Стандарт. стандарты по СД (копия). олдану крсетілімдері

• Название: олдану крсетілімдері
• Анкор: Стандарт
• Дата: 25.06.2022
• Размер: 198.37 Kb.
• Имя файла: стандарты по СД (копия).docx
• Тип: Документы; #614572
• страница: 18 из 19

Іс-эреке г алгоритмі:

1. Зерттеуді таңғы уақытта аш қарынға жүргізіңіз.

2. Науқасқа психологиялық дайындықты жүргізіңіз жэне оған емшара реттілігі туралы түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.

3. Науқасты жоғары арқасы бар орындыққа ынғайлы жэне дүрыс отырғызыңыз, оны орындықтың арқасына тығыз сүйенуін үсыныңыз. Басын сәл алдына карай еңкейтіңіз.

4. Науқастың кеудесін, ішін жэне аяғын клеенкалы алжапқышпен жабыңыз, ал мойынына және кеуде үстіне сүлгіні жабыңыз.

5. Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуып, қолғапты киіңіз.

6. Ағып жатқан сілекейді және шырышты жинау үшін науқастың қолына лотокты беріңіз.

7. Емшара алдында науқас алмалы-салмалы гіротезді алғанын қадағалаңыз.

8. Сүнгінің жүтатын ара қашықтығын өлшеңіз (төменгі күрек тістен кіндікке дейінгі аралық - бірінші белгі және науқастың бір алақан аралығын қосыңыз - екінші белгі).

9. Залалсыздандырылған сүнгіні пакеттен (пинцетпен) алып, сакталу мерзімін жэне саңылаусыздығын тексеріңіз.

ІО.Залалсыздандырылған сүнгіні оң қолыңызбен саңылаулы үшынан 10-15 см аралықтан жазатын қаламүштай етіп алыңыз, ал сол қолмен бос үшынан үстаңыз.

И.Науқасты ауызын ашуын сұраңыз, суландырылған сүнгінің саңылаулы ұшын тілдің түбіріне салып сосын терең жұтқыншаққа қарай енгізіңіз.

12.Науқастың мұрын арқылы терең дем алуын жұтыну қозгалысын жасал, сүнгіні өңешке жэне асқазанға қарай қажетті белгіге дейін енгізіңіз (егерде науқас жөтелсе онда тез арада сүнгіні шыгарып алыңыз!).

13.Наукасқа ескертіңіз, сүнгіні тісімен қысуга болмайды жэне сілекейін жұтпай сүлгіге түкіріп тастауы керек.

Н.Сүнгінің бос ұшына шприңті қосыңыз.

15.Ашқарындагы асқазан солін алыңыз (№ 1 үлес - «ашқарындағы» сөлдену).

16.Бір сагат бойы әрбір 15 минут сайын ыдысты ауыстыра отырып асказан сөлін алыңыз (№ 2, № 3, № 4, № 5 үлестік - «өзекті» сөлдену).

17.Асқазан сөлін болетін парентеральды тітіргендіргішті енгізіңіз: 0,1% 0,01 мг гистамин ерітіндісін тері астына немесе 0,25% пентагастрин ерітіндісі 1 кг дене салмагы есебіне 6 мкг.

18.10 минуттан кейін 10 мл асқазан сөлін алыңыз (№ 6 үлес).

19.Тагы да 15 минуттан кейін барлық асқазан сөлін алыңыз (№ 7 үлес).

20.Бір сағат бойы эрбір 15 минут сайын ыдысты ауыстыра отырып, асқазан сөлін алыңыз (№ 8, № 9, № 10, № 11 - үлестері «ынталандару» сөлдену).

21.Салфетканың көмегімен асқазаннан сүнгіні шығарып алыңыз, науқастың аузын шайқаңыз, ауыз айналасы терісін салфеткамен сүртіңіз.

22.Қолданылған сүнгіні, қолгапты, салфеткаларды қауіпсіз жоюга арналған контейнерге салыңыз.

23.Барлық 11 үлестердегі асқазан сөлін жолдамамен бірге жэне қоздырғышын көрсетіп зертханаға жіберіңіз.

Ескерту: едэуір мөлшерде қан корінсе онда зерттеуді токтату қажет.

