Методичка Язык 4 кл.. Элканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму

• Название: Элканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму
• Дата: 14.03.2023
• Размер: 0.64 Mb.
• Имя файла: Методичка Язык 4 кл..docx
• Тип: Документы; #989734
• страница: 14 из 26

§ 28, § 29. 57–чи бетде 127 – чи, 59–чу бетде 130 – чу ишлени этерге.
27 – чи дерс

Дерсни темасы: Бетлеучю алмашланы джалгъаныулары.

Дерсни мураты:1. Джангы тема бла шагъырей этерге.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Алмаш деб тилни къаллай кесегине айтылады? Тилни къайсы кесеклери бла алмашынадыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Бетлеучю алмашла деб къаллай алмашлагъа айтадыла? Ала нени кёргюзедиле?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: бузджаргъыч, кеме, пелиуан, къууанч

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. Окъуу китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: 59 – чу, 60 – чы бетледе джорукъ бла ишлеу.

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклери, бетлеучю алмашла деген таблицала бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 132 – чи, 134 – чю, 135 – чи ишлени этиу.

V. Энчи иш: 136, 137 – чи ишлени этерге (сайлагъанларын).

VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Алмаш деб тилни къаллай кесегине айтылады? Тилни къайсы кесеклери бла алмашынадыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Бетлеучю алмашла деб къаллай алмашлагъа айтадыла? Ала нени кёргюзедиле? Болушлада къалай тюрленедиле?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. § 30. 60 – чы бетде 133 – чю ишни этерге.
28 – чи дерс

Дерсни темасы:Болуш джалгъауланы тюз джазылыулары.

Дерсни мураты: 1. Джангы тема бла шагъырей этерге.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Алмаш деб тилни къаллай кесегине айтылады? Тилни къайсы кесеклери бла алмашынадыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Бетлеучю алмашла деб къаллай алмашлагъа айтадыла? Ала нени кёргюзедиле? Болушлада къалай тюрленедиле?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: иерге, хатер, сууукъ.

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. Окъуу китабда теманы джоругъу бла танышдырыу:

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклери, бетлеучю алмашла деген таблицала бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 138 – чи, 140 – чыишлени тындырыу.141 – чи ишни къангада этедиле.

V. Энчи иш: 139 – чу ишни этерге.

VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Алмаш деб тилни къаллай кесегине айтылады? Тилни къайсы кесеклери бла алмашынадыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Бетлеучю алмашла деб къаллай алмашлагъа айтадыла? Ала нени кёргюзедиле?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. § 31. «Ана тил» китабдан бетлеучю алмашлары болгъан 6 – 7 айтым джазыб алыргъа

29 – чу дерс

Дерсни темасы: Къайтарыу. Алмаш.

Дерсни мураты: 1. Къайтарыу дерс эмда билимни бир мизамгъа джыйыу.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Алмаш деб тилни къаллай кесегине айтылады? Тилни къайсы кесеклери бла алмашынадыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Бетлеучю алмашла деб къаллай алмашлагъа айтадыла? Ала нени кёргюзедиле? Болушлада къалай тюрленедиле?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: сейир, ие, ийне.

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 142 – чи ишни сорууларына джу -

уабларын табыб, дерсни тамасын ачыкълау; китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Алмашны юсюнден окъулгъанны къайтарыб айтыргъа.

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклери, бетлеучю алмашла деген таблицала бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 143 – чю, 145 – чи ишлени тындырыу.

V. Энчи иш: 144 – чю ишни этерге.

VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Алмаш деб тилни къаллай кесегине айтылады? Тилни къайсы кесеклери бла алмашынадыла? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Бетлеучю алмашла деб къаллай алмашлагъа айтадыла? Ала нени кёргюзедиле? Болушлада къалай тюрленедиле?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. § 32. Хар бир бетлеучю алмаш бла айтым къурашдырыб джазаргъа
30 – чу дерс

Дерсни темасы: Алмаш. Сынау иш.

Дерсни мураты: 1. Окъугъан джорукъларын тюз джаза, айтымланы тюз джарашдыра билгенлерин тинтиу.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адебликни, бир - бирине хатер этиуню сингдирирге.

4. Билимли, халатсыз джаза билген ажымсыз керек болгъанын ангыларгъа.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: сёзлени тюз джазыу джорукъну билирге.

3. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: уя, кюрт, къууанчын.

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. Окъуу китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Сохталаны текст бла танышдырыу.

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Китаб бла ишлеу: Устаз окъуб, сохталагъа сынау ишни джаздыртады.

