Методичка Язык 4 кл.. Элканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму

Название	Элканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму
Дата	14.03.2023
Размер	0.64 Mb.
Формат файла
Имя файла	Методичка Язык 4 кл..docx
Тип	Документы #989734
страница	10 из 26

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 26

§ 71

317 – чи иш

126–чы бетде

64	§ 72 Санау. Сёзлеу Къайтарыудерсэмдабилимнибирмизамгъаджыйыу.	Мизамгъа салыучу: ишни юзмей, не заманда этиллигин билирге, къалай бошаллыгъын алгъа билирге; Билиу: ишни тындырыуда хар тюрлю амалны аджашдырмазгъа; Бирлешиб ишлеу: бир муратны белгилерге, аны къалай тындырыргъа керек болгъанын белгилерге; Энчили: окъургъа талпыуларын, окъуу мадарларын кенгертедиле; оюмну бютеу тюз акъыл бла кёргюзедиле; кёзге кёргюзюуню хайырландырадыла.	Къангада берилген таблицала бла ишлеу. Джылны ичинде тилни кесеклерини юсюнден билген билимлерин ачыкълау	Хар сабийни окъууда джетишимлигине кёре энчи иш этерге, окъуу китабдан иш джазаргъа.	Билиу: тилни магъаналы, къуллукъчу кесеклерини энчи ышанларын; Эте билмеклик: тилни кесеклерин морфология ышанлары бла текстде белгилерге; Усталыкъ: тилни кесеклерин тил ёсдюрюуде тюз хайырландырыргъа.	§ 72 320 – чы иш 138–чи бетде
665	§ 73. Бош, къош айтымла Къайтарыу дерс эмда билимни бир мизамгъа джыйыу.	Мизамгъа салыучу: салыннган борчха кёре устаз бла иш сайларгъа бла аны тындырыргъа болумлары; берилген джорукъланы хаыйырландырыргъа; Билиу: амалсыз хапарны табаргъа; Бирлешиб ишлеу: хапарны тинтиу,кесини акъылын джакъларгъа; Энчили: окъургъа талпыула-рын, окъуу мадарларын кенгер-тедиле; оюмну бютеу тюз акъыл бла кёргюзедиле; кёзге кёргюзюуню хайырландырадыла: этген ишлерине деменгили эс бёледиле; джазма ишлерини кеслери тинтедиле.	Китаб бла ишлеу, таблицала бла ишлеу. Бир - бирини ишин тинтиу. Аууздан айтыула.	Хар сабийни окъууда джетишимлигине кёре энчи иш этерге, окъуу китабдан иш джазаргъа.	Билиу: айтымны, айтымны чегин, айтымны ахырында керекли тыйгъыч белгисин, айтым синтаксис илмуну бёлеги болгъанын; Эте билмеклик: айтымны членлерин, биртукъум членлени аджашдырмай ачыкъларгъа. Усталыкъ: текстде айтымны чегин керекли тыйгъыч белгиле бла бла белгилерге; текстны кесгин окъургъа; болушлукъсуз айтым къураргъа.	§ 73 322–чи иш 139–чу бетде, 325 – чи ишни 141 – чи бетде сочинения- гъа хазырларгъа
66	Тил ёсдюрюу Сурат бла ишлеу. Тил ёсдюрюу дерс.	Мизамгъа салыучу: ишни юзмей, не заманда этиллигин билирге, къалай бошаллыгъын алгъа билирге; Билиу: ишни тындырыуда хар тюрлю амалны аджашдырмазгъа; Бирлешиб ишлеу: бир муратны белгилерге, аны къалай тындырыргъа керек болгъанын белгилерге; Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле.	Суратха къараб, суратлау текстны къурашдырыу. Суратлау текстны къуралыуу.	Соруула салыб, план къурашдырыргъа, тестни джазаргъа	Суратха къараб, аны юсюнден суратлау текст къураб джазаргъа.	Джылны ичинде окъулгъан- ны ъайтарыб окъургъа
67	§ 73. Бош къош айтым Къайтарыу дерс эмда билимни бир мизамгъа джыйыу.	Мизамгъа салыучу: салыннган борчха кёре устаз бла иш сайларгъа бла аны тындырыргъа болумлары; берилген джорукъланы хаыйырландырыргъа; Билиу: амалсыз хапарны табаргъа; Бирлешиб ишлеу: хапарны тинтиу, кесини акъылын джакъларгъа; Энчили: окъургъа талпыуларын, окъуу мадарларын кенгер-тедиле; оюмну бютеу тюз акъыл бла кёргюзедиле; кёзге кёргюзюуню хайырландырадыла: этген ишлерине деменгили эс бёледиле; джазма ишлерини кеслери тинтедиле.	Китаб бла ишлеу, таблицала бла ишлеу. Бир - бирини ишин тинтиу. Аууздан айтыула.	Хар сабийни окъууда джетишимлигине кёре энчи иш этерге, окъуу китабдан иш джазаргъа.	Билиу: айтымны, айтымны чегин, айтымны ахырында керекли тыйгъыч белгисин, айтым синтаксис илмуну бёлеги болгъанын; Эте билмеклик: айтымны членлерин, биртукъум членлени аджашдырмай ачыкъларгъа. Усталыкъ: текстде айтымны чегин керекли тыйгъыч белгиле бла бла белгилерге; текстны кесгин окъургъа; болушлукъсуз айтым къураргъа.	§ 73 «Ана тил» китабдан 5 – 7 къош айтым джазыб алыргъа
68	Оюмлау дерс.	Мизамгъа салыучу: бегитилген джорукъланы хайырландырыу; Билиу: ишни тындырыуда хар тюрлю амалны аджашдырмазгъа; Бирлешиб ишлеу: бир муратны белгилерге, аны къалай тындырыргъа керек болгъанын белгилерге; Энчили: окъууда джетишимликлерини сылтауун ангылауну кёргюзюрге: хар тюрлю оюмну тенглешдиредиле; ёчешиуде бир - бирлерине джумушакълыкъ кёргюзедиле; джангы дерсден хапар таймаздан керек болгъанын эсгередиле.			Джайгъа иш
69, 70 70 70	Артдагъы дерсле