НАУҚАСТЫ ДАЙЫНДАУ ЖӘНЕ ҰЛТАБАРҒА СҮНГІЛЕУДІ ЖҮРГІЗУ

Мақсаты: диагностикалық: 12-елі ішектің және өт қалта ішіндегі өтті зертханалық зерттеуге алу, қысқартылатын сипатын зерттеу жэне өт қалтасы кызметінің шогырландырып сақталуын жэне қысқыш (айналшық, сфинктер) жагдайын багалау; емдік - өт қабының моторлы қызметі томендегенде өтті сорып алу (өт қабының қабынуы әлсіздігінде, холестатикалық гепатитінде), дэрі- дәрмектерді енгізу.

Қолдану көрсетілімдері: от қалтасының, бауыр, өт шыгару жолдарьшың аурулары.

Қарсы көрсетілімдері: ауыз қуысының, жұтқыншақтың, өңештің күйігі және аурулары, өңеш тамырының кеңеюі, порталды гипертензия қатерлі ісіктің қаңсырауы, асқазан жэне 12-елі ішек ойық жарасы, өкпе - жүрек жетіспеушілігінде, жедел холеңистит жэне панкреатит, бронхиалды астма жэне т.б.

Дайындаңыз: залалсыздандырылган: үлтабар сүңгісін, Жане шприңін, 20 мл шприңті, лотокті, штативті белгіленген пробиркаларымен, қысқышты, сүлгіні, салфеткаларды, қолгаптарды, жылытқышты, жүмсақ көпшікті, аласа орындықты, өт қабыгының қоздыргыштарын - 33% магний сульфат ерітіндісі 30-50 мл немесе 10% натрий хлорид ерітіндісі немесе 40% глюкоза ерітіндісі 40-50 мл немесе өсімдік майы 20-25 мл 40-60°С жылытылған, 8-10 тамшы 0,1% атропин ерітіндісін,, қауіпсіз жоюга арналган контейнерді.

Іс-әрекет алгори гмі:

1. Зерттеу таңертен ашқарында жүргізілетінін науқасқа ескертіңіз.

2. Науқасқа емшара тэртібі туралы түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.

3. Зерттеу алдында 18 сағаттан кешіктірмей кеште науқасқа жеңіл тамақ беріңіз.

4. Науқасқа үйыктар алдында 2 таблетка спазмолитиктер немесе балы бар шайды беріңіз, оң жак қабырға асты аймағына жылытқышты қойыңыз.

5. Емшара алдында науқастан алмалы-салмалы протезді тістерін шешуін сүраңыз (егерде болса).

6. Науқасты орындыққа дүрыс жэне ынғайлы, яғни арқасы орындыктын аркасына тығыз болуын, науқастын басын сәл алдына қарай енкейтіп отырғызыңыз.

7. Науқастың кеудесіне сүлгіні жабыңыз.

8. Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуып, қолғапты киіңіз.

9. Залалсыздандырылған үлтабар сүңгісін шамшуырмен (пинңетпен) алып, сүңгі оливасының канюлясына орнықтылау сапасын тексеріңіз (түрақты).

Ю.Науқас жүтатын сүңгінің ара қашықтығын өлшеңіз (төменгі күрек тістен кіндікке дейін - бірінші белгі жэне науқастың ашылған бір алақанындай арақашықтықты қосыңыз - екінші белгі). П.Оң қолға сүңгіні олива жағынан 10-15 см қашықтықта қалам үштай алып үстаңыз, ал сол қолмен оның бос шетін үстаңыз.

12.Науқастан аузын ашуын сүрап, ылғалдатылган оливаны тілдің түбіріне салып, науқасты мүрынмен терең дем алуын сүраңыз, жүту қозғалысын бір мезгілде жасап сүңгіні бірінші белгіге дейін енгізіңіз (егерде науқас жөтелсе, онда жылдам сүңгіні шығарып алыңыз). Сүңгінің бос шетін кыскышпен қысыңыз.

13.Асқазан ішіндегі сүйықтықты шприцпен сорып алу арқылы, асқазандағы сүңгінің қалпын тексеріңіз.

14.Науқас 10-20 минут бойы бөлмеде ақырын асықпай жүріп, сүңгіні екінші белгіге дейін ақырындап жүтуын сүраңыз.

