Дәрісдер Өзара алмастырушылық негіздері (1). Дріс 1 зара ауыстырымдылы мні мен трлері
 Скачать 3.75 Mb.
|
|
Циркуляциялық жүктеме түсетін сақиналардың қондыруын радиалды жүктеменің қондыру бетіне қарқ– ындылығына қарай  таңдауға болады, ол келесі формуламен анықталады: , Н/м (3.20)Мұндағы:  – радиалды күш, Н; в – подшипник сақи– насының жұмысшы ені (в= B – 2r), м;  – еселегіштері; – динамикалық еселегіш, жүктеме түсу сипаттамасы-на байланысты болады: егер жүктеме артық түсуі 150% және дүмпу мен тербеліс қатты емес болса = 1; егер жүктеме түсу артықшылығы 300% болса, дүмпу мен тербеліс қатты болған жағдайда = 1,8;  – білік қуыс немесе тұрқы жұқа қабырғалы болғандағы керілістің азаю дәрежесіне байланысты еселегіші (3.5.1 кесте). Егер білік массивті болса = 2;  – радиалды жүктеменің бөлінуінің бірыңғай еместілігінің еселегіші. Бұл еселегіш 1....2 арасында болады. 3.5.1 кесте3.5.1 кесте
Егер ості күш болмаса тең, ал егер ості күш  болса онда  қарай былайша өзгереді:
Қондыруды таңдау ерекшеліктері (МемСТ 3325–82) Қондыруды таңдауда, подшипник айналатын сақин– асын құрастырғанда, әр уақытта керіліспен жинау керек, ал кінші сақина саңлаумен қойылуы керек. Осының арқасында айналатын біліктегі сақинамен білік қосылысы (m6, n6, k6,  6) қозғалыссыз болуы керек, ал сыртқы сақина тұрқыда үлкен емес саңлаумен ( 7, H7, G7, H8) қойылуы қажет, ал егер білік айналмайтын болса онда ішкі сақина білікпен қондыруы кішкене саңлаумен ( ,6, h6, g6, f6) болуы керек, ал сыртқы сақина тұрқымен – қозғалыссыз (К7, М7, N7, Р7) болуы керек. Домалау подшипниктеріндегі ұсынылған қондырулар және оларды қолдану мысалдары МемСТ 3325 – 82 стандартта берілген. Егер динамикалық еселегішті табу қиын болса, онда қондыруда циряциялы – жүктемелі сақина мен онымен қосылатын тетік беті арасындағы керіліс бойынша анықтайды. Шамамен минимальды керіліс  Мұндағы: – радиалды жүктеме,  – еселегіш (подшипниктердің жеңіл сериясына = 2,8; орташа сериясына = 2,3, ауыр – = 2,0) Табылған  бойынша жақын жатқан қондыруды алады. Подшипник сақинасының қирауын болдырмау үшін қондыру ең үлкен керілісі (  ) шекті керілістен аспауы керек (сақина шекті беріктігі).  Мұндағы:  – созылудағы жеткілікті кернеу (болат подшипниктерге  400МПа).Подшипниктерді орнына қоюдағы пресстеу күшін есептеу келесі формуламен анықталынады G = 10 =  (3.22)Мұндағы: –престеу еселегіші ( = 4...6) – подшипник еселегіші Подшипниктердің қондыруы мен дәлдік шектері өрістерін сызбасында көрсету 3.13., 3.13.1. суреттерінде берілген. 3.13 сурет – Домалау подшипниктерінің құрастырма сызбасын (а) қондыру және тетік сызбаларында дәлдік шектердің өрісін (б) белгілеу: 1 – білік; 2 – төлке; 3 – тұрқы; 4 – қақпақ; 5 – дөңгелек  3.13.1 суретте көрсетілген тетіктердің дәлдік шектер өрістерінің орналасу сұлбасы (МемСТ520 – 71 бойынша Тd және ТD дәлдік шектерін белгіленеді) Подшипниктің жұмыс істеу қабілеттілігі радиалды және өсті саңылауларға (3.14а,б сурет) байланысты болады. Әртүрлі саңылаулар мен олардың бір–бірімен байланысы: а) бастапқы саңылау, оның мөлшері технологиялық жағдаймен белгіленген. Бұл саңылау подшипникті білікпен тұрқыға қондырғаннан кейін ішкі сақина деформациясы есебінен азаяды; б) берілген жұмыс ережесінде подшипникте жұмысшы саңылауы пайда болады. Подшипниктің мәңгібақилығы осы жұмысшы саңылауға байланысты болады. Бұл саңылауға өсті және радиалды саңылаулар кіреді. Радиалды жұмысшы саңылау деп (3.14 а сурет) подшипник өсіне перепендикулярлы бағытта өлшенілетін домалау жолымен домалау денелері арасындағы қосынды саңылауды айтамыз.  