Методичка Язык 4 кл.. Элканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму
 Скачать 0.64 Mb.
|
|
§ 44. 89 – чу бетде 199 – чу ишни этерге. Къошакъ керек юй ишге: «Ана тил» китабдан сёзлеулери болгъан 5 – 7 айтым табыб джазаргъа. 41 – чи дерс Дерсни темасы: Сёзлеуню тюз джазылыуу. Къайтарыу. Дерсни мураты: 1. Джангы тема бла шагъырей этерге. 2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге. 3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге. 4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге. Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник. 2. Керекли таблицала компьютерде. 3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал). Дерсни барыуу. I. Сабийлени эслерин дерсге буруу. 1. Саламлашыу. 2. Дерсге хазырланыу. 3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу. II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Тилни кесеклерини юсюнден не билесиз? Сёзлеу деб къаллай сёзлеге айтылады? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Затны ишин ачыкълагъандан сора не затны ачыкълайды сёзлеу. 3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Сёз, сёзтутуш, айтым бла ишлетиу. 4. Къангада, дефтерледе джаздырыу. III. Сёзлюк иш: ийирирге, къапхакъ, къууанч, мюрзеу. IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 200 – чю ишни окъуб, сорууларына джууаб эте, дерсни темасын ачыкълау; китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Бир басымлы къош сёзлеуле бирге джазыладыла. Бирча неда ушаш тамырладан къуралгъан къош сёзлеуле сызчыкъ бла джазыладыла. 2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу. 3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклери деген таблица бла ишлеу. Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.) 4. Китаб бла ишлеу: 203 – чю, 204 – чю ишлени тындырыу. 206 – чы ишни кёзюу бла къангагъа чыгъыб джазаргъа. V. Энчи иш: 201– чи ишни этиу. VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле. VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Сёзлеу деб къаллай сёзлеге айтылады? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Затны ишин ачыкълагъандан сора не затны ачыкълайды сёзлеу? Сёзлеуню тюз джазылыуундан къаллай джорукъланы билдигиз? 3. Ишге багъа бериу, салыу. VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге. 2. § 45. 90 – чы бетде 202 – чи, 91 – чи бетде 205 – чи ишлени этерге. Къошакъ керек юй ишге: «Сёзлеу» деген темагъа проект неда презентация иш хазырларгъа боллукъдула. 42– чи дерс Дерсни темасы: Байламны магъанасы. Дерсни мураты: 1. Джангы тема бла шагъырей этерге. 2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге. 3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге. 4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге. Дерсде окъуу керекле:1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник. 2. Керекли таблицала компьютерде. 3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал). Дерсни барыуу. I. Сабийлени эслерин дерсге буруу. 1. Саламлашыу. 2. Дерсге хазырланыу. 3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу. II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Сёзлеу деб къаллай сёзлеге айтылады? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Затны ишин ачыкълагъандан сора не затны ачыкълайды сёзлеу? Сёзлеуню тюз джазылыуундан къаллай джорукъланы билесиз? 3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Сёз, сёзтутуш, айтым бла ишлетиу. 4. Къангада, дефтерледе джаздырыу. III. Сёзлюк иш: сырт, джууунургъа, сабан, хали. IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 207 – чи ишни окъуб, байламланы айтымда къуллукъларына эс бёлдюрюб, соруулагъа да джууаб эте, дерсни темасын ачыкълау; китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Айтымны членлерин неда айтымланы кеслерин бир – бирине байлагъан къуллукъчу сёзлеге байламла дейдиле. 2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу. Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.) 3. Китаб бла ишлеу: 208 – чи, 210 – чу ишлени тындырыу. V. Энчи иш: 211 – чи ишни этиу. VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле. VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Тилни магъаналы кесеклеринден сора да къаллай кесеклери болады? Айтымда къаллай къуллукъ этедиле ала? 3. Ишге багъа бериу, салыу. VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге. 2. § 47. 93 – чю бетде 209 – чу ишни этерге. 43 – чю дерс Дерсни темасы: Джалгъаучу байламла (бла, да, эмда). Къайтарыу. Дерсни мураты: 1. Джангы тема бла шагъырей этерге. 2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге. 3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге. 4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге. Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник. 2. Керекли таблицала компьютерде. 3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал). Дерсни барыуу. I. Сабийлени эслерин дерсге буруу. 1. Саламлашыу. 2. Дерсге хазырланыу. 3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу. II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Тилни магъаналы кесеклеринден сора да къаллай кесеклери болады? Айтымда къаллай къуллукъ этедиле ала? 3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Сёз, сёзтутуш, айтым бла ишлетиу. 