15.Науқастың басына жастық қоймай оң жақ қырына жатқызып оң қолын арқасына қойып, оған тізесінен аягын бүгуін сүраңыз, жамбастың астына жүмсақ жастықты салыңыз, осындай жату калпында оливаның асқазан қақпашыгынан өтуін жеңілдетеді, оң жақ қабырга астына жылы жылытқышты салыңыз.

16.Наукастың бас жагында кушетканың қасындагы аласа орындықка штативті пробиркалар қойыңыз.

17.Қысқышты босатып, сүнгінің бос шетін пробиркаға салыңыз.

18. Асқазаннан сөл бөлінеді (асқазан ішіндегі лайлы ашық кышқылды қосындысы бар сөл), сосын 30-60 минуттан кейін пробиркаға ашық-сары сүйықтық, сілтілі қосындысы жиналады (үлтабардағы өт «А» үлесі). Сүңгінің үшына қыскышты салыңыз.

19.Науқасты арқасына жатқызып, қысқышты алыңыз жэне Жане шприңімен 30-50 мл жылы магний сульфат ерітіндісін (немесе басқа да өт қабығының қоздырғыштары) сүңгі арқылы енгізіп, сүңгінің бос шетін 10-15 минутқа кысып қойыңыз.

20.Науқасты оң жақ қырына жатқызып, қысқышты босатып алып, сүңгінің бос шетін пробиркаға салыңыз, бүган қою, қоңыр - зэйтүн түсті сүйықтык өт қабығынан түседі (өт қабығындагы өт «В» үлесі).

21.Келесі пробиркаларға сүңгіні салыңыз, мөлдір алтын-сары түсті сүйыктык пайда болғанда (бауыр өті «С» үлесі) алынады. Сүңгі арқылы 300 мл жылы газсыз минеральды суды енгізіңіз.

22. Салфеткамен сүңгіні шыгарып алып, зарарсыздандыру ерітіндісіне салыңыз.

23.Қолгапты шешіп, қолыңызды жуып. қүрғатыңыз.

24.Қолданылған қолғапты, салфетканы қауіпсіз жоюға арналған контейнерге салыңыз.

25.Әрбір үлестерді бір пробиркада белгілеп, жолдаманы толтырып, зертханага жіберіңіз.

26. Науқасты палатага апарып, тамақтандырыңыз.

Ескерту:

- емшара барысында шығарылган сілекейді салфеткаға түкіру қажет;

- зерттеуге дейін 2-3 күн бүрын, іш кептіретін тағамдарды алып тастау үсынылады (қырыққабат, картоп, сүт, майлы жэне қуырылған тағамдар);

- асқазандағы сүңгінің қалпын шприңпен сорып алу арқылы тексереді. Шприңке лайланган сүйықтық қышқыл қосынды түседі. Егерде шприңке сүйықтык түспесе, онда сүнгінің асқазанда оралып қалғаның айтады. Сүңгіні аз ғаиа тартыңқырап жэне оны науқасқа қайта жүтынуын үсыңыңыз;

- асқазандағы сүнгі оливасының қалпын шприң арқылы ауаны сүнгіге еңгізіп тексереді жэне сүнгі оливасы асказанда болса, онда науқас ауаның түсуін сезінеді, ерекше «күрылдаган» дыбыс естіледі;

- бактериологиялық зерттеуге өт, залалсыздандырылған үш пробиркаға АВС үлестерімен алынады;

- егерде үлтабарды сүңгілеу лямблия қүртын табу мақсатында жүргізілсе, онда түнде жылтқыш қойылмайды;

- зертханаға үлестер жылы күйінде апарылады, ол үшін стакандагы жылы суга пробирканы салып қояды.

ҚҰСҚАН НАУҚАСҚА АЛҒАШҚЫ КӨМЕК

Мақсаты: емдік: жедел көмек көрсету, тыныс жолдарына құсық түспеудің алдын

алу

Дайындаңыз: сүлгіні, лотокты, шылапшынды, электросорғышты, алмүрт тэрізді баллонді, клеенканы, шпательді, қайнатылган суды, салфеткаларды, стаканды, қақпагы бар таза қүрга қақпагы бар банканы, қауіпсіз жоюга арналган контейнерді.

Іс-әрекет алгоритмі:

Ес-түсі бар науқас (огыру қалпындағы)

1. Жедел дэрігерге хабарлаңыз.

