірісеміз, парталарда түрлі түсті тас жатыр. Мен сендерді тастың түсіне байланысты топтарға бөлемін.
Сыныптарды топтарға бөлу. Коллаборативті орта жасайды.
Үй тапсырмасын тексеру.
«Ыстық орындық» стратегиясы Оқушылар зерттелген тақырып бойынша сұрақтар құрастырады және оларды қаптарға салады, содан кейін оқушы«ыстық» орындықта отырған сұрақтарды қаптан тартады және оларға жауап береді. Егер оқушы жауап беруге қиналса, сынып көмектеседі.
Сұрақтар мысалдары:
1. Экологиялық жүйе қалай және қайда қолданылады?
Дескриптор:
Экологиялық жүйе нені білдіреді?
Үш дәлел келтіреді, географиялық деректер базасын құру қажет.
Шаруашылық салаларын салыстырады.
ҚБ. Мұғалімнің кері байланысы
|
|
Сабақтың ортасы 25 мин
|
Тапсырманы орындауға нұсқау:
Жұмыс нәтижелерін картаның қысқаша аннотациялық сипаттамасы және оның легендасын құру сызбасы түрінде ұсыну. Аннотация мәтіні логикалық, толық, әдеби тілде жазылған болуы керек:
Картаның атауын және шығу деректерін (шыққан жылы мен орны; картаны дайындаған ғылыми және өндірістік ұйымдардың атаулары; карта авторларының тегі; жасау көздеріне нұсқау және басқа мәліметтер
Картаның математикалық негізін анықтау (масштабы және картографиялық проекция).
Географиялық негіздің ерекшеліктерін сипаттау (осы тақырыптық картаның географиялық негізін құрайтын жалпыгеографиялық карта элементтерін қарастыру).
Тақырыптық мазмұнның ерекшеліктерін сипаттау:
картада бейнеленген қандай табиғи немесе әлеуметтік-экономикалық нысандар оның тақырыбын ашады;
қандай сапалық және сандық
|
Геосфералардың әсер ету және өзгеру бағыттарын анықтайды.
Әрбір топ технологиялық картада ұсынылатын мәселелер бойынша геосфералардың бірін қарастырады.
|
|
сипаттамалары
осы нысандар мен құбылыстар картада көрсетілген;
нысандар мен құбылыстарды картографиялық бейнелеудің қандай тәсілдері қолданылды;
картографиялаудың әр әдісі үшін қандай безендіру құралдары пайдаланылды.
5. Картаның легендасын мұқият зерттеу және оның түрін анықтау:
жергілікті жердің экономикалық ерекшеліктерінің жекелеген элементтерінің біржақты сипаттамасы бар қарапайым аңыздар; сандық немесе сапалық көрсеткіштерді пайдалану;
осы құбылыстың ғылыми таксономиялық жіктелуіне негізделген типологиялық аңыздар;
аумақтың экономикалық ерекшеліктерінің екі немесе бірнеше құрамдас бөліктерін, сондай-ақ әрқайсысын өз көрсеткіштерінде көрсететін кешенді аңыздар;
табиғи жағдайларды, экономикалық нысандарды, олардың байланыстарын, жалпы немесе топтар бойынша қатынастарды көрсететін күрделі немесе синтетикалық легендалар, нысандар мен құбылыстардың жекелеген сандық көрсеткіштерін көрсетпей.
Легендаларды құру ерекшеліктерін белгілеу – мәтіндік сипаттамалар түрінде; сипаттамаларды көлденең және тігінен орналастыра отырып кестелік түр; жіктеу бөлімшелерін қаріппен немесе өзге әдіспен бөлу; абсолюттік және шартты шәкілдерді, үздіксіз немесе сатылы пайдалану. Легенданың түс және штрихтік безендірілуін сипаттау, қолданылған графикалық әдістерді (мысалы, зәйтүн түсінің жұқа сызықтары; түрлі сурет сызықтары және көлбеу бұрышы) бөліп көрсету.
Карта легендаларын құру сызбасын алып тастау.
Картаның жабдықтау элементтерін және аумақтың қосымша сипаттамасының элементтерін анықтау (шеңберде және негіздемелік ресімдеуде бар картографиялық тордың тығыздығы туралы мәліметтер, масштабтың түрлері, мәтіндік, кестелік деректердің, қосымша карталардың, профильдердің, диаграммалардың, т.б. бар болуы).
|
|
|
9. Картаның орналасуын сипаттау (картада қабылданған картографияланатын аумақтың, оның шегараларының, картаның шеңберіне қатысты орташа меридианның, олардың
оңтайлы нұсқаға сәйкестігіне талдау жасау).
|
|
Сабақтың соңы 5 мин
|
Рефлексия: «Үш М» – оқушыларға сабақ барысында жақсы болған үш сәтті атау және келесі сабақта олардың жұмысын
жақсартатын бір әрекетті ұсыну ұсынылады.
|
|
Үй тапсырмасы
§132-133
|
|
7-бөлім. АДАМЗАТТЫҢ ЖАҺАНДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ ГЕОИНФОРМАТИКА НЕГІЗДЕРІ
|
Сабақтың тақырыбы
|
134. Жаһандық мәселелердің статистикалық
деректерін талдау
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сәйкес)
|
10.2.2.2 Статистикалық деректерді талдау нәтижелері
бойынша картограммалар мен картодиаграммаларды құру
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар: Статистика және мониторинг элементтерін зерттейді.
