Адам анатомиясы атлас
 Скачать 1 Mb.
|
|
Ш ынтақ аргериясы ІЛынтақ артериясы, a. ulnaris (76-су- рег), калибрі бойынша иық артериясыныц жалгасы болып саналады жэне иық арте- риясынан ш ынтақ шұңқырында, шынтақ сүйектің тэждік өсіндісі деңгейінде ба- сталады. Білектің медиалді жиегіне томен бағытталып, саусақтардың беткей жэне терең бұлшықеттерінің арасында орналаса- ды. ІПынтақ артериясы білекгің ортасында саусақтардың беткей бүккіші мен білезіктің шынтақтық бүккіші арасындағы шынгақ жүлгесінде орналасып, жүлге бойымен білекгің дисталді боліміне барып, қолұшына отеді. Кэріжілік - білезік буыны аймағында шынтақ артериясы бұршақтэрізді сүйектен латералді орналасып, retinaculum fiexorum- да жатады, тек қана білезіктің алақандық жалғамасымен жабылған. Ш ынтақ артериясы қолүшының алақан бетінде кэріжілік жиегіне бүрылып, кэріжілік артериясыныц тармағы, r. pal- maris superficialis a. radialis,косылып, алақан апоневрозы асгында орналасқан беткей алақандық доғаны, arcus palmaris superficialis,түзеді. Ш ынтақ артериясы оз жолында екі шынтақ венасымен қосарланып жүреді. Ш ынтақ артериясынан келесі тармақтар басталады. Ш ынтақтыд қайырылма артериясы, a. recurrens ulnaris, шынтак артериясыныц алғашқы болімінің медиалді бетінен бас- талып, алдыңғы жэне аргқы гармақтарға бөлінеді. а) Алдыңғы тармақ, a. anterior, жоғары жэ- не медиалді бағытталып, иықбүлшықетінде, доңгелек пронатордың астында жатады жэне sulcus cubitalis medialis-6eu жоғары көтеріліп, иық артериясыныц тармағы collateralis ulnaris inferior-uen анастомоз түзеді жэне медиалді айдаршықган басгала- тын бүккіш бұлшықеттер басына тармақтар береді. б) Артқы гармақ, r. posterior, жоғары және артқа бағытталып, саусақтардың беткей бүккіші астында жагып, шынтак нервіне жақындайды. ІІІынтақ нерві жо- лымен жүріп, sulcus cubitalis posterior medialis-rea. collateralis ulnaris superior M. biceps brachii A. brachialis N. radialis (r. superficialis) N. radialis (r.profundus) A. recurrens radialis A. interossea communis A. interossea posterior N. medianus A. brachialis A. collateralis ulnaris superior N. ulnaris A. collateralis ulnaris inferior Epicondylus medialis M. brachialis R. anterior д recurrens R. posterior ulnaris N. ulnaris A. ulnaris A. interossea anterior М. flexor carpi ulnaris M. flexor digitorum profundus A. radialis M. flexor pollicis longus R. carpalis a. radialis Retinaculum flexorum R. palmaris superficialis a. radialis Arcus palmaris profundus A. princeps policis M. adductor pollicis A. princeps pollicis M. pronator quadratus R. carpalis palmaris a. ulnaris pisiforme R. palmaris profundus a. ulnaris palmaris superficialis Aa. digitales palmares communes A. radialis indicis Aa. digitales palmares propriae жэне өзінің тармақтарымен анастомоз тү- зіп, шынтақтың буын торын, rete articulare cubiti, түзуге қатысады. Жалпы сүйекаралық артерия, a. in- terossea communis (76-сурет), кэріжілік бүдыры деңгейінде басталады. Кейбірде бір артерияныц орнына бірнеше кішкене тармақтар болуы мүмкін. Жалпы сүйекаралық артерия білектің дисталді жиегіне бағытталып, өзінің бастапқы жо- лында екі тармаққа - алдыңғы жэне артқы бөліңеді. а) Алдыңгы сүйекаралык артерия, interossea anterior, membrana interos- sea алдыңғы бетімен томен багытталып, саусақтардың терең бүккіші мен бас- бармақтың үзын бүккіші аралыгында ор- наласады. Дөңгелек пронатордың жогаргы жиегінде немесе