2. Науқасты ыңгайлы орындыққа отыргызып, кеудесін клеенкамен жабыңыз. Науқаска сүлгіні беріңіз. Оның аягына шылапшынды қойыңыз.

3. Науқастан алмалы-салмалы тіс протезін алып тастауын сүраңыз (егерде олар болса).

4. Қолыңызды гигиеналық деңгейде тазаргыңыз. Қолғапты киіңіз.

5. Қүсқан уақытта, өзіңіздің алақаныңызды науқастың маңдайына қойып басын жылжытпай үстаңыз.

6. Әрбір қүсқаннан кейін науқастың ауызын таза сумен шайғызып, бетін жэне аузын салфеткамен сүртіңіз.

7. Науқасқа физикалық жэне психикалық тыныштықты қамтамасыз етіңіз.

8. Дәрігер келғенше қүсықты қарап, қалдырыңыз (қанды қүсық пайда болғанда).

9. Белгісіз умен уланғанда қүсықты таза күргақ банкіге жинап, оның қақпағын тығыз жабыңыз.

10. Дәрігердің тағайындауы бойынша оны зертханалық зерттеуге жіберіңіз. П.Қолгапты шешіңіз. Салфетканы, қолгапты қауіпсіз жоюға арналған контейнерге

салыңыз. 12. Қолыңызды жуып, қүрғатыңыз.

Әлсіріген немесе ессіз күйде қүсқан науқасқа көмек көрсету

Мақсаты: емдік: жедел комек корсегу, тыныс жолдарына қүсық түспеудің алдын

алу

Дайындаңыз: сүлгіні, лотокты, шылапшынды, электросоргышты, алмүрт тэрізді баллонді, клеенканы, шпательді, қайнатылған суды, салфетканы, стаканды, қақпағы бар таза қүрғақ қақпағы бар банканы.

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Дәрігерді шақырыңыз.

2. Дэрігер келгенге дейін науқасты қырына жатқызыңыз, егерде бүл мүмкін болмаса, онда оның қалпын өзгертіңіз (құсық тыныс жолдарына түспеу үшін) басын кырына қарай бүрыңыз.

3. Жастықты алыңыз. Алмалы-салмалы тіс протездерін алып тастаңыз (егерде олар болса).

4. Науқастың мойнын жэне кеудесін сүлгімен жауып, ауыз бүрышына қүсыққа арналган бүйрек тэрізді лотокті қойыңыз.

5. Ауыз жэне мүрын қуысынан қүсықты электросорғышпен немесе алмүрт тэрізді баллоншамен сорыңыз.

6. Әрбір қүсқаннан кейін, науқастың ауызын қайнатылған сумен шайып, салфеткамен сүртіңіз.

7. Құсықты қарап, зертханага зерттеуге жіберіңіз, зерттеу мақсатын көрсетіңіз.

ӨКПЕ ЖҮРЕК РЕАНИМАЦИЯСЫ

СОҢҒЫ ӨЛІМ ЖАҒДАЙДАҒЫ МЕЙІРБИКЕНІҢ ІС-ӘРЕКЕТ АЛГОРИТМІ

Орталық жүйке жүйесінің қызметінің тежелуінін сатылары бойынша, қан айналымының динамикасы мен тыныс алу бүзылуының тереңдігі бойынша өлім үстіндегі жагдай бөлінеді.

Өлім үстіндегі жағдай организмнің тіршілік етушілік бүзылыстарының қиындау деңгейін, артериальдық қысымның кенеттен төмендеуін, газ алмасуынын және жасушылар мен тіндердегі заттек алмасуының терең бүзылыстарын сипаттайды.

Жанталасу басындағы, жангаласу және клиннкалық өлім ақгық жагдайына жатады - бүл өмір мен өлім арасындагы шекаралық жагдай. Осы жагдайларда алгашқы реанимаңиялық көмек көрсету адам өмірін сақтауының жалгыз гана әдісі болып табылады.

Жанталасу басындағы жағдай (симптомдар жиынтығы):

- мәнгіру;

- есі шатасқан; ^

- артериальдық қысым 60 мм с.б. деңгейіне дейін және төмен кенеттен томендейді;

- шеткері артериальды тамыр согудын толысуы (жіп тэрізді) азаяды жэне жиеленеді;

- тыныс алуы жие, үстірт;

- ентігу (тахипноэ - тыныс алуы жиі);

- терісі жэне шырышты қабықтары бозарады, көгереді.

