Адам анатомиясы атлас
 Скачать 1 Mb.
|
|
Лгзалық веналар Төменгі куыс венаныц агзалық тармақ- тары келесі: Атабез венасы v. testicularis, атабездіц меншікті веналары гүрінде үмада баста- лады. Соңгылары атабездің артқы бетіне шығып, атабез қосалкысының веналарымен қосылып, бірнеше кішірек сабаулар түзеді. Олар озара анастомоз түзіп, сабақты орім, plexus pampiniformis, қүрайды. Сабақты орім шап озегінде a. testicularis- пен бірге жүреді. Бүл өрімніц тармақтары шап озегінің терец сақинасы на жақындаған сайын азаяды жэне іш қуысына тек екі са- бау кіреді. Соңғылары іш астар артымен т. psoas major-лыц алдыңғы бетімен жоғары жэне медиалді жүріп, articulatio sacroiliaca деңгейінде бір сабау, v. testicularis, түзеді. Оц атабез венасы, v. testicularis dextra, жоғары багьпталып, тікелей томенгі қуыс венага, ал сол атабез венасы, v. testicularis sinistra, бүйрек венасына, v. renalis, қүйылады. Эйелдерде анабез венасы, v. ovarica, ерлердің атабез венасына сэйкес келеді. Анабез венасы анабез кақнағы аймагын- да без қалыіщыгынан шыгатын көптеген ве- налармен басталады. Анабез шажыркайында аталмыш веналар анастомозданып, қалың (кою) анабез орімін түзеді. Бүл орім жалпақ жалгаманың қа- лыңдыгына енген соц, сабақты орім, plexus pampiniformis {ovarii), агауын алады. Сабақты орім жатырдың жалпақ жалгамасы жапыракшаларының арасында орналасып, жатырдыц веналық орімімен, plexus venosus uterinus, жэне жагыр түтігі веналарымен анастомоз түзеді. Сабақты өрім v. ovarica-ra жалгасады, ат- тас артериямен қосарлана жүріп, алгашында lig. suspensorium ovarii, кейін ішастар арты- мен жогары көтеріледі, қақпақтары аз. Бүйрек венасы, v. renalis (146-су- рет), бүйрек кақпагынан шыгатын үш- торт венаныц бірігуінен бүйрек қақпагы аймагында түзіледі. Бүйрек веналары бүйрек қақпагынан медиалді жаққа багытталып, I жэне II бел омыртқаларыныц арасындагы омырткааралык шеміршек децгейінде тік бүрыш жасап гоменгі қуыс венага қүйылады (сол оцга қараганда кішкене жогары). Бүйрек веналары бүйрек пен несепа- гардыц майлы капсуласынан веналарды қабылдайды. Сол бүйрек венасы, v. renalis sinistra, оцнан үзын; ол v. suprarenalissinistraet v. testicularis-ті қабылдап, қолқаны алдынан кесіп отеді. Бүйрек веналары бел веналарымен, lumbales, сыцар жэне жартылайсыцар веналармен, v. azygos etv. hemiazygos, ана- стомоз қүрайды. Бүйрекүсті веналары, vv. suprarenales sinistrae, v. renalis sinistra-га', оц бүйрекүсті веналары, vv. suprarenales dextrae, жиі v. cava inferior-га, кейде v. renalis dextra-га', сонымен қагар кейбір бүйрекүсгі веналары сэйкес томенгі кокет веналарына күйылады. Бауыр веналары, vv. hepaticae (147-су- рет) - томенгі қуыс вена қабылдайтын ец соцгы тармақтары. Бауыр веналары бауыр артериясы мен қақ- ria венасы капилляр жүйесінен канды жинан, томенгі куыс вена жүлгесі аймагында бау- ырдан шыгады жопе сол жерде теменгі қуыс венага күйылады. Бауыр веналары үлкен жэне кіші бауыр веналарын қабылдайды. Ірі бауыр веналары үш молшерінде кан- ды алып келеді: бауырдыц оц үлесінен - оц бауыр венасы; шаршы жэне қүйрықты үлестерінен - ортацгы бауыр венасы, сол үлесінен - сол бауыр венасы. Соцгысы, томенгі қуыс венага түсер алдында, веналык жалгаммен байланысады. Қақпа вена жүйссі Қақпа венасы, v. portae (147-сурет), қанды іш қуысыныц так агзаларынан жинайды. 