1 – чи дерс

Дерсни темасы: Къарачай тилни юсюнден. Тауушла бла харифле.

Дерсни мураты:1. Тил ёсдюрюу. Дерсни къайтарыу бла билимни бир мизамгъа джыйыу.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: Сиз къайсы тилде сёлешесиз? Ана тил деб нек айтылады?

Юйюгюзде къалай сёлешесиз? Нек? Школда билгенигиз сизне тилигизни ёсдюрюрге болушамыды? Джай каникуллада къаллай китаб окъугъансыз? Ким джазгъанды? Нени юсюнден эди?

2. Соруулагъа джууаб этиу: Назмуда Байрамукъланы Х. сохтаны къаллай болургъа керек болгъанын къалай суратлайды? Сиз а боллукъмусуз аллай окъугъан сабийле? Иги окъур ючюн не этерге керекди? Иги адам болур ючюн а?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: тауушланы джазмада тюз белгилерге.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: урунуу, сауут, душман, такъыр, джашнаргъа.

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. Окъуу китабда теманы ачыкълагъан сорууланы окъуб, джууабла таба билирге.

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: Тауушланы таблицалары бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 2 – чи, 3 – чю ишлени борчларын ачыкълаб джазыу.

5 – чи ишни аууздан тындырадыла.

V. Энчи иш. 1 – чи ишни этедиле

VI. Энчи ишни тинтиу:

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Тауушла бла харифлени башхалыкъларын ким ачыкълайды? Ачыкъ, тунакы тауушла къаллай къауумлагъа бёлюнедиле? Къаллай ышанларына кёре бёлюнедиле? Алфавит деб неге айтылады?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. 1 Юй иш: Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. § 1. 4 – чю бетде 5 – чи ишни этерге. Аууздан сорууланы джууабла-рын хазыр этерге. Къошакъ дерс юй ишге: 3 – чю бетде Байрамукъланы Х. «Школгъа», Мамчуланы Д. «Ана тилим» деген назмуланы бирин азбар этерге.
2 – чи дерс

Дерсни темасы: Бёлюм. Басым. Сёзлени кёчюрюу.

Дерсни мураты:1. Дерсни къайтарыу бла билимни бир мизамгъа джыйыу.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: азбар этген назмуларын айтадыла; сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Таууш деб неге айтадыла? Хариф деб а? Тауушла ненча тюрлю боладыла? Таууш кёргюзмеген харифле къайсыладыла? Алфавит деб неге айтылады?

3. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: къалам, шкилди, гяхыник, шауешик, къаудан.

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 7 – чи ишни окъуб, сорууларына джууаб эте, дерсни темасын ачыкълау;

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

3. Китаб бла ишлеу: 8 – чи, 11 – чи ишлени тындырыргъа. 10 –чу ишни дерсде джетишимли ишлеген сабийле къангада тындырадыла.

V. Энчи иш. 9 – чу ишни джазаргъа.

VI. Энчи ишни тинтиу:

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Сёзде ненча бёлюм болады? Сёзлени бир тизгинден бирине къалай кёчюрюрге болады? Сёзде басым деб неге айтадыла?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. § 2. 7 – ч бетде 7 – чи ишни этерге. Къошакъ дерс юй ишге: юч сёзню тауушларын айырадыла.
3 – чю дерс

Дерсни темасы: Ат. Сыфат. Этим.