4. Къангада, дефтерледе джаздырыу. III. Сёзлюк иш: тёппе, кюнбет, къонгурау, ууакъ, дангыл, къырдыш. IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 212 – чи ишни окъуб, сорууларына джууаб эте, дерсни темасын ачыкълау; китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Айтымны членлерин неда айтымланы кеслерин бир – бирине байлагъан къуллукъчу сёзлеге байламла дейдиле. Бла, да, эмда джалгъаучу байламладыла. Ала айтымны членлерин, къош айтымгъа кирген бош айтымланы байлайдыла. 2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу. Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.) 3. Китаб бла ишлеу: 213 – чю, 217 – чи, 219 – чу ишлени тындырыу. V. Энчи иш: 214 – чю, 218 – чи ишлени этиу. VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле. VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Тилни магъаналы кесеклеринден сора да къаллай кесеклери болады? Айтымда къаллай къуллукъ этедиле ала? Джалгъаучу байламла айтымда къаллай къуллукъ этедиле? 3. Ишге багъа бериу, салыу. VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге. 2. § 48, § 49. 95 – чи бетде 215 – чи, 97 – чи бетде 220 – чы ишлени этерге. 96 – чы бетде суратны юсюнден сочинениягъа хазырланыб келирге. 44 – чю дерс Дерсни темасы: Суратлау текст: сурат бла ишлеу. Дерсни мураты: 1. Джангы тема бла шагъырей этерге. 2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге. 3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге. 4. Халатсыз, билимли джаза билген ажымсыз керек болгъанын ангыларгъа. Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник. 2. Керекли таблицала компьютерде. 3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал). Дерсни барыуу. I. Сабийлени эслерин дерсге буруу. 1. Саламлашыу. 2. Дерсге хазырланыу. 3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу. II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: 2. Соруулагъа джууаб этиу: Суратда джылны къайсы чагъыды? Неден танылады? Кимлени кёресиз суратда? Элмиди, шахармыды? Нек келеди алай кёлюгюзге? Сиз джашагъан орамда уа къалайды? Суратдагъы орамгъа ушагъан джери бармыды? Сиз джылны къайсы чагъын джаратасыз? Нек? 3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: суратны къалай суратларгъа керек болгъанын тинтиу. 4. Къангада, дефтерледе джаздырыу. III. Сёзлюк иш: аякъ машина, кёгюрчюн, сууукъ аяз, буз сюммек, джелпекли кемечик. IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. Окъуу китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Суратха къараб, айтымла къураргъа. Айтымладан текст джарашдырыргъа. 2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу. 3. Китаб бла ишлеу: Текстни устаз сохтала бла бирге сюзеди. V. Энчи иш: Сохтала къурагъан текстни кёллерине келгенча джазадыла. VI. Энчи ишни тинтиу: джазгъан ишлерин сохтала кеслери тинтедиле VII. Дерсни тамамлау. 1. Ишге багъа бериу, салыу. VIII. Юй иш: 1. Дерследе окъугъан джорукъланы къайтарыб окъуб келирге. 45 – чи дерс Дерсни темасы: Айтымны юсюнден окъулгъанны къайтарыу. Айтымны членлери. Дерсни мураты: 1. Къайтарыу дерс эмда билимни бир мизамгъа джыйыу. 2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге. 3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге. 4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге. Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник. 2. Керекли таблицала компьютерде. 3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал). Дерсни барыуу. I. Сабийлени эслерин дерсге буруу. 1. Саламлашыу. 2. Дерсге хазырланыу. 3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу. II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: окъугъан джорукъланы хайырландыра, сёзлени халатсыз джазаргъа. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Тилни магъаналы кесеклеринден сора да къаллай кесеклери болады? Айтымда къаллай къуллукъ этедиле ала? Джалгъаучу байламла айтымда къаллай къуллукъ этедиле? 3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Аууздан айтылгъанны кесгин этген амалланы джоругъу. 4. Къангада, дефтерледе джаздырыу. III. Сёзлюк иш: къаджыкъмай, арымай – талмай, миллет, эртденлик, кёлекке, сейирлик. IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 221 – чи, 223 – чю ишлени окъуб, сорууларына джууаб эте, дерсни темасын ачыкълау; китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Сёз айтымда къаллай болса да бир соруугъа джууаб этиб, айтымда къайсы болса да бир сёз байланыб келе эсе, анга айтымны члени дейдиле. 2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу. 3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: Айтымланы тюрлюлери таблица бла ишлеу. Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.) 4. Китаб бла ишлеу: 221 – чи, 225 – чи ишлени тындырыу. V. Энчи иш: 224 – чю ишни этиу. VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле. VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Айтым деб неге айтадыла? Къаллай айтымла боладыла? Къаллай тыйгъыч белгиле салынадыла? Джангы айтымны къаллай харифден джазаргъа керекди? Айтымны членлери деб къаллай сёзлеге айтадыла? 3. Ишге багъа бериу, салыу. VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге. 2. § 50, § 51. 93 – чю бетде 222 – чи ишни этерге. 46 – чы дерс Дерсни темасы: Айтымны баш членлери. Сансыз членле. Дерсни мураты: 1. Джангы темала бла шагъырей этерге. 