146-сурет. Сол буйрек венасы, v. renalis sinistra жэне сол бүйрек артериясы, a. renalis sinistra, жэне олардыц тармақтары Ол ұйқыбез басыпың артында, үш вена- нын бірігуінен түзіледі: төменгі шажырқай венасы, v. mesenterica inferior, жогаргы шажырқай венасы, v. mesenterica superior, жэне кокбауыр венасы, v.lienalis. Қақгіа венасы өзінің түзілген жерінен жогары жэне он бағытталып, он екі елі ішектің жогарғы бөлігінін артымен жүрігі, бауыр-он екі елі ішек жалгамасының қүрамында бауыр кақпағына кіреді. Аталмыш жалгаманыц қалыңдыгында жалпы от түтігімен жэне жалпы бауыр артериясымен бірге жатады, ягни түтік оц, одан сол жалпы үйқы артериясы, ал олар- дың арасында жэне тереңінде қақіта вена- сы орналасады. V. portae бауыр какпасында бауырдың оң жэне сол үлестеріне сэйкес сол жэне он екі тармаққа, ramii sinister et dexter, болінеді. Қақпа венасының оң тармагы солга Караганда кец, ол бауыр қақпасы аркылы бауырдыц оң үлесі қалыңдыгына өтіп, алдыңғы жэне аргқы тармақтарга, гатіі anterior et posterior, бөлінеді. Солтармақоңнанүзын;бауыркақпасының сол болігіне багытталып, колденец тармақ, ramus transversus, қүйрықты үлеске - rr. caudatii, бауырдың сол үлесі паренхимасы- на - бүйір жэне медиалді тармақтар, rami laterales et mediales, береді. V. portae түзілетін үш вена: жогаргы шажырқай венасы, v. mesenterica superior, Бауы рды ң веналы қ капилярлары R. dexter v. portae V. portae Vv. paraumbilicales V. prepylorica V gastroepiploica dextra V. pancreaticoduodenalis Duodenum P ancreas V. pancreaticoduodenalis V. colica media V. renalis dextra V. m esenterica inferior V. m esenterica superior Ren dexter Colon ascendens V. colica dextra V. cava inferior Vv, jejunales et V. iliaca communis Ileum V. cava Vv. cystica Hepar E sophagus R. sinister v. portae V. gastrica sinistra V. gastrica dextra Ventriculus V. gastrica sinistra ж эне v. gastrica dextra арасы ндагы анастом оз Lien gastricae breves V. lienalis (splenica) Vv. pancreaticae Vv. gastricae V. gastroepiploica sinistra Ren sinister V. renalis sinistra Jejunum V. colica sinistra V. m esenterica inferior Colon d escendens Intestinum tenue Vv. sigm oideae V. appendicularis Cecum Appendix vermiformis V. rectalis superior sigmoideum V. iliaca externa V. iliaca interna Vv. rectales m ediae Plexus venosus rectalis rectales inferiores 147-cypem. Қақпа вена жуйесі (сызба) Үлкен шарбы (итерілген) Көлденең жиек ішек (жоғары көтерілген) Құрсакгык сабау Қакпа венасы Жогаргы шажыркай вена Жогаргы шажыркай артерия Он жиектік вена Мықын-жиектік вена Оц жиектік артерия Мыкын-жиектік артерия Қүргтэрізді осіиді артериясы Сокыр ішек Колденец жиек ішек Кокбауырлык артерия мен вена Үйкыбез (кесілген) Бүйрек артериясы мен венасы ¥лтабар-аш ішек бұрылысы Ортаңгы жиектік артерия