Дерсни мураты:1. Дерсни къайтарыу бла билимни бир мизамгъа джыйыу.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Сёзде ненча бёлюм болады? Сёзлени бир тизгинден бирине къалай кёчюрюрге болады? Сёзде басым деб неге айтадыла?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: 12 – чи ишде сурат бла ишлеу

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: сууукъ, мийик, сауут

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. 13 – чю ишни окъуб, сорууларына джууаб эте, дерсни темасын ачыкълайдыла.

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: тилни кесеклерини таблицасы.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 12 – чи бла 14 – чю ишни тындырыу.

V. Энчи иш: хар тилни кесегинден бешишер сёз джазаргъа.

VI. Энчи ишни тинтиу: бир - бирини ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Ат деб тилни къайсы кесегине айтылады? Затны ышанын тилни къайсы кесеги танытады? Этим деб тилни къаллай кесегине айтылады? Къаллай соруулагъа джууаб этедиле?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2. § 3; 11 – чи бетде 15 – чи ишни этерге. Къошакъ керек юй ишге: айрыб джазгъан сёзтутушланы ючюсю бла джангы айтымла къурашдырыргъа
4 – чю дерс

Дерсни темасы: Зынгырдауукъла бла сангырауланы тюз джазыу, къайтарыу.

Дерсни мураты:1. Дерсни къайтарыу бла билимни бир мизамгъа джыйыу.

2. Ариу, билимли, халатсыз джазаргъа юретирге.

3. Адамлыкъны, ишленмекликни шартларын сингдирирге.

4. Къарачай тилге сюймекликлерин терен этерге.

Дерсде окъуу керекле: 1. Окъуу китаб, дефтер, къалам, дневник.

2. Керекли таблицала компьютерде.

3. Компьютерде темагъа керекли къошакъ керек (материал).

Дерсни барыуу.

I. Сабийлени эслерин дерсге буруу.

1. Саламлашыу.

2. Дерсге хазырланыу.

3. Къангагъа кюнню, дерсни темасын, сёзлени, харифлени тюз джазыудан юлгюле джазыу.

II. Юйге берилгенни тинтиу: 1. Юй ишни тинтиу: сохтала юй ишни борчун ачыкълай, джазгъанларын окъуйдула.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Тилни къаллай магъаналы кесеклерин билесиз? Ат деб неге айтылады? Сыфат деб? Этим деб а? къаллай соруулагъа джууаб этедиле?

3. Къошакъ керек (материал) бла ишлеу: тауушланы таблицасы бла ишлеу джорукъ.

4. Къангада, дефтерледе джаздырыу.

III. Сёзлюк иш: гулоч, джашнаргъа, ангырчакъ, кергич.

IV. Джангы дерсни ангылатыу: 1. Окъуу китабда теманы джоругъу бла танышдырыу: Тунакыла бла да, ачыкъла бла да сёзлени тюз джазыу джорукъланы эсге тюшюрюу.

2. Дерсни темасын ангылагъанларын, неда нени ангыламагъанларын сюзюу.

3. Компьютерде таблицала бла танышдырыу: Тунакы тауушланы къауумларын кёргюзген таблица бла ишлеу.

Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)

4. Китаб бла ишлеу: 17 – чи, 18 – чи ишлени дефтерледе джазыу. 19 – чу ишни къангада тындырыу.

V. Энчи иш: тоб, юлгю, тепси, джууаб, тахта, заран, кёлек, хота, къашыкъ, чепкен, джурун, гинджи, джагъа – бу джорукъ бла джазаргъа сёзлени:

1) къуру джумушакъ тауушлары болгъан сёзле;

2) къуру къаты тауушлары болгъан сёзле;

3) къуру зынгырдауукъ тунакы тауушлары болгъан сёзле;

4) къуру сангырау тунакы тауушлары болгъан сёзле.

VI. Энчи ишни тинтиу: Бир - бири ишин тинтедиле.

VII. Дерсни тамамлау: 1. Джангы теманы бегитиу: Зынгырдауукъ эм сангырау тунакыланы сёзню ахырында тюз джазылыулары.

2. Соруулагъа джууаб этиу: Тауушла деб неге айтылады? Тауушланы харифледен башхалыгъы? Ачыкъ тауушланы къаллай къауумлары барды? Тунакы тауушланы уа? Зынгырдауукъ тауушла къайсыладыла? Сангырау тауушла уа?

3. Ишге багъа бериу, салыу.

VIII. Юй иш: 1. Дерсде окъугъан джорукъну билиб келирге.

2.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 26