көк кітап. КӨК КІТАП ӘДЕБИЕТ (3). 1. Бізді заманымыза дейінгі жазу сызулар мен аыз жырлар
 Скачать 436.29 Kb.
|
|
Әбіш Кекілбаев (1939- 2015ж) Туған жері: (Маңғыстау облысы,Маңғыстау ауданы, Оңды ауылының Мырзайыр деген жері) Туған жері: Маңғыстау облысы, Маңғыстау ауданы, Оңылының Мырзайыр деген жері Алғашқы кітабы: "Алтын шуақ" өлеңдер жинағы (1962) Повестері: «Куй», «Алнша-Дария хикаясы», «Шынырау», «Бәйгеторы» т. б. Романдары: "Аңыздың ақыры», " Үркер" (1981), "Елең-алақ" (1984). "Үркер", "Елең-алаң" романдары үшін 1986 жылы Абай атындағы Мемлекеттік сыйлыққа не болды. «Аңыздың ақыры», «Үркер», «Елең- алаң» романдарының авторы:(Әбіш Кекілбай) Хан тағына қолы жеткен айбарлы әмірші Алмас хан, тағдырына әбден мойынсұнған Кіші ханша, ісмер жігіт Жаппар сынды кейіпкерлері бар Ә. Кекілбаевтың шығармасы: (Аңыздың ақыры) Қасар мерген қай қаламгердің шығармасының кейіпкері: (Ә. Кекілбаев «Ханшадария хикаясы») Ә. Кекілбаевтың қазақ халқының көшпенді тіршілігін суреттеген шығармасы («Шыңырау») Әбіш Кекілбайдың «Шыңырау» повесінің тақырыбы:( Құдық қазу кәсібі) «Шыңырау» повесіндегі бас кейіпкер: (Еңсеп) Ә. Кекілбаевтың «Шыңырау» повесінде кездесетін бас кейіпкерлер: (Еңсеп, Байсал) Ә. Кекілбайдың «Шыңырау» повесіндегі Еңсеп қазған шыңыраудың аты: (Еңсеп өлген) Мұхтар Мағауин (1940ж) Туған жері: (Бұрынғы Семей облысы, Шұбартау ауданы) (Аласапыран) романының авторы: (М. Мағауин) Басты қаһарманы Ораз – Мұхаммед тағдырымен байланыстырыла, ХҮІ ғасырдың соңы мен ХҮІІ ғасырдың бас кезіндегі оқиғалар қай романда суреттелген: ( М. Мағауин. «Аласапыран») М. Мағауиннің романы: ( «Тазының өлімі») «Тазының өлімі», «Бір атаның балалары» шығармаларының авторы: (М. Мағауин) Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында балаларынан айырылған ата- аналар мен жетім балалар тағдырын суреттеген шығарма: (Бір атаның балалары) ҰОС жылдарында балаларынан айырылған ата- аналар мен жетім балалар тағдырын суреттеген шығарма: (Бір атаның балалары) М. Мағауиннің «Бір атаның балалары» повесінің кейіпкерлері:(Зигфрид, Дәуренбек) Мұхтар Мағауиннің «Бір атаның балалары» шығармасында «Қасқырдың күшігін қанша асырасаң да, орманға қарап ұлиды» деп айтқан:(Дәуренбек) М. Мағауиннің «Бір атаның балалары» атты шығармасында ғы бір –біріне қайшы мінезді кейіпкерлер: (Дәуренбек пен Ахмет) М. Мағауиннің «Бір атаның балалары» шығармасында Зигфрид Вольфганг Вагнерді асырап алған адам:( Ахмет) Зигфрид Ахметұлы М. Мағауиннің қай шығармасының кейіпкері: (Бір атаның балалары) Неміс баласын бауырына басып, «Неміс деп, орыс, қазақ деп бөлу пайғамбарға шет, құдайға күнә»- деген Ахмет ақсақал қай шығарманың кейіпкері: (М. Мағауин.