кішкене дисталдіреу ар- терия membrana interossea-та өтеді жэне сырткы бетіне шыққан соң, білезіктің сыртқы торын, rete carpidorsale, түзуге қатысады. Алдыңгысүйекаралықартериядан:алақан беті бүлшықеттеріне бүлшықеттік тар- мақтар; кэріжілік пен шынтақ сүйектеріне қоректендіретін артериялар, aa. nutriciae\ орталық нервпен қосарланып жүретін орталық артерия, a. mediana, гармақталады. б) Арткы сүйекаралық артерия, a. in- terossea posterior, жалпы сүйекаралық арте- риядан басталган соң, membrana interossea- та өтіп, сыртқы бетіне шыгады. Бүл жерде артерия саусақтардың беткей жэне терең бұлшықеттері арасында артқы сүйекаралық нервпен, п. interosseus, бірге орналасып, білектің дисталді үш ына барады жэне білезіктің сыртқы торын, rete carpi dorsale, түзуге қатысады. Артқы сүйекаралық артериядан: білектің сыртқы бетіндегі бүлшықеттерге- бұлшықеттік тармақтар; қайырылма сүйекаралық артерия, a. interossea recurrens,тармақталады. A. interossea recurrens, артқы сүйекаралық артерияныц білектің сыртына шыккан жерінен баста- лып, sulcus cubitalis posterior lateralisбо- йымен жогары багытталады, m. anconeus астында a. collateralis media-uen анасто- моз түзіп, ш ынтақтың буын торыныц, rete articulare cubiti, түзілуіне қатысады. Бүлшықеттік тармақтар, шынтақ арте- риясыныц барлық жолында тармақталып, білектің бүлшықеттеріне барады. Білезіктің алақандық тармагы r. carpeus palmaris, ш ынтақ сүйегінің басы түсында немесе кішкене жогары басталып, томен жэне радиалді багытталады жэне кәріжілік артериясыныц аттас тармагымен анастомоз түзеді. Білезіктің сыртқы тармагы, г.carpeus dorsalis, алдындагы артериямен бір деңгейде басталып, білезіктің ш ынтақтық бүккіші сіңірінің астымен өтіп, қолүшының сыртқы бетіне багытталады жэне білезіктің сыртқы торын, rete carpi dorsale, түзуге қатысады. Терең ал ақан дық тармақ, r.palmarispro- fundus, шынтак артериясынан бүршақтэрізді сүйек түсында немесе кішкене дисталді басталып, шынашақтың қысқа бүккіші мен шынашақты әкететін бүлшықеттердің арасында, саусақтардың бүккіші сіңірінің астына багытталады. Бұл жерде кэріжілік артериясыныц соңгы тармагымен қосылып, терең алақандық доганы, arcus palmaris profundus, түзеді. Беткей алақан доғасы Беткей алақан догасы, arcus superficialis (77-сурет), көбінесе ш ынтақ артериясынан түзілген, ол қолұшының алақан бетіне өтіп, саусақтардың бүккіші сіңірінде алақан апо- неврозы астында орналасады. Қолбасының кэріжілік жиегіне багытталып, дисталді багытқа шыгыңқысы қараган дога түзеді. Тенар аймагына жеткен соң, шынтақ арте- риясы жүқарып, r. palmaris a. radialis-пен қосылады. Беткей алақандық догадан саусақтардың алақандық жалпы артериялары, aa. digitales palmares communes, үшеу есебінде тармақталып, саусақаралық кеңістікке дисталді багытталады. Tendo m. flexoris carpi radialis N. medianus A. radialis R. palmaris n. mediani R. palmaris superficialis a. radialis M. abductor pollicis brevis, M. flexOr pollicis brevis^^^^ M. adductor pollicis A. princeps pollicis тармақтары Aa. digitales palmares propriae A. radialis indicis Vaginae tendinum digitales A. ulnaris N. ulnaris M. flexor carpi ulnaris Os pisiforme R. palmaris profundus a. ulnaris Retinaculum flexorum Arcus palmaris superficialis Aa. digitales palmares communes Tendines m. flexoris digitorum superficialis 77 сурет. Оң қолбасының артершлары, алақан беті (алацанның жалпац сіңірі алынып тасталынган, беткей