Аш ішек Аш ішектің артериялары Жіцішке ішекгің артериялық догалары Аш ішектің веналары Мыкын артериялары Мыкын веналары Мыкын ішек шажыркайымен Omentum majus Colon transversum Truncus coeliacus V. portae V. mescnterica sup. A. mesenterica sup. V. colica sin. V. ileocolica A. colica dext. A. ileocolica A. appendicularis Caecum Mesocolon trans- versum A. et v. lienalis Pancreas A. et v. renalis Flexura duodenoje- junalis A. colica media Jejunum A. jejunalis Arcus arterialis Vv. jejunales Aa. ileales Vv. ileales Ileum et mesente- rium 148-cypem. Қакпа венасыныц тәждік тармақтары жэне жогаргы іиажырқай артерияның тармақтары (түрлі-түсті ерііпінділер енгізу көмегімен боячган). Көгілдір - веналар; қызыл - артернялар.Іиіастардың бір қабаты алынып тасталынган, жіціиіке ішектіц тамырлық догалары көрсетілген. Үйқыбез басының бір болігі жэне колденец жиек іиіек шажырқайлары алынып тасталынган, терец тамырлар корсетілген томенгі шажырқай венасы, v. mesenterica inferior жэне кокбауыр венасы, v. lienalis, қақпа венасының түбірі деп аталады; қақпа венасы сол жэне он асказан веналарын, vv. gastricae sinistra et dextra, қақпаалды ве- насын, v. prepylorica, ұйқыбез веналарын, pancreaticae, қабылдайды. Томенгі шажырқай венасы, v. mesen- terica inferior, қанды тікішектің жогаргы болігі, сигматэрізді жиек жэне төмендеген жиек ішектер кабырғаларынан жинайды, озініц тармактарымен томенгі шажыркай артериясыныц барлық тармақтарына сэйкес келеді. Ол кіші жамбас астауында жогаргы тік ішск веналары атауымен, v. rectalis superior, басталады, ол озініц тармактарымен тікішек қабыргасыпда тікішектік веналық оріммен, plexus venosus rectalis, байланысқан. Жогаргы тік ішек венасы жогары котеріліп, мықын тамырларын, vasa iliaca, алдынан кесіп огеді, сол сегізкоз-мықын буыны децгсйінде сигматэрізді веналарды, vv. sigmoideae, қабылдайды. 'Го.мснгі шажыркай венасы ішастар артында орналасып, жогары бағытталып, шыгыңқысымен солга қараган кішксне дога түзеді. 'Гөмснгі шажыркай венасы сол жиектік веианы, v.colica sinistra, қабылдап, оцга бүрылады жэне үйқыбез астымен flexura duodenojejunalis-ian сол жүріп, жиі кокбауыр венасымен қосылады. Кейде томенгі шажыркай вена тікелей қақпа венага күйылады. Жогаргы шажыркай венасы, v. mesen- terica superior (148-сурет), жіңішке ішектен жэне оныц шажыркайынан, соқыр ішектен, күрпэрізді осіндіден, жогарылагаи жэне колденец жиек ішектерден жэне осы аймак- тың шажырқайлық лимфа гүйіндерінен кан- ды жинайды. Жогаргы шажырқай вена са- бауы агтас артериядан он орналасады жэне өзінің тармақтарымен косарлана жүреді. Жогаргы шажыркай венасы мықын-жиек бүрышы аймагында басталып, мықын- жиектік веналар атауын алады. М ықын-жиектік вена, v. ileocolica, мы- қып ішектің соңғы болімінен, қүрттэрізді осіндіден жэне соқыр ішектен қанды жинай- ды. М ықын-жиекгік вена жоғары жэнесолга багьпталып, тікелей жоғарғы шажыркай ве- насына жалғасады. Жогаргы шажырқай венасы жіңішке ішек шажырқайыпыц түбірінде орналасып, шыгыңқысымен сол жэне томеи караган бірнеше катар веналар