Өлім үстіндеғі жағдайдағы үзіліс - бүл жанталасу басындагы жагдайдан жанталасу жагдайына көшетін жагдай. Соңгы өлім жағдайына қатты жиі дем алыстан кейін (тахипноэ) кенеттен дем алысы тоқталуымен сипатталады. Соңгы өлім жағдайындагы үзілістің үзақтығы 5-10 секундттан 3-4 минутқа дейін тербеленеді.

Жанталасу жағдайы - тура өлім алдында болатын организмнің бейімделу реакңиясынын жэне реактивті соңгы көрністерінін жиынтығы. Жанталасу жағдайы (симптомдар жиынтығы):

- тыныс алудың бүзылуы (Биот, Чейн-Стокс, Куссмауль тыныс алуы, гаспинг). Әрбір демді ішке алған сайын жаңа шыққалы жатқан зардап шегушінің басы артқа қарай шалқақтайды, ауаны жүтқандай болады (гаспинг);

- ес түсі жоқ, барлық рефлекстері тежелген, көз қарашыгы кеңейген;

- жүректің жиырылуы жиеленеді;

- артериальды қысым 20-40 мм с.б. деңгейіне дейін төмендейді;

- шеткері артерияларда тамыр соғысы жоғалады жэне ірі артериялары кенеттен элсірейді;

- жалпы тонустық қүрысу;

А ережесі. Тыныс алу жолдарының өткізгіштігін ерікті науқаска

қамтамасыз ету

Бұл алғашқы реанимациялык шаралар, көбінесі барлык жүрек-өкпе реанимациясын жетістік қамтамасыз етеді.

Тілдің артқа қарай түсіп кетуі, бөгде заттармен бітелуі тыныс алу өткізгіштігінің бұзылу себептері болады. Ең жиі себеп - науқастың ес-түссіз жагдайына жұтқыншақтын артқы кабырғасына қарай тіл түсіп кетеді. Осы жагдайда төменгі жақ сүйек пен мойын бұлшық еттерінің жиырылу қабілеті жоғалып, жүтқыншақтын артқы қабырғасынын тілдін түбірін көтереді. Тіл өзінің ауырлығымен жүтқыншақтын артқы қабырғасына түседі жэне дем алған уақытында қақпаша сияқты, дем алғанда ауаны өткізбеуі мүмкін.

Зардап шегушінің ауыз қуысын қарау

Ауыз қуысында бөгде заттар (қан, шырым, қүсық қоспасы, тамақ қалдықтары жэне т.б.) болса, онда ауыз қуысын жэне жүтқыншақты тазарту (босату) қажет:

- зардап шегушінің басын оң жақ қырына бүрыңыз, сол қолдың үлкен саусақпен төменгі алдынғы тістерді, ал 2 (сүқ) саусақпен -жоғарғы тістерді басыңыз;

- ауызын ашыңыз;

- алмалы-салмалы тістерін алыңыз;

- оң қолдын 2 (сүқ) жэне 3 (ортанғы) саусақтарын алдын ала орамалмен, сүткілермен немесе басқа матамен орап алып (бүл жоғарғы тыныс жолдарнын толық ашылуына себепкер болады) немесе электросорғыш көмегімен ауыз қуысын мүқияты түрде тазартыңыз;

- зардап шегушінің өкпесіне 3-5 дем беруді жасап, кеуде торы экскурсиясы бойынша тыныс жолдарының өткізгіштігіне көзіңізді жеткізіңіз.

П. САФАРДЫҢ ҮШ ҚҮРАМДЫ ӘДІСІ Іс-әрекет алгоритмі:

1. Басты шалқайту: тыныс жолдарын түзету үшін - реаниматор бір қолын зардап шегушінің маңдайына қойып, басын толық артына қарай шалқайғанша алақанымен басады, ал екінші қолымен мойынын артынан көтереді.