Бір атаның балалары) Ахмет ысырыла жол берген жұртты киіп- жарып балаларының алдына барды да,қалт бөгелді.... Содан соң орнынан көтеріліп балаларды жағалай бастарынан сипап өтті де, ең шетте тұрған неміс баласының қолынан ұстады.Үзіндінің авторын ,атауын көрсетіңіз: (М. Мағауин, «Бір атаның балалары»). Мұхтар Мағауин (1940 ж.) туғaн жері: Бұрынғы Семей облысы, Шұбартау ауданы Тұңғыш әңгімесі: "Кешқұрым" (1964) Романдары: "Көк мұнар", «Тазының өлімі", киласапыран» роман-дилогиясы, Шаҳан шерім, «Сары қазақ», «Мен», «Жармақ», «Шыңғыс хан» т.б. Повестері: "Бір атаның балалары", "Көкбалақ", "Жүйріктің тағдыры» т. б. Еңбектері; «,Ілдаспан», «Қобыз сарыны» монография)ы. 1984 жылы Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығы берілді, "Аласапыран" романының авторы: (М.Мағауин) • Басты қаһарманы Ораз-Мұхаммед тағдырымен байланыстырыла, XVI ғасырдың соңы мен XVII ғасырдың бас кезіндегі оқиғалар қай романда суреттелген: (М. Мағауин. "Аласапыран") М. Мағауиннің туындысы: («Жыланды жаз») • М. Мағауиннің романы: ("Тазының өлімі") "Тазының өлімі", "Бір атаның балалары" шығармаларының авторы: (М.Мағаунн) • Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында балаларынан айырылған ата- аналар мен жетім балалар тағдырын суреттеген шығарма: ("Бір атаның балалары") ҮОС жылдарында балаларынан айырылған ата-аналар мен жетім балалар тағдырын суреттеген шығарма: ("Бір атаның балалары") • М. Мағауиннің "Бір атаның балалары" повесінің кейіпкерлері: (Зигфрид, Дәуренбек) • Мұхтар Мағауиннің "Бір атаның балалары" шығармасында "Қасқырдың күшігін қанша асырасаң да, орманға қарап ұлиды" деп айтқан: (Дәуренбек) М. Мағауиннің "Бір атаның балалары" атты шығармасындағы бір-біріне қайшы мінезді кейіпкерлер: (Дәуренбек пен Ахмет) • М. Мағауиннің "Бір атаның балалары" шығармасында Зигфрид Вольфганг Вагнерді асырап алған адам: (Ахмет) • Зигфрид Ахметұлы М. Мағауиннің қай шығармасының кейіпкері: ("Бір атаның балалары") • Неміс баласын бауырына басып, "Неміс деп, орыс, қазақ деп бөлу пайғамбарға шет, құдайға күнә, "- деген Ахмет ақсақал қ (М. Мағауин "Бір атаның балалары") • Ахмет ысырыла жол берген жұртты киіп-жарып балалардың алдына барды да, қалт бөгелді… Содан соң орнынан көтеріліп балаларды жағалай бастарынан сипап өтті де, ең шетте тұрған неміс баласының қолынан ұстады. Үзіндінің авторын, атауын көрсетіңіз: (М. Мағауин, "Бір атаның балалары") • Берілген үзінді қай шығармадан? "Жылы қымтап ны төсекте жатқан, ет желініп бітпей-ақ ұйқыға кеткен Зигфрид Вагнер ертеңіне таңертең Зекен Ахметұлы Бегімбетов болып оянды". (М. Мағауин, "Бір атаның балалары") • М. Мағауиннің қай шығармасында кездесетін кейіпкерлер екенін анықтаңыз. Дәуренбек, Ертай, Нартай, Яков: ("Бір атаның балалары") М. Мағауин менің "Бір атаның балалары" үзіндісінде: «Менің әкелгенім алты-ақ бала. Бәріне жетпейді. Және қазір бауырыма салдым деп алып, ертең өгейсініп жүрсек тағы қазақшылыққа мсатпайды" деген кейіпкер: (Басқарма) М. Мағауиннін "Бір атаның балалары"" үзіндісінде: «Зигфрид ұғымтал, аса зерек. Бірақ бұл мектептен қалады. Тілі бастықсын…" деген кейіпкер: (Ахмет) • М. Мағауиннің "Бір атаның балалары" повесінің аяқталуы: (Қараша үйінен барлық мал-жайымен Ахан төменгі колхозға көшіп кетті) *** М.