Оқушылардың көпшілігі: Мониторинг саласын анықтаудың әртүрлі тәсілдерін бағалайды және әртүрлі бейіндегі мамандарды тарту қажеттілігін түсіндіреді.
Кейбір оқушылар: Мәселелердің себептерін, салдарын және шешу жолдарын табады, баға береді.
|
Бағалау өлшемдері
|
Статистика және мониторинг элементтерін зерттейді;
Мониторинг саласын анықтаудың әртүрлі тәсілдерін бағалайды және әртүрлі бейімдегі мамандарды тарту қажеттілігін түсіндіреді;
Мәселелердің себептерін, салдарын және шешу жолдарын табады, баға береді.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқу дағдысы: тақырып мазмұнынан негізгісін белгілеп алып оқу
Жазу дағдысы: «Табиғи ресурстар» графикалық сұлбасын құрастыру
Сөйлеу және тыңдау дағдылары: тапсырмаларды бөлу және өзара оқыту, мәселелерді талқылау
Негізгі тірек сөздер тізбегі: мониторинг, қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингісінің бірыңғай мемлекеттік жүйесі биоэкологиялық мониторинг,геожүйелік мониторинг, биосфералық мониторинг, қоршаған орта мониторингісінің
жаһандық жүйесі
|
Құндылықтарды қалыптастыру
|
Экологиялық тәрбие (табиғи ресурстар мен қоршаған ортаға ұқыпты қарау).
Ынтымақтастыққа баулу (оппоненттердің пікірін тыңдау және қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы).
|
Пәнаралық байланыс
|
Биология
|
Тақырып бойынша алдыңғы
білім
|
Географиялық зерттеу әдістері
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақта жоспарланған жаттығулардың түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы 10 мин
|
Ұйымдастыру сәті. Сыныпта жағымды ахуал құру, эмоциялық көңіл күй.
«Өрмекші» әдісі
Оқушылар шеңберге тұрып, бір-біріне жіптің түйнектерін, барлығы жіптің ортасына кірісу үшін береді. «Бүгін сабақта саған тілеймін…»
Тірек етістіктердің көмегімен мақсатты қалыптастыру.
Мұғалім сабақ тақырыбын атайды және оқушыларға тірек етістіктердің көмегімен мақсатты тұжырымдауды ұсынады: оқыту, білу, анықтау, қорыту, бекіту, дәлелдеу, салыстыру, талдау, қорытынды жасау, түсіну, жүйелеу т.б.
|
Тірек етістіктері бар слайд
|
Сабақтың ортасы 25 мин
|
Тапсырмаларды орындау
(Ж) 1-тапсырма
Сен үшін не жаңалық екенін және оқу материалы бойынша қандай сұрақтар туындағаны белгілі болғанын талқыла.
Кешенді экологиялық мониторингті ұйымдастырудың өзектілігін негізде.
Дескриптор:
Белгісі бар мәтінді оқиды.
«V» – білемін (бұл маған мәтінді оқығанға дейін белгілі болды), «+» – жаңа нәрсе білдім! (Мүлдем жаңа ақпарат)
«?» – сұрақтар туындады, осы әдіс туралы көбірек білгім келді.
Кешенді экологиялық мониторингті ұйымдастырудың өзектілігін негіздейді. ҚБ. Мұғалім + оқушы.
«Екі жұлдыз – бір тілек
(Ж) 2-тапсырма
Тапсырманы орындау: әлеуметтік- экономикалық мазмұндағы картограммалар мен диаграммалардың легендасын оқып білу; легенда арқылы картограммалар мен диаграммалардың мазмұнын оқып білу; картограммалар мен диаграммалардың аннотациялық сипаттамасын құрастыру.
Жұмыс нәтижелерін картограммалардың
|
|
|
қысқаша аннотациялық сипаттамасы және оның легендасын құру диаграммалары түрінде ұсыну. Аннотация мәтіні логикалық, толық, әдеби тілде жазылған болуы керек:
Бірінші кезеңде осы диаграмманың бөлшектерін түсіну қажет.
Екінші кезең – диаграмманың жақын мәнмәтініне назар аудару.
Үшінші кезеңде үлгідегі диаграмма орнын нақтылау керек.
Төртінші кезең авторлық мазмұнда сындарлы сыннан тұрады.
Бұл төрт қадам жоғарыда көрсетілген тәртіппен орындалады. Нақты диаграмма бөлшектерін зерттеу оның жақын мәнмәтіндегі рөлін түсіну үшін қажет. Диаграмманың жақын мәнмәтінін түсіне отырып, оның үлгілің басқа диаграммаларымен байланысын зерттеуге кірісуге болады. Тек диаграмманы толық түсіну жұмысты терең және
конструктивті түсіндіруге мүмкіндік береді.
|
|
Сабақтың соңы 5 мин
|
Рефлексия: «Үш М»
Оқушыларға сабақ барысында жақсы болған үш сәтті атау және келесі сабақта олардың жұмысын жақсартатын бір әрекетті ұсыну ұсынылады.
|
|
Үй тапсырмасы
§ 134. Сараланған сұрақтар
|
| |
Скачать 0.64 Mb.