2. Төменгі жақ сүйегін алга қарай жылжыту: тілдің артқа қарай түспеуін алдын алу үшін - саусақтардың үштарын иек астына, орналастырып, көтеріңіз, жоғарғы жэне төменгі тістер сэйкестендірілулері керек. 1-ші саусақты алдынғы тістердін негізінен төмен үстаңыз, 2-ші саусақ иек асты аймагынан, 3-5 саусаусақтармен төменгі жоқ сүйегін бекітіңіз. Төменгі жақты томен ығыстырып алдына қарай жылжытыңыз. Екінші қолдын алақаны зардап шегушінің мандайында түрады.

3. Ауызды ашыңыз: зардап шегушінің тыныс жолдарына ауаны үрлеу үшін.

- дене қызуы төмендейді;

- еріксіз кіші және улкен дәретке отыру.

Клиникалық өлім - бұл қайтарылатын жағдай организмнін бірнеше минут бойы (5-6 мин) откізетін қалі, қан айналымының жэне тыныс алуының толық тоқтау жағдайында, бас миының үлкен жартышарысы қыртысының өткізетін уақытымен анықталады.

Зат алмасу процесінің сөнуі анықталған тізбектілікпен болады. Тұп-тұра жүрек жэне өкпенің жүмысы тоқтаған соң, зат алмасу проңессі қатты томендейді, бірақта анайробты гликолиз механизмі нэтижесінде толық тоқталмайды.

Клииикалық өлімиің ұзақтығы - қан айналымы жоқ жагдайда толық оттегі жетіспеушілігінде бас миы жасушаларының қабілеттілігімен анықталады. Жүрек тоқтаған соң 5-6 минут аралығында бүл жасушылар өледіде, кенеттен есінен айырылады.

Клииикалық өлімінің белгілері:

- есі болмайды;

- тыныс алуы тоқтайды;

- терісі бозарады, сүрланады және көгереді;

- ірі артерияларда үйқы жэне сан артерияларында тамыр соғуы болмайды;

- көздің қарашығы ең үлкен кеңейді, жарыққа реакциясы болмайды;

- рефлекстері толық болмайды.

Реанимация - бүл организмді тірілту, тіршілік маңызды қызметін қалпына келтіруге алдымен тыныс алу жэне қан айналуын, үлпаларды жеткілікті мөлшерде өттегімен қамтамасыз етуге бағытталған.

1. Тірілту бойынша шаралар кешіктірілмей басталуы қажет.

2. Оқиға болған жерге қарамай бастапқы іс-әрекет аман алып қалу бойынша бірдей жүргізіледі, бүл жерде маңызды 2 міндетті әдісті орындау:

- зардап шегушіні көлденен қатты жерге жатқызыңыз. Осы әдісті жүмсак бетке орындау күткен әсерді бермейді, неге десең жүмсақ бетке қүтқарушының қимылдауымен серіптіреді жэне жүректі кысу қажеттілігін жетуіне жолы болмайды;

- кеуде торының алдынғы бетін жалаңаштаңыз, белдігін босатыңыз.

3. Әрі қарай Питер Сафардың басшылығына сәйкес тірілту келесі кезеңдерден тұрады:

А ережесі. Жоғарғы тыныс жолдарының ерікті өткізгіштігін қамтамасыз ету.

В ережесі. «Ауыздан ауызға» немесе «ауыздан мүрынға» эдістері өкпенің жасанды вентиляциясы арқылы тыныс алуды жасанды қолдау.

С ережесі. Жүрекке массаж жасау арқылы қан айналымын жасанды қолдау.

- терең демді ішке алып, зардап шегушінің мұрнын еріндермен қамтып, демді шығарыңыз.

Ересек адамдарға өкпенің жасанды вентиляциясы минутына 12 рет дем алу жиелігімен жасалады ерікті дем алу пайда болғанша немесе «жедел жәрдем беру машинасы» келгенше немесе биологиялык өлімнің белгілері көрінгенше зардап шегушінің өкпесіне эрбір 5 секунд сайын үрлеу жасау керек.

С ережесі. Ересек адамдардың жүрегіне сырттай массаж жасау

Жүрекке массаж жасау жұмыс жасамайтын жүрек жағдайында кан айналымын қалпына келтіруге бағытталған. Төс пен омыртка арасындағы жүректі дүрыс қысу нәтижесінде, оның қуысындағы қан, қан жүретін тамырларға итеріп шығарылады. Төске қысуды тоқтатқаннан кейін, кеуде торы иілмелі күшімен қайта жазылып және қан қайтадан жүректі толтырады.