Мағауиннің шығармалары: (*«Қобыз сарыны»; "«Аласапыран»; *«Мен» ғұмырбаяндық роман) *** М. Мағауиннің пікірінше О. Сүлейменовтің "Қыш кітабы" қандай шығарма? (*Отанға сүйіспеншілік; *Туған халыкка адалдық; "Азаматтық борыш туралы шығарма) Дулат Исабеков, Төлен Әбдіков (1942 жыл) Бір жылы туған қос қаламгер (Дулат Исабеков, Төлен Әбдіков) (1942 ж) Ерекең шал, кемпірі, баласы Сапабек, келіні Тома, немересі Жеңіс деген кейіпкерлері бар «Қонақтар» әңгімесінің авторы кім: (Төлен Әбдіков) Т.Әбдіковтың әңгімесі:(«Қонақтар») Қожабек қарт Т.Әбдіковтің қай шығармасының кейіпкері: («Қыз Бәтіш пен Ерсейіт») «Әпке» деп аталатын, Қамажай. Омар, Темірбек, Нәзила, Қама атты кейіпкерлері бар пьесаның авторы: (Д.Исабеков) Д.Исабековтің «Әпке» пьесасындағы Темірбек Нәзиланың кімі: (Ағасы) Д.Исабековтің «Әпке» пьесасындағы мына сөздер қай кейіпкердікі: «Мамуля. Жылама, мен соғысқа бара жатқан жоқпын ғой. Енді жыласаң , тек қуаныштан ғана жылайтын боласың. (Тимурдың) Дулат Исабеков Туған жері: Оңтүстік Қазақстан облысы, Арыс ауданы Кітаптары: «Бекет», «Ащы бал», «Мазасыз күндер», «Қара шаңырақ», "Тіршілік", «Екі жиырма", «Жеті желкен» т. б. повестер мен әңгімелер жинағы, «Қарғын» романы. Пьесалары: «Ректордың қабылдау күндері», «Әпке», «Анасын аңсаған қыз», «Ескерткіш операциясы», «Ескі үйдегі екі кездесу» т. б. 1992 жылы ҚР Мемлекеттік сыйлығын иеленген. • Д. Исабековтің "Дермене" деген повесі бар, сол дермене с (Жусанның дәрі жасайтын бір түрі) • Д. Исабековтің әңгімесі: ("Ата үміті") • Д.Исабековтің"Ата үміті" шығармасындағы Тоқсанбарды алдаған жігіт: (Омаш) Дулат Исабековтің "Әпке" шығармасының жанры: (11 есе) Д. Исабековтің "Әпке" пьесасының тақырыбы: (Адамгершілік жан жылуы) Кейіпкерлері: Камажай - басты кейіпкер. Омардың, Темірбек пен Ермектің әпкесі. Мінезі жағынан қамқор, қарапайым, бауырмал әрі мейірімді кейіпкер: Омар - Қамажайдың інісі. Мамандығы жағынан ғалым, философ, көбіне ғылыми тілде сөйлейді. бірақ және ізгі жандардың бірі, сыпайы, адамгершілігі мол, көзілдірік тағады, бойын ашуға билеттейді, көп сөйлегенді үнатпайлы, білімді, және ғылымды сүйеді, лақап аты … Темірбек (Тимур) - Қамажайдың інісі. КамАЗ-да бригадир болып жұмыс істейді. Тік мінезді, бұрама тіллі, бірақ адал, қызу қанды, дөрскі, айналадағыларына қамқор. Ермек - Қамажайдың інісі. Өте сүйкімді кейіпкер, үйінің кенжесі болып табылады. Назила - Қамажайдың сіңлісі. Мұғалім