қабылдайтын дога түзеді. а) Аш жэне мыкын ішектің венала- ры, vv. intestinales jejunales et ilei, 16-20 молшерінде жіңішке ішек шажырқайында жүрін, озініц тармактарымен, aa. intestinales тармактарымен косарлана жүреді. Ішектік тармактар жогаргы шажыркай венасына сол жақтан ашылады. б) Оң жиектік веналар, vv. colicae dextrae, ішастар артында жогарылаган жиек ішекпен жүріп, мықын-жиектік жэне ортаңгы жиек- тік веналармен анастомоз түзеді. в) Ортацгы жиекгік вена, v. colica media, колденец жиек ішек шажырқайы жапы- рақш аларыныц арасында орналасыи, қанды flexura hepatica жэне colon transversiim-наи жинайды. Ортацгы жиектік ncua flexura coli sinistra аймагында сол жиекгік венамен, v. co- lica sinistra, анастомозданып, үлкен аркада түзеді. г) Оц асқазап-шарбы венасы, v. gas- troepiploica dextra, асқазанныц үлкен иінін- де аггас артериямен косарлана жүреді; оган қан асқазапнан - асқазан веналары, vv. gastricae, үлкен шарбыдан - шарбы ве- налары, vv. epiploicae, арқылы қүйылады; қақпалық болімі түсында жогаргы шажы- рақай венага қүйылады. Ол күйылмай түрыгі үйкыбезден жэне он екі елі ішектен қанды жинай- тын үйкыбез-он екі елі ішек веналарын, vv.pancreaticoduodenolis, қабылдайды. Кокбауыр венасы, v. lienalis, канды кокбауырдан, асқазаннан, үйқыбезден жэне үлкен шарбыдан жинайды. Ол кокбауыр за- тынан шыгатын коптеген vv lienales-теп кок- бауыр қақпасы аймагында түзіледі. Бүл жерде кекбауыр венасы агтас артериямен қосарлана жүретін жэне асқазаннан, үлкен шарбьщан қанды жинайтын сол асқазан-шарбы вена- сын, V. gastroepiploica sinistra, асқазан түбінен қанды жинайтын қысқа асқазан веналарын, w. gastricae breves, қабылдайды. Көкбауыр венасы көкбауыр қақпасынан ұйқыбездің артқы-жогарғы жиегі бойымен оңға багытталып, аттас артерияның астында жатады. Ол жогарғы шажыркай венасының үстінде қолқаның алдыңғы бетін кесіп өтіп, жогаргы шажыркай венасымен бірігіп, қақпа венасын қүрайды. Көкбауыр венасы үйқыбез веналарын, vv. pancreaticae, жэне бездің басы аймагында он екі елі ішек веналарын қабылдайды. Қақпа венасын түзетін аталмыш веналар- дан басқа келесі веналар қүйылады: а) Ұйқыбез жэне он екі елі ішек веналары - үйқыбез басынан жэне он екі елі ішектен. б) Ұйқыбездің меншікті веналары. в) Қақпаалды венасы, v. prepylorica, асқа- занның қақпалық бөлімінен басталып, оң асқазан артериясымен қосарлана жүреді. г) Оң жэне сол асқазан веналары, vv. gastricae sinistra et dextra, асқазанның кіші иінінде аттас артериямен қосарлана жүреді. Қақпалық бөлім аймагында оган қақпалық веналар, асқазанның кардиалді бөлігі айма- гында-өңеш веналары қүйылады. Қақпа венасы бауыр затында бір ірі жэне бірнеше үсақ веналарды; өткуық венасын, v cystica, қақпа венасы қабыргасы венала- рын, бауыр түтігі мен бауыр артериясы ве- наларын, кокет веналарын кабылдап, lig. suspensorium бойымен бауырга жетеді. Кіндік маңы ндагы веналар, vv. paraum- bilicales, кіндік аймагы нда алдыңгы іш қабыргасынан басталып, жогаргы жэне төменгі қүрсақүсті веналарының беткей жэне терең тармақтары мен анастомоз түзеді. |