алақандық дога, arcus palmaris superfcicalis, көрсетілген) Көрсетілген аргерияның эрбіреуі алақан сүйектері басы тұсында терең алақандық доғадан алақан сүйектерінің алақандық аргерияларын, aa. metacarpeae palmares, қабылдайды жэне екі саусақтардың алақандық меншікті артерияларына, aa. digitales palmares propriae, бөлінеді. Көршілес саусақтардың алақандық меншікті артериялары саусақаралық кеңістіктегі II, III жэне IV саусақтардың бір-біріне қараган бетіне барады. Шын гақ артериясынан қолүшында, оның қолүшыныц кэріжілік жиегіне бүрылған жерінде, шынашақка алақандық шынтақ артериясы тармақталады. Саусақтардың алақандық меншікті артериялары, aa. digi- talespalmarespropriae, саусақтар аймагында, олардың алақан бетіне жэне де ортаңгы жэне дисталді бунақтардың сыртқы бетіне тармақтар береді. Әрбір саусақгың саусақтардыц ала- қандық меншікгі артериялары өзара ана- стомоз гүзеді, әсіресе дисталді бунақтар аймағында. Терец алақан догасы 'Герең алақан догасы, arcus palmaris profundus(78-сурет), беткейге қараганда терең жэне проксималді орналасқан. Ол екінші-бесінші алақан сүйектері негізі деңгейінде, саусақтардың беткей жэне терең бүккіштері сіңірінің астында, бас бармақты әкелетін бүлшықет жэне бас бармақтың қысқа бүккіші арасында орналасады. Терең алақандық доганың түзілуіне негізінен кәріжілік артериясы қатысады. Кэріжілік артериясы бірінші алақанаралық кеңістіктен қолүшының алақан бетіне шыгып, оның шынтақ жиегіне багытталып, r palmaris profundus a. ulnaris-пен анасто- моз түзеді. Терец алақандық догадан үш мөлшерінде алақан сүйектерінің алақан артериялары, аа. metacarpeae palmares, тармақталады. Олар доғадан дисталді багытта жүріп, II, III және IV сүйекаралық алақан кеңістіктерінде, сүйекаралық бүлшықеттердің алақан бе- тінде жатады. Осы жерде эрбір артериядан бір-бір тесіп отетін тармақ, r. perforans, тармақталады. Олар сэйкес сүйекаралық кеңістік арқылы өтіп, қолүшының сыртқы бетіне шыгады жэне алақан сүйектерінің сыртқы артерияларымен, aa. metacarpeae dorsales, анастомоз түзеді. Әрбір алақан сүйектерініц алақан ар- териялары сүйекаралық кеңістікте жү- ріп, алақан сүйектері басгары түсында алақан бетіне қарай бүрылады да, сэйкес саусақтардың алақандық жалпы артериясы- на, a. digitalis palmaris communis, қүйылады. Соңгыларының әрбіреуі екі саусақтардың алақандық меншікті артерияларына, аа. digitales palmares propriae, бөлінеді жэне олар II-III, III-IV, IV-V саусақтардың бір- біріне қараган бетіне барады. Аргериялық торлар Қол артерияларынан - бүғанаасты, қолтық, иық, кэріжілік жэне шынтақ арте- рияларынан бірнеше тармақтар таралады, олар өзара анастомозданып, артериялық горлар, rete arteriosum, түзеді, олар, эсіресе буын аймақтарында жақсы жетілген. Иықбуыныайналасындаекітор-жауырын торы жэне иық өсіндісі торы түзіледі, олар жалпы акромиондық торга, rete acromiale, бірігеді. Жауырын торы (бүганаасты артериясы- ның тармагы) жауырынүсті артериясы- ның (қолтық артериясының тармагы) жауырынның айналма артериясымен ана- стомоздануынан қүрылып, қылқанүсті жэне қылқанасты щүңқырларында орна- ласады. Сонымен катар, жауырын айма- гында ішкі кеуде артериясы мен кеуде-арқа артерияларының арасында қабыргааралық артериялармен анастомоз түзіледі. Акромиондык тор иык өсіндісі айма- гында кеуде-иық өсіндісі артериясы жэне (қолтық артериясыныц тармагы) жауырынүсті артериялары (бүганаасты артериясыныц тармагы) тармақтарының |