V. Энчи иш: Сохтала сынау ишни джазадыла.

VI. Энчи ишни тинтиу: Кеслерини джазгъан ишлерин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу: окъугъан джорукъланы хайырландыра, сёзлени халатсыз джазаргъа.

2. Соруулагъа джууаб этиу:

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерследе окъугъан джорукъланы къайтарыб окъургъа.
Агъач къоянчыкъ

Чегетде агъач къоянчыкъ джукъгъа джарсымай джашагъанды. Нызы терекни уллу бутагъында джукълагъанды. Кесинден сора, кишини юсюнден къайгъырмагъанды. Бёлек замандан анга гитче балачыкъла туугъандыла. Агъач къоянчыкъ аланы къатындан чыртда джукъгъа кетмегенди. Къыш келгенди. Чегетде кюртле юзюлюб тебрегендиле. Аллай бир кюрт келиб, агъач къоянчыкъны уясын басханды. Ол кеси чартлаб чыкъгъанды, балачыкълары уа кюрт тюбюнде къалгъандыла. Агъач къоянчыкъ къарны къазыб тебрегенди. Уясына заран болмай тургъанын кёргенинде, ол бек къууаннганды. Аны къууанчын джукъ да мыдах эталлыкъ тюлдю.
31 – чи дерс

Дерсни темасы: Этимни магъанасын къайтарыу.

Дерсни мураты: 1. Къайтарыу дерс эмда билимни бир мизамгъа джыйыу.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Затны ишин кёргюзген сёзлеге къалай дейдиле? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Тилни къайсы кесеги бла байланадыла?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: шууулдаргъа, къазан, джангур, кюкюрерге

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. Окъуу китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Этимни юсюнден окъулгъанны къайтарыб айтыргъа.

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклери таблица бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 147 – чи, 149 – чу ишлени тындырыу.

V. Энчи иш: 148 – чи ишни этерге.

VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Затны ишин кёргюзген сёзлеге къалай дейдиле? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Тилни къайсы кесеги бла байланадыла?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. § 33. 64 – чю бетде 146 – чы ишни этерге. Къошакъ керек юй ишге: Джайылмагъан айтымланы джайылгъанла этиб джазаргъа.
32 – чи дерс

Дерсни темасы: Этимни заманлары.

Дерсни мураты: 1. Джангы тема бла шагъырей этерге.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Затны ишин кёргюзген сёзлеге къалай дейдиле? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Тилни къайсы кесеги бла байланадыла?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: айырма, джаш тёлю, багъаргъа, джегерге.

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 150 – чю ишни окъуб, сорууларына джууаб эте, дерсни темасын ачыкълау; китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Этимни юч заманы барды: бусагъат заман (не этеди?), боллукъ заман (не этерикди?), озгъан заман (не этди?)

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклери, этимни заманлары таблицала бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 153 – чю, 154 – чю ишлени тындырыу.

V. Энчи иш: 151 – чи ишни этерге.

VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Затны ишин кёргюзген сёзлеге къалай дейдиле? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Тилни къайсы кесеги бла байланадыла? Этимни къаллай заманлары барды? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. 
   § 34. 67 – чи бетде, 152– чи ишни этерге.
   

33 – чю дерс

Дерсни темасы: Этимни джегилиую. Этимни бусагъат заманы.

Дерсни мураты: 1. Джангы темала бла шагъырей этерге.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Затны ишин кёргюзген сёзлеге къалай дейдиле? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Тилни къайсы кесеги бла байланадыла? Этимни къаллай заманлары барды? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: терге, табла, мюйюш, оджакъ, сынджыр

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 163 – чю ишни сорууларына джууаб эте, дерсни темаларын ачыкълау; китабда 64 – чю, 65 – чи бетледе темаланы джорукълары бла танышдырыу: Этимни заманлада, бетледе, санлада тюрленнгенине этимни джегилиую дейдиле. Этимни бусагъат заманы ишни бола тургъанын билдиреди, не этеме? не этесе? не этеди? деген соруулагъа джууаб береди.

2. Дерсни темаларын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклери, этимни джегилиую таблицала бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: джорукъла бла танышыу. 155 – чи, 156 – чы, 158 – чи ишлени тындырыу.

V. Энчи иш: 159 – чу, 160 – чы ишлени этерге.

VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы темаланы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Затны ишин кёргюзген сёзлеге къалай дейдиле? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Тилни къайсы кесеги бла байланадыла? Этимни къаллай заманлары барды? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле? Этимни джегилиую деб неге айтадыла?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъланы билиб келирге.

2.