болып жұмыс істейді. Мінезі - ерке, тік мінезді, тура сөзді. Гауһар - Нәзиланың құрбысы. Омарға ғашық. Ойын көтеретін ақкөңіл, адамгершілігі мол жан. Кәмила (Кама) - Темірбектің сүйген қызы, кейіннен әйелі, темекі тартады, тілінің уы бар қыз. Өте өжет жан, жүрген жерінде ұрыс-керіске ұшырап жағымсыз кейіпкер ретінде көрінеді. Султан - Темірбектің (Тимур) досы. Білімді, зерек, сыпайы, сөзі құлаққа жағымды. Сулухан (Светлана) - Сұлтанның жанындагы қыз. Қабен - өте ақылды, бақытқа ұмтылған жан. Көрші әйел - адам жанын түсіне білетін, жаны ашып көмектесуге дайын тұратын жағымды кейіпкер. • Шешесі қайтыс болып, әкесі тастап кеткен кезде бауырларына әке орнына әке, шеше орнына шеше болып, қамқорлық жасаған Қамажай қай шығарманың кейіпкері? (Д. Исабеков "Әпке")) • Д. Исабековтің бауырларының болашағы үшін өз басының бақытын ойламаған қазақ қызының биік адамгершілік сезімін ту еткен туындысы: ("Әпке") • Адамгершілік пен адалдық туралы айтылатын Д. Исабековтің шығармасы: ("Әнке") • Д. Исабековтің "Әпке" пьесасында Қамажайды сүйген жігіттің есімі: (Қабен) • Д. Исабековтің "Әпке" пьесасындағы Қамажайдың қызметі: (Кондуктор) • Д. Исабековтің "Әпке" пьесасындағы Қамажайдың сіңлісінің есімі: (Нәзила) • Д. Исабековтің "Әпке" пьесасындағы мұғалім, тік мінезді, тура сөзді кейіпкер: (Назила) • "Әпке" деп аталатын, Қамажай, Омар, Темірбек, Назіна, Қама атты кейіпкерлері бар пьесаның авторы: (Д. Исабеков) • Д. Исабековтің "Әпке" пьесасындағы Темірбек Нәзиланың кімі? (Ағасы) • Д. Исабековтің "Әпке" пьесасындағы ғалым, философ кейіпкер: (Омар) Д. Исабековтің "Әпке" пьесасындағы мына сөздер қай кейіпкердікі? "Маллин. Жила на бара айтқан жоқпын гой. Енді жыласаң, тек волосы, (Тимурдын) размер барамын деп телефоны вон согытед! Келе, келе матор. Опміз-ақоткіземіз, Өзіміз-ақ. Олардың қолдары туралы тимейді. Өзіміз-ақ… Алма-ақ, Үзінді Д. Исабековтің қай шығармасынан? ("Әпке") Д. Исабеков туынды(лар)ы: (*«Әнке»; *"Ата үміті") *** Д. Исабековтің шығарма(лар)ы: (*"Сүйекші"; *"Тіршілік"; *"Гауһартас") Оралхан Бөкей (1943-1993) Оралхан Бөкей – (1943-1993ж. Шығыс Қазақстан облысы, Қатон-қарағай ауданы) О.Бөкей қазақ әдебиетіне қай кезеңде қосылған қаламгер: (1960-1990 жж.) Оралхан Бөкейдің туған жері: (Шығыс Қазақстан облысы, Қатонқарағай ауданы) О.Бөкейдің тұңғыш әңгімесі («Қамшыгер», 1970) «Қар қызы», «Өз отыңды өшірме», «Өлара» атты шығармаларды жазған жазушы:(О.Бөкей) «Біздің жақта қыс ұзақ» шығармасының авторы: (О.Бөкей) «Тортай мінер ақ боз ат» шығармасының авторы: (О.Бөкей) О.Бөкейдің «Тортай мінер ақ боз ат» шығармасы прозаның қай түрі: (Әңгіме) О.Бөкей «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесін кімге арнаған: (бала кездегі досына) О.Бөкей «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесінің негізгі кейіпкері: (Тортай) О.