3.14 – сурет. Подшипник саңылаулары: а – радиалды саңылау; б – өсті саңылау. Подшипниктің жұмыс істеу қабілеттілігі артады, егер (  0) радиалды саңылау нөлге қарай ұмтылса. + σ  Мұндағы: – жұмысшы радиалды саңылауы,  – подшипникті орнына отырғызғанға дейінгі саңылауы, м; σ – сақиналар жақындасу еселегіші;  –температуралық түзетуі.Өсті саңылау (  ) деп өстің ең үлкен ығысу мөлшерімен анықталынады. (3.5 б сурет) =0,4 Мұндағы – радиалды саңылау, м;  – шарик диаметрі; № 1 Мысалы № 210 подшипниктің сыртқы сақинасы циркуляциялы жүктеме түседі. Радиалды жүктеме күшті дүмпулі. Тұрқысы массивті. Анықтама кестелерінен, габаритті мөлшерлерін анықтаймыз. Подшипниктің сыртқы диаметрі D = 90мм , ал сақина ені в = 20мм. Динамикалық еселегіш =1,8, керілісінің босаңсу еселегіші =1, радиалды жүктеменің біркелкі түспеу еселегіші =1 өйткені подшипник бір қатарлы, онда жүктеме түсу қарқыны. Осы мәні бойынша анықтама кестесінен К7 қондыруын анықтаймыз. Жергілікті жүктеме түсетін сыртқы сақинаға қондыруды жұмыс істеу жағдайына қарай және алдымен айналыс жиілігі және жүктеме сипаттамасына қарай таңдалынады. Қондыруларды анықтама кестелерінен жергілікті жүктеме түсетіндеріне Н7 таңдаймыз және осы кестелерден ауытқуларын анықтаймыз. № 2 мысал. Радиалды бір қатары 0 – 308 (0 – дәлдік класы, d = 40 мм, D = 90 мм, в = 23 – 22,3 = 18 мм) номерлі подшипниктің циркуляциялы жүктеме түсетін, іші қуыс айналатын d1 = 20мм біліктегі ішкі сақинаның қондыруын таңдау керек. Тіректегі радиалды жүктеме = 4119Н. Жүктеме дүмпулі, артық түсуі 300%, тіректе ості күш жоқ. Еселегіштер = 1,8; = 1,6 өйткені  d = 0,5; D/d = 2,25);  (өйткені  = 0)Келесі формуламен жүктеме түсу қарқындылығын анықтаймыз:  Подшипник дәлдігі 0 класты болғандықтан 3.5.2. кестеден білікке берілген жағдайға байланысты К6 дәлдік шек өрісіне сәйкес болады, бұл сақина дәлдік шек өрісінің ең үлкен керілісі 30 мкм және ең кіші керілісі 2мкм тең қондыру құрайды. d диаметрінің ауытқуын МемСТ 520–71 бойынша анықтаймыз (жоғарғысы 0, төменгісі 12мкм, ал білік ауытқуын– МемСТ 25347–82 бойында (es = + 18 мкм, еi = + 2 мкм). Тұрқысымен қосылысты 90Н7 (3.13. суретті қара) қондыруды 3.5.2. кестеден анықтаймыз. Подшипник қосылысы түйінінің қалған тетіктеріне 3.14. суретте көрсетілгендей болады; білік 1 пен керу төлке 2, тісті дөңгелек 5 білік 1 және қақпақ 4 тұрқымен 3 қосылысының дәлдік шектері мен қондырулары шарты түрде беріледі. Біліктің қондыру бетіне түсетін шекті жүктеме қарқындылығы 3.5.2 кесте
Тұрқы қондыру бетіне түсетін шекті жүктеме қарқындылығы 3.5.3 кесте
Жергілікті жүктеме түсетін сақинаға арналып ұсынылған қондырулар 3.5.4 кесте
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6,