2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге. 3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге. 4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге. Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник. 2. Керекли таблицала компьютерде. 3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал). Дерсни барыуу. I. Сабийлени эслерин дерсге буруу. 1. Саламлашыу. 2. Дерсге хазырланыу. 3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу. II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: окъугъан джорукъланы хайырландыра, сёзлени халатсыз джазаргъа. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Айтым деб неге айтадыла? Къаллай айтымла боладыла? Къаллай тыйгъыч белгиле салынадыла? Джангы айтымны къаллай харифден джазаргъа керекди? Айтымны членлери деб къаллай сёзлеге айтадыла? 3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Аууздан айтылгъанны кесгин этген амалланы джоругъу. 4. Къангада, дефтерледе джаздырыу. III. Сёзлюк иш: шыкъырт, юркерге, бюсюреу. IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 226 – чы, 230 – чу ишлени окъуб, сорууларына джууаб эте, джангы дерсни темаларын ачыкълау; китабда темаланы джорукълары бла танышдырыу: Сёз айтымда къаллай болса да бир соруугъа джууаб этиб, айтымда къайсы болса да бир сёз байланыб келе эсе, анга айтымны члени дейдиле. Айтымда затны танытыб, ким? не? деген соруулагъа джууаб этген сёзлеге башчы дейдиле. Затны ишин кёргюзюб, не этеди? не эте турады? не этди? не этген эди? не этерикди? не этерик эди? деген соруулагъа джууаб этген сёзлеге хапарчы дейдиле. Айтымны башчы бла хапарчыдан къалгъан членлерине сансыз членле дейдиле. Айтымны сансыз членлери юч къауумгъа юлешинедиле: толтуруучулагъа, ачыкълаучулагъа, болумлагъа. 2. Дерсни темаларын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу. 3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: Айтымланы членлерини таблицасы бла ишлеу. Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.) 4. Китаб бла ишлеу: 227 –чи, 229 - чу ишлени тындырыу. 232 – чи ишни кёзюу бла къангада джазадыла V. Энчи иш: 228 – чи ишни этиу VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы темаланы бегитиу. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Айтым деб неге айтадыла? Къаллай айтымла боладыла? Къаллай тыйгъыч белгиле салынадыла? Джангы айтымны къаллай харифден джазаргъа керекди? Айтымны членлери деб къаллай сёзлеге айтадыла? Айтымны баш членлери къайсыладыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Айтымны сансыз членлери къаллай сёзлеге джууаб этедиле? Сансыз членле къаллай къауумла боладыла? 3. Ишге багъа бериу, салыу. VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъланы билиб келирге. 2. § 53, § 52. 100 – чю бетде 226 – чы, 102 – чи бетде 231 - чи ишлени этерге. 47 – чи дерс Дерсни темасы: Толтуруучу. Ачыкълаучу. Дерсни мураты: 1. Джангы темала бла шагъырей этерге. 2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге. 3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге. 4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге. Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник. 2. Керекли таблицала компьютерде. 3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал). Дерсни барыуу. I. Сабийлени эслерин дерсге буруу. 1. Саламлашыу. 2. Дерсге хазырланыу. 3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу. II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: окъугъан джорукъланы хайырландыра, сёзлени халатсыз джазаргъа. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Айтым деб неге айтадыла? Къаллай айтымла боладыла? Къаллай тыйгъыч белгиле салынадыла? Джангы айтымны къаллай харифден джазаргъа керекди? Айтымны членлери деб къаллай сёзлеге айтадыла? Айтымны баш членлери къайсыладыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? 3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Сёз, сёзтутуш, айтым бла ишлетиу. 4. Къангада, дефтерледе джаздырыу. III. Сёзлюк иш: субай, юлгю, сугъарыргъа, ыйыкъ. IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 233 – чю, 236 – чы ишлени сорууларына джууаб эте, дерсни темаларын ачыкълау; китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Иелик, бериучю, тамамлаучу, орунлаучу, башлаучу болушланы сорууларына джууаб берген сансыз членлеге толтуруучу дейдиле. Затны ышанын танытхан, къаллай? неллай? къайсы? деген соруулагъа джууаб этген сансыз членлеге ачыкълаучула дейдиле. 2. Дерсни темаларын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу. 3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: Айтымланы членлерини таблицасы бла ишлеу. Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.) 4. Китаб бла ишлеу: 233 – чю, 238 - чи ишлени тындырыу. V. Энчи иш: 235– чи, 236 – чы ишлени этиу VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы темаланы бегитиу. 2. Соруулагъа джууаб этиу: Айтымны членлери деб къаллай сёзлеге айтадыла? Айтымны баш членлери къайсыладыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Айтымны сансыз членлери къаллай сёзлеге джууаб этедиле? Сансыз членле къаллай къауумла боладыла? Толтуруучу къаллай соруулагъа джууаб этеди? 3. Ишге багъа бериу, салыу. VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъланы билиб келирге. 2. |