Бөкей «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесіндегі Тортайдың досы: (Ораш) Жетім баланың аянышты тағдыры туралы суреттелетін О.Бөкейдің шығармасы:(«Тортай мінер ақ боз ат» «Біздің ауыл Салықсалғанның иығында отырған,»-деп басталатын шығарма : («Тортай мінер ақ боз ат») О.Бөкейдің «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесіндегі Тортайдың ертегісі қалай басталады: (Баяғыда бір жетім бала болыпты) «Мен Абай өлеңдерін оқысам, апам кішкене қарындасыма әлдилеп , немісше өлең айтады. Сөйтіп менің санама Гете мен Абай бейнелері қатар сіңісті,»- деген пікірдің авторы: (Герольд Белгер (1934-2015) Қазақстандық неміс жазушысы) Қ.Бәйсейітов пен Қ.Шаңғытбаевтың комедиясы: («Беу, қыздар-ай!») Қалтай Мұханбетжановтың пьесасы: «Қуырдақ дайын» Қалтай Мұханбетжановтың бірігіп пьеса жазған жазушы: ( Ш.Айтматов «Көктөбедегі кездесу») Ш.Айтматовпен бірігіп пьеса жазған драматург: (Қ. Мұханбетжанов «Көктөбедегі кездесу») «Қарыз бен парыз» атты хабарды жүргізген дарынды журналист, әдебиет сыншысы: (Сағат Әшімбаев (1947-1991 ж.) Туған жері: Шығыс Қазақстан облысы… Қатонқарағай ауданы, Шыңғыстай ауылы Прозалық шыгармалары: «Қамшыгер», «Қайдасың қасқа құлыным», «Мұзтау», Біздің жақта қыс ұзақ, "Атау кере", "Қар қызы" повесі, "Өз отыңды өшірме» романы, "Үркер атып барады", "Ұйқым келмейді", "Сайта көпір» т. б 1976 жылы "Құлыным и менің" пьесасы үшін ҚР Жастар Одағы сыйлығы, 1986 жылы "Біздің жақта қыс ұзақ" кітабы үшін ҚР Мемлекеттік сыйлығы. • О. Бекей қазақ әдебиетіне қай кезеңде қосылған қаламгер? (1960-1990 жж.) • Оралхан Бөкейдің туған жері: (Шығыс Қазақстан облысы, Қатонқарағай ауданы) • О. Бөкейдің тұңғыш әңгімесі: ("Қамшыгер", 1970) "Қар қызы" повесінің авторы: (О. Бөкей) "Ауылдан шыққандарына екі күн… Онда ауылдың ала жаздай дайындаған пішені бар, соны тиеп қайтуға барады, олар үшеуМұржан, Аманжол және Бақытжан…" Үзінді О.Бөкейдің қай шығармасынан? ("Қаз қызы") • «Қамшыгер», «Біздің жақта қыс ұзақ", «Мұзтау» жинақтарының авторы: (О. Бөкей) • "Қар қызы", "Өз отыңды өшірме", "Өліара" атты шығармаларыы жазған жазушы: (О. Бөкей) • Омарташы Ерік, келіншегі Айна, анасы Нюра Федотовна, ер жігіт Тағанның тағдырлары суреттелген Оралхан Бөкейдің шығармасы: («Атаукере» повесі) • О. Бөкейдің 1986 жылы "Біздің жақта қыс ұзақ" повестер жинағы үшін алған марапаты: (Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығы) • "Біздің жақта қыс ұзақ" шығармасыныңдавторы: (О. Бекей) • "Тортай мінер ақ боз ат" шығармасының авторы: (О. Бөкей) О. Бөкейдің "Тортай мінер ақ боз ат" шығармасы прозаның қай түрі? (Әңгіме) • О. Бөкейдің "Тортай мінер ақ боз ат" әңгімесін кімге арнаған? (Бала кездегі досына) О. Бөкейдің "Тортай мінер ақ боз ат" әңгімесінің негізгі кейіпкері: (Тортай) О. Бөкейдің "Тортай мінер ақ боз ат" әңгімесіндегі Тортайдың досы: (Ораш) Жетім баланың аянышты тағдыры туралы суреттелетін Оралхан Бөкейдің шығармасы: (""Тортай мінер ақ боз ат") "Біздің ауыл Салықсалғанның иығында отырған,"- деп басталатын шығарма: («Тортай мінер ақ боз ат») • О. Бөкейдің "Тортай мінер ақ боз ат" әңгімесіндегі Тортайдың ертегісі қалай басталады? (Баяғыда бір жетім бала болыпты. ) " «Кетерінде ол маған ең сүшкті кітабын сыйлап тұрып айтты: «Мен үшін де ақы. Бәлкім, мен міне алмаған ақ боз атқа сен мінерсің?» Сенің ақ боз атын бар емес пе? Жоқ, менің маңдайыма көк өгіз жазылган. - Онда мен өз ақ боз атымды саған тартамын». Шығарма атауы мен диалог кейіпкері: («Тортай мінер ақ боз ат", Ораш) Тәте, айып етпеңіз, әншейін Орашқа амандасайын деп едім… Ол ұйықтап жатар, - деді шешем. - Бала кезден бірге өстік, Ораш келді деген соң… Үзінді Оралхан Бөкейдің қай шығармасынан? («Тортай мінер ақ боз ат») "Оралхан өзі туған табиғатына ұқсас еді. Алтайдың асқақ, оның оқ жетпес шыңдарындай биік еді. Шығыстан жарқырап шыққан жұлдыз еді…» Пікір авторы: (Қ. Қайсенов) *** О. Бөкейдің туындылары: (*«Сайтан көпір»; *«Қар қызы»; *«Тортай мінер ақ боз ат») *** О. Бөкейдің драмалық шығармалары: (**Құлыным менің") • Сәуірбек Бақбергеновтің әскери тақырыптағы романы: ("Қарға тамған қан") • "Махаббат, қызық мол жылдар" романының авторы: (Әзілиан Нұршайықов, 1922-2011 ж.) • Сапарғали Бегалиннің (1895-1983 ж.) Ш. Уәлихановқа арналған туындысы: ("Бала Шоқан") • Әнуар Әлімжановтың (1930-1993 ж.) тарихи туындысы: ("Ұстаздың оралуы" (әл-Фараби туралы) Жұмекен Нәжімеденовтің романдары: ("Ақ шағын", "Кішкентай", "Даңқ пен дақпырт") • Қалихан Ысқақов (1935-2014) ұстаз тұтқан жазушы: (Б. Майлин) *** Қалихан Ысқақовтың балалық шақтағы зұлмат сипаттаған туындысы: (*«Қоңыр күз еді») • "Кермек дәм", "Айшылық алыс жол" романдарының авторы: (Марат Қабанбаев. 1948-2000 ж.) • Үзінді қай шығармадан? - Ініңіздің аты-мені кім? Есіме тусіріп экі Төреге адиев Қалы. 4. Турексадиев Гали! дныт етпессия Эллочка, бул кісіні Галина бастап аппарат гой Тек байқа … (М.Қабанбаев "Бауыр" әңгімесі) "Мен Абай олендерін оқысам, анам кішкене қарындасыма әлдилеп немісше олен аптада. Сайты мынау санама Гете мен Абай бейнелері қатар Сіңісті, "- деген пікірдің авторы: (Герольд Бельгер (1934-2015), қазақстандық неміс жазушысы) • Қ. Байсейітов пен Қ. Шаңғытбаевтың комедиясы: ("Беу, қыздар-ай") Қалтай Мұқаметжанов тың пьесасы: ("Қуырдақ дайын") • Қ. Мұхаметжанов бірігіп пьеса жазған жазушы: (Ш.А.тматов "Көктөбедегі кездесу") • Ш.Айтматов пен бірігіп пьеса жазған драматург: ( Қ.Мұқаметжанов "Көктөбедегі кездесу") "Қарыз бен парыз" атты хабарды жүргізген дарынды журналист, әдебиет сыншысы: (Сағат Әшімбаев (1947-1991 ж.) |